Αποδημητικά Πουλιά: 350 λέξεις για μια ταινία σαν θρηνητικό τραγούδι
Μια ταινία σκέτη ελεγεία.
Για τους σκηνοθέτες της ταινίας «Αποδημητικά Πουλιά» (Pájaros de verano), Cristina Gallego και Ciro Guerra, δεν υπάρχουν ηθικά διλήμματα: το χρήμα και η συνακόλουθη φιλοδοξία φθείρει και διαφθείρει, ακόμη και κοινωνίες που στηρίζουν την ύπαρξή τους σε ένα σφιχτό πλέγμα αυστηρών ηθικών κανόνων.
Η ταινία παρακολουθεί τη μετεξέλιξη μιας οικογένειας της φυλής Γουαγιού στα βόρεια της Κολομβίας σε ένα πανίσχυρο καρτέλ ναρκωτικών, που εξάγει μαριχουάνα στην Αμερική. Όλα αρχίζουν, όταν ο Ραπαγιέτ αποφασίζει να πουλήσει μαριχουάνα σε μια ομάδα εθελοντών Αμερικανών, οι οποίοι έχουν διοργανώσει εκστρατεία ενημέρωσης κατά του… κομμουνισμού, για να εξασφαλίσει την απαιτούμενη προίκα, ώστε να παντρευτεί την αγαπημένη του Ζάιντε. Η οικογένεια του Ραπαγιέτ γίνεται σύντομα πλούσια και αποκτά μεγάλη ισχύ και επιρροή από το εμπόριο ναρκωτικών. Παράλληλα, και άλλες φυλές και οικογένειες συνεργάζονται μαζί του, αλλά μοιραία το ξέσπασμα ενός αιματηρού πολέμου ανάμεσα στις αντιμαχόμενες οικογένειες είναι αναπόφευκτος, παρόλο που η αφορμή είναι ένα ζήτημα τιμής.
Οι Cristina Gallego, Ciro Guerra έχουν απλές εξηγήσεις για όλα : η απληστία είναι θανάσιμο αμάρτημα και οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή. Η παραβίαση των ηθικών κανόνων μιας κοινωνίας, αργά ή γρήγορα οδηγεί στη χαλάρωση των δεσμών της και στη μεταδοτική εξαχρείωση των μελών της. Η έλλειψη βαθιάς παιδείας και η πίστη σε δεισιδαιμονίες κάνουν τον άνθρωπο ευεπίφορο σε κάθε μορφή ηθικής κατάπτωσης. Η άρνηση των παραδόσεων διαρρηγνύει τον κοινωνικό ιστό και οι αναπόφευκτες επιπτώσεις απαιτούν την εκ βάθρων θεμελίωση νέων νόμων και μιας νέας ηθικής για την επιβίωση της μεταλλαγμένης πια κοινωνίας.
Οι Cristina Gallego και Ciro Guerra μεταφέρουν το απαραβίαστο σχήμα (ὕβρις=υπέρβαση των ορίων / ἄτη= τύφλωση του νου / νέμεσις=θεία δίκη / τίσις=τιμωρία) της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας στην Κολομβία των δεκαετιών του 1960 και 1980 με εκπληκτικές εικόνες, πλούσια λαογραφικά στοιχεία, ευθύβολα και πικρά πολιτικά σχόλια και μια θλιβερή παραδοχή για την αδυναμία του ανθρώπου να αντισταθεί στην ηθική διαφθορά, ακόμη και αν οι δεσμοί του με τις αρχές και τις αξίες της φυλής του παραμένουν φαινομενικά άρρηκτες.
Η ταινία είναι μια ελεγεία, ένα θρηνητικό τραγούδι, για τη διαβρωτική δύναμη του χρήματος, τη χαμένη αθωότητα των «πρωτόγονων» κοινωνιών και την ευφυή -αλλά καταστροφική τελικά- προσαρμογή των ηθικών κανόνων σε εργαλεία χειραγώγησης συνειδήσεων και μετάλλαξης των παραδόσεων ολόκληρων λαών…
*Δες την ταινία στην αίθουσα Τζον Κασαβέτης, στο Λιμάνι, κάθε μέρα στις 21.15
