Ελίζ Ζαλαντό: Η ήρεμη δύναμη που αγαπώ πολύ

Εικόνα: Βασίλης Βερβερίδης/Motionteam

Στις 27 Μαρτίου του 2015, με απόφαση του Νίκου Ξυδάκη, ως υπουργού Πολιτισμού ορίστηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ένα νέο διοικητικό συμβούλιο, του οποίου είχα τη χαρά και την τιμή να είμαι μέλος.

Το διοικητικό συμβούλιο είχε για πρόεδρο του το διεθνή διευθυντή φωτογραφίας για μέγα γνώστη του σινεμά Γιώργο Αρβανίτη, αντιπρόεδρο μια τεράστια περίπτωση Έλληνα διανοούμενου, τον Αχιλλέα Κυριακίδη, και μέλη τον υπέροχο σκηνοθέτη Γιώργο Τσεμπερόπουλο, τον Θεσσαλονικιό σπουδαίο συνθέτη Γιώργο Χριστιανάκη, την Θεσσαλονικιά ντοκιμαντερίστα Κυριακή Μάλαμα ως εκπρόσωπο της ΕΡΤ και ως εκπρόσωπο του δήμου Θεσσαλονίκης τον τότε αντιδήμαρχο Πολιτισμού Σπύρο Πέγκα και την αφεντιά μου.

Αναλάβαμε σε μια περίεργη εποχή του Φεστιβάλ, με σκαμπανεβάσματα, μεγάλα οικονομικά ζόρια, εξαιρετικά κακούς  προηγούμενους χειρισμούς που είχαν οδηγήσει σε αδιέξοδα και το Δημήτρη Εϊπίδη στο τιμόνι, μια ιστορική μορφή του, που όμως είχε πια μπει σε μια διαδικασία, λόγω ηλικίας κυρίως, αποχώρησης.

Για τα υπόλοιπα δεν έχει νόημα να μιλήσω. Θα ήθελα να πω δυο κουβέντες όμως για την αλλαγή στο τιμόνι, με αφορμή μια επιστολή που από χθες συζητά όλη η χώρα.

Λιγότερο από ένα χρόνο αργότερα, στις 22/1/2016 βγάλαμε μια πρόσκληση για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τη θέση του Γενικού Διευθυντή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η πρόκληση αυτή έμεινε στον αέρα για ένα μήνα. Συγκεντρώθηκαν κάμποσες αιτήσεις και βιογραφικά. Αρχίσαμε σε μια σειρά συνεδριάσεις, στα γραφεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης να βλέπουμε υποψήφιους. Ανθρώπους με ουσιαστικά προσόντα, με ικανότητες και άλλους που δεν τα είχαν, αλλά είχαν φιλοδοξίες.

Θυμάμαι, από την πρώτη στιγμή που μπήκε στην αίθουσα που συνεδριάζαμε, αυτή η γυναίκα, αυτή η Γαλλίδα με το γλυκό πρόσωπο και την ευγενική φινέτσα, να κοιταζόμαστε μεταξύ μας, με έκπληξη.

Να τη ρωτάμε διαρκώς πράγματα και κείνη, αφού ζητούσε συγνώμη για τα κακά ελληνικά της, να απαντά στον καθένα στη γλώσσα που τη ρωτούσε. Μας εξέπληξε. Ομόφωνα, χωρίς δεύτερη σκέψη, καταλήξαμε σε κείνη.

Σε μια πόλη, τη Θεσσαλονίκη, που είχε αναθέσει έναν αιώνα πριν σε ένα γάλλο, τον Ερνέστ Εμπράρ να αναμορφώσει το ιστορικό της κέντρο, εμείς αναθέταμε σε μια Γαλλίδα, να αναμορφώσει το σημαντικότερο πολιτιστικό θεσμό της.

Η Ελίζ Ζαλαντό διορίστηκε στις 21/3/2016 γενική διευθύντρια. Της το ανακοινώσαμε με ένα μέιλ και τις ευχές μας:

Εργαστήκαμε μαζί της μέχρι το Μάιο του 2021, οπότε και αποχωρήσαμε οριστικά από το ΔΣ του Οργανισμού μετά τη λήξη και της δεύτερης θητείας μας.

Ήταν πέντε υπέροχα χρόνια. Πέντε χρόνια αγάπης, δημιουργίας, που είχαν από όλα. Συγκρούσεις, συμπλεύσεις, δυσκολίες τεράστιες, αλλαγές σαρωτικές, όλα μέσα από κουβέντα, συννενόηση και τρυφερότητα. Η Ελίζ επέλεξε ως καλλιτεχνικό διευθυντή τον Ορέστη, ανάμεσα σε πολλούς άλλους που κατέθεσαν, εμείς εγκρίναμε την επιλογή της, στο Φεστιβάλ αλλάξαμε πάρα πολλά πράγματα, πήρε μια καινούργια, σαρωτική φόρα. Άνοιξε ένας αέρας και μπήκε φρέσκος, δυνατός αέρας στο μαγαζί.

Αυτά τα πέντε χρόνια που δουλέψαμε στενά μαζί της, η Ελίζ δεν έμαθε καλά ελληνικά όπως μας είχε υποσχεθεί, μας έμαθε όμως τι σημαίνει κοσμοπολιτισμός, τι σημαίνει ανοιχτομυαλιά, τι σημαίνει, ευγένεια, τι σημαίνει σεβασμός, τι σημαίνει διαλλακτικότητα.

Μάθαμε μαζί και μεις και εκείνη, τι σημαίνει εργάζομαι ομαδικά, συν-εργάζομαι, τι σημαίνει ονειρεύομαι, οραματίζομαι, προσπαθώ, σεβόμενος μια τεράστια ιστορία ενός θεσμού για το μέλλον του.

Είχαμε πάντα απέναντι μας, αναγκαστικά κρινόμενη από μας, λόγω θέσης, έναν υπέροχο άνθρωπο, μια αποφασιστική αλλά και ταυτόχρονα απόλυτα συζητήσιμη γυναίκα που οι γνώσεις, οι σκέψεις και οι η θέληση της μας γοήτευαν. Μια Κυρία, με κάπα κεφαλαίο, που οδηγούσε το καράβι, ακόμα και στις πιο ακραίες τρικυμίες με σύνεση και αποφασιστικότητα. Αλλά και με απόλυτη αίσθηση του καθήκοντος, του χρέους και των ισορροπιών που πάντα αριστοτεχνικά κρατούσε. 

Η Ελίζ που εγώ ξέρω είναι η ήρεμη δύναμη σε ένα κόσμο που δεν έχει ηρεμία, που επικρατεί η υστερία, οι κραυγές και οι ακρότητες. Μια γυναίκα που αγαπώ πολύ και που χθες, με αυτή την αριστοτεχνικά γραμμένη επιστολή στο Μητροπολίτη της Θεσσαλονίκης έγινε το πρόσωπο της ημέρας στη χώρα. Ένα πρόσωπο που στις δικές μας καρδιές ήταν πάντα ψηλά.