«Ονειρικό σενάριο»: Θα έρθω στον ύπνο σου

Λέξεις: Στράτος Κερσανίδης

Ο Πολ Μάθιους, καθηγητής Βιολογίας, είναι ένας συνηθισμένος άνθρωπος. Ζει μια ήσυχη ζωή με τη σύζυγο και τις δυο του κόρες και φιλοδοξεί να εκδώσει ένα βιβλίο το οποίο όμως δεν έχει αρχίσει ακόμη να γράφει!

Έτσι αθόρυβα και χωρίς εξάρσεις κυλά η ζωή του μέχρι τη μέρα που θα αρχίσει, για κάποιον ανεξήγητο λόγο, να εμφανίζεται στα όνειρα των ανθρώπων! Εμφανίζεται απλώς, ως παρουσία και χωρίς να κάνει τίποτα!

Κι έτσι από τη μια μέρα στην άλλη ο Μάθιους γίνεται διάσημος, όλοι θέλουν να τον γνωρίσουν, να βγάλουν σέλφι μαζί του, δίνει συνεντεύξεις και γίνεται αντικείμενο θαυμασμού.

Σύντομα θα τον πλησιάσει μια εταιρία για διαφημιστικούς λόγους ενώ εκείνος προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το γεγονός της αναγνωρισιμότητάς του για να προωθήσει το βιβλίο του, το οποίο, όπως προανέφερα, δεν έχει αρχίσει να γράφει καν!

Η επιστήμη έχει σηκώσει τα χέρια καθώς κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει το παράξενο φαινόμενο της εμφάνισής του στα όνειρα των άλλων.

Η κατάσταση θα σοβαρέψει όταν τα όνειρα θα αρχίσουν να μετατρέπονται σε εφιάλτες και πλέον ο καθηγητής Πολ Μάθιους δεν εμφανίζεται ως μία απλή παρουσία αλλά ως ένας επικίνδυνος άνθρωπος με δολοφονικά ένστικτα.

Κι έτσι θα αλλάξει και η συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντί του αφού όλοι τον φοβούνται και να τον αποφεύγουν. Από δημοφιλής θα γίνει μισητός, οι πάντες θα τον εγκαταλείψουν, θα απολυθεί από τη δουλειά του ενώ θα τον παρατήσει και η γυναίκα του. Μόνος πλέον θα αφεθεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης, αφού το σύστημα όλα ξέρει να τα μετατρέπει σε κέρδος!

Το «Ονειρικό σενάριο» (Dream scenario) του Κρίστοφερ Μπόργκλι είναι ένα αλληγορικό, σουρεαλιστικό παραμύθι που ξεκινά ως μία χιουμοριστική παραδοξότητα για να μετατραπεί στη συνέχεια σε τρομακτικό, ψυχολογικό θρίλερ.

Η απατηλή λάμψη της δημοφιλίας και ο λαβύρινθος μέσα στον οποίο μπορεί να παρασυρθεί ένας άνθρωπος, ιδίως όταν πρόκειται για ένα ευάλωτο άτομο, είναι το θέμα της ταινίας. Αυτό εξελίσσει ο σκηνοθέτης μέσα από μια έξυπνη σεναριακή ιδέα η οποία αναπτύσσεται και δημιουργεί όλο και περισσότερο ενδιαφέρον. Ο καφκικός εφιαλτικός κόσμος που δημιουργεί ο Μπρόγκλι, τα αδιέξοδα του ήρωά του, ή καλλίτερα αντιήρωα, παρασύρει και τους θεατές σε έναν δυσεπίλυτο γρίφο.

Εν τέλει δεν έχει σημασία η εξήγηση της παραδοξότητας των ονείρων αλλά ο ίδιος ο μηχανισμός της δημοφιλίας και πως αυτή λειτουργεί επάνω στα άτομα. Ιδίως σε άτομα που νιώθουν μειονεκτικά και αναζητούν τρόπους αναγνώρισης. Και τα πάει καλά ο σκηνοθέτης καθώς κορυφώνει την αφήγησή του.

Μοιραία όμως κάποτε έρχεται η ώρα που θα πρέπει όλο αυτό το σεναριακό πλάτεμα να συμμαζευτεί και να οδηγήσει στο φινάλε. Εδώ, νομίζω, πως ο καλός νορβηγός σκηνοθέτης χάνει την έμπνευσή του. Αφού έχει αναφερθεί με σαφήνεια στην ψυχολογία του όχλου και πως αυτή μπορεί να μεταστραφεί, στη δυναμική των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και στο πως αυτά επηρεάζουν την καθημερινότητα μας, στον κοινωνικό συντηρητισμό και τον κοινωνικό αυτοματισμό, φτάνει -κατά τη γνώμη μου- σε αδιέξοδο.

Έτσι επιχειρεί να ασκήσει κριτική στο καπιταλιστικό σύστημα και στο πως αυτό εκμεταλλεύεται καταστάσεις και ανθρώπους αλλά μου δίνει την εντύπωση πως το κάνει βιαστικά και επιφανειακά. Βέβαια, οφείλω να ομολογήσω πως μέχρι εκείνη τη στιγμή έχουμε δει την ταινία με κομμένη την ανάσα. Αλλά αν στη ζωή ισχύει η ρήση πως «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός», στο σινεμά ισχύει ότι «το φινάλε είναι το ήμισυ του παντός».

Τέλος, απαγορεύεται να κλείσω αυτό το κριτικό σημείωμα χωρίς να αναφερθώ στην πολύ καλή ερμηνεία του Νίκολας Κέιτζ. Ο αμερικανός ηθοποιός, που ήταν υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα, είναι απολαυστικός σε ένα απαιτητικό ρόλο και, κατά τη γνώμη μου, αποτελεί το βαρύ πυροβολικό της ταινίας.

*Ο Στράτος Κερσανίδης είναι κριτικός κινηματογράφου