Όσκαρ 2019: Μια απονομή ως ύμνος στην διαφορετικότητα

Σε μια απονομή που χωρίς αμφιβολία θα την ξεχάσουμε πολύ σύντομα καθώς άνετα μπορεί να χαρακτηριστεί ως απόλυτα διεκπεραιωτική, βαρετή, με εξαιρετικά ελάχιστες φωτεινές στιγμές αφού έλειπε το χιούμορ και οι δυνατές ατάκες και ως αποθέωση του diversity, της διαφορετικότητας και της ανεκτικότητας, με πολλές πρωτιές και ελάχιστες καλές στιγμές η Ακαδημία προσπάθησε να μοιράσει τις εντυπώσεις και τα βραβεία. Κατάφερε λοιπόν να δώσει Όσκαρ και στις 8 ταινίες που απαρτίζαν την φετινή λίστα με τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς, ξεχωρίζοντας όμως το Πράσινο Βιβλίο, το οποίο αναδείχτηκε ως ταινία της χρονιάς.

https://www.youtube.com/watch?v=hacUXOks-PM

Το Πράσινο Βιβλίο επιβεβαίωσε παρά τις όποιες διαφωνίες ή αυστηρές κρίσεις που υπήρχαν για το περιεχόμενο της ταινίας ότι ήταν το πραγματικό φαβορί για την ταινία της χρονιάς. Όπως είχαμε πει αυτή ήταν μια επιλογή ασφαλείας για την Ακαδημία, που εξυπηρέτησε με πλήρη τρόπο όσα ήθελε να πει προς τα έξω αποφεύγοντας να τολμήσει με τον ίδιο τρόπο που το έκανε με τις υποψηφιότητες της. Δεν διάλεξε λοιπόν ούτε την ξενόγλωσση ταινία του Κουαρόν, ούτε φυσικά το ριζοσπαστικό λόγο του Σπαϊκ Λι, ούτε καν το σύνθετο, σαρκαστικό, μεταδομιστικό και φεμινιστικό περιέχομενο της αφήγησης του Λάνθιμου. Επέλεξε λοιπόν μια κλασική, παλιομοδίτικη σε ότι αφορά το ύφος ταινία, που την έχουμε δει να βραβεύεται άπειρες φορές στο παρελθόν, μια ιστορία που έκλεψε το Όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου από την Ευνοούμενη του Λάνθιμου ενώ ο Μαχερσάλα Αλί συμπλήρωσε τις νίκες της ταινίας με το Όσκαρ Β ανδρικού ρόλου.

Κι αυτό παρά τις επιμέρους αντιρρήσεις που εκφράστηκαν για την ακρίβεια της μεταφοράς της αληθινής ιστορίας της στην μεγάλη οθόνη (η οικογένεια του Δρ Σίρλεϊ, του ενός εκ των δύο πρωταγωνιστικών χαρακτήρων, που υποδύεται ο Μαχερσάλα Αλί, αποκάλεσε την ταινία μια συρραφή από ανακρίβειες και ψέματα σε σχέση με την πραγματικότητα της σχέσης των 2 πρωταγωνιστών), το καθόλου ενθουσιώδες κινηματογραφικό παρελθόν του σκηνοθέτη της ενώ έντονες ήταν και οι επικρίσεις ότι η ταινία παρουσιάζει ένα καλολογικό αφήγημα του άγριου ρατσισμού που έζησαν και ζουν οι μαύροι στην Αμερική ακόμη και σήμερα, η Ακαδημία τίμησε την ταινία για το περιεχόμενο της το οποίο είχε στο επίκεντρο δύο τελείως ετερόκλητους χαρακτήρες και ως κύρια χαρακτηριστικά την ανεκτικότητα και τον σεβασμό στην διαφορετικότητα.

Αυτό άλλωστε ήταν και το ισχυρό μήνυμα που εξέπεμψε συνολικά από τις επιλογές της η ίδια η Ακαδημία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Black Panther με τα 3 Όσκαρ του, ανάμεσα στα οποία και οι πρωτιές της βράβευσης των Αφροαμερικανίδων Ρουθ Μπλακ και Χάνα Μπίτσλερ που εργάστηκαν τα κουστούμια και στα σκηνικά της ταινίας, η διάκριση της επίσης Αφροαμερικανίδας Ρετζίνα Κινγκ για την ερμηνεία της στο μελόδραμα Αν η Οδός Μπιλ μπορούσε να μιλήσει, το πρώτο Όσκαρ που έλαβε στην καριέρα του ο σπουδαίος Σπαϊκ Λι για το σενάριο της Παρείσφρησης ακόμα και αυτή του Μαχερσάλα Αλί ο οποίος με το δεύτερο Όσκαρ Β΄ανδρικού ρόλου για το Πράσινο Βιβλίο έγινε ο δεύτερος Αφροαμερικάνος ηθοποιός (μετά τον Ντένζελ Ουάσινγκτον που κερδίζει 2 Όσκαρ). Τόσες μαζεμένες νίκες σε Αφροαμερικάνους καλλιτέχνες και ταινίες είναι αλήθεια πως δεν είχαμε ξαναδει. Είναι εντυπωσιακό επομένως το άλμα που έκανε η Ακαδημία από τα μέχρι πρότινος #OscarsSoWhite σε αυτό που χαριτολογώντας θα λέγαμε #OscarsSoBlack!

Στους νικητές και η Roma αν και έχασε το μεγάλο βραβείο και το στοίχημα να γίνει η πρώτη ξενόγλωσση παραγωγή που κερδίζει το όσκαρ καλύτερης ταινίας. Τα μέλη της Ακαδημίας απέφυγαν να τολμήσουν να αναγνωρίσουν στην ταινία του Κουαρόν ότι είναι η καλύτερη της χρονιάς. Όμως το Netflix μόνο ικανοποίηση μπορεί να αισθάνεται για όσα κατάφερε μέσα σε αυτή την οσκαρική χρονιά. Είναι άλλωστε πλέον ισότιμος συνομιλητής με το κύκλωμα των στούντιο, συμμετέχει ενεργά σε αρκετά σημαντικά φεστιβάλ αποτελεί έναν από τους σοβαρούς παίκτες της αγοράς, όσο κι αν δεν θέλουν να το δουν κάποιοι, μάλλον ρομαντικοί, ενώ παράλληλα έχει οδηγήσει ήδη αρκετά στούντιο στην δημιουργία δικής τους πλατφόρμας ανοίγοντας ακόμη περισσότερο το παιχνίδι του ανταγωνισμού στη λεγόμενη εμπειρία του home cinema, γεγονός που αλλάζει αρκετά όσα γνωρίζαμε για την επαφή των θεατών με την τέχνη του κινηματογράφου. Όσο για τα βραβεία, ο Αλφόνσο Κουαρόν και η Roma του κέρδισαν 3 Όσκαρ με τον σκηνοθέτη να γράφει την δική του ιστορία καθώς χάρισε για πρώτη φορά μια νίκη στην ξενόγλωσση κατηγορία για την πατρίδα του, το Μεξικό ενώ ο ίδιος έγινε ο πρώτος σκηνοθέτης που κατακτά το Όσκαρ φωτογραφίας.

https://www.youtube.com/watch?v=8foTTBhahyM

Για δεύτερη φορά μάλιστα ο Κουαρόν κέρδισε επίσης το Όσκαρ σκηνοθεσίας, όμως όπως συνέβη πριν μερικά χρόνια και με το Gravity αυτό ήταν το ταβάνι που έθεσε η Ακαδημία, πιστώνοντας του προσωπικά όλο το άρτιο αποτέλεσμα της δημιουργίας του.  Ας σημειωθεί ότι το φετινό Όσκαρ σκηνοθεσίας αποτελεί την 5η φορά μέσα σε 6 χρόνια, που κάποιος Μεξικανός (από την παρέα των Three Amigos –  δηλ. της παρέας των Κουαρόν, Ινιαρίτου, Ντελ Τόρο) κερδίζει το συγκεκριμένο βραβείο, γεγονός που αποδεικνύει πόσο καλά έχουν ριζώσει και πόσο σημαντική είναι η προσφορά τους στον αμερικάνικο κινηματογράφο. Αν το καλοσκεφτεί κανείς αυτή η απονομή τίμησε και με το παραπάνω δύο επιμέρους κομμάτια της αμερικάνικης κοινωνίας, τους Αφροαμερικανούς και τους ισπανόφωνους ενώ ακόμη και η Roma αναδεικνύει με έμμεσο τρόπο τις έντονες σχέσης Αμερικής – Μεξικού, τις έντονες ταξικές ανισότητες της μεξικάνικης κοινωνίας, τις αντιξοότητες στο ζήτημα της αγοράς εργασίας των μεταναστριών και προσφύγων γυναικών που εργάζονται ως εσωτερικές οικιακές βοηθοί στις ΗΠΑ.     

Στα δυνατά μηνύματα της απονομής και τα 4 Όσκαρ του Bohemian Rhapsody, μια ταινία που δεν αγάπησαν και τόσο οι κριτικοί αλλά όπως φαίνεται και το κοινό και η Ακαδημία είχαν διαφορετική εκτίμηση. Η ταινία σάρωσε τα δύο βραβεία του ήχου, πήρε το μοντάζ και φυσικά επιβεβαίωσε την εξαιρετική θερμή υποδοχή που είχε σε όλη την οσκαρική κούρσα η ερμηνεία του Ράμι Μαλέκ, ο οποίος έλαβε το Όσκαρ Α ανδρικού ρόλου. Είναι φυσικά προφανές ότι και εδώ το μήνυμα της διαφορετικότητας που εξέπεμψε το πρόσωπο του πρωταγωνιστικού χαρακτήρα (Φρέντι Μέρκιουρι) όσο κι αν η ίδια η ταινία ως περιεχόμενο περιγράφει με επιφανειακό τρόπο εκτιμήθηκε από την Ακαδημία όπως επίσης και ο άθλος που έφεραν εις πέρας το καστ των ηθοποιών όπως και οι τεχνικοί αφού δούλεψαν για ένα μεγάλο κομμάτι της ταινίας χωρίς τον σκηνοθέτη της, Μπραϊαν Σίνγκερ, ο οποίος εκτός από τις κατηγορίες σεξουαλικής παρενόχλησης χρεώθηκε και την απαράδεκτη συμπεριφορά του απέναντι στην παραγωγή της ταινίας. Καθόλου τυχαία λοιπόν δεν ακούστηκε – ούτε για αστείο – ούτε μισή αναφορά ευχαριστίας στο όνομα του από όσους ανέβηκαν στην σκηνή του Κόντακ για να παραλάβουν τα Όσκαρ τους για την ταινία.

Από τις πιο όμορφες στιγμές της βραδιάς χωρίς αμφιβολία ήταν η συγκινητική εμφάνιση και η βράβευση της Lady Gaga για το τραγούδι της Shallow που ακούγεται στην ταινία Ένα Άστέρι Γεννιέται, ο δυναμικός πολιτικός λόγος του Σπαϊκ Λι κατά την απονομή του διασκευασμένου σεναρίου ενάντια στον ρατσισμό και στην παρουσία του Προέδρου Τραμπ αναφέροντας πολύ χαρακτηριστικά «Έχουμε εκλογές σε λίγο καιρό. Αυτή τη φορά κάντε το σωστό (Do the right thing)» αλλά και ο υπέροχος αυθορμητισμός που έβγαλε επί σκηνής η Ολίβια Κόλμαν κάνοντας την ανατροπή στα προγνωστικά με τη νίκη της στην κατηγορία Α γυναικείου ρόλου (η Γκλεν Κλοούζ έμεινε με την πίκρα ως η ηθοποιός με τις περισσότερες χαμένες υποψηφιότητες μετά την Ντέμπορα Καρ μετά και την 7η χαμένη προσπάθεια χωρίς Όσκαρ καθώς ούτε αυτή η τωρινή στιβαρή της παρουσία σε αυτή την ανούσια και χλιαρή ιστορία της Συζύγου συγκίνησε τα μέλη της Ακαδημίας) για την υπέροχη ερμηνεία της στην Ευνοούμενη του Γ. Λάνθιμου, την μοναδική διάκριση που έλαβε η ταινία, μια επιλογή των μελών της Ακαδημίας που πιστώνει στην Κολμαν τον σημαντικό της ρόλο στην εξέλιξη της αφήγησης αλλά και στον Λάνθιμο για την επιλογή του να διαλέξει αυτή την ηθοποιό.

Όσες απώλειες όμως κι αν είχε η ταινία του Γιώργου Λάνθιμου (γιατί στην πραγματικότητα θα μπορούσε να φύγει με περισσότερα Όσκαρ από την αποψινή απονομή) δεν έχει και τόσο σημασία καθώς ο Έλληνας δημιουργός όπως φαίνεται με αυτή του την οσκαρική παρουσία έχει ανοίξει πλέον διάπλατα όλες τις πόρτες και φυσικά είναι θέμα χρόνου όχι μόνο να επαναλάβει την επιτυχία των 10 υποψηφιοτήτων της Ευνοούμενης αλλά να αποτελέσει προσεχώς με το δημιουργικό του έργο αντικείμενο συζητήσεων και νέων διακρίσεων.

https://www.youtube.com/watch?v=hy8z_Tq_VHo