Poor things: H απογείωση του Γιώργου Λάνθιμου στα αστέρια

Χρειάζεσαι χρόνο και πιθανά επαναληπτική θέαση της ταινίας, για να μπορέσεις να αφομοιώσεις, να επεξεργαστείς και να κατανοήσεις, με μεγάλη παρατήρηση, στο σύνολο τους, τις άπειρες αρετές αυτού του θεαματικού κινηματογραφικού αριστουργήματος που λέγεται Poor things. Γιατί πέρα από την οργιαστική καθαρόαιμη κινηματογραφική απόλαυση είναι και ένα οπτικό δοκίμιο γεμάτο μεστές ιδέες. Που ο καθένας μπορεί να προσλάβει όσες θέλει.

Αν βάλεις σε σειρά, έστω τα στοιχειώδη μηνύματα, τους κώδικες και τις ανατροπές αυτού του κομψοτεχνήματος, τότε θα έχεις βγει σίγουρα πολλαπλά κερδισμένος. Θα έχεις κερδίσει εκτός από 140 λεπτά γνήσιου σινεμά και πολλά ερεθίσματα για να σκέφτεσαι όλα αυτά που βίωσες.

Με βάση το βραβευμένο σκωτσέζικο μυθιστόρημα του Alasdair Gray, γραμμένο το 1992, η ιστορία μιας νεαρής γυναίκας που αυτοκτόνησε πηδώντας από την Tower Bridge στο Λονδίνο μας μεταφέρει στο Βικτωριανό Λονδίνο, όπου ένας ιδιοφυής αλλά και απόκοσμος Dr Jekyll ασχολείται με το δημιούργημα του, ένας μεταμοντέρνος Φρανκεστάιν που δίνει ζωή σε μια νεκρή, συναισθηματικά και σωματικά ύπαρξη.

Ο νέος της εαυτός, ένας άγραφος πίνακας, θα αποτελέσει όχι μόνο το αντικείμενο ενός πειράματος αλλά και τον καμβά μιας πορείας προς την αυτογνωσία, που εμπεριέχει όλους τους πιθανούς κινδύνους.

Σε ένα παραμυθένιο σύμπαν που ξεκινά από την αυστηρή Αγγλία, συνεχίζεται σε μια ονειρική Λισαβώνα, ένα μυστηριώδες Παρίσι, μια Αλεξάνδρεια στα όρια του απόκοσμου και ένα κρουαζιερόπλοιο σύμβολο του πλούτου, όλα σχεδιασμένα εξ αρχής σε στούντιο της Ουγγαρίας, με κοστούμια γεωμετρικής ομορφιάς και απίστευτης προσωπικότητας και ισχυρά συμπληρώματα εικονικής πραγματικότητας να αγκαλιάζουν το όλο σύμπαν, πιστεύω ότι έχει στο τσεπάκι τα φετινά Όσκαρ κοστουμιού και σκηνικών, πριν καν ξεκινήσει η κούρσα.

Το στόρι εστιάζει στην Μπέλλα Μπάξτερ, αυτό το ημιτελές αλλά άκρως γοητευτικό πλάσμα, με τις ατέλειες μιας πειραματικής δημιουργίας. Μεταμόσχευση εγκεφάλου στο ξεκίνημα, μια λοβοτομή στο φινάλε. Ο άνθρωπος που είναι ικανός για το καλύτερο και το χειρότερο στα ενδιάμεσα. Οι ηθικοί φραγμοί, η πτώση τους, τα ζωώδη ένστικτα, η αναζήτηση της σεξουαλικότητας, η υποταγή και η επανάσταση, η αποδοχή της μοίρας και το συνειδητό αναποδογύρισμα της.

Ένας αέναος φόρος τιμής στο σινεμά με υπαινικτικές πινελιές: Από το Φριτζ Λανγκ και τον Μουρνάου στον Μπουνιουέλ, τον Γκρίναγουεϊ, τον Ντέιβιντ Λιντς, το Φασμπίντερ και τον Τιμ Μπάρτον. Το αιώνιο σινεμά που αγαπάμε.

Αλλά και μια περισπούδαστη ελεγεία πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις. Στον έρωτα, τον έλεγχο, τη δύναμη, την αδυναμία, την συνειδητοποίηση, την άγνοια, την Οδύσσεια της αυτογνωσίας.

Θύτες και θύματα εναλλάσσονται σε ρόλους, σε ένα πανηγύρι bizzare αφήγησης, extravaganza αισθητικής, μιας διαρκούς ευρυγώνιας ματιάς  fish eye που επιτρέπει την συνολική αντίληψη των συμβάντων, πολλές φορές μάλιστα με τη λογική της κλειδαρότρυπας σε απαγορευμένα δωμάτια.

Φεμινισμός και πατριαρχία, βία και τρυφερότητα, σκληρότητα και συγκίνηση σε γενναίες δόσεις. Ο Λάνθιμος με παιχνιδιάρικο τρόπο θα μιλήσει για τα μεγάλα, τα θεμελιώδη της ζωής.

Και φυσικά μια Emma Stone στο ρόλο της ζωής της, το συμπαθητικό τέρας του Willem Dafoe, το Jerrod Carmichael, τη μυθική Hanna Schygulla στον πιο κουλ ρόλο της καριέρας της και τη σπουδαία Kathryn Hunter στο ρόλο της σκληρής αλλά εντυπωσιακής σε μαθήματα ζωής τσατσάς.

Το ασπρόμαυρο εναλλάσσεται με το χρώμα σοφά, ο φουτουρισμός του Γκαουντί με τη ρετρό αισθητική της Μπελ Επόκ, η σπουδαία μουσική του Jerskin Fendrix υπογραμμίζει, το γκροτέσκο και το μπαρόκ μεταμορφώνονται σε πανκ, μαγικά.

Θα μπορούσε να γράψει κανείς χιλιάδες λέξεις για αυτό το ώριμο αριστούργημα του Λάνθιμου. Που τον ανεβάζει πια δίκαια στην πίστα με τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες του καιρού μας. Η ταινία της χρονιάς στον πλανήτη Γη είναι φτιαγμένη από έναν Έλληνα. Πολύ μεγάλο σινεμά. Εκτός ανταγωνισμού.