Σινεμά και Ψυχανάλυση στη Θεσσαλονίκη

Λέξεις: Η ομάδα των διοργανωτών

Τρίτη χρονιά φέτος για το Σινεμά και Ψυχανάλυση στη Θεσσαλονίκη, τρία Σάββατα προβολών στο “Ολύμπιον” κάθε χρόνο, με την υποστήριξη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Μια πρωτοπόρα ιδέα που ξεκίνησε από μέλη της Λακανικής Ψυχανάλυσης στην Αθήνα και σχεδόν αμέσως μας συνεπήρε σε Θεσσαλονίκη και αργότερα στο Βόλο.

Προβολές ταινιών, στιγμιότυπα ανθρωπίνων ζωών που τρέχουν στο πανί, και απλώνονται στα κείμενα των εισηγητών, η ζωή που μας ξεφεύγει, το ασυνείδητο που παίζει το παιγχνίδι του, το τυχαίο που κυβερνά.

Η ομάδα εργασίας αποτελείται από, ψυχαναλυτές, ψυχιάτρους, ψυχολόγους που εργάζονται στην Λακανική Ψυχανάλυση με κοινό μέλος τον συντονιστή. Και πάντα η ταινία ως έργο τέχνης- σκηνοθετικής, σεναρίου κλπ- με το λογο να δίνεται σε ένα σκηνοθέτη φιλικά προσκείμενο στην Ψυχανάλυση.

“Ο σκοπός αυτού του project είναι η επικοινωνία σε ένα ευρύτερο κοινό της ψυχανάλυσης ως εργαλείο επεξεργασίας και καταννόησης του κόσμου. Ο κινηματογράφος είναι μια προσιτή μορφή τέχνης με μια τεράστια δύναμη αναπαραστατικότητας, όπως έλεγε ο Λακάν, και ως εκ τούτου δύναται να χρησιμοποιηθεί ως όχημα μιας τέτοιας προοπτικής. Εξάλλου η συνδιαλλαγή με το ευρύ κοινό ήταν ένα στοίχημα για εμάς, πώς να μπορέσουμε να διατυπώσουμε τον ψυχαναλυτικό λόγο με τέτοιο τρόπο ώστε να περάσει στο κοινό χωρίς να χάσουμε σε αυστηρότητα και ακρίβεια.

Θέλουμε, επίσης, να υπάρξει η αφορμή ώστε η ψυχανάλυση να μπει στον κοινωνικό διάλογο, αφού είναι ίδιον της Ψυχανάλυσης Λακανικού προσανατολισμού να συνδιαλέγεται ανά πάσα στιγμή με την κοινωνία και τον πολιτισμό και να ενδιαφέρεται για τα φλέγοντα ζητήματα της εποχής. Για τον Λακάν, ο Άλλος προηγείται του Υποκειμένου. Ο Λακανικός Ψυχαναλυτής απέχει μακράν από την εικόνα ενός ανθρώπου κλεισμένου σε ένα γραφείο που δέχεται αιτήματα και μόνο, αλλά αποτελεί μια διαρκής ζωντανή παρουσία στον κόσμο.

Η διαλογή των ταινιών είναι κάθε φορά ένα καίριο ζήτημα. Εκείνο που επιδιώκουμε, καταρχήν, είναι ταινίες που μας αρέσουν, που θέλουμε να τις δούμε και να τις ξαναδούμε και να μιλήσουμε για αυτές, ταινίες που μας δημιούργησαν ερωτήματα και κίνητρο για στοχασμό. Οφείλουν, δε, να είναι ταινίες με βάση τις οποίες να μπορούμε να θίξουμε θέματα που συνάδουν με ό,τι ονομάζεται ευρύτερα ψυχισμός, ψυχική πραγματικότητα, ταινίες που πραγματεύονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ανθρώπινα προβλήματα σε συνδυασμό –αν γίνεται- με κάποια θέματα της επικαιρότητας.

Κάθε φορά η συζήτηση προχωρά πέρα από το προφανές και αυτό είναι σχεδόν αποκαλυπτικό. Είναι σα να διατρυπάται το φαντασιακό πέπλο της εικόνας και να αναδύεται μια άλλη αλήθεια, η οποία είναι εντέλει εκείνη που κάνει την ταινία να «μιλάει», όπως λέγεται, στο κοινό. Η ανάγνωση μιας ταινίας μπορεί να γίνει σε διάφορα επίπεδα. Καταρχήν το κείμενο της ταινίας, το σημαίνον περιεχόμενό της, αυτό που πραγματεύεται και μπορεί να αφορά ζητήματα όπως το αιώνιο θέμα της σχέσης των δύο φύλων, τη θέση του πατέρα στην υποκειμενική συγκρότηση, το πένθος, τη σεξουαλικότητα, κ.ο.κ. Ένα άλλο επίπεδο είναι η μορφή της ταινίας, το στυλ της, αυτό που με μια γενικότερη έννοια θα ονομάζαμε η αισθητική της. Εκεί είναι που ο καλλιτέχνης-σκηνοθέτης δίνει το προσωπικό του στίγμα.

Πάντα βέβαια υπάρχει ένα “υπόλοιπο”, κάτι που επιμένει πέρα από εξηγήσεις, ερμηνείες κ.ο.κ. Όμως η Λακανική Ψυχανάλυση αναδεικνύει ακριβώς αυτό το “υπόλοιπο”, αυτό το πέραν κάθε συμβολοποίησης, που ο Λακάν το κατέστησε εντέλει Αίτιο της Ψυχανάλυσης. Αν η τέχνη είναι λοιπόν ένας τρόπος, η Ψυχανάλυση είναι ένας άλλος τρόπος να κάνει κανείς με αυτό το “υπόλοιπο”, με άλλα λόγια, με την οδύνη της ύπαρξης.”

Διαβάστε περισσότερα εδώ