Στις παραλίες των ονείρων

Αν ανατρέξει n µνήµη στα γρήγορα στις πιο καλοκαιρινές εικόνες του κινηµατογράφου, θα σταθεί αναμφισβήτητα στον Έλβις µε κολλητό μαγιό, σαν και αυτά που είναι πάλι στη μόδα στο τέλος των 90ς τριγυρισμένο από δεκάδες δροσερά κορίτσια και συνήθως µε µια κιθάρα στο χέρι και ένα λουλουδένιο στεφάνι στον λαιμό σε κάποια παραλία της Χαβάης πριν από σαράντα χρόνια. Καλοκαιρινός τύπος ο Πρίσλεϊ, αποτέλεσε για δυο δεκαετίες το απόλυτο σύμβολο του σταρ σίστεμ αλλά και το ερωτικό πρόσωπο της μουσικής και του σινεμά. Αλησμόνητη σκηνή στην παραλία, που κυκλοφόρησε και σαν φωτογραφία, στολίζοντας τα σπίτια των σινεφίλ, είναι n εικόνα της Ελίζαμπεθ Τέιλορ στο «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι». Με λευκό μαγιό και ένα βλέμμα που καθρεφτίζει τη δεκαετία του εξήντα και τα αστέρια της, n λάµψη των οποίων δεν ξεπεράστηκε μέχρι σήµερα, n Τέιλορ στον αμμουδιά διαθέτει µια μαγική δύναμη εικόνας, που καμιά φωτογράφιση μοντέλου του καιρού µας δεν μπορεί να πετύχει.

Η έξοδος από τη θάλασσα προκαλεί αναστάτωση, αλλά είναι και µια καλή ευκαιρία στον κινηµατογράφο να δείξει όσα οι λογοκριτές απαγόρευαν διαφορετικά. Δεκάδες σκηνοθέτες από τα πρώτα χρόνια του σινεμά και τις μαυρόασπρες κωμωδίες του βωβού μέχρι τα μέσα του πενήντα απαθανάτισαν τα σώματα στην αμμουδιά, αφού αλλού το γυμνό δεν επιτρεπόταν να εκτεθεί δηµόσια. Εκεί, όµως, ο φακός δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά. Με μαγιό φωτογραφημένη κάτω από πουά ομπρέλα θα θυμάστε πιθανόν και τη Μέριλιν, το απόλυτο σεξ σίμπολ του καλοκαιριού. Σε µια δική της ταινία, το «Μερικοί το προτιμούν καυτό», αλησμόνητη σκηνή στην παραλία εκείνη µε τον Τζακ Λέμον και τον Τόνι Κέρτις μεταμορφωμένους σε γυναίκες µέλη της ορχήστρας, σε σπαρταριστές περιπέτειες. Η γλυκιά αθωότητα μιας ολόκληρης εποχής.

Τα υπέροχα καλοκαίρια του έρωτα βρίσκουν το αποκορύφωμά τους και την απόλυτη έκφρασή του, στην πιο μυθική σκηνή όλου του κινηματογράφου που γυρίστηκε σε παραλία. Η Ντέμπορα Κερ και ο Μπαρτ Λάνγκαστερ φιλιούνται µε πάθος στο «Όσο υπάρχουν άνθρωποι» του Φρεντ Τσίνεµαν. Μπορεί ο κόσμος να καταρρέει γύρω, ο πόλεμος να σαρώνει τα πάντα, n οικονομική αβεβαιότητα να καταρρακώνει τους ήρωες, παραμονεύει, όμως, ο θρίαμβος του έρωτα. Το απόλυτο πάθος του καλοκαιριού άντεξε στον χρόνο όσο λίγα πράγματα. Τα λευκώματα των αναμνήσεων μιλούν ακόμη για τους µυς της πλάτης του Μπαρτ Λάνγκαστερ, ένα είδος αρσενικού που το σινεμά δεν αναδεικνύει πια. Στην παραλία, τόλμησαν να εμφανιστούν µε μαγιό ημίγυμνες ή ακόμη και γυμνές όσες σταρ πίστεψαν πως είχαν να δείξουν τα κατάλληλα προσόντα, δημιουργώντας στους σκηνοθέτες τις κατάλληλες συνθήκες, για να τις ξαναφωνάξουν σε επόμενες δουλειές τους. Από την Ντόρις Ντέι μέχρι την Κιµ Νόβακ, παρήλασαν από τπ Χώρα του μαγιό όλες όσες σέβονταν το σώμα που τους έδωσε n φύση, µε αποκορύφωμα τις νεαρές στάρλετ στις Κάννες, που κάθε καλοκαίρι τα πετούν όλα, μήπως και τις προσέξει κανένας παπαράτσι.

Βέβαια, n αληθινή λάμψη είναι προνόμιο των αληθινών σταρ, γι’ αυτό και n κάμερα ερωτεύτηκε την Μπριζίτ Μπαρντό, ημίγυμνη ή µε μαγιό, να τριγυρνά στους ταρσανάδες της Γαλλίας στο «Και ο Θεός έπλασε τη γυναίκα» και έκανε εκατομμύρια άντρες να την ερωτευτούν. Στις μέρες µας, οι εμφανίσεις µε μαγιό είναι το πιο συνηθισμένο πράγμα σε µια ταινία που υπάρχουν καλοκαιρινές σκηνές. Στο ξεκίνημα της ιστορίας του κινηματογράφου, όμως, το να δεις ακόμη και τον Τσάρλι Τσάπλιν µε μαγιό ήταν µια πρόκληση. Σήμερα, n Ντέμι Μουρ φωτογραφημένη ως Λίζ Τέιλορ σε µια παραλία, σίγουρα, δεν λέει και τόσο πολλά πράγματα και οι συγκρίσεις είναι αναπόφευκτες.

Οι εγχώριες αμμουδιές

Ελληνικά καλοκαίρια στην πλαζ της Αγίας Τριάδας Θεσσαλονίκης ή στην πλαζ του Ε.Ο.Τ. στη Βουλιαγμένη, µε τα πρώτα μυθικά καμάκια, τα αστεία του τύπου «κορίτσια, καρχαρίας!» και τους ναυαγοσώστες έτοιμους να επέμβουν, για να σώσουν κορίτσια µε ωραία μαγιό, που έλεγε και n Βλαχοπούλου. Σκηνές απείρου κάλλους που δεν διαφέρουν και πολύ από αυτές που διαδραματίζονται σε ταινίες γυρισμένες στη Νίκαια ή τη Σάντα Μόνικα. Η Μάρθα Καραγιάννη, ο Κώστας Βουτσάς, n Ζωή Λάσκαρη, ο Ντίνος Ηλιόπουλος. Φοβερές περιπέτειες σε έγχρωμους καλοκαιρινούς παραδείσους, διά χειρός Γιάννη Δαλιανίδη. Παιχνίδια της άμμου, µε απίστευτες καλοκαιρινές αναμνήσεις μιας εποχής, όπου n νεολαία άρχιζε να απελευθερώνεται και η Ελλάδα να φλερτάρει, υιοθετώντας τα δυτικά πρότυπα λάιφσταϊλ. Οι κοντινές στην πόλη θάλασσες, πεντακάθαρες και το ερωτικό παιχνίδι στα πάνω του.

Κορυφαία ανάµνηση στον ρόλο της μάνας του Κώστα Βουτσά, θαμμένη στην άμμο, n κωνσταντινοπολίτισσα κυρία Μέταξα. Λίγα χρόνια πριν, ο Ορέστης Μακρής στη «Θεία από το Σικάγο» πήγαινε τις κόρες του για μπάνιο σε απομονωμένη παραλία βάδην στη σειρά, μακριά από τα πεινασμένα βλέμματα των ανδρών. Σχεδόν παιδί σε κείνη την ταινία, n Τζένη Kαρέζη, που έλαμψε αργότερα σε υπέροχες σκηνές παραλίας στο «Ραντεβού στην Κέρκυρα», χορεύοντας σε ένα από τα πρώτα μπιτς πάρτι του θρυλικού «κλαμπ Μεντιτερανέ» µε τον Αλέκο Αλεξανδράκη. Μπιτς πάρτι που συνήθως κατέληγαν µε ωραία τραγούδια του Πλέσσα να υμνεί το καλοκαίρι διά στόματος Γιάννη Βογιατζή, ενώ στις αμερικάνικες εκδοχές των φιλμ της μόδας ήταν τα σερφοτράγουδα των Μπιτς Μπόις. Κορυφαία σκηνή στην ακρογιαλιά – μονάχα που εδώ βρισκόμαστε σε παραθαλάσσιο ταβερνάκι – είναι στο «Κλέαρχος, n Μαρίνα και ο κοντός», εκεί που ο Νίκος Ρίζος φωνάζει «φέρτε µου Μαρίνες να τις σκίσω» και n Γεωργία Βασιλειάδου (πεθερά-Μαρίνα) στέκεται πίσω του. Απωθημένο n θάλασσα στο «Ποτέ την Κυριακή» µε τη Μελίνα-Ίλια να βουτά στα νερά του αγαπημένου της Πειραιά, ενώ σαν παραμύθι στο τέλος του φιλμ ακούγεται το «και μετά πήγαν όλοι μαζί στην ακρογιαλιά». Η «Μανταλένα» αποτέλεσε για την Αλίκη την ταινία σταθμό. Αν και έπαιξε σε δεκάδες σκηνές παραλίας, αυτές που γυρίστηκαν στην Αντίπαρο το 1959 για τη «Μανταλένα», της χάρισαν το βραβείο στη Θεσσαλονίκη. Κλασικό αξεπέραστο λουκ µε ψαθάκι στο κεφάλι.

Σκηνές μυθικές που θα ξενερώσουν εντελώς στα 70ς, όταν θα αρχίσει n μαζική παραγωγή καλοκαιρινών ταινιών του τύπου «Κορίτσια στον ήλιο», µε κορυφαίες εδώ την Αν Λόμπεργκ να τριγυρνά στα ελληνικά νησιά παρέα µε βοσκούς και την Έλενα Ναθαναήλ να αποκαλύπτει το υπέροχο κορμί της στις καμπάνες του Αστέρα Βουλιαγμένης. Στον νέο ελληνικό κινηματογράφο, n θάλασσα λειτούργησε περισσότερο σημειολογικά. Στο «Όστρια» του Ανδρέα Θωμόπουλου, τρία ζευγάρια και µια παράξενη τουρίστρια σε µια έρηµη παραλία φτάνουν στα όριά τους. Στα «Χρώματα της Ίριδας», ο παράξενος κύριος που εξαφανίζεται μέσα στη θάλασσα μπροστά στα µάτια του έκπληκτου κινηματογραφικού συνεργείου, γίνεται ο άξονας πλοκής της ταινίας. Στην «Αιωνιότητα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, µια νεανική ανάμνηση στη θάλασσα γίνεται βάσανο και λύτρωση για τον ήρωα. Η παραλία ως τόπος δράσης γοήτευσε τον κινηματογράφο µας από τις πρώτες μέρες του αιώνα μέχρι σήμερα. Με μοναδικό αντίπαλο το ανελέητο ελληνικό φως και την περιέργεια των λουόμενων, που όσο να πεις θα ήθελαν να κάνουν ένα πέρασμα στο πλάνο, οι έλληνες σκηνοθέτες ζήτησαν από τους περισσότερους έλληνες ηθοποιούς να κάνουν µια εµφάνιση µε μαγιό. Και αν υπάρχουν, βέβαια, περιπτώσεις καλλίγραμμων ανδρών και γυναικών, τύπου Λάσκαρη, Άλκη Γιαννακά, Σπύρου Φωκά n Μάρθας Καραγιάννη, που n θέα του σώματος τους ομόρφαινε την οθόνη, µην ξεχνάμε πως υπάρχουν και αντίστοιχες εμφανίσεις του Θανάση Βέγγου, του Νίκου Ρίζου, της Ταϋγέτης κλπ., που ξεσήκωνε τα πλήθη διαφορετικά. Αγαπημένα μέρη για γυρίσματα, n Αίγινα, n Ύδρα, n Κέρκυρα και n Ρόδος. Η Μύκονος περιέργως πώς δεν εμφανίζεται στο ελληνικό τουλάχιστον σινεμά.

Δείτε:

«Καλοκαίρι του ‘42»: Ο έρωτας μιας παντρεμένης με ένα νεαρό αγόρι. Απίθανη μουσική Μισέλ Λεγκράν. «Καλοκαίρι με τη Μόνικα»: …Όχι βέβαια Λιουίνσκι. Τολμηρός Μπέργκμαν με τη Χάριετ Άντερσον. «Κορίτσια στην παραλία»: Κλασικό του ’65. Όλοι περιμένου ντους Μπιτλς, τελικά έρχονται οι Μπιτς Μπόις. «Summer Affair»: Η επέλαση της Ορνέλα Μούτι. Έρωτες σε εξωτικό νησί. «Summer Lovers»: Μια Γαλλίδα και ένα ζευγάρι σε κρεβάτι της Σαντορίνης. Η Ρίκα Διαλυνά νικά την Ντάριλ Χάνα. «Γαλάζια Λίμνη»: Εφηβικός έρωτας υγρός. Ένα ναυάγιο που σημάδεψε την εφηβεία σας. «Summer City»: Ο Μελ Γκίμπσον στο Σίδνεϊ. Σερφάροντας και ροκάροντας.