Φοίβος Δεληβοριάς: Διψάω για νέους πολιτικούς, έντιμους και οραματιστές

Θυμάμαι το αρχικό «σοκ» όλων τις πρώτες μέρες κυκλοφορίας του 8^ου άλμπουμ του Φοίβου Δεληβοριά «ΑΝΙΜΕ». Οι συζητήσεις για το καλύτερο άλμπουμ της πορείας του, η θεματολογία των τραγουδιών, ο ίδιος ο Φοίβος καινούριος και συνεπής.

Ο ίδιος, πάντα συγκρατημένος στις εκδηλώσεις του και σε δηλώσεις, άφησε τον χρόνο να μιλήσει κάνοντας απλά αυτό που ξέρει καλύτερα. Να τα τραγουδάει και να επικοινωνεί με το κοινό του. 

Να γίνεται ένας παραμυθάς που ταξιδεύει μέσα μας, λέγοντας όμως όχι παραμύθια αλλά τις πιο μεγάλες αλήθειες. Ωριμότερος από ποτέ, λυρικός, κοινωνικός και αθεράπευτα ερωτικός (με την γλυκιά έννοια του έρωτα), ο Φοίβος Δεληβοριάς γράφει πάντα για εκείνα που απασχολούν τον ίδιο – πρώτα – και την κοινωνία ολόκληρη.

 Το «ΑΝΙΜΕ» αγαπήθηκε για χίλιους δυο λόγους που θα χρειαζόμασταν επιπλέον χρόνο για να τους απαριθμήσουμε. Στα 49 λεπτά του, αγαπάς την εξαιρετική παραγωγή του Βασίλη Ντοκάκη, τους μουσικούς, την διακριτική παρουσία – συμμετοχή της Νεφέλης Φασούλη, την αισθητική του και τόσα άλλα, αλλά κυρίως αγαπάς τον Φοίβο που μοιάζει πλέον με ένα μεγάλο αδερφό (πόσο περίεργο να χρησιμοποιώ τον όρο «μεγάλος» σε ένα παιδί που γνωρίζουμε από τα 15 του, τότε που πήγε κάποια τραγούδια του στον Μάνο Χατζιδάκι και έτσι δημιουργήθηκε η «Παρέλαση» το 1989) που επιστρέφει κάθε φορά που τον έχουμε ανάγκη.

Οι μήνες πέρασαν, το «ΑΝΙΜΕ» βρήκε (εύκολα) θέση στην καρδιά των ακροατών και ο Φοίβος Δεληβοριάς το φέρνει στη Θεσσαλονίκη, για μία βραδιά γεμάτη με τα τραγούδια του και όχι μόνο. Με αφορμή την συναυλία του στη Μονή Λαζαριστών το Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου, μιλήσαμε για το άλμπουμ και όχι μόνο. Άλλωστε μία κουβέντα με τον Φοίβο Δεληβοριά, είναι πάντα ενδιαφέρουσα…

Να ξεκινήσουμε με το «ΑΝΙΜΕ» που είναι και η αφορμή για τις φετινές σας συναυλίες. Τι είναι αυτό το άλμπουμ για εσάς και τώρα, που πέρασαν κάποιοι μήνες «ζωής» του, τι αίσθηση αφήνει στον κόσμο από όσα σας λένε;

Δεν έχω ξαναβιώσει τόση άμεση ζεστασιά και αγάπη. Ο δίσκος εξαντλήθηκε ήδη 3 φορές, οι ψηφιακές ακροάσεις δείχνουν πολλή αγάπη για όλα τα τραγούδια και τα μηνύματα που δέχομαι είναι τα πιο συγκινητικά όλης μου της πορείας. Κι έχει μεγάλη σημασία αυτό για μένα διότι είναι πραγματικά το «ΑΝΙΜΕ» μια φωτογραφία της ψυχής μου, που «τραβήχτηκε» σε μιαν ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για όλους μας.

Στο «ΑΝΙΜΕ» μιλάτε για θέματα που απασχολούν την κοινωνία τον τελευταίο καιρό. Είναι πλέον ώρα να μιλήσουμε ανοιχτά για όλα αυτά και πόσο νομίζετε μπορεί να βοηθήσει η τέχνη σε αυτό;

Πάντα είναι ώρα να μιλάμε ανοιχτά, ειδικά μέσα απ’ την τέχνη. Ο καλλιτέχνης είναι μέσα σε όλα τα υπόλοιπα κι ένας πολίτης, ιδιαίτερα ευαίσθητος και ευθύς στις αντιδράσεις του. Κι αυτό βοηθάει πολύ όλους τους ευαίσθητους ανθρώπους που δεν έχουν βήμα ή που νιώθουν πανικό και δεν μπορούν να τον εκφράσουν. Δεν θα έλεγα ότι είμαστε ψυχοθεραπευτές, είναι αλαζονικό. Ασθενείς είμαστε κι εμείς, που όμως μιλάμε μεγαλόφωνα για αυτό που μας συμβαίνει-και ενώπιον όλων.

Τα τελευταία χρόνια πάντως, εσείς είστε πάντα μπροστά και σε θέματα των καλλιτεχνών, όσο και σε κοινωνικά με παρεμβάσεις σας. Αυτό είναι μία δική σας ανάγκη να μιλήσετε;

Ναι, καθαρά δική μου ανάγκη. Νιώθω πως στην ηλικία που βρίσκομαι, οφείλω να μιλήσω γιατί η φωνή μου έχει πια κατακτήσει το να μπορεί να ακούγεται. Άρα καλύτερα να πω κάτι που σκέφτονται όλοι κι ας φάω και λίγο «ξύλο», παρά να το αφήσω ανέκφραστο.

Τι έχει αλλάξει από τον Φοίβο του «Καθρέφτη» μέχρι το «ΑΝΙΜΕ»;

Το να «κάνω τον καθρέφτη μου κομμάτια» , να σπάσω δηλαδή κάθε είδους πόζα και ναρκισσισμό, ήταν ένα απαραίτητο στάδιο για να έχω μια καθαρή ψυχή, ορατή σε αυτούς που αγαπάω.

Τον ερχόμενο χειμώνα αποφασίζετε να κάνετε και μία τηλεοπτική δουλειά στην ΕΡΤ. Τι είναι αυτό που θα δούμε στα «Νούμερα»;

Είναι μια κωμωδία. Μια σουρεαλιστική κωμωδία, που τα πράγματα που αγαπάω, το τραγούδι και το θέαμα, αντιμετωπίζονται σαν ένα κωμικό όνειρο. Θέλω με έναν τρόπο γιορτινό και εμψυχωτικό να πω κάτι που πίστευα πάντα για τους καλλιτέχνες του θεάματος. Ότι είναι τα μόνα «νούμερα» που προχωράνε τη ζωή. Που μπορούν να αντιπαρατεθούν στα παράλογα νούμερα του μάρκετινγκ και των αγορών, που έχουν καταστρέψει τον πλανήτη. Δεν είναι τυχαία η μαζική επίθεση που γίνεται στους καλλιτέχνες από τα απολυταρχικά καθεστώτα κάθε είδους.

Φοβηθήκατε αν στη δημόσια τηλεόραση θα μπορούσατε να κάνετε όσα θα θέλατε στο πρόγραμμα αυτό;

Μα έχω παλέψει για την ύπαρξη και την άνθιση της δημόσιας τηλεόρασης. Όταν είχε πέσει το περίφημο «μαύρο» στην ΕΡΤ είχα πάει κατευθείαν στο ραδιομέγαρο για να τραγουδήσω και να εναντιωθώ σ’ αυτό. Πιστεύω πως η δημόσια τηλεόραση είναι κάτι που ανήκει σε όλους μας και πως -στο ψυχαγωγικό της τουλάχιστον πρόγραμμα- έκανε πάντα τις πιο τολμηρές και προχωρημένες προτάσεις, ακριβώς γιατί δεν εξαρτάται από τα νούμερα, όπως τα ιδιωτικά κανάλια. Θα παλέψω λοιπόν να είμαι ελεύθερος, δημιουργικός και αντάξιος του τηλεθεατή που ονειρεύομαι.

Η «Ταράτσα» ήταν ακόμα ένας σταθμός σας αν δεν κάνω λάθος. Την αγάπησε πολύ ο κόσμος, οι καλλιτέχνες και νομίζω κι εσείς. Τι σας έδωσε καλλιτεχνικά;

Με έκανε να αγαπήσω ακόμη περισσότερο τους συναδέλφους μου και να τους το δείξω. Επίσης μου έδωσε την χαρά να συντονίσω μια πολυπληθή ομάδα ανθρώπων με αγάπη και όραμα. Μου έδειξε δυνάμεις που δεν ήξερα ότι τις έχω μέσα μου, εγώ, ένας άνθρωπος πολύ ερμητικός και ντροπαλός.

Η παράσταση στη Μονή Λαζαριστών στη Θεσσαλονίκη τι θα έχει για όσους έρθουμε να σας ακούσουμε;

Πρώτα απ’ όλα είναι ένα μουσικό all star game. Οι μουσικοί που παίζουν είναι από τους σημαντικότερους στην Ελλάδα. Μαζί με την γνωστή μου -και σπουδαία- μουσική ομάδα, έρχονται να συμπράξουν ο Φώτης Σιώτας, ο Θοδωρής Ρέλλος, ο Βασίλης Ντοκάκης και ο Χρήστος Λαϊνάς. Θα ακούσετε ολόκληρο το «ΑΝΙΜΕ» και τα σημαντικότερα για μένα τραγούδια από όλους τους δίσκους μου με έναν τρόπο που δεν έχει ξανααποτυπωθεί μουσικά σε συναυλίες μου. Στις πρόβες δάκρυζα συνεχώς- η μουσική μου ακούγεται όπως την ονειρευόμουν από έφηβος.

Πόσο απολαμβάνετε την επαφή σας με τον κόσμο;

Ατέλειωτα. Είμαι από τους ανθρώπους που γράφουν για να επικοινωνήσουν, για να γνωρίσουν νέο κόσμο, φίλους, έρωτες.

Ποια είναι η άποψη σας για τις γυναικοκτονίες που όλο και αυξάνονται τους τελευταίους μήνες; Τι συμβαίνει στην ελληνική κοινωνία και στην ελληνική οικογένεια;

Ο τρόπος που βλέπουμε εδώ πέρα τις γυναίκες είναι βαθειά άρρωστος. Τις μυθοποιούμε στο βαθμό που τις θεωρούμε «ιδανικές» για μας, ενώ εμείς περιφέρουμε την αντρίλα μας, χωρίς να θέλουμε να αλλάξουμε καθόλου. Τα τελευταία χρόνια οι γυναίκες δεν θέλουν να είναι το ιδεώδες κανενός, θέλουν και μπορούν να μιλάνε ανοιχτά για τον ερωτισμό τους, να δουλεύουν χωρίς να αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα πόθου, να είναι ωραίες χωρίς να καθρεφτίζονται στους άλλους. Η ελληνική κοινωνία δείχνει δυσανεξία σ’ αυτό. Ελπίζω να είναι τα τελευταία δαγκώματα του φιδιού αυτά που συμβαίνουν. Είναι πάντως και πολιτικό αυτό που συμβαίνει. Δεν μπορείς να δηλώνεις φιλελεύθερος και να ανέχεσαι τον ακροδεξιό τρόπο σκέψης. Όσο αυτό συμβαίνει, θα εκτρέφονται πολύ άρρωστα φαινόμενα.

Σκεφτήκατε ποτέ να ασχοληθείτε με την πολιτική; Δε θα έπρεπε κάποτε να αλλάξουν τα «χέρια» στο τιμόνι αυτής της χώρας, με ανθρώπους που θα θέλουν να κάνουν ουσιαστικές αλλαγές;

Ποτέ. Και δεν θα το κάνω. Αλλαγές μπορώ να κάνω μες στους δίσκους μου-και στα υπόλοιπα έργα μου. Διψάω όμως για νέους πολιτικούς, έντιμους και οραματιστές. Όχι μόνο τζάκια και καλούς στα λόγια.

Πολύ συχνά επιστρέφουμε σε λόγια του Μάνου Χατζιδάκι μέχρι και σήμερα. Τι είναι αυτό που τα κάνει διαχρονικά και τι έχετε να θυμάστε εσείς από αυτόν;

Το ότι συνέδεσε ένα πραγματικά επαναστατικό και επιδραστικό έργο με μιαν ελευθερία σκέψης σχεδόν αναρχικής. Δεν είχε καμιά ματαιοδοξία. Έγραφε μουσική και μιλούσε όπως ήθελε εκείνος.

Ποια είναι η άποψη σας για τον μεγάλο χαμό που έγινε αυτό το καλοκαίρι με τον ΛΕΞ, αλλά και την τάση που υπάρχει με την τραπ, την ρεγκετον και άλλα παρόμοια είδη;

Για τον ΛΕΞ αισθάνομαι μεγάλη χαρά γιατί είμαι φανατικός του εδώ και χρόνια-και το λέω με κάθε ευκαιρία. Τα υπόλοιπα είναι μια ακριβής φωτογραφία της κυρίαρχης ιδεολογίας αυτή τη στιγμή: σεξισμός, ρατσισμός, μισανθρωπία και μαφιόζικα όνειρα. Αυτά τα όνειρα δεν υποστηρίζει ακριβώς -και δυστυχέστατα- η σύγχρονη εξουσία;

Τα νέα παιδιά ακούν τραγούδια και καλλιτέχνες που είναι εκτός «συστήματος», κάνοντας με αυτόν τον τρόπο κάποιου είδους επανάσταση ίσως;

Πάντα μια μερίδα νέων παιδιών μας δείχνει το σημείο που βρίσκεται ο άνθρωπος και το όνειρο. Και πρέπει να τους ακούμε γιατί είναι οι μόνοι με καθαρή, παρθένα ματιά. Οι περισσότεροι βέβαια γίνονται πιόνια του συστήματος- και χάνονται γρήγορα, αναλώσιμοι νάρκισσοι. Θέλω να είμαι πάντα κοντά στους άλλους- στα παιδιά με την καθαρή ματιά.

Τι θα πάρει φεύγοντας όποιος έρθει στη Μονή Λαζαριστών, στη συναυλία σας;

Όλη μου την ψυχή. Ελπίζω να την προσέχουν και να την ταξιδέψουν στην ελευθερία και στην γιατρειά της.

Η Θεσσαλονίκη, είναι μία πόλη που σας αγαπάει και νομίζω κι εσείς. Ποια είναι τα στοιχεία – αίσθηση, μέρη, πρόσωπα – που την συνθέτουν στο μυαλό σας όταν αναφέρεστε σε αυτή;

Ακόμη και η λέξη ΑΝΙΜΕ για τη Θεσσαλονίκη μιλάει. Η Θεσσαλονίκη κρύβει το μεγάλο μυστικό μου. Αλλά είναι κάτι πολύ προσωπικό και δεν θέλω να επεκταθώ περισσότερο…

*Ο Φοίβος Δεληβοριάς στην Μονή Λαζαριστών το Σάββατο 03 Σεπτεμβρίου 2022 σε μία ζωντανή παρουσίαση του άλμπουμ “ΑΝΙΜΕ”. Μαζί του η Νεφέλη Φασούλη