Οι μελωδίες του Βαμβακάρη γίνονται τζαζ;

Αυτή την Τετάρτη 23 Μαρτίου στο Μέγαρο Μουσικής, η Θεσσαλονίκη ξανανακαλύπτει τα αθάνατα ρεμπέτικα τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη σε μια εναλλακτική ορχηστρική απόδοση.

Από τις πενιές του μπουζουκιού στους ήχους της ηλεκτρικής κιθάρας και από τα ακόρντα του μπαγλαμά στους αυτοσχεδιασμούς του πιάνου θα μεταφέρει το κοινό της Θεσσαλονίκης το κουαρτέτο Markos Electric στη συναυλία που θα δώσει στο χώρο του μπαρ του κτηρίου Μ2 στο Μέγαρο Μουσικής στις 21.00. Συμμετέχοντας στην ενότητα εκδηλώσεων με τίτλο «Crossover», το τετραμελές σχήμα θα παρουσιάσει αθάνατα τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη σε ορχηστρική απόδοση με έντονα στοιχεία τζαζ και με μουσικά όργανα περισσότερα οικεία στη σύγχρονη εποχή, όπως το μπάσο και τα τύμπανα.

Το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης εγκαινίασε πέρυσι τον θεματικό κύκλο συναυλιών «Crossover» με σκοπό να στεγάσει και να εμπνεύσει πολυφωνικές και δημιουργικές συνηχήσεις των πολλαπλών μουσικών ιδιωμάτων που μας περιβάλλουν. Με στόχο να αποτελεί σημείο αναφοράς για τη μουσική πραγματικότητα της Θεσσαλονίκης, το «Crossover» καλεί κάθε φορά τους δημιουργούς της πόλης -και όχι μόνο- να παρουσιάσουν τη δουλειά τους, να πειραματιστούν, να προτείνουν και να συνομιλήσουν.

Αυτή τη φορά, το «Crossover» φιλοξενεί τις μουσικές συνθέσεις του μεγάλου Μάρκου Βαμβακάρη παιγμένες με διαφορετικό τρόπο. Ο Μάρκος Βαμβακάρης υπήρξε ιδιαίτερα σημαντικός Έλληνας μουσικός του ρεμπέτικου τραγουδιού. Θεωρείται ο «Πατριάρχης» του ρεμπέτικου, καθώς έκανε γνωστό το είδος λόγω της μεγάλης επιτυχίας που είχαν τα δισκογραφημένα τραγούδια του. Καθιέρωσε την ορχήστρα με μπουζούκια και μπαγλαμάδες, η οποία παραμέρισε την προηγούμενη λαϊκή ορχήστρα των σαντουροβιολιών.

Σήμερα, 44 χρόνια μετά το θάνατό του, το 1972, το ελληνικό κοινό ακούει και απολαμβάνει ακόμα τη μουσική και του τραγούδια του, επειδή «ο Μάρκος Βαμβακάρης ήταν ένας συνθέτης που σου χάρασσε την καρδιά, στοχευμένος, δωρικός και ταυτοχρόνως αισθαντικός». Οι δε ερμηνείες του στη Σύρο, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις έχουν μείνει θρυλικές, καθώς συγκέντρωναν πλήθος κόσμου, ενώ «ο ίδιος ξεκινούσε να παίζει με δυναμισμό, σαν μηχανή, και μετά αυτή η μηχανή γέμιζε με συναίσθημα από τους υπέροχους στίχους του», σημειώνει ο Κώστας Νικολόπουλος, συνθέτης, ενορχηστρωτής και επικεφαλής του Markos Electric που θα ερμηνεύσει τα κομμάτια του.

Το Markos Electric αυτοπροσδιορίζεται ως μοντέρνο κουαρτέτο που διατρέχει τους χώρους της κλασικής και της τζαζ μουσικής. Φλερτάρει ταυτοχρόνως με τη funk και τη latin μουσική, αλλά και με πιο ψυχεδελικές και σκληρές αποχρώσεις, ενώ οι ήχοι που παράγει, κατατάσσονται από τα ίδια τα μέλη του στο πεδίο της worldmusic. Εκτός από τον Κώστα Νικολόπουλο, ο οποίος παίζει ηλεκτρική κιθάρα, στο κουαρτέτο Markos Electric συμμετέχουν ο Θάνος Καζαντζής στα τύμπανα, ο Χρήστος Κεχρής στο μπάσο και ο Ανδρέας Γυφτάκης σε πιάνό και πλήκτρα.

Με ήχους ηλεκτρικούς, αλλά αναγνωρίσιμους ως προς τη μελωδική προέλευσή τους, το κουαρτέτο θα εκτελέσει κλασικές συνθέσεις, όπως είναι «Τα ματόκλαδά σου λάμπουν», «Τα μπλε παράθυρα», «Οι βεργούλες», «Χθες το βράδυ στο σκοτάδι» και άλλες, προσδίδοντας έτσι νέα διάσταση στο έργο του «πατριάρχη» της ρεμπέτικης μουσικής.

«Στις περισσότερες διασκευές οι μελωδίες των εισαγωγών και τα τραγουδιστικά θέματα που έγραψε ο Μάρκος Βαμβακάρης παραμένουν αυτούσια. Αυτό που αλλάζει είναι η αρμονία, δηλαδή το περιτύλιγμα, και η δομή, καθώς εισάγονται νέα ρυθμικά στοιχεία, στοιχεία τζαζ και αυτοσχεδιασμοί», εξηγεί ο Κώστας Νικολόπουλος.

Προσθέτει μάλιστα, «Δεν υποτιμούμε τους απέριττους στίχους που συνέθεσε ο κορυφαίος ρεμπέτης, ούτε τις πενιές και το μπουζούκι, στο οποίο άλλωστε ήταν δεξιοτέχνης. Διατηρούμε ακέραια την έμπνευσή του, η οποία διαπνέεται από έντονη ελληνικότητα. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε τις αξεπέραστες μελωδίες του Βαμβακάρη με τρόπο διαφορετικό, ίσως πιο δυτικό, και να τις κάνουμε περισσότερο προσιτές σε ακροατές εκτός των ελληνικών συνόρων, που δεν είναι εξοικειωμένοι με τους ήχους της ελληνικής λαϊκής και παραδοσιακής μουσικής».

Ο Κώστας Νικολόπουλος έχει ασχοληθεί ως μουσικός εντατικά με το έργο του Μάρκου Βαμβακάρη κατά τα τελευταία χρόνια. Αποτελεί δε βασικό συνεργάτη της Λίνας Νικολακοπούλου και, σε επιμέλεια της ιδίας, έχει ενορχηστρώσει τα τραγούδια των επιτυχημένων παραστάσεων «Μάρκος ο Φραγκοσυριανός» (Ιούνιος 2012) και «Τετράς η Ξακουστή του Πειραιώς» (Ιούνιος 2014) για το Φεστιβάλ Αθηνών.

Όπως αναφέρει, «Η ανάγκη της ορχηστικής απόδοσης των τραγουδιών του Βαμβακάρη προέκυψε από τη συνεχή επαφή με το έργο του. Ήταν η ανάγκη να επικοινωνήσω και να μεταδώσω την πεμπτουσία της μουσικής του και σε κοινό που δε μιλάει τη γλώσσα μας, προσαρμόζοντας όμως τα τραγούδια του, όπως εγώ τα κατάλαβα και τα αγάπησα, στη σημερινή εποχή. Άλλωστε, έχω πάρει τις ευλογίες του γιου του, του Στέλιου Βαμβακάρη, με τον οποίο έχουμε πολλές φορές συνεργαστεί. Αυτό ήταν το κομβικό σημείο, για να προχωρήσουμε, καθώς φορέας της συνέχειας του Μάρκου είναι ο Στέλιος Βαμβακάρης».

Πώς θα υποδεχόταν, όμως, ο ίδιος ο Μάρκος Βαμβακάρης την ενορχήστρωση των συνθέσεών του σε ρυθμούς τζαζ, εάν τυχόν ζούσε σήμερα και τις άκουγε; «Νομίζω ότι θα προκαλούσε έξαψη στη φαντασία του. Εάν κρίνω από τις απαντήσεις του γιου του, του Στέλιου, που σε πολλά μοιάζουν με αυτές του Μάρκου Βαμβακάρη, αλλά και με βάση όσα έχω διαβάσει για τη ζωή του, θεωρώ ότι θα του άρεσε. Σε κάθε περίπτωση πιστεύω ότι ο Βαμβακάρης θα αισθανόταν δικαιωμένος, καθώς οι συνθέσεις του, οι οποίες αρχικώς ακούγονταν σε τεκέδες, ταβέρνες και μπουάτ, στις μέρες μας έχουν φτάσει να παρουσιάζονται σε αίθουσες συναυλιών, χώρους ωδείων και θέατρα, αλλά και στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης», απαντά ο Κώστας Νικολόπουλος.

Το έργο της ορχηστρικής απόδοσης των συνθέσεων του Μάρκου Βαμβακάρη αποτελεί το πρώτο από σειρά εμφανίσεων και ηχογραφήσεων με κλασικές μελωδίες του ρεμπέτικου τραγουδιού. Φιλοδοξία των συντελεστών του είναι να ακολουθήσουν και άλλα έργα με διαφορετικό κάθε φορά τιμώμενο συνθέτη, όπως για παράδειγμα το έργο «Tsitsanis Electric», που θα αφιερωθεί στο Βασίλη Τσιτσάνη, την άλλη κορυφαία φυσιογνωμία του λαϊκού και ρεμπέτικου τραγουδιού.   Η σύνθεση της ορχήστρας δε θα είναι πάντα η ίδια, προκειμένου να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή ποικιλία ηχοχρωμάτων από έργο σε έργο.

CROSSOVER: Κουαρτέτο «Μάρκος» ‒ MarkosElectric

Τετάρτη 23 Μαρτίου, 21.00, κτήριο Μ2, μπαρ

Τιμές εισιτηρίων: 10€, 5€ (μαθητικά – φοιτητικά – κάτοχοι κάρτας ανεργίας)

Πληροφορίες ‒ εισιτήρια:

• Στα εκδοτήρια της πλατείας Αριστοτέλους,  
• Στα εκδοτήρια του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης
• Στα τηλ. 2310.895938-9
• Στην ιστοσελίδα: http://www.tch.gr