Μίνως Μάτσας: «Ας γυρίσουμε σελίδα. O σημερινός δεκαπεντάρης έχει άλλα σημεία αναφοράς»

«Από κοντά» ο συνθέτης Μίνως Μάτσας είναι ένας άνθρωπος που εκπέμπει μία εξαιρετικά θετική ενέργεια στους γύρω του. Είναι εκείνος που συνάντησα πριν λίγες μέρες στο Φουαγιέ του Θεάτρου της ΕΜΣ στις πρόβες του έργου «Ανατροπές της νύχτας» σε σκηνοθεσία του Χάρη Πεχλιβανίδη, με τον κ. Μάτσα να έχει γράψει τη μουσική.

«Από κοντά» είναι όμως και ο τίτλος της συναυλίας του που ετοιμάζει για τη Θεσσαλονίκη το Σάββατο 25 Ιανουαρίου στη σκηνή του Principal και με αυτή ως αφορμή, μιλήσαμε λίγες μέρες μετά την πρώτη μας συνάντηση. Αυτή τη φορά μιλώντας για όλα

«Είναι πάρα πολύ χαρούμενος. Το εννοώ με την καρδιά μου, γιατί έχω κάνει μετρημένες εμφανίσεις στην Αθήνα, μετρημένα πράγματα, αλλά έχω δουλέψει πολλά χρόνια με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και από τότε μου έλεγαν άνθρωποι που συναντούσα στην πόλη, πότε θα κάνω μια συναυλία στη Θεσσαλονίκη. Και έτσι ξεκινάει η χρονιά με δραστηριότητες εδώ, τόσο με τις «Ανατροπές της νύχτας» στο Κρατικό, όσο και με τη συναυλία στις 25 του Ιανουαρίου στο Principal, με ένα σχήμα επτά υπέροχων μουσικών και δύο καταπληκτικών τραγουδιστών. Τον Κώστα Τριανταφυλλίδη που τελευταία συνεργάζομαι σταθερά μαζί του και μία νέα φωνή, την Δήμητρα Μωραΐτη. Θα παίξουμε αγαπημένα μου τραγούδια από τη δισκογραφία, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο και κάποια τραγούδια άλλων συνθετών» μου λέει για τη συναυλία του Σαββάτου.

Ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες των τελευταίων ετών, με δουλειές που ξεχωρίζουν στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση αλλά και στη δισκογραφία. Ο Μίνως Μάτσας καταφέρνει στο πέρασμα της εποχής και στις εξελίξεις να κρατάει μία συγκινητική ευαισθησία στα τραγούδια του, μεταφέροντας τους λυγμούς και το συναίσθημα άλλων εποχών.

Πώς είναι κάθε φορά για εσάς αυτό το «Από κοντά» με ένα κοινό που αγαπάει τα τραγούδια σας;

«Από κοντά» γιατί είναι πάρα πολύ πρόσφατο για μένα, όσο κι αν φαίνεται παράξενο το να κάνω εμφανίσεις ώστε να έρθει το κοινό να ακούσει τα τραγούδια μου. Γιατί για πάρα πολλά χρόνια, έλεγα ότι εμένα μου αρκεί να γράφω, έχοντας μία συστολή αλλά και έναν φόβο. Γιατί ξέρετε, τα live τα ξεκινάς συνήθως μικρός, σαν το κολύμπι και τα ποδήλατα. Αν δεν τα ξεκινήσεις μικρός, μετά η έκθεση πρώτου βαθμού είναι σχετικά δύσκολη.

Πώς πήγε τελικά αυτό;

Πήγε υπέροχα διότι είδα πρόσωπα χαμογελαστά, μετά άκουσα πράγματα για τη δουλειά μου. Γιατί πολλοί ξέρετε, επειδή δουλεύω κοντά 25 με 30 χρόνια, δεν συνέδεαν πολλά από αυτά που έχω κάνει με το πρόσωπό μου. Τώρα κάπως δημιουργείται και εικόνα πίσω από το έργο ας πούμε. Έτσι, έχω κάνει μια επιλογή από περίπου 20-25 τραγούδια δικά μου και ένα μικρό αφιέρωμα στα ρεμπέτικα τραγούδια που παίξαμε το καλοκαίρι στο Ηρώδειο, όπως και μια μικρή αναφορά στην ταινία «Υπάρχω», για την οποία έγραψα μουσική και επιμελήθηκα τα τραγούδια, επιλέγοντας να πούμε και κάποια τραγούδια του Στέλιου Καζαντζίδη. Θα είναι μια βραδιά που ελπίζω και πιστεύω ότι ο κόσμος θα φύγει με χαμόγελο. Μάλιστα για εμάς, θα διαμορφωθεί κι ο χώρος ανάλογα ώστε να υπάρχουν και τραπέζια για να καθίσουν οι άνθρωποι που θα έρθουν και να το ευχαριστηθούν.

Είναι έννοια σας από όσο καταλαβαίνω, να περνούν καλά οι γύρω σας, είτε είναι συνεργάτες, είτε είναι κοινό;

Το να περνάει καλά ναι, είναι μία κουβέντα σωστή και προφανώς θα έχω υπ’ όψιν μου τον άλλον που θα βγει από το σπίτι του και θα πληρώσει για να έρθει να με ακούσει, αλλά για να σας είμαι απόλυτα ειλικρινής, το πρώτο πράγμα που με νοιάζει στην καριέρα μου, είναι καλλιτεχνικά αυτό που κάνω να είναι αληθινό και να με εκφράζει απόλυτα. Ξέρετε, ο λόγος που βρίσκομαι σε αυτή τη δουλειά είναι μόνο και μόνο να επικοινωνήσω μέσω της δουλειάς μου με τους ανθρώπους και αν μπορώ, να κάνω τη ζωή τους και τη ζωή μας καλύτερη.

Με μία οικογένεια για τα καλά μέσα στη δισκογραφία, νιώθατε από μικρός πως με κάποιο τρόπο θα είστε πάντα στη μουσική;

Σίγουρα αυτό που από μικρός ήμουνα σίγουρος, αυτό που με έκανε να νιώθω ασφάλεια αλλά και ζεστασιά, ήταν η μουσική. Δηλαδή αυτό ήταν το πράγμα που μου έδινε χαρά και που ικανοποιούσε την ψυχή μου και είμαι ευγνώμων σε όποιον Θεό υπάρχει, που κατάφερα να το κάνω, διότι τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Μη ξεχνάμε πως οι μισοί άνθρωποι στον κόσμο κάνουν δουλειές που δεν τους αρέσουν. Πιστεύω λοιπόν ότι αν όλοι έκαναν ως δουλειά αυτό που αγαπάνε, η κοινωνία θα ήταν πιο εύρυθμη και πιο λειτουργική, γιατί περνάμε και τον περισσότερο χρόνο της ζωής μας σε αυτό. Εγώ από μικρός λοιπόν ήξερα ότι θέλω να κάνω μουσική. Τα διοικητικά και τα εταιρικά δεν με γεμίζανε. Ήθελα να φτιάξω πράγματα όπως αυτοί οι άνθρωποι, τους οποίους έβλεπα με τα μάτια μου να δημιουργούν μπροστά μου και μιλάω για ανθρώπους όπως ο Γκάτσος, ο Χατζηδάκις, ο Λοΐζος, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος και πολλοί άλλοι. Αυτό ήθελα να κάνω κι εγώ. Πώς το έκανα, να σας πω την αλήθεια, δεν ξέρω κι εγώ, αλλά σημασία έχει οτι το έκανα.

Πώς ήταν για ένα παιδί να έχει στην καθημερινότητα του τον Γκάτσο, τον Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη, τον Νταλάρα και όλους αυτούς που για άλλα παιδιά ήταν κάτι άπιαστο;

Κοιτάξτε, μιλάμε και για τέλη του ’70 που όσο μεγάλωνα, αυτό σίγουρα μου δημιούργησε μία αίσθηση ευθύνης και μου διαμόρφωσε ένα ήθος γύρω από τη δημιουργία και την καλλιτεχνία, διότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι δημιουργούσαν με πάθος, υπήρχε ένας οργασμός δημιουργίας αλλά υπήρχε και ένα ήθος και μια ευθύνη. Και νομίζω ότι αυτά όλα μου δημιούργησαν έναν χαρακτήρα σε σχέση με τη μουσική, ότι είναι μια υπεύθυνη πράξη. Κι αυτό, διότι η μουσική είναι ένα πράγμα το οποίο μας χτυπάει εμάς τους μεσογειακούς λαούς, στο δόξα πατρί που λένε. Μας χτυπάει απευθείας στην καρδιά. Άρα εγώ έχω ευθύνη για ένα πράγμα που έχει τέτοια αμεσότητα. Νομίζω ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι μου δημιούργησαν αυτό το αίσθημα.

Λείπουν αυτές οι προσωπικότητες σήμερα, στη μουσική;

Πιστεύω ότι υπάρχει πάρα πολύ ταλέντο στην Ελλάδα και σήμερα. Δεν μπορούμε όμως να ψάχνουμε τις αναλογίες. Είναι λάθος νομίζω αυτό γιατί απλά ζούμε πλέον σε μια τελείως άλλη εποχή. Η εποχή έχει αλλάξει, ο κόσμος έχει αλλάξει παγκοσμίως, δεν υπάρχουν αυθεντίες πια πουθενά, σε κανένα είδος τέχνης. Ούτε στη ζωγραφική, ούτε στην αρχιτεκτονική, ούτε στη μουσική, ούτε στο κινηματογράφο. Η έννοια της αυθεντίας έχει τελειώσει. Άρα, νομίζω, ας μην ψάχνουμε να βρούμε τις αναλογίες εκείνης της εποχής, αλλά ας ανοίξουμε τα μάτια μας και ας ψάξει ο καθένας πού υπάρχουν πολύ σημαντικοί σύνθετες, στιχουργοί, performers. Η Θεσσαλονίκη ας πούμε έχει τόσους καλούς ας πούμε, έχει τον Λεξ και άλλους πολλούς εκπροσώπους της νέας γενιάς. Οπότε θα έλεγα να επικεντρωθούμε στο να αναζητάμε μέσα από την τεράστια πληροφορία και την χαοτική έκθεση στη μουσική και σε αυτά που συμβαίνουν, να αναζητάμε αυτό που τον καθένα τον γεμίζει. Ας γυρίσουμε σελίδα. Είναι δύσκολο, το ξέρω, για όλους μας, αλλά δεν μπορούμε να λέμε ότι δεν υπάρχει ο τάδε ζωγράφος που μεσουρανούσε το ‘50, ή το ‘60. Τελειώσαν αυτά. Καλό είναι για εμάς που τα ζήσαμε, αλλά ο σημερινός δεκαπεντάρης έχει άλλα σημεία αναφοράς.

Νιώθετε σήμερα η δισκογραφία να μπορεί να προτείνει ή είναι πλέον ακόλουθος νέων τεχνικών όπως είναι το tiktok και το youtube;

Πιστεύω ότι προτείνει, απλά είναι οι ταχύτητες ασύλληπτες. Οπότε, προτείνει και μετά ξαναπροτείνει πολύ γρήγορα. Υπάρχει πλέον και τεράστια έκθεση και το δύσκολο είναι πια να βρεις αυτό που σε γεμίζει μέσα σε ένα πολύ σύνθετο και γρήγορο περιβάλλον

Ωστόσο, σε μια τέτοια εποχή μπορεί το τραγούδι να μεταφέρει συναίσθημα;

Αυτό έχει να κάνει με την ανθρώπινη ύπαρξη. Πριν λίγο καιρό στη Θεσσαλονίκη, με σταμάτησε ένας κύριος και μου λέει «Γεμίζετε το σπίτι μας με ομορφιά και χαρά». Ειλικρινά το λέω, αυτό για μένα είναι το όσκαρ μου!  Αυτό για μένα είναι η απόλυτη ευτυχισμένη στιγμή καταξίωσης. Διότι ξαναλέω, μπήκα σε αυτή τη δουλειά με την καρδιά μου και προφανώς αυτό μεταφέρεται και προφανώς έχει και σχέση με αυτό που λέτε. Δεν νομίζω ότι το αίσθημα εκλείπει. Αν μπορέσουν να βάλουν αυτό στο AI, μακάρι να το κάνουν, δεν ξέρω αν θα ζω να το δω.

Σινεμά, τηλεόραση, δισκογραφία, θέατρο. Με ποια κριτήρια επιλέγετε να γράψετε;

Το βασικό όταν είναι παραγγελίες, είναι να μπορώ να εκφραστώ μέσα στα πλαίσια της κάθε δουλειάς. Δηλαδή να είναι κάτι το οποίο νομίζω ότι μπορώ να το κάνω καλά.

Υπάρχει κάποια από αυτές τις διαδικασίες που αγαπάτε περισσότερο;

Τις αγαπάω όλες εξίσου, γιατί σε κάθε διαδικασία. είτε είναι κινηματογράφος, είτε θέατρο, είτε τραγούδι, είτε τηλεοπτική σειρά, διαφέρει λίγο η διαδικασία στο τεχνικό κομμάτι και έτσι αυτό με ανανεώνει, γι’ αυτό και δεν επέλεξα να κάνω ένα πράγμα, διότι μου αρέσει η συνεργασία με τους ανθρώπους και μου αρέσει που κάθε φορά μου δίνουν την ευκαιρία να μπαίνω σε μονοπάτια που πιθανώς δεν θα έμπαινα με μια τηλεοπτική σειρά ή μια κοινωνική ταινία ή ένα θέατρο όπως τώρα. Πιθανώς δεν θα το έκανα μόνος μου αλλά μου δίνει το ερέθισμα να σκάψω και να ψάξω σε δρόμους που δεν θα πήγαινα. Ακόμα και τώρα αυτό που κάναμε με τον Χάρη Πεχλιβανίδη στο φουαγέ της ΕΜΣ, έχει ηλεκτρονικά στοιχεία και έναν άλλο «κόσμο».

Υπάρχει αλήθεια κάποια δουλειά που ξεχωρίσατε;

Μια δουλειά που σίγουρα άλλαξε τον κόσμο μου, γιατί ήτανε και μία εποχή που έτσι κι αλλιώς ακόμα έψαχνα να βρω τη μουσική μου γλώσσα, ήταν «Το νησί» που έκανα με τον Παπαδουλάκη, διότι έμπλεξα τη λύρα με τον ήχο της ορχήστρας και την έβγαλα από το περιβάλλον της. Μου απέδειξε αυτή η δουλειά ότι είναι ωραίο να πειραματίζεσαι.

Πείτε μου για το «Υπάρχω», την ταινία με τη ζωή του Στέλιο Καζαντζίδη που είχατε τη μουσική επιμέλεια

Επιμελήθηκα όλες τις ηχογραφήσεις με εξαιρετικούς μουσικούς στο στούντιο. Φέραμε τα τραγούδια, τις ηχογραφήσεις στις αυθεντικές τους εκτελέσεις, διότι ξέρετε αυτά τα τραγούδια που παίζονται 50-60 χρόνια αλλοιώνονται σιγά σιγά. Έτσι, βρήκαμε τις νότες τις αυθεντικές, που πολλές φορές και οι ίδιοι οι μουσικοί εκπλήσσονταν και λέγανε μα πώς τα παίζουμε έτσι ενώ ήταν έτσι. Κι ο Χρήστος ο Μάστορας όμως, ήταν άξιος ερμηνευτής και δούλεψε πάρα πολύ σκληρά. Μελέτησε τις ανάσες του, μελέτησε τον τρόπο του, την εκφορά του λόγου του, τα πάντα και ταυτόχρονα έγραψα και κάποια μουσικά μέρη που συνδέουν τις σκηνές. Εγώ αυτό που θέλω να πω για την ταινία, είναι πως δεν είναι τυχαία η επιτυχία που έχει κάνει και έκοψε 600.000 εισιτήρια σε τρεις εβδομάδες.

Ξέρετε, πολλοί φανατικοί θαυμαστές του Καζαντζίδη, σχολιάζουν πως θα ήθελαν να υπάρχει η φωνή του στα τραγούδια που ακούγονται στην ταινία. Τι έχετε να πείτε γι’ αυτό;

Κοιτάξτε, δεν ήταν δυνατόν να υπάρχει η φωνή του Στέλιου, διότι οι ηχογραφήσεις και όλο το περιβάλλον που είναι στο 1960 και του 1970 δεν θα μπορούσαν να κολλήσουν και θα ήταν ένα ξένο σώμα στην ταινία. Αυτό γίνεται παγκοσμίως. Αν δείτε την ταινία για τον Elvis Presley, ήταν ξαναγραμμένα τα τραγούδια, ερμηνευμένα από τον ηθοποιό που τον υποδυόταν. Δεν γίνεται. Στους  τίτλους τέλους όμως μπήκε αυτό το μικρό απόσπασμα, αλλά για παραπάνω θα ήταν προβληματικό. Δεν στήνονται έτσι οι βιογραφίες, δεν μπορείς να έχεις τις αυθεντικές ηχογραφήσεις. Ο λόγος ήταν αυτός, ήταν ότι όταν κάνεις μια βιογραφία, την κάνεις με αυτόν που θα ερμηνεύσει τον χαρακτήρα. Κι ο Μάστορας ήταν εξαιρετικός! Έβγαλε ένα ανέλπιστο αποτέλεσμα για μένα και θα έλεγα πως ήταν και πολύ θαρραλέος επίσης, για να το κάνει αυτό. Θέλει θάρρος.

Και υπήρχε και αυτή η κόντρα του Καζαντζίδη, με τη MINOS και με τον πατέρα σας.

Αυτή είναι γνωστή η κόντρα, και που μετά σταμάτησε και να τραγουδάει. Εγώ τον γνώρισα τον Στέλιο όταν τα βρήκαν και κάνανε το δίσκο «Ο δρόμος της επιστροφής» όπου πήγα στο στούντιο πιτσιρικάς, έχουμε και φωτογραφίες μαζί μάλιστα. Ήταν ένας δύσκολος άνθρωπος, αλλά εντάξει, ο καθένας έχει τα δυσκολίες του. Δε θα σταθώ όμως στον χαρακτήρα του, αλλά θα σταθώ σε αυτό το χάρισμα που του έδωσε ο θεός.

Πείτε μου για αυτή τη νέα σας συνεργασία με το Κρατικό Θέατρο, τι σας έκανε να πείτε ναι;

Αυτό είναι ένα πολύ ιδιαίτερο κείμενο του Χριστόφορου Χριστοφή που το σκηνοθέτησε ο Χάρης Πεχλιβανίδης, που είναι φίλος και έχουμε συνεργαστεί ξανά. Επίσης συνάντησα ανθρώπους οικείους και ταλαντούχους και όλα αυτά μου έδωσαν πολύ μεγάλη χαρά.

Ποια είναι τα σημαντικά στη ζωή σας;

Οι άνθρωποι και η αγάπη. Υπάρχουν πιο σημαντικά πράγματα από την αγάπη και τους ανθρώπους και την συνεργασία; Και φυσικά στα σημαντικά, είναι τα παιδιά μου. Η κόρη μου που είναι στο Λος Άντζελες και πάει στο σχολείο της. Τα δίδυμα εδώ, πολύ σημαντικά επίσης. Δηλαδή, μία είναι τα παιδιά μου και την άλλη είναι η αγάπη και η ανταλλαγή μουσικής με τους ανθρώπους.

*Ο Μίνως Μάτσας “Από κοντά” στη Θεσσαλονίκη, στο Principal (Γεωρ. Ανδρέου 56) | Σάββατο 25 Ιανουαρίου | Τραγουδούν: Κώστας Τριανταφυλλίδης, Δήμητρα Μωραίτη | Ώρα προσέλευσης: 20:30, Ώρα έναρξης: 22:00 | Εισιτήρια: https://www.more.com/gr-el/tickets/music/minos-matsas-apo-konta-1/