Θεσσαλονίκη: Τα ματζούνια των Ρουμπαγιάτ και η “Αγέλαστη πολιτεία” τους

Από ένα τραγούδι του Θανάση Παπακωνσταντίνου, το «Τρίο Ρουμπαγιάτ», δημιουργήθηκε πριν μερικά χρόνια, μία από τις πιο ωραίες μπάντες της Θεσσαλονίκης, οι Ρουμπαγιάτ που από το 2013 μέχρι σήμερα, επιχειρούν και παρουσιάζουν μια σύγχρονη ερμηνευτική προσέγγιση σε τραγούδια του έντεχνου και του παραδοσιακού χώρου από πληθώρα περιοχών.

Το φλάουτο, σε συνδυασμό με ενδιαφέρουσες αρμονίες από λαούτο ή κιθάρα, συνθέτουν, μαζί με τη δυναμική παρουσία παραδοσιακών και σύγχρονων κρουστών οργάνων, ένα ιδιαίτερο και ενδιαφέρον μουσικό αποτέλεσμα που πολλές φορές, μετατρέπουν τις εμφανίσεις τους σε γλέντι που κρατάει για ώρες, κάνοντας όλους μία μεγάλη παρέα.

Με αφορμή την περιοδεία τους για μικρούς και μεγάλους θεατές, με το πολυαγαπημένο παραμύθι των Χάρη & Πάνου Κατσιμίχα «Αγέλαστη Πολιτεία και οι καλικάντζαροι» και τις παραστάσεις τους στη Θεσσαλονίκη, στις 3 και 4 Ιανουαρίου στο Θέατρο Αυλαία, οι Ρουμπαγιάτ μιλούν στην Parallaxi για τα… δικά τους ματζούνια!

Γιατί επιλέξατε να παρουσιάσετε την «Αγέλαστη πολιτεία» των Αφών Κατσιμίχα;

Η  “Αγέλαστη Πολιτεία και οι καλικάντζαροι” των Χάρη και Πάνου Κατσιμίχα, είναι ένα παραμύθι που λατρεύουμε από πολύ μικρή ηλικία και έχει ταυτιστεί με τα παιδικά (και τα ενήλικα) μας Χριστούγεννα. Το ακούγαμε στο ραδιόφωνο, στα Χριστουγεννιάτικα τραπέζια, ακόμη και για νανούρισμα. ‘’Προσπαθήσαμε (μάταια)  να ρίξουμε το δέντρο που στηρίζει τον απάνω κόσμο με τα πριόνια μας’’ και ΄΄βράσαμε τη μαντζούνα της παπαρούνας για δεκαοχτώ μερόνυχτα΄΄ σε σχολικές γιορτές. Πέρα από το συναισθηματικό μας δέσιμο, το κείμενο παραμένει διαχρονικό αν και διανύει την πέμπτη δεκαετία του. Τα πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης, οι δεξιοτεχνικά δομημένοι παραλληλισμοί, με τη δική μας σύγχρονη και καθολική “Αγέλαστη Πολιτεία” πλαισιωμένοι από παραμυθένιες μελωδίες, δεν μπορούν να σε αφήσουν αδιάφορο.

Είναι μία καλή ευκαιρία να συναντηθούν μικροί και μεγάλοι θεατές. Τι πιστεύετε ότι παίρνει η κάθε ομάδα από την παράσταση – Είναι τα ίδια ή διαφορετικά τα νοήματα για κάθε ηλικία;

Στόχος της παράστασης είναι όλες ανεξαιρέτως οι ηλικίες να ξεφύγουν  από τη καθημερινή ρουτίνα και να νιώσουν ελεύθεροι, να ανακαλύψουν το παιδί που κρύβουν μέσα τους. Μεγαλώνοντας έχουμε ξεχάσει το ‘’μαντζούνι της ευτυχίας’’ και για αυτό καταλήγουμε οι ενήλικες να χαμογελάμε κατά μέσο όρο 15 φορές τη μέρα, ενώ ένα παιδί προσχολικής ηλικίας 400. Ο καθένας μας κρύβει μέσα του έναν καλικάντζαρο που θέλει να φέρει τα πάνω κάτω, ασυμβίβαστο, δημιουργικό, έναν καλικάντζαρο που ίσως κάποτε καταφέρει να κόψει το δέντρο που στηρίζει τον απάνω κόσμο και να σπάσει όλα αυτά που νομίζουμε πως έχουν σημασία, ενώ πραγματικά δεν έχουν. Φυσικά, υπάρχουν μηνύματα και συμβολισμοί στο παραμύθι, που είναι πολύ πιο εύκολο να κατανοήσουν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θεατές ή ακόμη και αναφορές σε σύγχρονα τραγούδια και καταστάσεις.

Πότε δημιουργήθηκαν οι Ρουμπαγιάτ και τι είναι ακριβώς για εσάς αυτή η συνύπαρξη σας;

Οι Ρουμπαγιάτ είναι ένα μουσικό σχήμα που δημιουργήθηκε το μακρινό πλέον 2013 για μία σχολική παράσταση, συγκεκριμένα τη γιορτή αποφοίτησης λυκείου των δύο εκ των τριών μελών της μπάντας. Από την πρώτη κιόλας πρόβα συνειδητοποιήσαμε πως έχουμε πολλά κοινά ακούσματα, κυρίως στο χώρο του λεγόμενου έντεχνου τραγουδιού, και αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα μουσικό τρίο με τους Θανάση Τσολάκη (κρουστά-τραγούδι), Γιάννη Τσιάτσο (κιθάρα-λαούτο-τραγούδι) και Σταύρο Τσολάκη (φλάουτο-φλογέρες-τραγούδι). Μετά από τόσα χρόνια λογίζονται οικογένεια (μάλιστα για τα δυο μέλη της μπάντας κυριολεκτικά, καθότι αδέρφια) με ευχάριστες στιγμές και διαφωνίες.

Από την παράδοση σε πιο σύγχρονα ακούσματα και μέχρι και πιο ακραία κάποιες φορές που συμπληρώνουν το σύμπαν των Ρουμπαγιατ, κάνουν συχνά τις εμφανίσεις σας από άκρως ενδιαφέρουσες μέχρι και γιορτές. Τι νιώθετε όταν συμβαίνει αυτό;

Ένα από τα μεγαλύτερα ‘’δώρα’’ που μπορεί να πάρει κάποιος που ασχολείται με τη μουσική, ειδικότερα με το ύφος που εκπροσωπούμε, είναι το σμίξιμο των ανθρώπων. Σε ένα live το γλέντι δεν είναι πάντα αυτοσκοπός. Η εναλλαγή των συναισθημάτων από τη χαρά στη συγκίνηση, από τη διονυσιακή έκσταση στην ψυχική ανάταση είναι μια καλή συνταγή για μια πετυχημένη παράσταση, μια παράσταση που έστω για μια στιγμή θα αφήσει το αποτύπωμά της. Όποτε, αν αποδεχτούμε εν τέλη πως υπάρχει πράγματι ένας βαθύτερος σκοπός πέρα από το βιοποριστικό μας αγώνα, μάλλον κάπου εκεί θα βρούμε την απάντηση.

Τι είναι παράδοση για εσάς;

Η παράδοση φέρει κάτι πολυσυμμετοχικό, απαλλαγμένο από εγωισμούς και ατομικές προβολές. Τα ονόματα των δημιουργών χάνονται πίσω από την ολότητα της κοινότητας, του τόπου. Αντλεί ενδιαφέρον από το κάθετι, από κάτι πολύ μικρό όπως ένα πουλί που κελαηδά σε ένα κλαδί, από μεγάλους πόνους (ξενιτιά, ορφάνια), δε χρησιμοποιεί φιοριτούρες, δε ωραιοποιεί καταστάσεις, δε διστάζει στο γκροτέσκο, είναι ειλικρινής.

Πόσο δύσκολο είναι για νέους καλλιτέχνες να βρουν διεξόδους στη Θεσσαλονίκη και να επικοινωνήσουν με ένα κοινό;

Η αλήθεια είναι ότι τον καιρό που ξεκινήσαμε να δραστηριοποιούμαστε πιο ενεργά στο χώρο μερικά χρόνια, αλλά και από διηγήσεις για ακόμη πιο παλιές εποχές, οι επιλογές σε χώρους που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν εμφανίσεις νέων καλλιτεχνών ήταν εμφανέστατα περισσότερες. Ειδικά μετά  την πανδημία, το λουκέτο σε πολλούς χώρους μείωσε ακόμη περισσότερο τις επιλογές για νέα σχήματα. Στον αντίποδα, η δημοφιλία που χαίρουν σήμερα τα social media επιτρέπουν πολύ πιο εύκολα σε κάποιον να «κάνει το μπαμ» και πολύ πιο εύκολα να διαδώσει το έργο του και τη δουλεία του σε πιο απομακρυσμένες περιοχές χωρίς τη ανάγκη φυσικής παρουσίας.

Αν μπορούσατε να κάνετε ένα μεγάλο «πανηγύρι» στη Θεσσαλονίκη, που θα θέλατε να γίνει;

Έχουμε φιλοξενηθεί σε πάρα πολλούς χώρους στην πόλη κατά καιρούς, από μικρά κουτουκάκια και ταβέρνες, μέχρι μουσικές σκηνές, θέατρα και φεστιβάλ, που όλα μας άφησαν το στίγμα τους για κάποιον λόγο. Η αναμενόμενη απάντηση θα ήταν να παίξουμε σε ένα από τα μεγάλα ανοιχτά θέατρα της πόλης ή σε κάποιο μεγάλο γήπεδο. Για να πρωτοτυπήσουμε λοιπόν (ή και καθόλου), δώστε μας το Καυτατζόγλειο ρε παιδιά!

Είναι κι ένας λόγος που την «Αγέλαστη πολιτεία» την πάτε περιοδεία, η επαφή και η γνωριμία με ένα μεγαλύτερο κοινό;

Σίγουρα όσο περνάν τα χρόνια επιθυμούμε να διευρύνουμε τον κύκλο τόσο των χώρων που να μπορούμε να συνεργαζόμαστε, αλλά και των ατόμων που να μπορούν να μας παρακολουθούνε. Είναι πάρα πολύ όμορφο να έχεις τη δυνατότητα  να επισκέπτεσαι και να γνωρίζεις μέρη και ανθρώπους και να σε γνωρίζουν και αυτοί.

Από παιδί θυμάμαι να έχω εντυπωσιαστεί με το «Rave party» του παραμυθιού, τραγουδώντας το πριν καλά καλά το καταλάβω. Εσείς ποια σημεία αγαπάτε περισσότερο;

Μέχρι να καταπιαστούμε λίγο παραπάνω με το παραμύθι, όλοι μας λίγο πολύ ξεχωρίζαμε κάποιο κομμάτι.  Το «Rave party» (ρουμ παπαρούνα) και το «Κόβε πριονάκι μου» είναι ίσως τα πιο γνωστά κομμάτια του παραμυθιού. Ωστόσο, πλέον δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε κανένα κομμάτι. Όλο το παραμύθι είναι υπέροχο με πολύ όμορφα νοήματα και εξαιρετικές μουσικές, ακόμη και στα «ήσυχα» σημεία

Αν θα έπρεπε να κάνετε το δικό σας ματζούνι, ποια θα ήταν τα υλικά του και τι θα γιάτρευε στον κόσμο μας;

Τα υλικά για το ματζούνι μας ίσως να μην ήταν η παπαρούνα, η φεγγαρόσκονη και η δεντρολιβανιά, που να θύμιζαν σε όλους την παιδική μας φύση και την ανάγκη να σπάμε καμιά φορά την καθημερινή ρουτίνα προς όφελος της ψυχικής μας υγείας, όπως αυτά των καλικαντζάρων. Αν θα μας δινόταν η ευκαιρία θα φτιάχναμε ένα μαντζούνι που να εκμηδενίσει οποιαδήποτε ανισότητα (ταξική, έμφυλη, φυλετική, θρησκευτική) εξασφαλίζοντας σε όλο τον κόσμο ανεξαιρέτως, πρόσβαση σε κοινωνικά και υλικά αγαθά, όπως δωρεάν παιδεία και υγεία, νερό και φαγητό, μέσω της ανακατανομής του παγκόσμιου πλούτου. Και επειδή βάρυνε λίγο το κλίμα, για να επιστρέψουμε στο αντίστοιχο των ημερών, θα θέλαμε να φτιάξουμε ένα μαζτούνι που να εξασφαλίζει παγκόσμια Ειρήνη.

Μπορούμε να επιστρέψουμε στην αθωότητα των εποχών που ακόμα γραφόταν παραμύθια όπως αυτό των Κατσιμιχαίων;

Καμιά εποχή δεν ήταν αθώα. Από τότε που υφίσταται ο άνθρωπος, όπως μαθαίνουμε και από την ιστορία στο σχολείο, διάφορα συμφέροντα υποκινούν φριχτές πράξης βίας και εκμεταλλεύονται τις μάζες. Η μόνη εποχή αθωότητας που βιώνει ο καθένας μας είναι η παιδική ηλικία, οπότε και δεν έχει δεύτερες και τρίτες σκέψεις για τη μη προβλεπόμενη από τους «τύπους» συμπεριφορά του και αδιαφορεί για τυχούσες συνέπειες. Αυτό το «τι θα πει ο κόσμος» αποτελεί τη βασική αιτία που χάνεται η παιδική αθωότητα. Έργα μουσικά, θεατρικά, λογοτεχνικά και γενικότερα κάθε μορφής τέχνης που αξίζουν της προσοχής μας και που ξυπνάν μέσα από το κοινό βαθύτερα αισθήματα, συντίθενται και θα συντίθενται πάντα. Είναι θέμα του καθενός πόσο αφήνει το καθένα από αυτά να τον αγγίξει και να ερεθίσει τις ευαίσθητες χορδές του.

Ποια τα όνειρα σας για τη νέα χρονιά;

Ευχόμαστε και ελπίζουμε να είμαστε όλοι υγιείς και ευτυχισμένοι, ώστε να μπορούμε να συνεχίζουμε να κάνουμε αυτό που κάνουμε και να βελτιωνόμαστε διαρκώς. Στόχος μας είναι σταδιακά να διευρύνουμε τον κύκλο των συνεργασιών μας, “ξεκλειδώνοντας” περιοχές που ακόμη δεν έχει τύχει να επισκεφτούμε μουσικά.

Νοσταλγώντας τα παιδικά τους Χριστούγεννα, οι Ρουμπαγιάτ θυμούνται και παρουσιάζουν στο Θέατρο Αυλαία στην Θεσσαλονίκη, το πολυαγαπημένο παραμύθι των Χάρη & Πάνου Κατσιμίχα “Αγέλαστη Πολιτεία”, μια μουσικοθεατρική παράσταση για μικρούς και μεγάλους, γελαστούς και μουτρωμένους, λογικούς και παράλογους. Παρέα με τους καλικάντζαρους και τον Ζαχαρία Σπανό στην αφήγηση, “μαγεύουνε τα ζωντανά κι οι γάιδαροι λαλούνε”, πριονίζουν το δέντρο που στηρίζει τον απάνω κόσμο και συνεχίζουν το γλέντι σε μια πολιτεία που δε θα είναι ποτέ ξανά ίδια.

*Την Τετάρτη 3 και την Πέμπτη 4 Ιανουαρίου στο θέατρο Αυλαία, οι Ρουμπαγιάτ βρίσκουν το αντίδοτο για να μην γίνουν και οι δικές μας πολιτείες… αγέλαστες! | ΘΕΑΤΡΟ ΑΥΛΑΙΑ, Τσιμισκή 136 (Πλατεία ΧΑΝΘ) | 2130230013 | Ώρα έναρξης: 19.00 | Τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ