Όταν ο Ντιέγκο Ριβέρα ζωγράφιζε την αλλοτρίωση των εργατών στον καπιταλισμό
Οι τοιχογραφίες του σπουδαίου καλλιτέχνη εξετάζουν την ιστορία και τον πολιτισμό από διάφορες οπτικές σε διαφορετικές στιγμές.
Εικόνα: Detroit Industry Murals by Diego Rivera
Ο Ντιέγκο Ριβέρα, ο επιδραστικότερος τοιχογράφος της Λατινικής Αμερικής, υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα, που ξεχώρισε για το προσωπικό του ιδιαίτερο ύφος και τις κοινωνικοπολιτικές ιδέες που απεικονίζονται στα έργα του.
Το 1932, θα μεταβεί στο Ντιτρόιτ, την καρδιά της Μεγάλης Ύφεσης, μαζί με τη γυναίκα του, Φρίντα Κάλο, προκειμένου να ζωγραφίσει –σύμφωνα και με τον ίδιο- ένα από τα πιο επιτυχημένα του έργα, τις φοβερές τοιχογραφίες στο Detroit Institute of Arts που καταγράφουν σε 27 πάνελ τη βιομηχανία Ford Motor Company.
Ο Μεξικανός καλλιτέχνης, μέσα από τη σειρά τοιχογραφιών «Detroit Industry Murals» αφηγείται τη βιομηχανική «έκρηξη» του Ντιτρόιτ κατά την ταραχώδη περίοδο του εικοστού αιώνα. Ο Ριβέρα εστίασε στη συνύπαρξη της βιομηχανίας και της τεχνολογίας, τονίζοντας τη σχέση ανθρώπου-μηχανής.
Πιο συγκεκριμένα, ο ανατολικός και ο δυτικός τοίχος του έργου αποτυπώνουν τη ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη και ο βόρειος και ο νότιος τοίχος απεικονίζουν την αναπαράσταση των τεσσάρων φυλών, της αυτοκινητοβιομηχανίας και των δευτερογενών βιομηχανιών του Ντιτρόιτ που αφορούν την ιατρική, τα φάρμακα, την παραγωγή βομβών αερίου και τα εμπορικά χημικά.
Στους ανατολικούς τοίχους “εξιστορείται” η προέλευση της ανθρώπινης ζωής, των πρώτων υλών και της τεχνολογίας. Παράλληλα, στις κάτω γωνίες, παρατηρούνται δύο χαλύβδινα άροτρα από καλουπώματα, τα οποία συμβολίζουν την πρώτη μορφή τεχνολογίας και σχετίζονται ως προς την ουσία με την τεχνολογία της αυτοκινητοβιομηχανίας που απεικονίζεται στους βόρειους και νότιους τοίχους.
Το ζήτημα της εξέλιξης της τεχνολογίας συνεχίζεται να αναπαρίσταται και στο δυτικό τοίχο, όπου αντιπροσωπεύεται από την αεροπορική βιομηχανία, τη ναυτιλία και τα ταχύπλοα. Στο βόρειο και στο νότιο τοίχο εμφανίζονται οι τέσσερις φυλές και διάφορες βιομηχανίες, ενώ στα κάτω πάνελ φανερώνεται η καθημερινή ζωή των εργατών των εργοστασίων.
Τα γωνιακά πάνελ του βόρειου και του νότιου τοίχου εκθέτουν θέματα όπως ο εμβολιασμός, η κατασκευή βομβών δηλητηριωδών αερίων, τα φάρμακα και οι εμπορικές χημικές επιχειρήσεις, δείχνοντας την ένωση της οργανικής και ανόργανης ζωής και τις εποικοδομητικές, αλλά και καταστροφικές χρήσεις της τεχνολογίας.
Ωστόσο, οι πολιτικές ιδέες του Ριβέρα τις οποίες διατύπωνε μέσα από τα έργα του, ξεκίνησαν να δημιουργούν προβλήματα, ιδίως από πολίτες που δεν ασπάζονταν κοινές πεποιθήσεις. Όταν η έκθεση της συγκεκριμένης τοιχογραφίας του, στο Ντιτρόιτ, άνοιξε προς το κοινό, οι θρησκευτικοί ηγέτες χαρακτήρισαν τις τοιχογραφίες βλάσφημες και αισχρές, αποδοκιμάζοντας κατηγορηματικά τις πολιτικές ιδεολογίες του καλλιτέχνη, ενώ οι εφημερίδες προέτρεπαν τον κόσμο να τις μουτζουρώνει, αλλά και την ασβέστωση των έργων.
Οι τοιχογραφίες του Ντιέγκο Ριβέρα θεωρούνται μέχρι και σήμερα ως τα πιο ριζοσπαστικά δημιουργήματά του. Πέρα από καλλιτέχνης, υπήρξε ακτιβιστής, που χρησιμοποιούσε τη δημόσια τέχνη για να επικοινωνήσει τις πολιτικές κρίσεις, αλλά και τις ηθικές αποτυχίες της εποχής του. Οι τοιχογραφίες του εκθέτουν την ιστορία και την κοινωνία από διάφορες οπτικές σε διαφορετικές στιγμές του χρόνου.
