Πέθανε ο σπουδαίος ποιητής και μεταφραστής Γιώργος Μπλάνας

Πέθανε (18.02.2024) ο βραβευμένος ποιητής και μεταφραστής Γιώργος Μπλάνας σε ηλικία 65 ετών.

Ο Γιώργος Μπλάνας είχε γεννηθεί το 1959 στο Αιγάλεω. Σπούδασε ηλεκτροτεχνία και βιβλιοθηκονομία. Εργάστηκε ως ταχυδρόμος, βιβλιοθηκάριος, βιβλιοϋπάλληλος και κειμενογράφος στη διαφήμιση. Συνεργάστηκε με πολλά πολιτικά και λογοτεχνικά περιοδικά.

Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1987 με την έκδοση της ποιητικής συλλογής: Η ζωή κολυμπά σαν φάλαινα ανύποπτη πριν την σφαγή. Έκτοτε εξέδωσε 10 ποιητικά βιβλία, άσκησε επί δεκαετίες την κοινωνική, πολιτική και λογοτεχνική κριτική και μετέφρασε πλήθος συγχρόνων, κλασικών και Αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Οι μεταφράσεις του αρχαίων δραματικών και σαιξπηρικών έργων χρησιμοποιούνται συχνότατα σε παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου και άλλων θεατρικών οργανισμών. Οι εργασίες του έχουν επανειλημμένα βραβευθεί: Βραβείο Περιοδικού Διαβάζω, Έπαινος Κάρολος Κουν, Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης.

Το 2015, έλαβε, το κρατικό βραβείο μετάφρασης ξένης λογοτεχνίας για την μετάφρασή για το έργο “Ζωή και Πεπρωμένο” του Βασίλι Γκρόσμαν ενώ παλαιότερα είχε τιμηθεί με το βραβείο του περιοδικού “Διαβάζω” για την ποιητική συλλογή του “Στασιωτικά [1-50]” καθώς και με τον έπαινο “Κάρολος Κουν” για τη μετάφραση της τραγωδίας του Ευριπίδη “Ηρακλής Μαινόμενος”.

Μεταφράσεις του έχουν χρησιμοποιηθεί σε τραγωδίες στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου και στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού.

Στους συγγραφείς που έχει μεταφράσει περιλαμβάνονται οι Dylan Thomas, Ezra Pound, William Blake, Matsuo Basho, D. H. Lawrence, William Thackeray, Thomas De Quincey, E. A. Poe, Allen Ginsberg, Alexander Pushkin, Karl Marx, Vasily Grossman, Αρχίλοχος, Όμηρος, Σοφοκλής, Ευριπίδης, Αισχύλος.

«Ακολουθώ ερμηνευτικές μεθόδους και μεταφραστικές τακτικές που αναπτύχθηκαν τα τελευταία 100 χρόνια στον δυτικό κόσμο. Κρατώ ωστόσο κάποια συγκρατημένη στάση. Σπουδαίοι ποιητές και συγκροτημένοι φιλόλογοι, όπως η Αν Κάρσον, κάνουν μεταφράσεις που θα εξόργιζαν τους έλληνες συντηρητικούς αρχαιογνώστες. Η αυστηρότητα και η ελευθερία ως προς το πρωτότυπο κείμενο έχουν δύο κύριους λειτουργικούς άξονες, τον κάθετο-σημασιολογικό και τον οριζόντιο-γραμματικό. Αυτό σημαίνει πως μια μετάφραση με αποκλίσεις από το πρωτότυπο μπορεί να είναι πιο αυστηρή ποιητικά. Αλλά βέβαια υπάρχουν πολλές ερμηνευτικές και μεταφραστικές παραδόσεις. Καθεμιά έχει τα κριτήριά της» έχει πει σε συνέντευξη του τον Ιούνιο του 2023 στο ΒΗΜΑ.

Η τελευταία παράσταση που έφερε την υπογραφή του Γιώργου Μπλάνα στην μετάφραση ήταν ο «Οιδίπους Τύραννος» που παρουσιάστηκε το περασμένο καλοκαίρι στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα με τον Γιάννη Στάνκογλου στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Μέσα από τον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram, τη νύχτα της Κυριακής, ο Γιάννης Στάνκογλου θέλησε να πει το δικό του «αντίο» στον ποιητή με τον οποίοι είχε συνεργαστεί πολλάκις στο πρόσφατο παρελθόν. «Σε όσες τραγωδίες έχω παίξει η μετάφραση ήταν δικιά του. Χάσαμε έναν μεγάλο ποιητή, έναν μεγάλο μεταφραστή αλλά κυρίως έναν μεγάλο Άνθρωπο……..πληγή… Αντίο καλέ μου φίλε!!!!….. Με ποιον θα μιλάω τώρα πριν τα δύσκολα;;;;;;;;!!».

Εργογραφία

Η Ζωή Κολυμπά σαν Φάλαινα Ανύποπτη πριν τη Σφαγή (Υάκινθος 1987) Η Αναπόφευκτη Ανθηρότητά σου (Διάττων 1990) Νύχτα (Νεφέλη 1991) Παράφορο! (Δελφίνι 1997) Άννα (Ερατώ 1998) Η Απάντησή του (Νεφέλη 2000) Επεισόδιο (Νεφέλη 2002) Τα Ποιήματα του Προηγούμενου Αιώνα (συλλογές 1987-1997, Ερατώ 2004) Ωδή Στον Γεώργιο Καραϊσκάκη (Γαβριηλίδης, 2009) Στασιωτικά [1-50] (Γαβριηλίδης, 2010) Δοκίμια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα] Το Ποιητικό συμβάν (Γαβριηλίδης 2013) Ποιητές στη σκιά Α΄ (Γαβριηλίδης 2012) Ποιητές στη Σκιά (Γαβριηλίδης 2013) Μεταφράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα] Λώρενς Φερλινγκέττι,Ατέλειωτη Ζωή (Άρδην, 1982) Τσαρλς Μπουκόβσκι, Η Αγάπη είναι ένας Σκύλος απ’ τη Κόλαση (Απόπειρα, 1986), Υπεραστικό Μεθύσι (Απόπειρα, 1987), Βρώμικος Κόσμος (Απόπειρα, 1988), Τοστ Ζαμπόν (Γράμματα 1990), Τρόμου και Αγωνίας Γωνία (Απόπειρα, 1994), Αστυνομικό (Απόπειρα, 1996) Ουίλλιαμ Μπλέηκ, Τα Τραγούδια της Αθωότητας (Ερατώ 2002), Το Βιβλίο της Θελ (Ερατώ 2003), Τα Τραγούδια της Πείρας (Ερατώ 2004) Άμπροουζ Μπηρς, Το Αλφαβητάρι του Διαβόλου (Ηλέκτρα 2004), Ιστορίες Φαντασμάτων (Ηλέκτρα 2005) Άλλεν Γκίνσμπεργκ, Ουρλιαχτό (Ελεύθερος Τύπος 2002) Λώρενς Φερλινγκέττι, Λαϊκά Μανιφέστα (Ελεύθερος Τύπος 1988) Γκρέγκορι Κόρσο, Βενζίνη (Ελεύθερος Τύπος 1989) Ομήρου, Ιλιάδα (Ραψωδίες Α’, Ι’, Κ’, Γαβριηλίδης 2001) Αρχίλοχου, Ποιήματα και Θρύψαλα (Γαβριηλίδης 2001) Αλέξανδρου Πούσκιν, Ο Νέγρος του Μεγάλου Πέτρου (Ερατώ 2006) Ντύλαν Τόμας Κι ο θάνατος δεν θα χει εξουσία: Ποιήματα (Ερατώ, 2000) Κομπαγιάσι Ίσσα, Μύγες και Βούδες (Γαβριηλίδης 2002) Ματσούο Μπασό, Μόνο τα Όνειρά μου Συνεχίζουν (Ερατώ 2002) Σοφοκλής, Φιλοκτήτης (Γαβριηλίδης 2003), Αίας (Γαβριηλίδης 2011) Ευριπίδης, Ηρακλής Μαινόμενος (Νεφέλη 2010) Βασίλι Γκρόσμαν, Ζωή και πεπρωμένο (Γκοβόστης 2013) Ντ. Χ. Λόρενς, Το πλουμιστό ερπετό (Νεφέλη 2009)