Swallow: Μία θεατρική παράσταση που θα ταυτιστείς και θα σε εξερευνήσει

Σε μία εποχή που βιώνουμε την απόλυτη κοινωνική αστάθεια, την εγκληματικότητα, τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις και την αμφισβήτηση του ανθρώπινου χαρακτήρα, έχουμε αρχίσει να στρεφόμαστε στην μοναξιά. Αρνητικές ειδήσεις, άγχος, θυμός, οργή, μας κλείνουν στο σπίτι μας και μας κλέβουν την μιλιά, η ελευθερία της έκφρασης και της σεξουαλικότητας περιορίζεται και οδηγεί τους ανθρώπους σε πράξεις ακραίες.

Το “Swallow” έρχεται στην Θεσσαλονίκη από το Λονδίνο για να μας κάνει να ταυτιστούμε.

Ο σκηνοθέτης του, Χάρης Θώμος, μιλά στην Parallaxi, για όλα εκείνα που θα δούμε επί σκηνής στο Θέατρο Άνετον από την Παρασκευή 5/5 έως και την Κυριακή 7/5.

Το Swallow ήρθε στη ζωή του σχεδόν τυχαία, το 2018. Αγόραζε θεατρικά έργα και δε θυμάται καν πώς μπήκε στην παραγγελία του.

“Έτσι, μερικές μέρες αργότερα βρισκόταν στο σαλόνι μου. Θυμάμαι ότι όταν το πρωτοδιάβασα είχα εντυπωσιαστεί με τη θεματολογία, το ρυθμό και τον τρόπο που παρουσιάζει τις ηρωίδες η συγγραφέας.

Παρ’όλα αυτά δε μου είχε μιλήσει αρκετά για να αποφασίσω να το ζωντανέψω στη σκηνή. Ο καιρός πέρασε, ήρθαν και έφυγαν οι καραντίνες και ξάφνου σε μια συζήτηση που συμμετείχα έκανα μια ασυναίσθητη αναφορά στο πώς ο απόηχος του εγκλεισμού που είχαμε ζήσει συνεχίζει ακόμα να μας ορίζει ,τόσο κοινωνικά όσο και προσωπικά, και πώς περιγράφει κάτι τέτοιο αυτό το έργο. Από το σημείο εκείνο και μετά άρχισε να ωριμάζει μέσα μου η ιδέα ότι το Swallow είναι ένα έργο με πολλά σημεία σύνδεσης και πως αξίζει να δει το κοινό της Θεσσαλονίκης.”

O κ. Θώμος εξηγεί τον χαρακτήρα των τριών ηρωίδων της θεατρικής παράστασης δίνοντας τα χαρακτηριστικά ανθρώπων που όλοι έχουμε στην ζωή μας.

“Η Ρεμπέκα μόλις έχει βγει από μια βίαιη σχέση. Δεν πιστεύει στον έρωτα, είναι οργισμένη και τιμωρεί τον εαυτό της γιατί έχασε τον σύντροφό της. Η Άννα έχει να βγει από το σπίτι δύο χρόνια. Κρατάει τον εαυτό της απασχολημένο κάνοντας ιδιαίτερα καλλιτεχνικά projects, και ονειρεύεται να γίνει πουλί, να φύγει και να αφήσει όλα αυτά πίσω της. Ο Σαμ είναι ένας άντρας που είναι εγκλωβισμένος σε σώμα γυναίκας. Παλεύει να αποδεχτεί τον εαυτό του και να κάνει την κοινωνία να τον αποδεχτεί για αυτό που είναι. Μέσα από τρεις διαφορετικές, μα συνάμα αλληλένδετες, παρακολουθούμε την ανθρώπινη ανάγκη για ψυχική ανάταση και ζωή.”

To στοιχείο που ενώνει και τις τρεις ιστορίες των χαρακτήρων του έργου και λειτουργεί ως άξονας γύρω από τον οποίο κινείται η πλοκή της παράστασης είναι ο τρόπος που μπορεί να διαλυθεί το σκοτάδι. 

“Αν και αρχικά φαίνεται ότι οι ιστορίες των πρωταγωνιστριών είναι ανεξάρτητες γρήγορα συνειδητοποιούμε ότι δρουν ως συγκοινωνούντα δοχεία. Επικοινωνούν, αλληλοβοηθούνται και χωρίς να το καταλάβουν ωθούν η μία την άλλη στην ίαση. Βασικό στοιχείο του έργου είναι ότι για να διαλυθεί το σκοτάδι δεν αρκεί μόνο να κοιτάξουμε μέσα μας αλλά και γύρω μας, όπου υπάρχουν άνθρωποι που είναι εκεί για να μας βοηθήσουν να αποδεχτούμε τον εαυτό μας και να προχωρήσουμε. Είμαστε κοινωνικά όντα και κατά βάση καλά όντα και όσο και να θέλουμε να απομονωθούμε και να αυτοτιμωρηθούμε στις δυσκολίες μας πάντα προσέχουμε τους γύρω μας και πάντα ενδυναμωνόμαστε από το “μαζί” παρά από το “εγώ”.”

Ανάμεσα στις τρεις ηρωίδες υπάρχει και η Σαμάνθα που αισθάνεται Σαμ. Ένας άνδρας εγκλωβισμένος στο σώμα μιας γυναίκας.

“Έχουν γίνει κάποια βήματα και επιτέλους έχουμε φτάσει να μπορούμε να μιλάμε ανοιχτά για τα θέματα ταυτότητας φύλου. Φυσικά έχουμε πολλά βήματα ακόμα να κάνουμε ως κοινωνία αλλά είναι μια αρχή. Είναι τόσο σημαντικό για τους ανθρώπους που ταλανίζονται από τέτοια ζητήματα να δουν ένα φωτεινό μονοπάτι μέσα από την αντιπροσώπευση από την τέχνη. Να μπορέσουν να ταυτιστούν με ήρωες, να αναζητήσουν λύσεις μαζί τους και να καταλάβουν ότι η μοναξιά δεν είναι η οδός. Είναι, όμως, εξίσου σημαντικό και για την υπόλοιπη κοινωνία που πρέπει να μάθει, να στηρίξει και να ενδυναμώσει άτομα σαν και αυτά χωρίς επικριτική διάθεση και χωρίς στερεότυπα. Έτσι μόνο θα ισχυροποιηθεί και θα ευημερήσει.” Swallow, έχει διπλή σημασία: 1) Καταπίνω / δέχομαι και 2) χελιδόνι.

“Η διαδικασία της κατάποσης είναι απαραίτητη για την χώνευση, τη θρέψη και την ανάπτυξη. Έτσι και οι τρεις ηρωίδες καλούνται να δεχτούν – να καταπιούν αυτά που ζουν και που τους συμβαίνουν και να προχωρήσουν. Κατά το “amor fati” (“αγάπησε τη μοίρα σου”) είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η κακουχία και ο πόνος είναι μια κινητήριος δύναμη για την κίνηση, την εσωτερική μας πρόοδο και την ίασή μας.

Αν θέλεις να ανθίσεις λοιπόν δέξου ότι κάποτε θα πρέπει να γίνεις ένας σπόρος που θα τον καταπιεί το χώμα. Το χελιδόνι είναι είναι μια άμεση αναφορά στην ανάγκη των ηρωίδων να φύγουν από την κατάσταση εγκλωβισμού τους. Είναι ένα εύθραυστο μικροκαμωμένο πλάσμα με απεριόριστη θέληση αντοχή και δύναμη που μπορεί να διανύσει τεράστιες αποστάσεις πετώντας και αναζητώντας την άνοιξη, και το κάνει αυτό σε κοπάδια, όχι μοναχικά. Όλοι θέλουμε να βρούμε την άνοιξη αλλά είμαστε διατεθειμένοι για το μακρύ ταξίδι;”

To θεατρικό τοπίο στην πόλη ανθίζει και πάλι μετά τον κορονοϊό, έτσι γεννήθηκε και η νέα θεατρική ομάδα όπως η DOT ENSEMBLE;

“Έχουμε τη χαρά να συμμετέχουμε σε μια επανεκκίνηση-άνθιση του θεατρικού τοπίου στη Θεσσαλονίκη. Πριν τον Covid τα πράγματα έμοιαζαν να είχαν βαλτώσει λίγο. Τώρα, πολλοί νέοι άνθρωποι και πολλές νέες ομάδες εκφράζονται και δημιουργούν, διαμορφώνοντας το νέο θεατρικό τοπίο στην πόλη, κάτι που σιγά σιγά αρχίζει να αγκαλιάζει και το κοινό.

Βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή αλλά τα βήματα που γίνονται είναι σημαντικά. Έχουμε διάφορα projects στο μυαλό μας, κάποια που μάλιστα έχουμε ήδη αρχίσει να σχεδιάζουμε. Από θέατρο, μέχρι φωτογραφία, σινεμά και διαδραστικά επιτελεστικά παιχνίδια. Ιδέες υπάρχουν, όραμα υπάρχει, θα βρεθεί και ο χρόνος για να σας τα παρουσιάσουμε όλα αυτά. Από του χρόνου, ίσως και μέσα στο καλοκαίρι, σίγουρα θα μας βρείτε πάλι σε κάποια θεατρική σκηνή και πολύ πιθανότατα σε κάποιον καλλιτεχνικό χώρο ή σε μια κινηματογραφική αίθουσα.”

Ο πολιτισμός στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα περνάει κρίση.

“Το γενετικό υλικό του Έλληνα είναι γεμάτο πολιτισμό. Είμαστε ένας λαός που τραγουδάει, χορεύει, ζωγραφίζει, γράφει παίζει. Καλλιτέχνες όλων των ειδών δημιουργούν, ψυχαγωγούν, προβληματίζουν και εκστασιάζουν καταθέτοντας κομμάτια της ψυχής τους στο κοινό. Δυστυχώς, μετά από τόσες κρίσεις που έχουμε ζήσει τα τελευταία χρόνια έχουμε αρχίσει να ξεχνάμε τη σημασία αυτή της τέχνης και των καλλιτεχνών.

Είναι σημαντικό το κοινό και η πολιτεία να αναγνωρίσει το κενό αυτό και να στηρίξει τους καλλιτέχνες. Χρειάζονται υποδομές, μέρη για να μπορούμε και να δημιουργούμε και οικονομικά κίνητρα και πολιτικές που μπορούν να μας επιτρέψουν να ζούμε αξιοπρεπώς διοχετεύοντας την εσωτερική μας ανησυχία στην τέχνη.”