Η Κλαίρη Χριστοπούλου παίζει με τις λέξεις

Η θεατρική ομάδα, “‘Άνθρωπος στη θάλασσα”, συμμετέχει με την παράσταση, “Παιχνίδι με τις λέξεις” της Τζέννυ Έρπενμπεκ σε μετάφραση Αλέξανδου Κυπριώτη, στη διοργάνωση, “Ανοιχτή Σκηνή- Θεατρικές Φωνές της πόλης” του Δήμου Θεσσαλονίκης. ‘Ενας συνεχής διάλογος όπου η προσωπική ιστορία συναντά την Ιστορία και η αναγκαιότητα της ιστορικής μνήμης παλεύει να επιβιώσει σε μια εποχή που φαίνεται να ξεχνά ανερυθρίαστα και εύκολα το παρελθόν της. Η Κλαίρη Χριστοπούλου, σκηνοθέτης της παράστασης, μας μιλά για το ζήτημα της ατομικής ευθύνης, όπως αυτό προβάλλεται μέσα από το έργο αλλά και επεκτείνεται σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας.

Στα πλαίσια της «Ανοιχτής Σκηνής» 2016 του Δήμου Θεσσαλονίκης, συμμετέχετε με το έργο, «Παιχνίδι με τις λέξεις», επονομαζόμενο ως πολιτικό θρίλερ με ψυχολογικές προεκτάσεις. Το βιβλίο της Τζέννυ Έρπενμπεκ ‘’Παιχνίδι με τις λέξεις” με συνεπήρε από τις πρώτες σελίδες και αναπόφευκτα άρχιζα να το φαντάζομαι στη σκηνή.  Η παράσταση είναι ένας διάλογος με αυτό το κείμενο. Στο έργο η προσωπική ιστορία συναντά την Ιστορία και αυτό το στοιχείο  με ενδιαφέρει πολύ. Στη χούντα μιας ηλιόλουστης χώρας που δεν κατονομάζεται, η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου -ανώνυμη επίσης- αναζητά μέσα από μία επίπονη κάθοδο στην ανάμνηση, το κομμάτι εκείνο του αθώου εαυτού της, όταν δεν είχε μάθει τίποτα ακόμα. Δυο τρεις λέξεις μόνο. Μια εφιαλτική Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων, σε μια χώρα όπου ο ήλιος πάντα λάμπει και οι άγγελοι πέφτουν από τον ουρανό.  Και όπου “το θέμα είναι τι επιλέγεις εσύ να θυμάσαι και αυτό πόσο συχνά”.  Η παράσταση επιχειρεί να θέσει το ζήτημα της ατομικής ευθύνης, της προσωπικής επιλογής μέσα στα κοινωνικοπολιτικά συμφραζόμενα αλλά και της αναγκαιότητας της ιστορικής μνήμης σε μια εποχή που μοιάζει πολύ εύκολα να ξεχνά το παρελθόν της.

Οι κριτικοί έγραψαν για το βιβλίο της Τζέννυ Έρπενμπεκ  ότι πρέπει να διαβαστεί και να ξαναδιαβαστεί αν είναι δυνατόν ψιθυριστά.  Τι απαιτείται από ηθοποιούς και κοινό. Νηφαλιότητα και από τις δύο πλευρές. Σαν ένα συμβόλαιο αμοιβαίας παραχώρησης χρόνου. Και με την πυκνότητα που υπάρχει όταν κοιταζόμαστε κατάματα.

«Άνθρωπος στη Θάλασσα». Δημιουργήσαμε την ομάδα “Άνθρωπος στη θάλασσα” την πρωτοχρονιά του 2010 με τον Νάσο Χαλκίδη και τη Ροδή Στεφανίδου. Ανάγκη αυτής της συνάντησης ήταν η άρθρωση πολιτικού λόγου σε έναν καλλιτεχνικό κόσμο κατά κύριο λόγο αμήχανο και σιωπηλό απέναντι στα κοινωνικοπολιτικά τεκταινόμενα, χωρίς δηλαδή πραγματική σύνδεση του καλλιτέχνη με την εποχή του. Και έχοντας, βεβαίως, πάρει θέση από την αρχή, όπως μαρτυρά και το όνομα της ομάδας. Παράλληλα δώσαμε βάρος στην αισθητική, προσπαθώντας να ανατρέψουμε το στερεότυπο που θέλει την αρτιότητα της παράστασης να εξαρτάται από το αλισβερίσι με μεγαλοπαραγωγούς και χορηγούς. Ο “άνθρωπος στη θάλασσα” ήταν και παραμένει από την αρχή πειρατής. Στα 6 χρόνια ζωής της, η ομάδα έχει αποτελέσει σχεδία και άλλων ταξιδευτών που συμμερίζονται τις βασικές της αρχές και έχει γίνει η αφορμή για γόνιμες συνεργασίες. Μία από αυτές είναι και η περίπτωση της παράστασης “Παιχνίδι με τις λέξεις”, που αποτέλεσε αρχικά την διπλωματική μου εργασία στη σκηνοθεσία στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ.  Μεγάλο μέρος των συνεργατών μου σε αυτή την παράσταση προέρχεται από εκεί.

Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που γεννά θεατρικές ομάδες. Οπωσδήποτε μπορεί να τις υποστηρίξει περισσότερο. Οι περισσότερες ομάδες αντιμετωπίζουμε σοβαρά προβλήματα χώρου προβών και παραστάσεων και σημαντικές ελλείψεις σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό, πράγματα που θα μπορούσαν εύκολα να μας παρασχεθούν. Υπάρχουν στην πόλη πολλοί χώροι αναξιοποίητοι και εξοπλισμός που αραχνιάζει σε αποθήκες δημόσιες και ιδιωτικές.  Αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει και ενδιαφέρον να στηρίξει κανείς τον πολιτισμό σήμερα. Το αντίθετο θα έλεγα. Όταν δεν σωπαίνουμε από μόνοι μας, υπάρχει τελευταία μια τάση να μας φιμώνουν.  Όλο και πιο απροκάλυπτα.  Το ότι επιμένουμε να υπάρχουμε είναι μάλλον μια καινούργια μορφή τρέλας. Και νομίζω πως είναι μεταδοτική γιατί γινόμαστε -ευτυχώς- όλο και περισσότεροι.

Η διοργάνωση του Δήμου Θεσσαλονίκης για το Θέατρο συνεχίζει για 5^η χρονιά. Διέξοδος ή όχι για τις θεατρικές ομάδες της πόλης. Στην κάθε ομάδα ο χώρος παραχωρείται για 5 μέρες, δύο πρόβες και τρεις παραστάσεις. Ο χρόνος έχει 365 μέρες. Φέτος μία παραπάνω. Ας απαντήσουν καλύτερα οι αριθμοί.

*11 , 12, και 13 Μαρτίου: Παιχνίδι με τις λέξεις βασισμένο στο βιβλίο: Τζέννυ Έρπενμπεκ, Παιχνίδι με τις λέξεις σε μετάφραση Αλέξανδρου Κυπριώτη σε Διασκευή-Δραματουργία: Κλαίρη Χριστοπούλου, Ματίνα Παγουλάτου από την oμάδα Άνθρωπος στη Θάλασσα Σκηνοθεσία: Κλαίρη Χριστοπούλου