«Η Απειλή»: Μια μαύρη κωμωδία σε σκηνοθεσία Στάθη Μαυρόπουλου

Την Κυριακή 13 Φεβρουαρίου παρακολουθήσαμε το βραβευμένο έργο της Άρτεμης Μουστακλίδου, «Η Απειλή», (Α΄ Κρατικό Βραβείο θεατρικού έργου 2012) στο Θέατρο Τ στη Θεσσαλονίκη από την ομάδα Γκραν Γκινιόλ, σε σκηνοθεσία Στάθη Μαυρόπουλου. Πρόκειται για μια μαύρη «προφητική» κωμωδία, η οποία γράφτηκε με αφορμή τις προσλαμβάνουσες που είχε η συγγραφέας όταν εγκαταστάθηκε σε ένα χωριό της επαρχίας και θίγει σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα, όπως την απομόνωση, τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και την ενδοοικογενειακή βία, που αναπαράγουν και συντηρούν τα ΜΜΕ και κυρίως η τηλεόραση. 

Ο σκηνοθέτης χώρισε την παράσταση σε δύο διαφορετικούς χωροχρόνους, οι οποίοι αποδίδονταν με την εναλλαγή των φωτισμών από τον Γιώργο Κόγια και πάλλονταν μεταξύ του κωμικοτραγικού που αγγίζει τα όρια του γελοίου και του ρεαλιστικού -ωμού- στοιχείου με γεγονότα παραλογισμού, καχυποψίας και κακοποιητικής συμπεριφοράς. Το σκηνικό της «Απειλής» ήταν ένα διαμέρισμα στο οποίο λάμβαναν δράση όλα τα γεγονότα. Το σκηνικό τροποποιούνταν από τους ίδιους τους ηθοποιούς -στοιχείο που θα μπορούσε να παραληφθεί ή να μετριαστεί- με την μετακίνηση των επίπλων και την εισαγωγή δευτερευόντων σκηνικών εξαρτημάτων και αναπαριστούσε είτε το καθιστικό είτε το σαλόνι, με εξέχουσα θέση να κατέχει και στους δυο χώρους η τηλεόραση. Σε αυτό το διαμέρισμα οι πρωταγωνιστές του έργου, ένα ανδρόγυνο, κλείνονται στο διαμέρισμά τους -και δε βγαίνουν έξω παρά μόνο για δουλειά- βλέπουν ασταμάτητα τηλεόραση και κρυφακούουν τους γείτονες. Όταν συνειδητοποιούν ότι οι νέοι τους γείτονες είναι αλλοδαποί μετανάστες, πανικοβάλλονται,  γίνονται έξαλλοι και εξαιρετικά επικίνδυνοι και αρχίζουν να οπλοφορούν σχεδιάζοντας τη φυσική εξόντωσή τους. Η παράνοια στην οποία έχουν περιέλθει θα αποβεί επικίνδυνη ακόμα και για τους ίδιους.

Η Ιωάννα Λάμνη ενσάρκωσε με επιτυχία την παγιδευμένη γυναίκα η οποία δεν βγαίνει ποτέ έξω από το διαμέρισμα της, υφίσταται την κακοποιητική συμπεριφορά και την καταπίεση του συζύγου της και η μοναδική επαφή με τον έξω κόσμο και μέσο ψυχαγωγίας της αποτελεί η τηλεόραση. Αυτό που όμως δεν μπορεί να αντιληφθεί είναι πως όλες αυτές οι λεκτικές και μη συμπεριφορές σιγά-σιγά δηλητηριάζουν και εν τέλει διαβρώνουν τον ψυχισμό της. Η ίδια έχει χάσει την αυτοπεποίθησή της, αρχίζει να νιώθει ανασφάλεια για την προσωπικότητά της και τον χαρακτήρα της. Ο Γιάννης Μόχλας υποδύθηκε τον κακοποιητικό και απρόβλεπτο σύντροφο, ο οποίος φέρεται υποτιμητικά στη γυναίκα του και χλευάζει τις ιδέες και τις απόψεις της, την κατηγορεί για οτιδήποτε του πάει στραβά και της ασκεί σωματική βία με χτυπήματα, ξυλοδαρμό, σπρωξίματα και κατ’ επέκταση και στο σεξουαλικό τομέα. Βέβαια, σε ορισμένα σημεία η ερμηνεία του τόσο με την εκφορά του λόγου όσο και της κίνησης του μετατρεπόταν σε μια αμετάβλητη και συνεχή αφήγηση, χωρίς παύσεις, με αποτέλεσμα να καθίσταται ενίοτε μία αυτόνομη σκηνική μονάδα και να μην αποδώσει σταδιακά την κλιμακωτή κακοποιητική συμπεριφορά του ήρωα από την αρχή έως το τέλος του έργου.  

Εν κατακλείδι, η συνολική σκηνοθετική προσέγγιση υπογράμμισε και απέδωσε στο έπακρο όλες τις καταστάσεις και τους συμβολικούς χαρακτηρισμούς που συνδέονται με τη σύγχρονη και «απειλητική» κοινωνία, στην οποία το παράλογο τείνει να αποτελεί την κυρίαρχη πραγματικότητα. Όμως,  η μεγαλύτερη απειλή αποτελεί ο ίδιος μας ο εαυτός, τον οποίο θα πρέπει να τον φροντίζουμε, να κρατάμε το μυαλό μας καθαρό και ανοιχτό, να μάθουμε να συνδιαλεγόμαστε ώστε να αποκτήσουμε την περίφημη ενσυναίσθηση. 

Συντελεστές: 

Σκηνοθεσία: Στάθης Μαυρόπουλος

Σκηνικά – κοστούμια: Μαρία Καβαλιώτη

Σχεδιασμός φωτισμών – οπτικών & ηχητικών εγκαταστάσεων: Γιώργος Κόγιας

Κίνηση: Μαριάνθη Ψωματάκη

Σχεδιασμός φωτισμών – Βοηθός σκηνοθέτη: Διονύσης Καραθανάσης

Τεχνικός σκηνής: Γιώργος Μαυρόπουλος

Παραγωγή: ΓΚΡΑΝ ΓΚΙΝΙΟΛ

Παίζουν: Ιωάννα Λαμνή, Γιάννης Μόχλας

*Η Γκολούμποβιτς Σιμόνη-Μαρία είναι Υπ. Διδάκτωρ Θεατρολογίας