Είδαμε την «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη στο Θέατρο Δάσους

Η Ηλέκτρα του Ευριπίδη, σε μετάφραση Στρατή Πασχάλη, μας υποδέχτηκε στο θέατρο Δάσους στη Θεσσαλονίκη τη Δευτέρα 18 Ιουλίου σε σκηνοθεσία του Γιώργου Λύρα με τη δραματουργική συνεργασία της Ειρήνης Μουντράκη. 

Η τραγωδία του Ευριπίδη, που φέρει ως τίτλο το όνομα της πρωταγωνίστριας, αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και πολυσυζητημένα έργα του τραγωδού. Το έργο περιγράφει τα δεινά του οίκου των Ατρειδών, τη μοίρα δυο ανθρώπων, οι οποίοι δεσμευμένοι τόσο από τη θεϊκή εντολή όσο και από τα συναισθήματα μίσους και πικρίας οδηγούνται στην τέλεση μιας αποτρόπαιας πράξης.

Το σκηνικό -αντίστοιχο αυτού που πιθανόν να είχε επιλέξει και ο Ευριπίδης- επιμελημένο από τον Απόλλωνα Παπαθεοχάρη, αποτελούνταν από μια έκταση της ορχήστρας με χωμάτινους/πέτρινους όγκους στα σύνορα της χώρας του Άργους, στο οποίο βρίσκεται το φτωχόσπιτο της Ηλέκτρας και του γεωργού, που σε συνδυασμό με την ανυπαρξία ενός θεϊκού βωμού ή του καθιερωμένου σκηνικού της πρόσοψης ενός παλατιού σηματοδοτεί πως ήδη από την αρχή το έργο θα ακολουθήσει πορεία παρεκκλίνουσα από τη πεποίθηση του μύθου. Ωστόσο, η εναρμόνιση του σκηνικού χώρου στις απαιτήσεις των σύγχρονων ρυθμών μέσω της χρήσης τεχνολογικών μέσων, ηχητικών εφέ και χρωματικών εναλλαγών επιμελημένων από τους Αλέξανδρο Αλεξάνδρου και Αντώνη Παπακωνσταντίνου είχε ως αποτέλεσμα την «τεχνητή κάθαρση» των θεατών.

Η Μαρία Κίτσου καθήλωσε με την ερμηνεία της ως Ηλέκτρα δικαιώνοντας την σκηνοθετική επιλογή. Μέσω της υποκριτικής της δεινότητας και της τεχνικής ωριμότητας απέδωσε τη ρευστότητα της ανθρώπινης φύσης, την αβεβαιότητα, την εκδικητικότητα και την ματαιότητα της προσωπικότητας του ρόλου της.

Ο Δημήτρης Γκοτσόπουλος δεν ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις του ρόλου καθώς υποδύθηκε τον Ορέστη με μηχανικό τρόπο. Η υπόσταση του καθ’ όλη τη διάρκεια του δράματος -ακολουθώντας τη σκηνοθετική γραμμή- ήταν συμπληρωματική και επικεντρώθηκε κυρίως στις -άβουλες- επιτελέσεις των φονικών σχεδίων της Ηλέκτρας χωρίς να δίνεται εστίαση στον ψυχολογικό του κόσμο και στην αιτιολόγηση των επιλογών του μέσω αυτού. Στην αναποτελεσματικότητα της απόδοσης του ρόλου συνέλαβαν και οι τεχνικές δυσκολίες που αντιμετώπισε ο ηθοποιός λόγω της δυσλειτουργίας του χειλοφώνου του με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ηχητικές παύσεις.

Στον ρόλο του γέροντα με φωνή ζεστή και κινησιολογία ανθρώπου τρυφερού ο Γιώργος Κωνσταντίνου, με την εμφάνιση του οποίου πραγματοποιείται η εισαγωγή μιας μικρής -κωμικής- σκηνής, αυτής της αναγνώρισης των δυο αδερφών. Ο γέροντας προσπαθεί μάταια να πείσει την Ηλέκτρα με βάση τα στοιχεία που βρήκε στον τάφο του Αγαμέμνονα για την επιστροφή του Ορέστη. Η Ιωάννα Μαυρέα απέδωσε επαρκώς τη στυγνότητα και τις ενοχές της Κλυταιμνήστρας, η οποία παρουσιάζεται αποκομμένη από τα εγκλήματα του παρελθόντος και γίνεται αντιληπτή με μια αύρα υπεροχής, γεγονός που την καθιστά συμπαθή τρόπο τινά προς το κοινό και τη δολοφονία από τα παιδιά της ακόμα πιο ειδεχθή.

Αξιόλογοι στους ρόλους του γεωργού και του Αγγελιαφόρου οι Γιώργος Δεπάστας και Νίκος Λεκάκης αντίστοιχα. Οι ρόλοι των Διόσκουρων, των τέκνων του Δία και της Λήδας, αποδόθηκαν από τους Ιάσονα Παπαματθαίου και Αντώνη Σταμόπουλο, οι οποίοι εμφανίστηκαν στον επίλογο ως deus ex machina ακολουθώντας το ευριπίδειο μοτίβο της περίσσειας ειρωνείας – χιούμορ, το οποίο ίσως όμως ήθελε περισσότερο μέτρο. Όντας θεοί της δικαιοσύνης, της ηθικής, της γενναιότητας και του θάρρους είναι οι αρμόδιοι έτσι ώστε να παρέμβουν, να συμπαρασταθούν και να προνοήσουν για τα ανίψια τους, τα οποία ενσαρκώνοντας τις παραπάνω ιδιότητες των θεών, σκότωσαν τους σφετεριστές του οίκου του Αγαμέμνονα.

Ο χορός που δεν απομονώνεται από τα δρώμενα αλλά αλληλεπιδρά με τα γεγονότα αποτελούνταν από τις Φανή Αποστολίδου, Κορίνα Θεοδωρίδου, Πίνα Κούλογλου, Άννα Κωνσταντίνου, Γωγώ Παπαϊωάννου και Βάσια Χρήστου. Οι ερμηνείες τους σε γενικές γραμμές κινήθηκαν σε απλούς ρυθμούς με εξαίρεση το σημείο έλευσης του Αγγελιοφόρου, κατά το οποίο μεταβαίνουν σε ασύνδετες σχετικά με τη θεματολογία και την ένταση της σκηνής χορευτικές κινήσεις γύρω από τον ίδιο. Με όμορφο παράστημα και σωστές τοποθετήσεις ο Σπύρος Κυριαζόπουλος στο ρόλο του Πυλάδη.

Εν κατακλείδι, πρόκειται για μια παράσταση εύρυθμη, που κρατά το ενδιαφέρον του θεατή αμείωτο και τον εντάσσει σε έναν κόσμο στον οποίο μάχονται το λογικό με το παράλογο και στο τέλος αποδεικνύεται πως τα ανθρώπινα ιδανικά αποτελούν μια παραίσθηση.

Πρωταγωνιστούν: (με σειρά εμφάνισης) Γεωργός: Γιώργος Δεπάστας Ηλέκτρα: Μαρία Κίτσου Ορέστης: Δημήτρης Γκοτσόπουλος Πυλάδης: Σπύρος Κυριαζόπουλος Γέροντας: Γιώργος Κωνσταντίνου Άγγελος: Νίκος Λεκάκης Κλυταιμνήστρα: Ιωάννα Μαυρέα Διόσκουροι: Ιάσονας Παπαματθαίου – Αντώνης Σταμόπουλος

Χορός (αλφαβητικά): Φανή Αποστολίδου, Κορίνα Θεοδωρίδου, Πίνα Κούλογλου, Άννα Κωνσταντίνου, Γωγώ Παπαϊωάννου, Βάσια Χρήστου

Μετάφραση: Στρατής Πασχάλης Δραματουργική συνεργασία: Ειρήνη Μουντράκη Σκηνικά – Κοστούμια: Απόλλων Παπαθεοχάρης Κίνηση: Θανάσης Ακοκκαλίδης Μουσική: Αντώνης Παπακωνσταντίνου Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου Βοηθός Σκηνοθέτη: Αναστασία Πανοπούλου Φωτογραφίες: Νίκος Ζήκος Trailer παράστασης: Άλεξ Κωνσταντινίδης Poster artwork: Θοδωρής Λαλάγκας Social Media – Διαφήμιση: Renegade Media, Βασίλης Ζαρκαδούλας Δημόσιες σχέσεις: Μαργαρίτα Δρούτσα Παραγωγή: Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη