Η συνενοχή του κοινού

Λέξεις: Αφροδίτη Τσιάρα

Με κύριο σκηνοθετικό άξονα την συμπερίληψη, η παράσταση «Σχέδιο Αντιγόνη», σε σκηνοθεσία Σοφίας Αντωνίου κατάφερε να μας αφήσει την καλύτερη επίγευση.

Ισμήνες, Αντιγόνες, Αίμονες και μια γενική συνέλευση  απέναντι σε έναν Κρέοντα

Όταν έχουμε την ευκαιρία να δούμε παραστάσεις που ξέρουμε πως θα μείνουν χαραγμένες στη μνήμη μας είμαστε τυχεροί. Αυτή τη τύχη είχαμε με το «Σχέδιο Αντιγόνη» που ανέβηκε στις 9 και 10 Αυγούστου στον προαύλιο χώρο του αρχαιολογικού μουσείου Αιανής, σε κοντινή απόσταση από τη βασιλική νεκρόπολη.

Πώς μπορεί μια παράσταση να μετατραπεί σε γενική συνέλευση όπου καλούμαστε να πάρουμε θέση;  Η σκηνή της παράστασης κατέβηκε, οι θέσεις των θεατών δεν ξεχώριζαν από αυτές των ηθοποιών και οι περισσότεροι θεατές είχαν οπτική επαφή μεταξύ τους. Πέτυχε το σκοπό της; Ναι. Η σκηνοθετική προσέγγιση ενεργοποίησε το κοινό, συντελώντας στη δημοκρατική λειτουργία που χαρακτηρίζει την κοινότητα μιας συνέλευσης. Θεατές παρακολούθησαν με προσοχή την παράσταση. Έφηβοι που δεν κοίταξαν ούτε μια φορά το κινητό τους. Μόνη παρεμβολή ένα παιδί που διατύπωνε απορίες στη μητέρα του. Εύλογο, θεμιτό και μια υπενθύμιση για το πόσο σημαντική είναι η διδασκαλία της Αντιγόνης και των άλλων τραγωδιών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Είμαστε με τον Κρέοντα, την Ισμήνη ή την Αντιγόνη;

Η ομάδα Εν Δυνάμει σε αυτές τις δύο παραστάσεις συμπεριέλαβε στη δημιουργία του Χορού πολίτες της τοπικής κοινωνίας. Κορυφαία στιγμή όταν οι πολίτες αφήνοντας τη μεριά του θεατή και μπαίνοντας στον ρόλο του Χορού γυρνάνε προς στο κοινό. Είναι η στιγμή που οι φρουροί αποκαλύπτουν πως η Αντιγόνη προσπάθησε να θάψει τον νεκρό αδερφό της. Η σκηνοθετική αυτή επιλογή έκανε τη γραμμή ισορροπίας ανάμεσα στην ψευδαίσθηση και την αποστασιοποίηση να γέρνει προς τη δεύτερη, ο θεατής κλήθηκε να σκεφτεί τα ποικίλα θέματα του έργου, αλλά και το πώς θα έπρεπε ο ίδιος να δράσει. Ο Α. Boal γράφει «είμαστε όλοι ηθοποιοί: το να είσαι πολίτης δεν σημαίνει ότι ζεις σε μια κοινωνία, σημαίνει ότι την αλλάζεις». Καθημερινά καλούμαστε να πάρουμε θέση και να αντιδράσουμε σε διάφορα πολυεπίπεδα ζητήματα ηθικής και δικαιοσύνης. Οι αποφάσεις δύσκολες, απαιτείται εγρήγορση και κριτική σκέψη για να αντιμετωπιστούν.

Το σχέδιο πέτυχε. Το αδύνατο είναι εφικτό.

H διττότητα διαπερνά πολλαπλά την παράσταση η οποία έφερε εις πέρας τον αρχικό της σκοπό: τη συμπερίληψη. Τα σώματα των ηθοποιών στην παράσταση τραβάνε την προσοχή των θεατών όχι μόνο εξαιτίας του ρόλου που ενσαρκώνουν, αλλά και χάριν της υλικής τους παρουσίας. Με αυτόν τον τρόπο διεκδικούν την οράτοτητά τους και την ισότιμη συμμετοχή. Το κείμενο θολώνει και η υλικότητα του σώματος κερδίζει έδαφος. Η ομάδα Εν Δυνάμει κατάφερε μέσω της επιτυχημένης συμμετοχής ατόμων με αναπηρία και μη, να δείξει πως η συνεργασία αυτή είναι εφικτή και στην πραγματική ζωή.

Η μουσική επένδυση επιτυχημένη και η κινησιολογία του χορού άρτια εκτελεσμένη. Η πολύμηνη δουλειά των ηθοποιών φάνηκε καθώς όλοι απέδωσαν ικανοποιητικά τους ρόλους τους. Το σκηνικό με τις διάσπαρτες καρέκλες βοηθούσε στο να δοθεί η αίσθηση γενικής συνέλευση, υπενθυμίζοντας στο κοινό πως υπάρχουν και άλλοι πολίτες που θα έπρεπε να πάρουν μέρος.

Ταυτότητα παράστασης

Καλλιτεχνική διεύθυνση | Ελένη Δημοπούλου Μετάφραση | Σοφία Νικολαΐδου Σκηνοθεσία-Διασκευή | Σοφία Αντωνίου Σκηνικά – Κοστούμια | Μαριλένα Καλαϊτζαντωνάκη Ηχητικός σχεδιασμός | Ecati Σχεδιασμός φωτισμών | Richard Anthony Επιμέλεια κίνησης | Μέλπω Βασιλικού Βοηθοί σκηνοθέτριας | Γιώργος-Ζήσης Μπιλιώνης, Σοφία Κύρινα Βιντεοσκόπηση trailer | Τάσος Αγάπης

Από την ομάδα Εν Δυνάμει ερμηνεύουν οι: Χριστίνα Ασλανίδη, Γιάννος Γαβαλάς, Μαρία Δαχλύθρα, Ελένη Δημοπούλου, Χρύσα Ιωαννίδου, Μαργαρίτα Καϊναδά, Πετρή Καραδημητρίου, Φιόνα Κατοίκου, Θεανώ Κόντα, Ηλίας Κουγιουμτζής, Νίκος Κυπαρίσσης, Σοφία Κύρινα, Στέφανος Λέντζης, Λωξάνδρα Λούκας, Δημήτρης Λύρας, Παναγιώτης Ματζίρης, Θεοχάρης Μπαϊρακταρίδης, Γιώργος- Ζήσης Μπιλιώνης, Μιχάλης Ντολόπουλος, Θεανώ Παπαβασιλείου, Χρήστος Σιούμης, Μαρία-Ταρσή Χελά

Από την τοπική κοινότητα ερμηνεύουν οι: Αλεξία Αντωνιάδου, Φωτεινή Γούλκα, Φώφη Ζαγορίτου, Γιώργος Κακαβέλης, Σόνια Κούτσιανου, Αντώνης Κύρινας, Αριστείδης Μπουρνιώτης, Ηλίας Μπουρνιώτης, Χάρης Σισμανίδης, Βαγγέλης Ταχματζίδης, Ανθή Χονδρογιάννη

*Η  Τσιάρα Αφροδίτη είναι Φιλόλογος και φοιτήτρια στη σχολή Θεάτρου ΑΠΘ