Η «Κατερίνα» υπόσχεται να σε καθηλώσει

Πριν λίγες ημέρες παρακολουθήσαμε την «Κατερίνα» σε σκηνοθεσία του Γιώργου Νανούρη στο θέατρο Αυλαία της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μια διασκευή του βιωματικού βιβλίου του Αυγούστου Κορτώ «Το βιβλίο της Κατερίνας», στο οποίο ο συγγραφέας σε πρώτο πρόσωπο αφηγείται μετά θάνατον τη ζωή και την αυτοκτονία της διπολικής αυτόχειρος μητέρας του, με την συγκλονιστική Λένα Παπαληγούρα στον ομώνυμο ρόλο.

Ο σκηνοθέτης με σημείο εκκίνησης το κείμενο του Κορτώ απέδωσε σκηνικά ένα συγκλονιστικό και δραματικό μονόλογο και μεταστοιχείωσε τη λογοτεχνική ιστορία σε θεατρική πράξη σκιαγραφώντας τις διαφορετικές πτυχές αλλά και τις πιο ενδόμυχες σκέψεις της ηρωίδας του.

Η Λένα Παπαληγούρα -ως Κατερίνα- ξυπόλητη και με ένα απλό κίτρινο φλοράλ φόρεμα, κάνει την εμφάνισή της σε ένα λιτό σκηνικό αποτελούμενο από ένα παγκάκι και δυο μικρά ξύλινα σκαμπό, συντροφιά με τον σκηνοθέτη. 

Η Κατερίνα έχει μόλις αυτοκτονήσει και αρχίζει να αφηγείται σε εβδομηνταπέντε περίπου λεπτά την καταραμένη ζωή της από τη παιδική της ηλικία έως ότου δημιούργησε τη δική της οικογένεια, στην οποία μεταξύ άλλων συγκαταλέγονται τα φάρμακα, τα χάπια, η αγάπη του συζύγου της και του γιου της και φυσικά οι απόπειρες αυτοκτονίας, που απογειώνουν τη θυελλώδη και συγκεχυμένη πραγματικότητα και το δυσβάσταχτο πεδίο της ψυχοσύνθεσης της. Η ηθοποιός ενσάρκωσε εξαιρετικά και με απόλυτη επιτυχία τις ακραίες ψυχικές διακυμάνσεις της ηρωίδας, που ορίζονται από την ασθένεια της,  γεγονός που επιβεβαιώνει για ακόμη μια φορά την κατάταξή της σε μια από τις πιο ταλαντούχες ηθοποιούς της γενιάς της.

Εξισορροπώντας τη θλίψη με τη χαρά, την εσωτερικότητα με την εξωστρέφεια και διατηρώντας συνεχώς την αυτοσυγκέντρωσή της, διείσδυσε στα έγκατα και στα δυσβάσταχτα μονοπάτια της λογοτεχνικής Κατερίνας δίνοντάς της σάρκα και οστά. Ενίοτε στην ομιλία της γινόταν η χρήση ενός μικροφώνου που συμβολίζει τρόπο τινά την δημόσια εξομολόγηση και την απόφαση γνωστοποίησης και κοινοποίησης των δεινών της, σκηνοθετική επιλογή που ίσως θα μπορούσε να παραληφθεί, καθώς η ξαφνική αύξηση έντασης του ήχου σε αρκετά σημεία  δεν ακολουθούσε και δεν συμβάδιζε με τα συναισθήματα του κειμένου και έχανε την αμεσότητα του εξομολογητικού και λυρικού τόνου. 

 Στην απόδοση της διπολικής ιδιοσυγκρασίας της Κατερίνας σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και ο Γιώργος Νανούρης που από γιος-αφηγητής του βιβλίου μετατρέπεται στην παράσταση σε γιο-σκηνοθέτη, παρόν επί σκηνής σε όλη τη διάρκεια του έργου και με τις παρεμβάσεις του οποίου συμπληρώνονταν η ροή της ιστορίας.

Ιδιαίτερα ευρηματική και με μεγάλη σκηνοθετική ακρίβεια ήταν η επιλογή της χρήσης φακού από τον ίδιο, που φώτιζε αφενός τις μανιοκαταθλιπτικές εκφράσεις και εκρήξεις της πρωταγωνίστριάς του και αφετέρου δημιουργούσε ένα παιχνίδι με τη σκιάς της, στην οποία βυθίζονταν κάθε μέρα όλο και πιο πολύ, οδηγώντας την τελικά στον θάνατο.

Συνοψίζοντας,  πρόκειται για μια παράσταση όπου καθήλωσε τους θεατές μέσα από τον εξομολογητικό μονόλογο της λογοτεχνικής ηρωίδας που μετουσιώθηκε στο σανίδι με τα συναισθήματα του κοινού να ακολουθούν τα δικά της.

Κλείνοντας θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως η παράσταση οδήγησε σε διπλή κάθαρση, αφενός της Κατερίνας, η οποία με την αυτοκτονία της οδηγήθηκε στην εξιλέωση και αφετέρου του κοινού, το οποίο δικαιολόγησε και ταυτίστηκε τρόπο τινά με την κατάσταση της. 

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:

Συγγραφέας: Αύγουστος Κορτώ

Ιδέα-Διασκευή-Σκηνοθεσία: Γιώργος Νανούρης

Ερμηνεύει η Λένα Παπαληγούρα