Κατσαρίνη, Νικητέα, Κατσούδα στην Parallaxi: Το stand up comedy είναι και γυναικεία υπόθεση
Η Ήρα Κατσούδα, η Χρύσα Κατσαρίνη και η Δήμητρα Νικητέα μιλούν στην Parallaxi για το stand up comedy στην Ελλάδα και αποδεικνύουν πως το χιούμορ δεν έχει φύλο
Οι αστείες γυναίκες μας μαγεύουν, μας κερδίζουν, μας γοητεύουν. Οι γυναίκες με χιούμορ πάνω σε μία σκηνή με το δικό τους κοινό και πάθος για αυτό που κάνουν, μπορούν να μας κάνουν να αγαπήσουμε την κωμωδία με έναν μοναδικό και ανεπανάληπτο τρόπο.
Το stand up comedy είναι από τις απολαυστικότερες και ταυτόχρονα δυσκολότερες σε εκτέλεση, μορφές κωμωδίας. Θέλει θράσος και τόλμη να ανέβεις ολομόναχος στη σκηνή και να κάνεις το κοινό από κάτω να γελά, είτε για 5 συνεχόμενα λεπτά, είτε για μία ολόκληρη ώρα. Οι γυναίκες κωμικοί έχουν καταφέρει να αναδειχθούν, να ανελιχθούν και να κερδίσουν τον κόσμο στον χώρο του stand up comedy, κατακτώντας το δικό τους κοινό, που συνεχίζει να τις επιλέγει και να τις αγαπά.
Μέσα από την κωμωδία, σπάνε τα ταμπού για το γυναικείο φύλο και διακωμωδούν κάθε κοινωνικό στερεότυπο, περνούν έμμεσα μηνύματα καλυμμένα με το μανδύα του χιούμορ για κάθε είδους ζήτημα. Τρεις γυναίκες κωμικοί, οι Ήρα Κατσούδα, Χρύσα Κατσαρίνη και Δήμητρα Νικητέα, μιλούν στην Parallaxi για το stand up comedy στην Ελλάδα, την εξέλιξη και εδραίωσή του στο πέρασμα των χρόνων αλλά και τη θέση της γυναίκας κωμικού στον χώρο, μέσα από τη δική τους ματιά.
Ήρα Κατσούδα
Από τις πρωτοπόρες stand up comedians στην Ελλάδα, η Ήρα έκανε το ξεκίνημά της στην κωμωδία πριν από 15 χρόνια, όταν ακόμα ο χώρος του stand up ήταν θολός και άγνωστος:
«Ξεκίνησα το stand up comedy πριν από περίπου 15 χρόνια στη Θεσσαλονίκη, μαθαίνοντας την κωμωδία μέσα από DVD, όπως και η υπόλοιπη δικιά μου γενιά κωμικών. Άρχισα τότε δειλά την ενασχόλησή μου με την κωμωδία, γιατί εκείνο τον καιρό δεν μπορούμε να μιλήσουμε για “καθαρό” stand up, μιας και δεν υπήρχαν αρκετές αναφορές. Με τον καιρό, άρχισε να γίνεται πιο γνωστό στην Ελλάδα, να το μαθαίνει το κοινό και ταυτόχρονα να εκτελείται καλύτερα από τους κωμικούς. Στην αρχή, η σκηνή δεν είχε καμία σχέση με τώρα. Διερευνούσαμε ένα νέο είδος από το μηδέν του, με όλα τα λάθη και όλες τις άβολες στιγμές του. Οι νέοι κωμικοί του σήμερα, είναι πολύ πιο “προστατευμένοι”, γιατί υπάρχουν αναφορές και οργάνωση στον χώρο, μία “πολυτέλεια” που εμείς δεν είχαμε.
«Στο κοινό αρέσει να βλέπει ότι είσαι αληθινός πάνω στη σκηνή. Έχεις πιάσει ένα θέμα επειδή όντως σε αφορά και όχι επειδή θεωρείς ότι θα “πουλήσει”»
Η Ήρα βλέπει μεγάλη εξέλιξη, αποδοχή και αγάπη από το κοινό της Ελλάδας για το stand up comedy:
«Αυτή τη στιγμή το stand up στην Ελλάδα έχει την υψηλή θέση που έχει και σε κάθε άλλη χώρα, ως ένα λαϊκό είδος διασκέδασης. Είναι πλέον μέσα στην κουλτούρα, με μία οργανωμένη σκηνή και τεράστια αποδοχή από τον κόσμο. Είναι ευρέως διαδεδομένο, υπάρχει στο Netflix, στο Youtube, στο Tik Tok, παντού. Δεν είναι κάτι που γνωρίζουν μόνο οι πιο “ψαγμένοι”. Ο κόσμος αποτελεί ένα φυσικό φίλτρο και κριτήριο επιλογής. Βλέπει stand up comedy και επιλέγει ποιον θα παρακολουθήσει. Έχουμε φτάσει σε σημείο το κοινό να έχει αγαπημένους κωμικούς, κάτι που σημαίνει ότι ξέρει το είδος και μπορεί να κατηγοριοποιήσει το είδος του χιούμορ που του αρέσει. Φαίνεται το μέλλον του stand up comedy στην Ελλάδα να είναι λαμπρό!».
«Στο ξεκίνημά μου, είχαμε πάει μαζί με άλλους κωμικούς σε ένα μαγαζί για παράσταση και ο μαγαζάτορας μας ρώτησε αν ξεχάσαμε τις στολές μας. Ο κόσμος δεν είχε ιδέα περί τίνος πρόκειται»
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Οι υποτιμητικές συμπεριφορές προς τις γυναίκες στον χώρο του stand up ήταν εντονότερες παλαιότερα και – δυστυχώς – πιο εύκολα “αποδεκτές”:
«Έχω βιώσει υποτιμητικές συμπεριφορές λόγω φύλου, μιας και ξεκίνησα από πολύ νωρίς. Αν ο κόσμος δεν γνώριζε την κωμωδία πριν 15 χρόνια, αυτό που σίγουρα δεν γνώριζε είναι οι πολλές διαστάσεις της γυναίκας. Ήταν “αποδεκτό” – μέσα σε πολλά εισαγωγικά – να προσβάλλεις, να υποβαθμίζεις, να κάνεις κοινωνικές διακρίσεις. Ο τίτλος της παράστασής μου “Για γυναίκα καλή είναι”, είναι μία φράση που οι γυναίκες κωμικοί έχουμε ακούσει πάρα πολλές φορές από το κοινό και μάλιστα από γυναίκες. Προσπαθούν να εκφράσουν ένα κομπλιμέντο, αλλά στην πραγματικότητα είναι προσβολή. Όσον αφορά τους άντρες κωμικούς, η πλειοψηφία της σκηνής, δεν έχει σεξισμό ή τουλάχιστον τα άτομα με τα οποία επιλέγω να συναναστρέφομαι εγώ. Φυσικά, όπως παντού, υπάρχουν και οι εξαιρέσεις.
Εξαιτίας του αγώνα που έχουμε ρίξει οι παλαιότερες γυναίκες κωμικοί, αλλά και του γενικότερου κινήματος που υπάρχει, ελπίζω τα νέα κορίτσια να μην χρειαστεί να αντιμετωπίσουν τις σεξιστικές και υποτιμητικές συμπεριφορές που αντιμετωπίσαμε εμείς στην αρχή. Από την άλλη, όταν βλέπεις κάτω από ένα βίντεο στο Youtube, σχόλιο “Δεν έχω δει καμία γυναίκα να είναι αστεία” και το άτομο πίσω από το προφίλ είναι 14 χρονών, καταλαβαίνεις ότι όλο ξεκινάει από την (ελλιπή) παιδεία».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
«Έχουμε παλέψει να μην υπάρχει φύλο στην κωμωδία. Για πολλά χρόνια, όταν παίζαμε σε ένα line up με άλλους κωμικούς, μας έβγαζαν στη σκηνή λέγοντας “Ας δούμε την πρώτη κωμικό της βραδιάς”. Οι προηγούμενοι δηλαδή τι ήταν;»
«Το χιούμορ είναι ένας ωραίος “δούρειος ίππος” για να μπούνε κάποιες ιδέες μέσα σε μερικά μυαλά», καταλήγει η Ήρα:
«Αυτό που θα έλεγα στα νέα κορίτσια γενικότερα είναι ότι τα σεξιστικά σχόλια, από όπου κι αν προέρχονται, δεν είναι προσωπικά, είναι ένα πρόβλημα κοινωνικό. Και το πρόβλημα δεν έχει να κάνει με εσένα. Ας μην ρουφήξουμε και το δικό του πρόβλημα, να το κάνουμε δικό μας. Είναι άδικο για εμάς να χρειαστεί να σηκώσουμε και αυτό το κοινωνικό βάρος. Αν κάποια το συνειδητοποιήσει αυτό, μπορεί πολύ πιο εύκολα να το αντιμετωπίσει όταν το βρει μπροστά της.
Το χιούμορ είναι ένας ωραίος “δούρειος ίππος” για να μπούνε κάποιες ιδέες μέσα σε μερικά μυαλά. Είναι πολύ σημαντικό να περνάμε τέτοια μηνύματα στις παραστάσεις μας, αλλά ας μην ξεχνάμε, ότι το stand up δεν είναι Ted Talk. Δεν επιλέγουν όλοι οι κωμικοί να περάσουν βαρύγδουπα μηνύματα και αυτό είναι αποδεκτό. Φυσικά, η κοινωνικοπολιτική θέση ενός κωμικού μπορεί να φανεί και από μία ιστορία, με έμμεσο τρόπο».
Χρύσα Κατσαρίνη
Η πολυαγαπημένη από το κοινό του stand up, Χρύσα, άρχισε ανορθόδοξα να κάνει τον κόσμο να γελά από τα πρώτα της κιόλας βήματα, το 2011:
«Ξεκίνησα το stand up comedy πολύ ανορθόδοξα, στα τέλη του 2011 με αρχές του 2012, χωρίς open mics και άλλους κωμικούς που να μπορώ να συνεργαστώ. Το stand up υπήρχε τότε ως έννοια, αλλά σίγουρα δεν είχε καθιερωθεί. Ο κόσμος δεν γνώριζε καθόλου τι έκανα, έπρεπε να εξηγώ στη σκηνή, τι θα ακολουθήσει. Όταν έκανα soundcheck, με ρωτούσαν “Τι θα τραγουδήσεις;”. Εκείνη την περίοδο, στην Θεσσαλονίκη έπαιζαν η Ήρα Κατσούδα και ο Ανδρέας Πασπάτης, αλλά εγώ δεν το γνώριζα. Με αποτέλεσμα να μη βρίσκω κωμικούς για να συνεργαστώ, οπότε έπρεπε να βρω έναν τρόπο να κάνω τα πρώτα μου βήματα. Ξεκίνησα λοιπόν με μία ώρα υλικό – το οποίο, βλέποντάς το τώρα, αναγνωρίζω ότι είναι κακό – αλλά με κάποιον τρόπο ο κόσμος γελούσε. Χρωστάω πάρα πολλά στο κοινό που είχε έρθει τότε και με ενθάρρυνε να συνεχίσω. Σιγά σιγά άρχισαν να φιλοξενούν την παράστασή μου πολλά μαγαζιά της πόλης και σε μικρό χρονικό διάστημα είχα παίξει σχεδόν σε όλα τα (μικρά) μαγαζιά που έκαναν live.Έτσι κατάλαβα ότι δυστυχώς στη Θεσσαλονίκη υπάρχει ταβάνι και ήρθε η ώρα να κατέβω μόνιμα στην Αθήνα. Εκεί, άρχισα να συνεργάζομαι για πρώτη φορά και με άλλους κωμικούς και τότε συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να πετάξω σχεδόν όλο το υλικό μου. Κράτησα 5 λεπτά που θεώρησα ότι αξίζουν και ξεκίνησα να χτίζω το καινούριο μου υλικό».
«Όταν κατέβηκα Αθήνα, κατάλαβα σύντομα ότι οι άνδρες χαίρουν άμεσης αποδοχής από το κοινό», εξηγεί η Χρύσα:
«Ανέβαιναν στη σκηνή και το κοινό τους περίμενε για να γελάσει. Όταν ανέβαινε μία γυναίκα, το κοινό ήταν πάντα πιο διστακτικό. Τώρα βέβαια, έχουν αλλάξει τα πράγματα, τα νέα κορίτσια που ανεβαίνουν στη σκηνή – ευτυχώς – δεν έχουν την ίδια αντιμετώπιση που είχαμε εμείς τότε, είναι πολύ καλύτερα τα πράγματα. Δυστυχώς ο σεξισμός δεν είναι ένα πρόβλημα του παρελθόντος. Ακόμα και σήμερα οι γυναίκες κωμικοί καλούνται να αποδεικνύουν συνέχεια ότι αξίζουν να βρίσκονται πάνω στην σκηνή. Είναι πολύ πιο δύσκολο για μια γυναίκα κωμικό να επιβιώσει σε αυτό το επαγγελμα. Πρέπει να είναι διαμάντι. Αλλά ευτυχώς, έχουν γίνει βήματα και έχουν αλλάξει πολλά από το 2012 που ουσιαστικά ξεκίνησα εγώ. Χαίρομαι που οι νέες κωμικοί δεν έχουν να αντιμετωπίσουν αυτά που αντιμετωπίσαμε εμείς τότε».
«Με είχαν καλέσει να παίξω σε ένα μαγαζί στη Θεσσαλονίκη και συζητούσα με τον ιδιοκτήτη του καταστήματος όσα χρειάζομαι για την παράσταση. Όταν έφτασε η ώρα να μιλήσουμε για το οικονομικό, μου είπε “Για αυτό θα μου φέρεις έναν άνδρα συνάδελφό σου να συζητήσω”.
Ε και έτσι, σηκώθηκα και έφυγα. Από εκείνη τη στιγμή αποφάσισα να έχω μία υγιή σχέση με τους συνεργάτες μου και να μην επιλέγω μαγαζιά που με κάνουν – ή τουλάχιστον προσπαθούν – να νιώθω μειονεκτικά».
Τέτοιου είδους κοινωνικά μηνύματα μπορούν να ακούγονται στις παραστάσεις χωρίς να γίνονται ο αυτοσκοπός του κωμικού, καταλήγει η Χρύσα:
«Το stand up comedy είναι πλέον μία πολύ προσβάσιμη και οικονομική μορφή διασκέδασης, μπορείς να το απολαύσεις από ένα μπαρ μέχρι ένα θέατρο. Αντιλαμβάνομαι ότι ο κόσμος το αγαπάει, το έχει αγκαλιάσει και συνεχίζει να το επιλέγει. Με ρωτάς αν μπορούν οι γυναίκες κωμικοί να περάσουν κοινωνικά μηνύματα. Οποιαδήποτε γυναίκα είναι εδραιωμένη σε έναν χώρο έχει τη φωνή για να περάσει τα κατάλληλα μηνύματα. Βέβαια παράλληλα πρέπει να κάνουμε και πολλά ακόμα πράγματα. Μπήκαμε στον εργασιακό χώρο, πολύ αργότερα από τους άνδρες και έχουμε να καλύψουμε μία πολύ μεγάλη διαδρομή. Θεωρώ όμως ότι μέχρι στιγμής έχουμε καταφέρει πολλά και έχουμε κάνει τεράστια βήματα. Όποτε ναι, είναι σημαντικό να ακούγονται τέτοιου είδους μηνύματα από γυναίκες κωμικούς, χωρίς όμως να χρειάζεται αυτό να γίνεται ο αυτοσκοπός μας. Στόχος μας είναι να κάνουμε τον κόσμο να γελάει. Δεν είμαστε πάνω στην σκηνή για να ηθικολογούμε και να κουνάμε το δάχτυλο. Από εκεί και πέρα αν καταφέρουμε μέσα από τα αστεία μας να περάσουμε ένα όμορφο μήνυμα, αυτό μας κάνει χαρούμενες».
Δήμητρα Νικητέα
Ως “νέο αίμα” στη σκηνή του stand up comedy, η Δήμητρα περιγράφει τα πρώτα της βήματα στα 17, μέσα από έναν ανώνυμο λογαριασμό στο Facebook:
«Ξεκίνησα την ενασχόληση με την κωμωδία στα 17. Είχα έναν ανώνυμο λογαριασμό στο Facebook, χωρίς φωτογραφίες, όπου έγραφα με πρεμούρα μικρά και σύντομα αστεία, άλλοτε περιέγραφα άβολες καταστάσεις που είχαν να κάνουν κυρίως με το σχολείο και τους συμμαθητές μου, και άλλοτε, αυτοταπεινωτικές χιουμοριστικές ασυναρτησίες. Σε αυτό τον λογαριασμό, είχα κάνει φίλους όλους τους κωμικούς. Μάλιστα, κάποιοι από αυτούς νόμιζαν ότι κρύβεται ένας ενήλικας άντρας από πίσω! Μετά από παρότρυνση, συγκέντρωσα υλικό και δήλωσα συμμετοχή σε ένα open mic.
Παρά το δυσλειτουργικό μου άγχος, και την άγνοια πάνω στο αντικείμενο, θεώρησα μετά από ένα μεγάλο γέλιο στο πρώτο μου αστείο, ότι για πρώτη φορά ήμουν κάπου καλή. Είχα άγνοια για το βαθμό δυσκολίας, πως να παίζω, να γράφω αστεία και γενικότερα, πως να φερθώ σε έναν κόσμο ενηλίκων, χωρίς να έχω κοινούς κώδικες επικοινωνίας, γιατί ας μην ξεχνάμε πως εγώ πήγαινα ακόμη σχολείο και έπρεπε να έρθω αντιμέτωπη με τη νυχτερινή ζωή και τα μπαρ. Σε πολλούς συναδέλφους, μιλούσα στο πληθυντικό. Δεν ήταν τίποτα οικείο. Το χειρότερο με το να κάνεις κωμωδία στα 18 σου και να απευθύνεσαι σε 50αρηδες είναι ότι στην προσπάθεια σου να συνδεθείς μαζί τους αποτυγχάνεις οικτρά, γίνεσαι ο “νεολαίος” που κάθεται με τους θείους, κάνοντας cringe αστεία που νομίζεις ότι θα τους αρέσουν.
Η ένταξή της στον χώρο, παρά το νεαρό της ηλικίας της, έγινε ομαλά, ωστόσο η Δήμητρα βρήκε το τέλμα στην εξέλιξη:
«Ιδίως όταν είσαι γυναίκα, υπάρχει μεγαλύτερος συντελεστής δυσκολίας. Επειδή εντάχθηκα με τη σφραγίδα “μικρή , άπειρη και φοβισμένη” έμεινε αυτή η στάμπα έως και σήμερα. Είναι ακόμα κάποιοι που φοβούνται να με βάλουν σε lineup γιατί έχω αυτόν τον “περίεργο σκηνικό χαρακτήρα”. Και όταν και εσύ αντιμετωπίζεις τον εαυτό σου ως άπειρη γιατί έτσι σε βλέπουν οι άλλοι, δεν μπορείς να εξελιχθείς. Eίναι αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Τα τελευταία δύο χρόνια, όταν πήρα απόφαση να κάνω σόλο, έγινε μια ολική μεταμόρφωση, βρήκα τον τρόπο με τον οποίο θέλω να παίζω, και έχω την εντύπωση πως μου ταιριάζει. Πέραν του ότι έκανα μεγαλύτερους χρόνους, που δεν μου δινόταν η ευκαιρία αυτή σε lineup, ήμουν μόνη με το κοινό μου, χωρίς κανένα πατρονάρισμα, πέραν της δικής μου αυτολογοκρισίας».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ο τρόπος που δουλεύουν οι νέοι κωμικοί στο stand up έχει αλλάξει ριζικά, με τα social media να παίζουν ενεργό ρόλο στην εξέλιξη του επαγγελματικού τους βίου:
«Οι περισσότεροι ανερχόμενοι κωμικοί πλέον δουλεύουν μόνοι τους, πολύ παρά πάνω στα social media, γιατί ο κοινοτικός χαρακτήρας δείχνει να μην υποστηρίζει το βιοπορισμό ή την γενικότερη εξέλιξη των stand up comedian. Eπιδιώκουμε να χτίσουμε κόσμο στα social media, ώστε να έχουμε κοινό τη στιγμή που θα έχουμε το πρώτο σόλο. Παλιά δεν δουλεύαν έτσι, αλλά παλιά τα πράγματα ήταν διαφορετικά στον χώρο, με άλλες ευκολίες και άλλες δυσκολίες. Σε σχέση με τη θεματολογία, τα πράγματα είναι περίπου τα ίδια, σε συνάρτηση πάντα με την προοδευτική εξέλιξη της κοινωνίας. Έχουν αυξηθεί τα αντιρατσιστικά, φεμινιστικά, αντιομοφοβικά κείμενα. Και δικαίως συμβαίνει αυτό, γιατί η ίδια η ζωή το φέρνει».
Η Δήμητρα έχει βιώσει στο πετσί της υποτιμητικές συμπεριφορές από κοινό και συναδέλφους και εξιστορεί μερικές από αυτές:
«Σε παράσταση μου, το πιο ακραίο που μου έχει συμβεί, είναι, ενώ λέω ένα κείμενο για το φεμινισμό, πετάγεται ένας τύπος με πολύ τσαμπουκά, και με ρωτάει τι είναι ο φεμινισμός, και του απαντώ “Φίλε αυτή την στιγμή δεν κάνω tedx, σου εξηγώ άλλη στιγμή”. Ο τύπος νευριάζει και του λέω “Αν η φίλη σου, που κάθεται δίπλα σου, περνάει καλά μαζί σου υπάρχει μια πιθανότητα να ξέρεις τι είναι ο φεμινισμός” και μου απαντά “Η φίλη μου περνάει καλά και χωρίς το φεμινισμό”. Γελάω και του λέω “Άρα ξέρεις τι είναι ο φεμινισμός για να είσαι σίγουρος ότι δεν τον χρειάζεται. Αν αυτές είναι οι πεποιθήσεις σου, η πόρτα είναι ανοιχτή και τα σκυλιά δεμένα, μπορείς να φύγεις”. Και έφυγε, αφήνοντας τη φίλη του εκεί.
Από ανθρώπους του χώρου, ήμουν σε ένα φεστιβάλ με άλλους 10 άντρες στο ίδιο σπίτι και ένας κωμικός είχε την φαεινή ιδέα ότι θα ήταν ωραίο να πει σε όλους μπροστά να κάτσω στα πόδια του, για να μου εξηγήσει τι έκανα λάθος στην παράσταση. Ένιωσα τόσο αμήχανα, έκατσα σε μια καρέκλα, και άκουσα τον σχολιασμό του για το πόσο άβολη ήμουν στο σετ μου και τι δεν λειτουργεί, μπροστά σε όλους. Ωραίες στιγμές!
Το πιο άσχημο δεν είναι η σεξιστική συμπεριφορά του ατόμου, αλλά η αποδοχή που λαμβάνει από μια μερίδα της κοινότητας, με επιχειρήματα που έχουν βγει από τα 90’ς του τύπου “έ, έτσι είναι αυτός μωρέ, δεν τον ξέρεις”. Υποτίθεται, ότι είδαμε πρόοδο σαν κοινωνία και στο κίνημα, όταν σταματήσαμε να λέμε αυτή την καραμέλα. Ευτυχώς οι περισσότεροι νέοι στην σκηνή, έχουν πάρει γραμμή τι συμβαίνει, και είτε καταδικάζουν τέτοιες συμπεριφορές είτε δεν ασχολούνται. Και φυσικά, υπάρχουν παλιότεροι κωμικοί που προσπαθούν να πάνε μπροστά και να διορθώσουν συμπεριφορές».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
«Λείπει η γυναικεία μάτια στην κωμωδία, γιατί όταν συμβαίνει μεταφράζεται “γυναικεία ενδυνάμωση”», καταλήγει η Δήμητρα :
«Παλιότερα, δεν αντιλαμβανόμουν τέτοιες συμπεριφορές ως σεξιστικές, τις εσωτερίκευα και στεναχωριόμουν. Δεν λάμβανα υπόψιν μου το ενδεχόμενο ότι ο άλλος μπορεί να θέλει να με μειώσει για τους δικούς του λόγους και δεν τον αφορά καθόλου η δουλειά και η εξέλιξή μου. Πλέον αντιδρώ γιατί έχει συσσωρευτεί πολύ “πύον” και έρχεται αναδρομικά η καταπίεση. Και κυρίως γιατί δεν φοβάμαι. Δεν φοβάμαι να χάσω κοινό, φίλους και συμπάθειες από τη σκηνή. Ξέρω ότι είμαι υπερβολικά εύθικτη όταν βλέπω το άδικο και το παράλογο να επιβάλλεται μπροστά μου σαν καθεστώς λογικής, και καμία φορά σκέφτομαι ότι όλα θα καλύτερο να έκανα την πάπια, αλλά δεν μπορώ.
Θεωρώ σημαντικό να ανεβαίνει μια γυναίκα στην σκηνή και να μοιράζεται την οπτική της γωνία. Δεν χρειάζεται καν να μιλήσει για το ζήτημα του φεμινισμού. Λείπει η γυναικεία μάτια στην κωμωδία και είναι λογικό. Γιατί όταν συμβαίνει, μεταφράζεται ως “γυναικεία ενδυνάμωση” και “γυναικεία κωμωδία”. Αλλά όταν ένας άντρας μας μοιράζεται για χιλιοστή φορά την ιστορία του για την κολονοσκόπηση – ακόμα μετράμε ποσά bit με κολονοσκοπήσεις έχουν γραφτεί στην ιστορία – είναι κωμωδία για όλους».
