Οι μαρτυρίες της φυλακής. Το ΚΘΒΕ στα Διαβατά

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος παρουσίασε τη δράση «Θεσσαλονίκη-Ανασκαφή 1» στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, στις Φυλακές Διαβατών, την Παρασκευή 27 Νοεμβρίου. Ένα ταξίδι στις γειτονιές της Θεσσαλονίκης με «όχημα» τα κείμενα σπουδαίων λογοτεχνών της πόλης, που καθήλωσε τους θεατές σε όλους τους χώρους όπου παρουσιάστηκε. «Μια ανασκαφή» που φωτίζει μνήμες από την παλιά αλλά και τη σύγχρονη ζωή της πόλης, ισορροπώντας ανάμεσα στο χιούμορ τη συγκίνηση και την τρυφερότητα.

Τέσσερις ηθοποιοί του ΚΘΒΕ περιγράφουν στην parallaxi την εμπειρία τους.

Ανασκαφή στη φυλακή. Ανασκαφή μέσα μου. Πόρτες κλείνουν δυνατά πίσω μου. Ένας άλλος κόσμος. Συναντηθήκαμε με τους φυλακισμένους. Μάτια και λόγια, ένα. Η δίψα τους και η περιέργεια μας, ένα. Διαβάζω. Μάτια από κάτω αναζητούν μόνο αλήθεια και σε κάθε αλήθεια, σου δείχνουν τον σεβασμό τους . Σε ότι τους αφορά. Σε ότι τους δραπετεύει. Για τους μπάτσους, για τη μάνα τους, για την ελευθερία που έχασαν. Για την ελευθερία που ποθούν. Σκληρά βλέμματα μα και γλυκιά καρδιά. Ευχαριστώ είπαν αυτοί, ευχαριστώ και εμείς. Όλοι, φυλακισμένοι και μη, ήμασταν καλύτεροι από πριν.

Νίκος Πολοζιάνης

Μια γιαγιά τσιγγάνα πολύ όμορφη μπήκε τελευταία κι έκατσε ήσυχα στην άκρη. Δυό κορίτσια έκατσαν στη μέση δίπλα-δίπλα, λίγο θλιμμένα. Κάποια που μάλλον είχε σκοτώσει τον άντρα της κι άλλες Ρομά… Μια Πόντια…Ανασκαφή1 στα Διαβατά. Λοιπόν ποιος ανέσκαπτε… πού.. ποια στιγμή της μέρας ή της νύχτας της ζωής του.. και πόσο πονούσε ή λύτρωνε αυτή η Ανασκαφή δεν ήξερα…Άρχισα να μιλώ τα λόγια του Καββαδία. Σωσίβια για μένα απέναντι στη θάλασσα των ματιών των γυναικών της φυλακής.

Γιώργος Σφυρίδης

Aνασκαφή1…

Στους βρεγμένους δρόμους της πολύβουης πόλης ξεκινάμε για μια νέα ανασκαφή…Φορτωμένοι με όλα τα εργαλεία που σμιλεύουν ψυχές, φτιάχνουν εικόνες, ωθούν σε πετάγματα, έξω από συρματοπλέγματα και σιδερένιες μπάρες. H βαριά εξώπορτα ανοίγει για να υποδεχτεί το αμήχανο περπάτημα τεσσάρων μεταφορέων ήχων και πλάνων, μιας άλλης πόλης που χάθηκε στο διάβα… της προόδου. Γυναικείες φυλακές Διαβατών, αίθουσα επισκεπτηρίου, ομιλείτε χαμηλοφώνως. Δεκατέσσερις γυναίκες άβολα καθισμένες απέναντί μας, δύσπιστες γι’αυτό που θα αντικρύσουν. Η καλοκουρντισμένη κιθάρα κάνει εντράτα κι έπονται τα σκαπανικά των ποιητών που δημιουργούν την πρόσβαση στο φως. Οι αμήχανες γυναίκες αρχίζουν να χαλαρώνουν, τις βλέπεις να ξεχειλίζουν στις καρέκλες τους, στα πρόσωπά τους να χάνουν βάθος οι ρυτίδες, τα φρύδια να μην είναι πια σμιχτά. Στο φευγιό μας, στην έξοδο του αποχαιρετισμού, έχουν άλλη ματιά, άλλο παράστημα, χαμογελούν, μας ευχαριστούν. Ίσως στο αυριανό τους ξύπνημα ένας μικρός έστω ευρυγώνιος ν’ έχει αλλάξει τον ραγισμένο φλου φακό της έγκλειστης ζωής τους, δίνοντάς της βάθος πεδίου, προοπτική, χρώμα, φως…

Ίσως…είθε…

Ρούλα Παντελίδου

Στο τέλος του μικρού προθαλάμου της φυλακής, η πόρτα είναι μεταλλική. Ώστε οι εκτός και οι εντός να μην ανακατεύονται απρογραμμάτιστα ή αυθαιρέτως. Τετράγωνο μικρό παράθυρο πιασμένο με μεντεσέδες εξυπηρετεί στις συνεννοήσεις δυο κόσμων, ενός α-τόπου και μιας δυστοπίας. Οι υπάλληλοι του μεταίχμιου, εξοικειωμένοι, ίσως δε νιώθουν πια τι πάει να πει αυτό το όριο. Ή, ακριβώς αντιθέτως, το νιώθουν περισσότερο από εμάς και δεν τους φοβίζει.

Περνάμε την πόρτα. Μας τακτοποιούν σ’ ένα χώρο πιο μέσα. Και μετά έρχονται σε ομάδα οι κρατούμενες. Καθόμαστε κοντά αλλά όχι πλάι πλάι. Απέναντι. Εξυπηρετεί άλλωστε και στο αναλόγιο.

Ε λοιπόν. Έρχεται η ώρα να διαβάσεις κείμενα. Τι να τους πεις; Που πρέπει αυτοί να σου πούνε. Και πώς να εκστομίσεις τις άγνωστες σ’ εκείνες, δύσκολες λέξεις που έπλεξε ο συγγραφέας; Που είναι άμαθες σα μεγάλα παιδιά. Που έχουν ζήσει πολλά πάμπολλα, κι εσύ πασχίζεις να συναντηθείς όπως εκείνες το θέλουν, να μην αποδειχθείς ανάξιος της συνάντησης.

Όμορφα όλα. Μα πιο όμορφη η τελική παρότρυνση της δεσμοφύλακος: Πείτε και κάτι πιο χαρούμενο, τραγουδήστε κάτι. Εδώ οι άνθρωποι δεν έχουν…

Απόλλων Δρικούδης