Μισός αιώνας από τη δημιουργία της Δραματικής Σχολής του Κρατικού Θεάτρου

Εικόνες από το αρχείο του Κώστα Ίτσιου

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ) ιδρύθηκε το 1961 και από τότε μέχρι σήμερα παρουσιάζει παραστάσεις άλλοτε υψηλού επιπέδου και άλλοτε με χαμηλότερα αισθητικά και καλλιτεχνικά κριτήρια που, εδώ που τα λέμε, ίσως να είναι κάτι τέτοιο και απόλυτα αποδεκτό, όταν μιλάμε για περισσότερα από 60 χρόνια δημιουργίας και τόσα σημεία αναφοράς πλέον.

Παράλληλα με τις σκηνές του οργανισμού, το «φυτώριο» του Κρατικού Θεάτρου είναι η Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης, που λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη από το 1973, κάτι παραπάνω δηλαδή από μισό αιώνα! Η φοίτηση είναι δωρεάν και διαρκεί τρία χρόνια, ενώ η παρακολούθηση των μαθημάτων είναι υποχρεωτική.

Πώς ξεκίνησε όμως η σχολή;

Αναζητώντας την εκκίνηση της Δραματικής Σχολής του Κρατικού πίσω στο 1973, σε μία εποχή που Γενικός Διευθυντής του ΚΘΒΕ ήταν ο Γιώργος Κιτσόπουλος, ανακαλύψαμε ένα αρχείο – θησαυρό που φυλάει καλά ο βετεράνος ηθοποιός Κώστας Ίτσιος, γεμάτο ασπρόμαυρες φωτογραφίες της εποχής και δεκάδες αναμνήσεις από εκείνα τα πρώτα τρία χρόνια της Σχολής που παρέδωσαν στο ελληνικό θέατρο μερικούς από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς που μέχρι και σήμερα μας απασχολούν.

Ανέζα Παπαδοπούλου, Μόνα Κιτσοπούλου, Ελισάβετ Ναζλίδου, Φιλαρέτη Κομνηνού, Έφη Σταμούλη, Κώστας Ίτσιος, Δημήτρης Πετρόπουλος , Νεοπτόλεμος Νεοπτολέμου ήταν κάποια από τα ονόματα που βγαίνουν τα πρώτα χρόνια της Σχολής, ενώ ακολουθούν ηθοποιοί όπως η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, ο Νίκος Σεργανόπουλος, η Τατιάνα Λύγαρη, η Θέμις Μπαζάκα, η Ολίνα Ξενοπούλου, ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης, ο Δημήτρης Σιακάρας, η Έφη Δρόσου και πολλοί άλλοι που τα επόμενα χρόνια πρωταγωνιστούν στις θεατρικές σκηνές της χώρας, πέρασαν από εκείνα τα πρώτα χρόνια της σχολής.

Μαθήματα με… νοβοπαν

Ο Κώστας Ίτσιος μπήκε στο δεύτερο έτος όπως λέει, γιατί είχε ήδη περάσει από ιδιωτική σχολή στην Αθήνα, «Πρέπει να ήμουν ο πρώτος σπουδαστής που μπήκε αμέσως στο δεύτερο έτος τότε. Μάλλον δεν γνώριζαν καλά τους νόμους και έγινε αυτό» λέει, ενώ θυμάται πως τότε η σχολή δεν είχε έδρα, με τους σπουδαστές να περιφέρονται από αίθουσα σε αίθουσα εντός του κτιρίου της Ε.Μ.Σ.

«Τα μαθήματα γινόταν πάντα τρεις με δέκα τότε. Κάθε μέρα αναγκαζόμασταν να πάμε σε μια άλλη αίθουσα, γιατί από τη μία στο θέατρο γινόταν οι πρόβες των παραστάσεων, οι ηθοποιοί που ήταν και οι δάσκαλοι μας ήταν απασχολημένοι, πολλές φορές θυμάμαι να πηγαίνουμε στην αίθουσα, αυτή που ήταν το ηλεκτρολογείο παλιά και τώρα είναι το γραφείο της ΑΕ των ηθοποιών. Αλλά εκείνο που θυμάμαι, είναι που είχε διαμορφωθεί ο χώρος κάτω από το σημερινό κυλικείο της ΕΜΣ, περίπου 25 τετραγωνικά, που το είχαν χωρίσει με έναν νοβοπάν και κάναμε το πρώτο και το δεύτερο έτος, γιατί μέχρι τότε ήμασταν δύο τα έτη. Εκεί κάναμε τα θεωρητικά μαθήματα μαζί. Θυμάμαι τον Δημήτρη τον Μαρωνίτη, που κάναμε δραματουργική ανάλυση το «φονικό στην εκκλησιά» του Έλιοτ και ήμασταν και τα δύο έτη μαζί. Φυσικά θυμάμαι ότι γινόταν και τα μαθήματα ορθοφωνίας με τον Βάγια εκεί και στο Φουαγιέ κάναμε το χορό με την Ντόρα Τσάτσου. Υποκριτική κάναμε σε όλους τους χώρους, ανάλογα με το πόσοι ήμασταν» αναφέρει ο σημαντικός ηθοποιός της Θεσσαλονίκης, συμπληρώνοντας πως «Ήταν όμως στενοί οι χώροι εκεί. Και μάλιστα, καπνίζαμε τότε μέσα. Ειδικά ο Μαρωνίτης κάπνιζε πολύ και πάντα ζητούσε τσιγάρα. Θυμάμαι η αίθουσα είχε ένα παραθυράκι, από αυτά που έχει η ΕΜΣ και ο Παύλος Ελευθεριάδης έπιανε πάντα αυτό το παράθυρο για να μπορεί να αναπνέει. Η πλάκα ήταν ότι επειδή δεν χωρούσαμε και τα δύο έτη σε καρέκλες, οι μισοί καθόμασταν οκλαδόν. Μπορεί ανέσεις να μην είχαμε, υπήρχε όμως κέφι, υπήρχε αγάπη…»

Ο Κώστας Ίτσιος, ήταν από τους πρώτους σπουδαστές που αποφοίτησαν και βγήκαν στην… «καλλιτεχνική πιάτσα» της πόλης, από μία σχολή, αυτή του ΚΘΒΕ, που από εκείνα τα πρώτα χρόνια είχε κινήσει το ενδιαφέρον όλων, «Θυμάμαι είχαν έρθει οι «Ρεπόρτερ» (σ.σ. Δημοσιογραφική εκπομπή με τον  Γιάννη Δημαρά, τον Γιώργο Λιάνη και τον Κώστα Χαρδαβέλλα) για επίσκεψη, να γνωρίσουν τη Σχολή και να πάρουν συνεντεύξεις. Είχαν δείξει ενδιαφέρον τότε για αυτή τη καινούργια δραματική σχολή» αναφέρει.

Το κτίριο της Βελισσαρίου

Το 1975, με Γενικό Διευθυντή του ΚΘΒΕ τον Μίνωα Βολανάκη, οι εισαγωγικές εξετάσεις έγιναν στο Αριστοτέλειο και η σχολή μεταφέρεται σε ένα παλιό διώροφο αρχοντικό στην οδό Βελισσαρίου 48 στην περιοχή Ευζώνων για τα μαθήματα των σπουδαστών

Χρησιμοποιούνταν μόνο ο πρώτος όροφος που είχε τρεις αίθουσες, ένα γραφείο και στο χωλ κατασκευάστηκε ένα μικρό πατάρι που λειτουργούσε ως σκηνή. Η θέρμανση, θυμάται ο Κώστας Ίτσιος, γινόταν με ξυλόσομπες που άναβαν τον χειμώνα. Τα τρία πρώτα χρόνια, δεν υπήρχε διευθυντής στη σχολή αλλά επιμελητής. Ήταν ο Γιώργος Ιορδανίδης

«Τότε, όταν έδωσα εγώ εξετάσεις, πρέπει να ήμασταν κάπου 70 υποψήφιοι. Δεν ήθελαν πολλά παιδιά να ασχοληθούν με το θέατρο. Ήταν και μία εποχή που δεν υπήρχε και τηλεόραση σε κάθε σπίτι όπως αργότερα. Εγώ είδα πρώτη φορά τηλεόραση στο καφενείο του χωριού για να καταλάβετε. Είχαμε μόνο ραδιόφωνο και στρατιωτικό κινηματογράφο από το διπλανό στρατόπεδο και που και που βλέπαμε καμιά ταινία. Από εκεί και πέρα θέατρο, μόνο αν έρχονταν κανένα μπουλούκι, που έπαιζε την «Γκόλφω με τον Τάσο» και άλλες παραστάσεις»

Οι πρώτοι δάσκαλοι υποκριτικής, ήταν οι σκηνοθέτες Κωστής Μιχαηλίδης, Γιώργος Θεοδοσιάδης, Τάκης Καλφόπουλος, Αλέξης Μίγκας, Πάνος Παπαιωάννου,Νίκος Παπαδάκης και οι ηθοποιοί Αλέκος Πέτσος, Ελένη Καρπέτα, Μάγια Λυμπεροπούλου, Νίκος Βρεττός, Δημήτρης Βάγιας, Διονύσης Παγουλάτος, Γιάννης Βόγλης, Νίκη Τριανταφυλλίδη, Φαίδων Γεωργίτσης, Καίτη Χρονοπούλου και ο Νίκος Χαραλαμπίδης.

«Ήταν και μία εποχή δύσκολη για τους σπουδαστές που τέλειωναν τότε. Υπήρχε μόνο το Κρατικό. Από εκεί και πέρα, ομάδες όπως τις ξέρουμε σήμερα δεν υπήρχαν. Νομίζω τότε ήταν λίγο πιο αθώα τα πράγματα. Όλοι πηγαίναμε στο δωμάτιο το ενός, πηγαίναμε στην ταβέρνα μαζί όλοι. Σήμερα θέλουν να κάνουν καριέρα, δηλαδή προδικάζουν το να γίνουν γνωστοί.  Όμως έτσι, δεν διαχειρίζονται τη νίκη ή τη μικρή επιτυχία. Τα παιδιά κάνουν σήμερα ένα επεισόδιο στην τηλεόραση, τους γνωρίζει ο μανάβης και ο μπακάλης τους και αισθάνονται ότι κάτι είναι. Δεν μπορούν να το διαχειριστούν αυτό. Και εκεί αρχίζουν να ασχολούνται με το εαυτό τους, με το σε ποιο γυμναστήριο πήγαν και άλλα τέτοια.  Εκείνη την εποχή, είχα πολύ φίλους μου τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ και τον  Φαίδωνα Γεωργίτση που ήδη ήταν γνωστοί και είχαν κάνει ταινίες, όπου φεύγαμε από το θέατρο και ζητούσε ο κόσμος που και που κανένα αυτόγραφο που συνήθως δεν είχαν και μαζί τους. Σήμερα πάνε κι έρχονται οι σέλφι με όλους. Είμαστε στην εποχή της εικόνας και θέλει ο καθένας να φαίνεται συνέχεια, ενώ θα έπρεπε να μιλούν για τη δουλειά τους» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Ίτσιος κάνοντας μία προσπάθεια να συγκρίνει το χθες με το σήμερα.

Τα επόμενα χρόνια

«Η σχολή για έναν ηθοποιό, είναι η θεατρική του μήτρα. Είναι το πρώτο που θα δει κάποιος στο βιογραφικό ενός ηθοποιού. Η δραματική του Κρατικού από εκείνα τα χρόνια μέχρι και σήμερα έχει έναν «όγκο» για τους σπουδαστές, όπως και η Σχολή του Εθνικού» λέει ο σημαντικός ηθοποιός.

Για την ιστορία, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, η σχολή μεταφέρεται στην περιοχή της Χαριλάου και το 1989 μετονομάζεται σε Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης. Από το 2000 στεγάζεται οριστικά στη Μονή Λαζαριστών.

Στα 20 πρώτα χρόνια, αποφοίτησαν από τη σχολή 193 σπουδαστές. Εκτός από τα ονόματα των πρώτων χρόνων, από τη σχολή πέρασαν τις επόμενες χρονιές και οι: Ρένια Λουιζίδου, Λίλιαν Παλάντζα, Ισαβέλλα Βλασιάδου, Ευδόκιμος Τσολακίδης, Θοδωρής Αθερίδης, Μαρία Μπακοδήμου, Άννυ Τσολακίδου, Γιάννης Αναστασάκης, Χριστόδουλος Στυλιανού, Παντελής Καναράκης, Φάνης Μουρατίδης, Γιάννης Παρασκευόπουλος, Νίκος Ψαρράς και πολλοί άλλοι.

Ο Κώστας Ίτσιος, συνεργάστηκε με το ΚΘΒΕ σε περισσότερα από 50 έργα. Παράλληλα ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο και την τηλεόραση ως ηθοποιός και σκηνοθέτης. Οι μικρού μήκους ταινίες του «Χωρίς συμμετοχή», «Πυρηνικά μπορεί κι έτσι», «Κάτι ζεύγη νεοελληνικά» παίχτηκαν στα Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και Δράμας. Το αρχείο του από τα πρώτα χρόνια της σχολής αλλά και από παραστάσεις του ΚΘΒΕ και όχι μόνο, είναι τεράστιο. Στις επιθυμίες του είναι, όλο αυτό το πολύτιμο υλικό να μείνει με κάποιον τρόπο για τις επόμενες γενιές.