Όταν η Μάντισσα πέταξε για να βρει την Αρετούσα

συνέντευξη στην Κική Μουστακίδου

Η πολυαναμενόμενη παράσταση «Ερωτόκριτος», το μιούζικαλ που συνέθεσε ο Δημήτρης Μαραμής με βάση το αριστούργημα του Βιτσέντζου Κορνάρου, κρατώντας την κρητική διάλεκτο και τον χαρακτηριστικό ομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο στίχο, ανεβαίνει στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου, για τρεις μόνο βραδιές από την Παρασκευή 9 έως την Κυριακή 11 Μαρτίου.

Στον πρωταγωνιστικό ρόλο της Αρετούσας η Μαρίνα Σάττι προσθέτει τη φρεσκάδα και τη ζωντάνια της σε ένα ρόλο αρχετυπικό, ιδωμένο όμως μέσα από μια σύγχρονη ματιά που της ταιριάζει και αναδεικνύει τις πολλαπλές εκφάνσεις της. Μαζί με τον Θοδωρή Βουτσικάκη στον ρόλο του Ερωτόκριτου υποδύονται ένα κλασικό ζευγάρι σε ένα από τα πιο εμβληματικά κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, που παρουσιάζεται μέσα από έναν συνδυασμό του ελληνικού παραδοσιακού και έντεχνου τραγουδιού με την τζαζ και την μπλουζ.

Η «Μάντισσα», ή αλλιώς το κορίτσι με τα χίλια καλλιτεχνικά πρόσωπα, μας μίλησε για τη συμμετοχή της στο σύγχρονο αυτό ανέβασμα, για την αξία του έρωτα στη ζωή της, για τις Fonές και τις Chorες και για τις… 25 ώρες τη μέρα που ακούει μουσική.

Στον «Ερωτόκριτο» του Δημήτρη Μαραμή υποδύεσαι την Αρετούσα, σε μια ερωτική ιστορία αιώνων περασμένων. Πιστεύεις ότι είναι ο έρωτας που παραμένει ίδιος μέσα στα χρόνια ή οι άνθρωποι εκ φύσεως έχουν διαχρονικά τον ίδιο τρόπο να τον αντιμετωπίζουν;

Πιστεύω ότι το θέμα του έρωτα, όπως και όλες οι εγγενείς ανάγκες του ανθρώπου στις οποίες εντάσσω και τον έρωτα, είναι ένα θέμα διαχρονικό που παραμένει αναλλοίωτο μέσα στους αιώνες. Ο «Ερωτόκριτος» αφηγείται έναν έρωτα ανάμεσα σε δυο νέους, που δεν έχουν νοθευτεί ακόμα ακόμα από το «μικρόβιο» των μεγάλων, που ακολουθούν τη φωνή μέσα τους, χωρίς αναστολές, καταργώντας κοινωνικές και ταξικές αποστάσεις. Ως εν μέρει Κρητικιά, νιώθω έναν παραπάνω δεσμό μ’ αυτό το κορυφαίο έργο της κρητικής λογοτεχνίας.

Εσύ ποιες εκφάνσεις του έρωτα έχεις μάθει να διαχειρίζεσαι και ποιες ακόμα σε εκπλήσσουν και δύσκολα μπορείς να τις διαχειριστείς;

Νομίζω πως πλέον δεν προαποφασίζω ότι θα ερωτευτώ – είτε κάποιον άνθρωπο, είτε κάποια στοιχεία πάνω του. Πιο παλιά είχα παρατηρήσει πως η ανάγκη μου να ερωτευτώ κατά κάποιο τρόπο με «τύφλωνε» και δε μ’ άφηνε στ’ αλήθεια να δω τον άλλον απέναντί μου και εν πάσει περιπτώσει να νιώσω ότι νιώσω ως αποτέλεσμα του τι είδα τελικά. Ξέρεις, έβλεπα ότι ήθελα να δω και δεν έβλεπα άλλα που ήταν εκεί. Κατά τα άλλα, είμαι ένας άνθρωπος που συνέχεια διεκδικώ να έχω τον έλεγχο κι αυτό είναι ένα στοιχείο που θα’θελα να αποβάλλω, τουλάχιστον σε κάποιες περιπτώσεις.

Η παράστασή σας θέτει τις βάσεις για ένα νέο είδος μουσικού θεάτρου, για ένα ελληνικό μιούζικαλ. Σε ποια φάση θεωρείς ότι βρίσκεται η επικράτηση των μιούζικαλ ως επιλογή θεατρικής ψυχαγωγίας στη συνείδηση του κόσμου;

Θεωρώ πως ο όρος «μιούζικαλ» ίσως να προκαταβάλλει λίγο το κοινό προς μια κατεύθυνση και ίσως να έχει ταυτιστεί στο μυαλό μας με μια συγκεκριμένη αισθητική ή τρόπο «ανεβάσματος». Θα μπορούσε να πει κάποιος πως και η αρχαία κωμωδία ή κωμωδία ήταν κάποιου τύπου μιούζικαλ. Αυτό που θέλω να πω είναι πως η μουσική ήταν πάντα αναπόσπαστο κομμάτι του θεάτρου -ανεξαρτήτως είδους ή θεματολογίας. Ο λόγος στο θέατρο επιδρά στο συνειδητό μέρος του κοινού ενώ η μουσική δρα στο υποσυνείδητο.

Πάντως, θα ήθελα να πω πως για μένα ο «Ερωτόκριτος» ήταν από τις πιο ενδιαφέρουσες θεατρικές εμπειρίες και αρκετά διαφορετική απ’ οτιδήποτε είχα κάνει ως τώρα. Το μεγαλύτερο μέρος του ρεπερτορίου των μιούζικαλ έχει αναφορές στη δυτική/ αμερικάνικη κουλτούρα και συνεπώς όταν τα προσεγγίζεις οδηγείσαι συνήθως σε συγκεκριμένους δρόμους και “λύσεις”. Ο «Ερωτόκριτος» του Μαραμή, περιλαμβάνει στοιχεία από την κρητική μουσική, από τη jazz αλλά και από την κλασική, ενώ οι στίχοι έχουν κρατηθεί στην αυθεντική κρητική γλώσσα του Κορνάρου. Για μενα ήταν μεγάλη πρόκληση να βρω έναν τρόπο προκειμένου να συνδέσω όλα αυτά τα στοιχεία ώστε να συνυπάρχουν και να ρέουν αρμονικά.

Δίνεις την εντύπωση ότι είσαι ένα κορίτσι που, από το πρωί που ξυπνάς μέχρι το βράδυ που θα πέσεις για ύπνο, είσαι ολόκληρη μουσική. Με ποιον τρόπο η μουσική ορίζει τη ζωή και την καθημερινότητά σου;

Είναι αλήθεια. Όλη μέρα μ’αυτό ασχολούμαι. Αλλά μ’ αρέσει πολύ. Δεν ξέρω τι να σου πω. Όλη μέρα ακούω μουσική, όταν οδηγώ, όταν πλένω πιάτα, σκέφτομαι, συναντιέμαι με τις fonέs, συναντιέμαι με τις chórεs, φαντάζομαι πράγματα, ονειρεύομαι… Να σου πω και για τις chόrεs;

Εκτός από τις fonέs, τον τελευταίο χρόνο έχω δημιουργήσει μια ακόμη μεγαλύτερη ομάδα, μια χορωδία που αποτελείται από 35 κορίτσια ηλικίας από 14 – 40 ετών. Δε θέλω να το ονομάσω ακριβώς «σχολή» αλλά είναι ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο συναντιόμαστε σταθερά κάθε εβδομάδα, τραγουδάμε, πειραματιζόμαστε με τη μουσική, εξασκούμαστε στο χορό και στην υποκριτική με τη βοήθεια φυσικά και άλλων σπουδαίων συνεργατών. Και εκτός από τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα, κάνουμε και διάφορες εμφανίσεις και συνεργασίες και μάλιστα σε αρκετά σπουδαίους χώρους.

Ξέρεις, αφού σπούδασα κι εγώ για πολλά χρόνια σε Ωδεία, σε σχολές, μετά στο Berklee στην Αμερική, ένιωσα κάποια στιγμή ότι κάποια πράγματα θα ήθελα να τα έχω καταλάβει πολύ νωρίτερα. Ή μάλλον θα ήλπιζα η γνώση και η καθοδήγηση που είχα πάρει σ’αυτά τα προστατευμένα εκπαιδευτικά πλαίσια να ήταν λίγο πιο κοντά σ’αυτό που συνάντησα αργότερα στην πραγματική ζωή, στην πραγματική δουλειά, στην πραγματική σκηνή και στην πραγματική κοινωνία με τους «ενήλικες» που έχουν υποχρεώσεις και που ότι δίνουν παίρνουν – ή τουλάχιστον έτσι θα’πρεπε.

Η Μάντισσα έχει φτάσει τα 30 εκατ. Views στο YouTube και πρόσφατα είδα γραμμένο σε έναν τοίχο τους στίχους «θα πετώ, θα πετώ, θα πετώ για να σε βρω». Από το διαδίκτυο μέχρι τον δρόμο, με ποιες λέξεις θα περιέγραφες εσύ η ίδια την ταμπέλα «φαινόμενο» που σου έχουν φορέσει;

Κατ’αρχάς να πω ότι το στίχο αυτό εμπνεύστηκε ο πολυαγαπημένος μου ο Μιχάλης ο Κουινέλης άρα εκείνος «ευθύνεται» για αυτές τις τοιχογραφίες – όχι εγώ! Τώρα για την ταμπέλα…τι να πω…οποιαδήποτε ταμπέλα είναι λίγο βαριά για να τη φορέσει ένας μόνο άνθρωπος. Προτιμώ να κυκλοφορώ γυμνή. Καταλαβαίνεις τι εννοώ…

*«Ερωτόκριτος» του Δημήτρη Μαραμή σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου, 9,10 & 11/3, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, στις 21.00. Ερμηνεύουν: Ερωτόκριτος Θοδωρής Βουτσικάκης, Αρετούσα Μαρίνα Σάττι, Πολύδωρος Γκωτιέ Βελισσάρης, Νένα Ιωάννα Φόρτη, Ρήγας Κωστής Μαυρογένης | Φωνητικό σύνολο: Νίκος Ζιάζιαρης, Ηλίας Καπάνταης, Νικόλαος Κατσιγιάννης, Ανδρέας Μεταξάς-Μαριάτος, Σταμάτης Πακάκης, Γιώργος Παπαδάκης, Στρατής Στηλ, Σπύρος Σώκος | Ορχηστρικό σύνολο: Βιολί – Κωσταντίνος Παυλάκος, Βιόλα – Δημοσθένης Φωτιάδης, Τσέλο – Μυρτώ Ταλακούδη, Κοντραμπάσο – Μιχάλης Σαπουντζής, Σαξόφωνο – Άλκης Καριζώνης, Τρομπέτα – Χρήστος Εμεξεζίδης, Τρομπόνι – Φιλήμων Στεφανίδης, Κρουστά – Νίκος Βαργιαμίδης. Στο πιάνο ο συνθέτης. Εισιτήρια: από 14 ευρώ.