Πέθανε ο σκηνοθέτης Αντώνης Αντύπας – Ήταν επί 40 χρόνια σύντροφος της Ελένης Καραΐνδρου

Τον θάνατο του σκηνοθέτη και επί 40 χρόνια συντρόφου της Αντώνη Αντύπα έκανε γνωστό πριν από λίγο η σπουδαία συνθέτρια Ελένη Καραΐνδρου με μία ανάρτηση της που γράφει: “Ο αγαπημένος μου Αντώνης Αντύπας, ο άνθρωπος που 40 χρόνια μου χάρισε την αγάπη του και την απόλυτη αφοσίωση δεν υπάρχει πια. Τον ευχαριστώ από τα βάθη της ψυχής μου και θα μείνει για πάντα ο πολύτιμος οδηγός μου. Αντώνη μου σ αγαπώ και θα σε βλέπω πάντα με το γέλιο στο όμορφο σου πρόσωπο”

«Σέβεται κ θαυμάζει ο ένας τον άλλο. Αυτή η σχέση που έχω με την Ελένη Καραϊνδρου είναι από τις πιο σημαντικές κατακτήσεις της ζωής μου» είχε πει πριν μερικά χρόνια σε συνέντευξη του για τη σχέση του με την μεγάλη συνθέτρια ο σκηνοθέτης που έφυγε σήμερα σε ηλικία 83 ετών.

Ο Αντώνης Αντύπας είναι σκηνοθέτης. Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης Κάρολος Κουν το 1966. Δείγμα της δουλειάς του στο θέατρο είναι οι παραστάσεις Πόθοι κάτω από τις λεύκες (2017), Μήδεια (2011).

Μερικές από τις σπουδαίες στιγμές της πορείας του:

Το 1974, ο Αντώνης Αντύπας και ο Χρήστος Πολίτης ιδρύουν το Απλό Θέατρο

Βρίσκει στέγη το 1982 σε ένα γκαράζ που μετατρέπεται σε θέατρο. Ανεβαίνει το έργο «Τα γούστα του κυρίου Σλόαν» του Τζο Ορτον

Το 1990 αρχίζει μια νέα πορεία με τη δημιουργία του Καλλιτεχνικού Οργανισμού «Φάσμα» – Απλό Θέατρο

Εχουν ανέβει περισσότερες από 40 παραγωγές έως σήμερα – περίπου 25 σε σκηνοθεσία του Αντώνη Αντύπα

Σε πολλές παραστάσεις έχουν πρωταγωνιστήσει οι Δημήτρης Καταλειφός, Γιάννης Φέρτης, Ράνια Οικονομίδου, Μάνια Παπαδημητρίου, Μιχαήλ Μαρμαρινός

Εχουν σκηνοθετήσει οι Ρούλα Πατεράκη, Νικαίτη Κοντούρη, Ελλη Παπακωνσταντίνου, Εφη Θεοδώρου, Πάνος Παπαδόπουλος

Ηταν από τα πρώτα θέατρα που προσκαλούν τους συγγραφείς των έργων στην Ελλάδα

Συστήνει στο ελληνικό κοινό επτά άπαιχτους συγγραφείς, ανάμεσά τους τον Χάρολντ Πίντερ και τον Μπράιαν Φρίελ

Ο Αντύπας γεννήθηκε το 1941 στον Βύρωνα της Αθήνας. Ο πατέρας του, Διονύσιος Αντύπας, ήταν από το Ληξούρι Κεφαλλονιάς και η μητέρα του, Ευτυχία Ψυλλάκη, ήταν πρόσφυγας από τη Σμύρνη. Το 1960 ξεκίνησε σπουδές στην Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιά όμως το 1963 τις διέκοψε και μπήκε στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κουν. Η πορεία του αρχικά ήταν στο χώρο της υποκριτικής περνώντας από το Θέατρο Τέχνης του Κουν μέχρι το Λαϊκό Πειραματικό Θέατρο του Λεωνίδα Τριβιζά. Αναλυτικότερα, το 1964 συμμετείχε στο χορό των Ορνίθων του Κουν και το 1965 στο χορό των Περσών και πάλι του Κουν. Από το 1965 ως το 1971 συμμετείχε σε μια σειρά παραστάσεων ξένων έργων σε σκηνοθεσία του Κουν (Μαρά/Σαντ του Πέτερ Βάις το 1965, Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα του Λουίτζι Πιραντέλλο το 1968, το Παιχνίδι της σφαγής του Ευγένιου Ιονέσκο το 1970 και Βόυτσεκ του Γκέοργκ Μπύχνερ το 1971) και σε σκηνοθεσία του Γιώργου Λαζάνη (Το καλοκαίρι του Ρομαίν Βενγκαρτέν το 1968 και ο Δράκος του Εβγκένι Σβαρτς το 1971. Το 1972-1979 ακολουθούν μια σειρά από συμμετοχές του σε παραστάσεις συχνά ξένων έργων με τη σκηνοθεσία του Αλέξη Μινωτή (Ο λοχαγός του Κέπενικ του Καρλ Τσούκμαγερ το 1972), του Λάμπρου Κωστόπουλου (Τέλος καλό, όλα καλά του Ουίλιαμ Σαίξπηρ το 1973 στο Εθνικό Θέατρο), του Κώστα Μπάκα, του Νίκου Χατζίσκου, του Γιώργου Μιχαηλίδη, του Κανέλου Αποστόλου και του Λεωνίδα Τριβιζά (Ρωμέιικο Πανόραμα του Βαγγέλη Γκούφα το 1978, Στη ζούγκλα των πόλεων του Μπέρτολτ Μπρεχτ το 1979). Παράλληλα, ήδη από τη δεκαετία του 1970, ο Αντύπας εκδηλώνει το ενδιαφέρον του για τη σκηνοθεσία, το οποίο εδραιώνεται από τη δεκαετία του 1980. Το 1971-72 παρακολουθεί σεμινάρια σκηνοθεσίας στη σχολή City Literary Institute στο Λονδίνο και το 1972 εργάζεται ως βοηθός σκηνοθέτη του Μινωτή. Η θητεία του ξεκινά με έργα Αμερικανικού Ρεαλισμού (που ενδιέφεραν συστηματικά και τον Κουν μέχρι τη Δικτατορία).

Το 1974 ιδρύει το Απλό Θέατρο μαζί με τον Χρήστο Πολίτη και πραγματοποιεί την πρώτη του σκηνοθεσία με το έργο Ήταν όλοι τους παιδιά μου του Άρθουρ Μίλλερ. Το 1980 σκηνοθετεί τον Γυάλινο κόσμο του Τέννεσσι Ουίλιαμς και το 1982 ιδρύει τη θεατρική εταιρεία «Α. Αντύπας-Χρ. Πιατουλάκης» με μόνιμη στέγη το Απλό Θέατρο στην Καλλιθέα με την μετατροπή ενός γκαράζ σε θέατρο 188 θέσεων. Τη δεκαετία του 1980 πραγματοποιεί μια σειρά από σκηνοθεσίες σε έργα ξένου ρεπερτορίου: Τα γούστα του κυρίου Σλόαν του Τζο Όρτον το 1982, Τι είδε ο υπηρέτης του Τζο Όρτον το 1983 (και το 1986), Τα λάθη μιας νύχτας του Όλιβερ Γκόλντσμιθ το 1984, Η Λέσχη του Άλμπερτ Γκέρνυ το 1985, Μην προσπερνάς την ευτυχία της Φρανσουάζ Σαγκάν το 1987, Άλλοι τόποι του Πίντερ το 1987, Γυάλινος κόσμος του Ουίλιαμς το 1988, Λεηλασία του Τζο Όρτον το 1990. Το 1986 στρέφεται και σε ένα νεοελληνικό έργο, τη Νίκη της Λούλας Αναγνωστάκη. Το 1990, μετά τη διάλυση της προηγούμενης εταιρείας του, ο Αντύπας ιδρύει τον «Καλλιτεχνικό Οργανισμό Φάσμα» (γνωστό και ως Απλό Θέατρο) με την ίδια θεατρική έδρα πίσω από την Πάντειο και ιδρυτικά μέλη τον ίδιο, την Ελένη Καραΐνδρου, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, τη Μαρία Φαραντούρη, τον Άγγελο Δεληβοριά και άλλους.

Στο πλαίσιο της δράσης του στο Απλό Θέατρο από το 1990 μέχρι το 2012, εκτός από τις προσωπικές του σκηνοθεσίες, ο Αντύπας θα παραχωρήσει τις δύο σκηνές του θεάτρου, Κεντρική και Νέα, σε άλλους σκηνοθέτες. Πρόκειται για έμπειρους σκηνοθέτες κυρίως στην Κεντρική Σκηνή (όπως ο Βίκτωρ Αρδίττης που σκηνοθετεί την Τοιχογραφία του Λαέρτη Μαδαρού το 1996-1997 και ο Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης που σκηνοθετεί το Πώς έμαθα να οδηγώ της Πόλα Βόγκελ το 1998-1999, ενώ η Ρούλα Πατεράκη σκηνοθετεί το Ορλάντο της Βιρτζίνια Γουλφ στη Νέα Σκηνή το 1998-1999) αλλά και νεότερους σκηνοθέτες στη Νέα Σκηνή (όπως ο Θέμελης Γλυνάτσης, η Έλλη Παπακωνσταντίνου, ο Άρης Τρουπάκης, ο Πάνος Παπαδόπουλος και η Άντζελα Μπρούσκου). Η Νέα Σκηνή ιδρύθηκε το 1994 και έκανε την πρεμιέρα της τη χρονιά 1994-1995 με έδρα της ένα θέατρο 120 θέσεων στον πρώτο όροφο του Απλού Θεάτρου.

Στο πλαίσιο της δράσης του στο Απλό Θέατρο ο Αντύπας θα αποκτήσει φιλική σχέση με συγγραφείς όπως ο Χάρολντ Πίντερ και ο Μπράιαν Φρίελ, οι οποίοι μάλιστα θα παρευρεθούν σε παραστάσεις του (με τον Πίντερ για παράδειγμα να παρακολουθεί τη Νεκρή ζώνη το 2000 και τον Φρίελ τον Ξεριζωμό το 2003). Το 2001 ο σκηνοθέτης θα αναμετρηθεί και με την αρχαία τραγωδία παρουσιάζοντας τις Τρωάδες του Ευριπίδη στην Επίδαυρο. (6) Στο πλαίσιο της δουλειάς του Αντύπα, η οποία θα επαινεθεί συστηματικά από την κριτική για την επιλογή των κατάλληλων ηθοποιών για τους κατάλληλους ρόλους (αλλά και την επιτυχημένη ανάδυση νέων υποκριτικών επιλογών από καθιερωμένους ηθοποιούς), ο Αντύπας θα συνεργαστεί με παλαίμαχους και νεότερους ηθοποιούς όπως οι: Αλέκα Παΐζη, Γιάννης Φέρτης, Ηλίας Λογοθέτης, Γιώργος Αρμένης, Ράνια Οικονομίδου, Λυδία Φωτοπούλου, Άρης Λεμπεσόπουλος, Δημήτρης Καταλειφός, Μάνια Παπαδημητρίου, Ταμίλλα Κουλίεβα, Στέλιος Καλογερόπουλος, Λαέρτης Βασιλείου, Δημήτρης Οικονόμου, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Γιάννης Καρατζογιάννης, Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος. Αλέξανδρος Μπουρδούμης και Χάρης Φραγκούλης. Τέλος, σημειώνεται πως ο Αντύπας θα σκηνοθετήσει για πρώτη φορά στο Εθνικό Θέατρο το 2017 με τους Πόθους κάτω από τις λεύκες του Ο’Νηλ. Τέλος, αξιοσημείωτη υπήρξε η συμβολή του Απλού Θεάτρου στον τομέα του θεατρικού προγράμματος, με πολυσέλιδες και προσεγμένες εκδόσεις για κάθε παράσταση.