Χτύπησε το κουδούνι για την “Πρώτη Ώρα”

του Δημήτρη Σπορίδη

Άργησα να καταλάβω…

Οι πρόβες τελείωσαν. Η παράσταση είναι έτοιμη να παρουσιαστεί στα σχολεία. Έφτασε η πρώτη μέρα για την “Πρώτη Ώρα”.

Μπαίνω ξανά στο σχολείο όχι ως μαθητής πια, αλλά σαν ηθοποιός που θα αφηγηθεί…

Γνωρίζω τον διευθυντή και αμέσως αντιλαμβάνομαι ότι τον είχα,πριν από δεκαέξι χρόνια, καθηγητή στην ιστορία. Ο πληθυντικός παρέμεινε αλλά η χειραψία και το βλέμμα είχε αποκτήσει πια κάτι άλλο…. Χτυπάει το κουδούνι.

Οι μαθητές που θα παρακολουθήσουν τον μονόλογο κάθονται στα θρανία τους. Εγώ βρίσκομαι ήδη μέσα και περιμένω να με παρουσιάσει η καθηγήτρια του τμήματος ως ένα νέο μέλος του σχολείου.

Ζητάω από τους συμμαθητές μου κάτι ασυνήθιστο. Να κάνουν μαζί μου ό,τι θέλουν, αλλά μόνο για τα πρώτα πέντε λεπτά της πρώτης ώρας. Οι μαθητές με παρακολουθούν προσπαθώντας να καταλάβουν…

Επιμένω. Βλέπω με αγωνία το ρολόι μου. Επισημαίνω ότι ο χρόνος περνάει. Μια ομάδα παιδιών ετοιμάζεται να επιτεθεί ομαδικά στη “σκηνή’. Γυμνός χρόνος. Τίποτα προσχεδιασμένο. Άραγε φοβάμαι ως ηθοποιός ή ως ρόλος; Προσπαθώ να καταλάβω..

Τους σταματώ. Ζητάω να ανέβει ένας ένας σαν μονάδα πάνω στη σκηνή και να επιτεθεί ακριβώς με τον ίδιο τρόπο όπως θα έκανε σαν ομάδα. Το σκηνικό αλλάζει. Δε σηκώνεται κανείς.

Σε αυτό το σημείο παρατηρώ μια κοπέλα που κάθεται μπροστά. Έχει μακριά μαλλιά, φοράει πολλά σκουλαρίκια και κοκάλινα γυαλιά. Με παρατηρούσε σιωπηλή και με απόλυτη προσοχή. Προσπαθούσε να καταλάβει..

Συνεχίζω την ροή του μονολόγου. Ένας μαθητής-θύμα που αναγκάζεται να εφεύρει στρατηγικές επιβίωσης στο εχθρικό σχολικό περιβάλλον μιας τάξης.

Η ροή της ιστορίας μπορεί να αλλάξει οποιαδήποτε στιγμή. Ακόμη και να διακοπεί. Οι εναλλαγές ανάμεσα στο ρόλο θύτη και θύματος κάνουν ασαφή τα όρια μεταξύ θεάτρου και πραγματικότητας. Τα παιδιά πλέον είναι πεπεισμένα ότι δεν είμαι ηθοποιός, άλλα ένας κάποιος σαν κι αυτούς που έχει την ανάγκη να μιλήσει, να καταλάβει..

Ο μονόλογος τερματίζεται απότομα. Λίγο πριν αποχωρίσω από το σχολείο έρχεται η καθηγήτρια του τμήματος και μου αναφέρει ότι η κοπέλα με τα σκουλαρίκια που παρακολουθούσε με τόση προσοχή προέρχεται από δύσκολο οικογενειακό περιβάλλον. Είναι διαρκώς οξύθυμη και αποτελεί τον μπελά πολλών καθηγητών και μαθητών.

Εκείνη την ήμερα παρακολούθησε τον μονόλογο σχεδόν παγωμένη. Στο τέλος αποχώρησε χωρίς να μιλήσει σε κανένα. Σιωπή.

Εγώ ήμουν αυτός που έπρεπε να καταλάβει. Αλλά άργησα να καταλάβω…

Σε ένα άλλο σχολείο θυμάμαι τα αγόρια της τελευταίας σειράς να χαμηλώνουν το κεφάλι και να γελάν με ελαφριά ειρωνεία όταν σαν μαθητής-θύμα πήρα ξαφνικά το ρόλο του θύτη. Ένιωσα σαν να τους ζητάω να είναι ο εαυτός τους με όποιο τίμημα και αυτοί να προσπαθούν να κρυφτούν. “Θα περάσει και αυτό, θέατρο παίζει ρε μην ψαρώνετε..” Και πέρασε και αυτό αλλά μετά το τέλος αυτής της συνδιαλλαγής κανείς μας δεν φεύγει ο ίδιος πια. Μια μάχη ευθύνης ανάμεσα στον θεατρικό συγγραφέα, τον ηθοποιό, τον έφηβο, τον γονέα και τον εκπαιδευτικό…

Τελικά πόσο καλά έχει μάθει ένας έφηβος να κρύβει τις πληγές του; Πόσο χρόνο χρειαζόμαστε για να καταλάβουμε ότι πίσω από μια σιωπή, ουρλιάζει μια φωνή ζητώντας βοήθεια; Η βία, η απόρριψη, ο εγκλεισμός τελικά μας κάνει να παίζουμε το καλύτερο θέατρο.

“Όλα καλά, δεν τρέχει τίποτα.. κατάλαβες;”

“Όχι, άργησα να καταλάβω..”

Για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά και μετά την μεγάλη επιτυχία των παραστάσεων Υπόθεση Β, Η ιστορία του Βίκτωρα και της Μαρίας, Ντόμπρε Ντεν και (Δεν) είμαι προ, η θεατρική ομάδα ΠΑΠΑΛΑΝΓΚΙ συμπεριλαμβάνει ξανά στο πρόγραμμά της μία παράσταση εκπαιδευτικού χαρακτήρα που ταξιδεύει εύκολα και μπορεί να παρουσιαστεί σε χώρο του σχολείου.

Jörg Menke-Peitzmeyer

ΠΡΩΤΗ ΩΡΑ

Εφηβικό θέατρο μέσα στη σχολική τάξη για μαθητές από 12 μέχρι 18 χρονών.

Ένας καινούργιος μαθητής φτάνει στο σχολείο και προτείνει στους συμμαθητές του κάτι ασυνήθιστο: μπορούν να κάνουν μαζί του ό,τι θέλουν, αλλά μόνο για τα 5 πρώτα λεπτά της πρώτης ώρας. Την υπόλοιπη ώρα θα τον αφήσουν στην ησυχία του, ώστε να παρακολουθήσει το μάθημα.

Ένας ηθοποιός αφηγείται με χιούμορ πώς ένας μαθητής-θύμα αναγκάζεται να «εφεύρει» στρατηγικές επιβίωσης στο εχθρικό περιβάλλον μιας τάξης. Στην παράσταση “Πρώτη Ώρα” το καθημερινό bullying παρουσιάζεται χωρίς ωραιοποιήσεις, ενώ όσοι μαθητές το επιθυμούν, μπορούν να συμμετάσχουν στην αφήγηση και αναπαράσταση της ιστορίας.

Η Πρώτη Ώρα του Jörg Menke-Peitzmeyer είναι ένας χειμαρρώδης μονόλογος, που έχει παρουσιαστεί από πολλά κρατικά και ιδιωτικά θέατρα στη Γερμανία και στην Αυστρία. Έχει κερδίσει το κρατικό βραβείο Θεατρικού Έργου 2006 στη Γερμανία. Στην Ελλάδα παρουσιάζεται για πρώτη φορά.

Μετάφραση: Μαρία Τζίμου

Σκηνοθεσία: Ροδιά Βόμβολου – Τάσος Αγγελόπουλος

Κίνηση: Ροδιά Βόμβολου

Διεύθυνση παραγωγής: Φαίη Πανουσοπούλου

Ηθοποιός: Δημήτρης Σπορίδης

Η παράσταση “Πρώτη Ώρα” παρουσιάζεται σε κάθε σχολείο, από αίθουσα σε αίθουσα. Οι ηθοποιοί είναι αυτοί που πηγαίνουν από τάξη σε τάξη, ανάλογα με το σχολικό πρόγραμμα, ενώ τα παιδιά παρακολουθούν την παράσταση καθισμένα στα θρανία τους με την παρουσία του καθηγητή τους. Κάθε παράσταση, μαζί με μια μικρή συζήτηση με τα παιδιά, αντιστοιχεί συνολικά σε μία διδακτική ώρα (45 λεπτά). Η παράσταση συνοδεύεται από ειδικό εκπαιδευτικό υλικό, ώστε οι εκπαιδευτικοί να συνεχίσουν τις δράσεις εντός της τάξης.

Μπορείτε από τώρα να κλείσετε ημερομηνία για ομάδα παιδιών σε πρωινή καθημερινή παράσταση. Η νέα εκπαιδευτική παράσταση, έχει μειωμένο εισιτήριο για ομάδες παιδιών, με τιμή μόνο 2 ευρώ για κάθε παιδί.

Για περισσότερες πληροφορίες & κρατήσεις για ομάδες σχολείων:

Φαίη Πανουσοπούλου

6948366107

www.papalangki.gr / [email protected]