Ο σπουδαίος Άρης Σερβετάλης μιλά στην Parallaxi για τον Δον Κιχώτη

Εικόνες: Γιώργος Καπλανίδης

Η παράσταση «Δον Κιχώτης, Βιβλίο 2ο, Κεφ. 23ο», μετά την αναμενόμενη επιτυχία της στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά κατά τη θεατρική περίοδο 2018, περιοδεύει στην Ελλάδα και φτάνει στην πόλη μας για 4 μοναδικές παραστάσεις, από τις 14 έως τις 17 Φεβρουαρίου 2019 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. 

Πρόκειται για την τελευταία καλλιτεχνική δουλειά της Έφης Μπίρμπα με τον Άρη Σερβετάλη, που εντυπωσίασε για ακόμη μία φορά κοινό και κριτικούς και δικαίως αναγνωρίστηκε ως η πιο ώριμη τους.

Είναι η πέμπτη σκηνοθεσία της Έφης Μπίρμπα που παρουσιάζει το Res Ratio Network. Μαζί της μια εξαιρετική ομάδα ερμηνευτών με επικεφαλής τον Άρη Σερβετάλη και τους Αχιλλέα Χαρίσκο, Ιωάννα Τουμπακάρη, Αλέξανδρο Βαρδαξόγλου, Σοφία Γεωργοβασίλη, Δάφνη Αντωνιάδου, Κυριάκο Σαλή.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Parallaxi επικοινώνησε με τον σπουδαίο ηθοποιό, τον οποίο γνωρίσαμε αρχικά μέσα από τις συμμετοχές του σε τηλεοπτικές σειρές αλλά αγαπήσαμε βαθιά από τη συνέπειά του στο θεατρικό σανίδι. Παρακάτω όσα μοιράστηκε μαζί μας ο Άρης Σερβετάλης, λίγο πριν βρεθεί στη σκηνή της Θεσσαλονίκης.

***

Η performance ‘Δον Κιχώτης, Βιβλίο 2ο, κεφ. 23ο’ αποτελεί την πέμπτη σκηνοθετική δουλειά της Έφης Μπίρμπα, καθώς και την πέμπτη παράσταση στην οποία συνεργάζεστε στα πλαίσια του Res Ratio Network. Καθώς βρίσκεστε μαζί πίσω από την παραγωγή, πείτε μας πώς έγινε η σύλληψη της ιδέας για την παράσταση, της συγκεκριμένης προσέγγισης του έργου.

Έγινε μόλις τελείωσε ο Ριχάρδος Β’. Ένας φίλος μας ζήτησε να διαβάσουμε τον Δον Κιχώτη και η Έφη αισθάνθηκε ότι είναι μία συνέχεια και ουσιαστικά έτσι έγινε η σύλληψη της ιδέας.

Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο αριστούργημα μετά τον ‘Ριχάρδο Β’; Υπάρχει για σας κάποια συνέχεια μεταξύ Σαίξπηρ και Θερβάντες, κάποια σύνδεση μεταξύ των δύο ηρώων;

Ο Ριχάρδος Β’ ήταν ένας άνθρωπος που πολέμησε με τα πάθη και την ματαιοδοξία και από την κορυφή, άρχισε να κατρακυλάει. Ο Δον Κιχώτης είναι ένας ιππότης της δράσης που μπαίνει από ένα οδοιπορικό αναμετρήσεων σε γκρεμίσματα και πτώσεις, ώστε να γνωρίσει τα όριά του. Αυτό το ”παιχνίδι” του Δον Κιχώτη, ήταν μία συνέχεια.

Η παράσταση επικεντρώνεται σε ένα συγκεκριμένο επεισόδιο της ιστορίας. Ποια είναι για σας η πτυχή του ήρωα που φανερώνεται μέσα από αυτό και πώς διαφαίνονται οι ιδέες και τα μηνύματα του ‘Δον Κιχώτη’ μέσα από αυτό το ένα επεισόδιο;

Ουσιαστικά η αφετηρία της παράστασης είναι η κάθοδος του Δον Κιχώτη στην σπηλιά του Μοντεσίνο, ενός μάγου. Η παράσταση ξεκινάει από την διαδρομή του Δον Κιχώτη σε ένα τοπίο στο ασυνείδητο, σε μια ομηρική ατμόσφαιρα, σε ένα τοπίο στο οποίο όταν στρέφεις το βλέμμα σου εντός, είναι σαν να κάνεις μία κατακόρυφη κατάβαση. Αυτή είναι και η διαδρομή της παράστασης σε σχέση με το έργο αυτό.

Η performance βασίζεται περισσότερο στο εικαστικό και το παραστατικό κομμάτι. Μάλιστα, τα μόνα λόγια που ακούγονται είναι στα γερμανικά με υπέρτιτλους. Πώς εναποτίθεται λοιπόν στην εικόνα το λογοτεχνικό έπος του Θερβάντες; Ποια είναι τα κύρια στοιχεία με τα οποία στήνεται και ζωντανεύει το σύμπαν του Δον Κιχώτη πάνω στη σκηνή;

Η Έφη έχει δημιουργήσει μία εγκατάσταση, ας πούμε σαν ένα στίβο «μάχης» με υλικά τα οποία είναι τα παιχνίδια που αναμετρούμαστε. Οι περισσότερες δουλειές που έχουμε κάνει, βασίζονται στην αλληλουχία της εικόνας. Σε αυτή την παράσταση, ο λόγος είναι η αφήγηση της ιστορίας. Επειδή όμως είναι στα γερμανικά προκαλεί μία απόσταση από τον θεατή και έτσι γίνεται η χρήση των υπέρτιτλων στα ελληνικά. Έτσι υπογραμμίζεται το κομμάτι και η εικόνα και είναι σαν μία κινηματογραφική σεκάνς. Ο Δον Κιχώτης, προασπίζει την αρετή, τι είναι δηλαδή η αρετή και ποια είναι τα ανθρώπινα όρια.

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για έναν ηθοποιό σε μια παράσταση που βασίζεται στην κίνησή του, στην γλώσσα του σώματός του;

Είναι η τοποθέτηση. Όταν ασχολείσαι με πραγματικά υλικά και παίζεις με αυτά, έχει σημασία η τοποθέτηση. Δεν είναι κάτι το οποίο επαναλαμβάνεται ακριβώς, μπορεί σε μερικά σημεία, αλλά όλη η παράσταση δεν μπορεί να είναι ίδια κάθε φορά. Από την αρχή μέχρι το τέλος, ανακαλύπτεις πράγματα, βάζεις τον εαυτό σου στην διαδικασία να ψάξει. Αλλιώς δεν έχει νόημα.

Πιστεύετε ότι αυτή η σωματικότητα θα γίνει ολοένα και μεγαλύτερο στοιχείο του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου; Ποιο θεωρείτε ότι είναι το μέλλον του;

Εμένα με ελκύει και με εκφράζει αυτή η σωματικότητα. Σίγουρα έχει μπολιάσει πάρα πολύ το θέατρο από τον χορό, όμως θεωρώ ότι μόνο καλό κάνει. 

Ποιος είναι τελικώς ο Δον Κιχώτης του Άρη Σερβετάλη; Πώς επιδιώξατε να προσεγγίσετε εσείς τον ήρωα του Θερβάντες; Και ποιο θα θέλατε να είναι το αποτύπωμα που θα αφήσει στο κοινό;

Είναι ένα παιδί που παίζει. Αυτός είναι ο Δον Κιχώτης. Ξαναέρχομαι σε επαφή με αυτή την αγνότητα και την αθωότητα. Όσες φορές και να γκρεμιστεί, πάλι σηκώνεται για να έρθει αντιμέτωπος με τα πράγματα. Ουσιαστικά, να αναμετρηθώ με στοιχεία της παράστασης αλλά και με στοιχεία του εαυτού μου και όσο γίνεται, αυτό που κάνουμε και οι 7 ερμηνευτές: να υπάρξει διάδραση με τους θεατές, να επικοινωνήσουμε.

***

Η υπόθεση του έργου

Στο 23ο κεφάλαιο του 2ου βιβλίου, ο Δον Κιχώτης, ως τραγικό πρόσωπο κι ενσαρκωτής μιας γνήσιας εσωτερικότητας, συλλαμβάνεται να διαγράφει μια κατακόρυφη πορεία προς το εσωτερικό της σπηλιάς του Μοντεσίνου· προς τα βάθη των φαντασιακών αναμετρήσεων. Έχοντας παραμερίσει κάθε κοινό φόβο κι αψηφώντας τον κίνδυνο του καταποντισμού, εισέρχεται σ’ έναν τόπο εμπειρία εκουσίως με την αμφίεση του περιπλανώμενου ιππότη, όπως εισέρχεται το παιδί σ’ ένα περιβάλλον που διέπεται από τους ιδιόμορφους κανόνες παιχνιδιού.

Με αφορμή την κατάβαση και την απόκρυφη, ενύπνια περιπλάνηση του Δον Κιχώτη-Homo Ludens εντός του περιβάλλοντος του σπηλαίου, στην παράσταση παρακολουθούμε μια αλληλουχία επεισοδίων υπό τους ιδιόμορφους κανόνες που ορίζει η τάξη του παιχνιδιού, όπου όλα πολλαπλασιάζονται καθώς ανακλώνται αδιάκοπα στα κάτοπτρα ενός ιδιωματικού οράματος της πραγματικότητας, όπου όλα συνδέονται μέσω του κατακόρυφου άξονα της κατάβασης με τη μεγαλύτερη ιδέα της ζωής.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία-δραματουργία-σκηνογραφία-κοστούμια: Έφη Μπίρμπα Κείμενα: Μιχαήλα Πλιαπλιά, Effi Rabsilber, Έφη Μπίρμπα Επιμέλεια κειμένων: Μιχαήλα Πλιαπλιά Σχεδιασμός φωτισμού: Γιώργος Καρβέλας Συνθέτης-σχεδιασμός ήχου: Constantine Skourlis Κατασκευή σκηνικών: Σωκράτης Παπαδόπουλος Κατασκευή κοστουμιών: Δέσποινα Μακαρούνη Βοηθός σκηνοθέτη: Μαριάννα Έλληνα Βοηθός σκηνογράφου: Μυρτώ Λάμπρου

Βοηθός ενδυματολόγου: Δάφνη Ηλιοπούλου Τεχνικός υπεύθυνος:Γιάννης Ψαρρός Ηχολήπτης:Ηλίας Φλάμμος Ερμηνευτές: Άρης Σερβετάλης, Αχιλλέας Χαρίσκος, Ιωάννα Τουμπακάρη, Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Σοφία Γεωργοβασίλη, Δάφνη Αντωνιάδου, Κυριάκος Σαλής Κινηματογράφηση trailer-teaser: Γρηγόρης Πανόπουλος | makeyourownfilms.com Φωτογραφίες: Γιώργος Καπλανίδης Γραφιστική: Πασχάλης Ζέρβας | wolframgrafik Εναερίτης-εκπαιδευτής αναρρίχησης:Βάιος Καραλάιος Υπεύθυνες επικοινωνίας: Κατερίνα Αποστολοπούλου, Ευαγγελία Σκρομπόλα Παραγωγή& Εκτέλεση παραγωγής: Rēs Ratio Network

Η παράσταση επιχορηγήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και είναι συμπαραγωγή του Rēs Ratio Network με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.

*Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, Ημέρες παραστάσεων:Πέμπτη 14 – Κυριακή 17 Φεβρουαρίου 2019, Διάρκεια: 120 λεπτά, Ώρα:21:00, Τιμές εισιτηρίων: Α. ΖΩΝΗ    25€, Β. ΖΩΝΗ    20€, Γ. ΖΩΝΗ    17€, Δ. ΖΩΝΗ    14€ (φοιτητικό, μειωμένο), Ε. ΖΩΝΗ  10€ (μειωμένης ορατότητας), Προπώληση εισιτηρίων: www.tch.gr  2310895938-9 και στα εκδοτήρια του Μεγάρου Μουσικής και της πλατείας Αριστοτέλους, Ηλεκτρονική προπώληση εισιτηρίων