Τελικά (στη Θεσσαλονίκη) στα υπόγεια είναι η θέα

Με μερικούς ανθρώπους αισθάνεσαι μια συγγένεια, χωρίς να είναι συγγενείς σου. Γιατί πορευτήκατε παράλληλα πολλές δεκαετίες, πιστέψατε στις ίδιες αξίες, υπερασπιστήκατε παρόμοια ιδανικά, παλαίψατε για την πόλη σας με την ίδια αφοσίωση. Οι άνθρωποι που εμπλέκονται στην παράσταση για την οποία θα σας μιλήσω είναι αυτού του είδους συγγενείς μου.

Το Πλυντήριο του Θανάση Τριαρίδη είναι μια παράσταση που οφείλει να δει ο καθένας μας. Για πολλούς και διάφορους λόγους που θα εξηγήσω παρακάτω.

Βρισκόμαστε σε ένα άχρονο σημείο. Κάπου στο μέλλον. Που εμπεριέχει όμως έντονα στοιχεία του παρόντος που διανύουμε. Δυο γυναίκες, που γνωρίζονται εξ όψεως μόνο, συναντιούνται σε ένα δημόσιο πλυντήριο, όπου έχουν πάει για να πλύνουν τα ρούχα τους.

Το νερό έχει μολυνθεί και για αυτό στα σπίτι η χρήση του είναι συγκεκριμένη και λελογισμένη. Απαγορευμένη η χρήση του νερού της βρύσης ακόμα και για λόγους υγιεινής.

Μια παγκόσμια διακυβέρνηση καθορίζει τον τρόπο που οι άνθρωποι λειτουργούν, κινούνται, ορίζουν τις ζωές τους.  Το πλαίσιο, εξαιρετικά αυστηρό, αντιμετωπίζει με πρωτοφανή σκληρότητα κάθε παρεκτροπή και διαρκώς επεκτείνει τη βαρβαρότητα, στο όνομα της προστασίας του ανθρώπινου είδους και του πλανήτη, που κινδυνεύει πρωτίστως από τον υπερπληθυσμό.

Η πιο νέα από τις ”καινοτόμες” δράσεις του συστήματος είναι οι δημόσιοι αποκεφαλισμοί νεαρών κοριτσιών σε αρένα, μια επιστροφή στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τις θηριωδίες της παρακμής της αλλά και μια ευθεία αναφορά στην ευγονική που λάτρεψε ο Χίτλερ.

Ο έφηβος γιος της μας γυναίκας εκτελεί τους αποκεφαλισμούς και κείνη σοκαρισμένη δυσκολεύεται να το διαχειριστεί, στα μάτια της άλλης είναι ο ήρωας του συστήματος.

Η σχέση των δυο γυναικών θα εξελιχθεί με λίγες κουβέντες, καθοριστικές και 3 συναντήσεις στο χώρο των πλυντηρίων. Ο Τριαρίδης αριστοτεχνικά αποδίδει τα ανθρώπινα συναισθήματα και την κατευθυνόμενη λογική, που θα τρωθούν από ένα ισοπεδωτικό σύστημα, πανίσχυρο, που δεν υπολογίζει και δεν επιτρέπει ευαισθησίες.

Θα υψώσει την τραμπάλα ανάμεσα στην Α και τη Β, θα τη ισορροπήσει προς στιγμήν στον αέρα και μετά θα τη γύρει σοφά προς την άλλη πλευρά. Είναι τόσο εύκολο εξάλλου σε τέτοιους ρευστούς καιρούς να βρεθείς στη θέση του θύματος και κανείς να μη μπει από φόβο στον κόπο να σε υπερασπιστεί…

Γραμμένο μέσα στην πανδημία, το εξαιρετικά ώριμο και υπαινικτικό του πόνημα βουτάει με απόλυτη, χειρουργική ακρίβεια σε μια άγρια εποχή που ξημερώνει και περιλαμβάνει από την απαγόρευση των αμβλώσεων και τους βίαιους πνιγμούς μεταναστών στη Μεσόγειο μέχρι τους πυροβολισμούς αστυνομικών σε νεαρούς τσιγγάνους, τη βασιλεία λαικιστών ηγετών και την παγκόσμια αυγή της ακροδεξιάς σε θέση εξουσίας.

Ένα θεατρικό κείμενο βέβαια από μόνο του δεν θα φτάσει στο θεατή αν δεν έχει την κατάλληλη μεταφορά στη σκηνή. Εδώ έρχεται ένα από τα πιο ταλαντούχα παιδιά της πόλης, ο Γιάννης Παρασκευόπουλος, συνιδρυτής των θρυλικών πια, είκοσι χρόνια μετά, Νέων Μορφών, να καθοδηγήσει δυο κυρίες της θεατρικής μας περιουσίας με ένα εντυπωσιακό τρόπο. Που εκτός από τις ερμηνείες τους περιλαμβάνουν μια σειρά από κοφτές χειρονομίες, που θυμίζουν ρομπότ, που εκτελούν προγράμματα.

Η Ελένη Δημοπούλου, σε έναν από τους κορυφαίους ρόλους της ζωής της, περνά αριστουργηματικά από την έπαρση στη συντριβή. Κουβαλώντας προσωπικό φορτίο ανάλογο της ηρωίδας που υποδύεται, έχοντας αποδείξει όσο λίγοι άνθρωποι στην Ελλάδα τι σημαίνει εργάζομαι για να βγουν οι άνθρωποι με αναπηρία από την αναγκαστική αφάνεια στο φως της ζωής, εδώ συγκλονίζει.

Η Μαγδαληνή Μπεκρή, το κορίτσι των Νέων Μορφών που μεγάλωσε όμορφα και εξακολουθεί να γοητεύει με τις σπουδαίες της παρουσίες γίνεται ιδανική συμπαίκτρια σε αυτό το παιχνίδι του λιονταριού με το ποντίκι, όπου οι ρόλοι εναλλάσσονται, όπως ακριβώς η ανθρώπινη φύση μπροστά στο φόβο της επιβίωσης.

Ο Μάνος Μυλωνάκης για άλλη μια φορά, ένα από τα μεγάλα ταλέντα της πόλης, γράφει την απόλυτα υπαινικτική μουσική που συνοδεύει αυτή την παγερή διαδρομή στην ανθρώπινη αλλοτρίωση.

Η Ευαγγελία Κιρκινέ σχεδιάζει ένα πλυντήριο-χειρουργείο, ιδανικό σκηνικό μιας διαρκούς επέμβασης λοβοτομής. Πεντακάθαρο σαν τη χλωρίνη πεύκου που δηλώνουν πως χρειάζονται απαραιτήτως για να σκοτώσει κάθε υπόνοια μόλυνσης. Παντός είδους.

Μεγάλο μπράβο και στον Απόστολο Λιάπη του Alte Fablon που τόλμησε την παραγωγή.

Σε μια εποχή που το να κάνεις θέατρο και τέχνη στη Θεσσαλονίκη είναι άθλος, αυτή η σπουδαία παράσταση, που επιστρέφει στην εποχή των θεατρικών υπογείων, εκεί που γεννήθηκαν μαγικοί κόσμοι, έξω από λαμπερά συστήματα, μας ταρακουνά και μας συγκλονίζει. Με το απέραντο κρεοπωλείο που λέγεται τηλεόραση να αλέθει μυαλά και τα social να έχουν υποκαταστήσει βασικές ανθρώπινες λειτουργίες επαφής, ένας τέτοιος τολμηρός και γενναίος λόγος λειτουργεί αφυπνιστικά. Μπράβο σε όλους τους.

Να μην το χάσετε για κανένα λόγο.

Το Alte Fablon παρουσιάζει την παράσταση

TO ΠΛΥΝΤΗΡΙΟ

του Θανάση Τριαρίδη

σε σκηνοθεσία του Γιάννη Παρασκευόπουλου

κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:15 και την Κυριακή στις 19:15

στον Πολυχώρο Τέχνης Alte Fablon

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Σε ένα πολύ κοντινό μέλλον (ή και σε ένα ακόμη κοντινότερο παρόν) δυο γυναίκες συναντιούνται τρεις φορές σε ένα δημόσιο πλυντήριο ρούχων. Στις συναντήσεις τους μιλούνε για τα παιδιά τους, για τα εκπαιδευτικά ντοκιμαντέρ του Διαδικτύου, για την τρομερή δύναμη της Εξέλιξης. Ωστόσο σύντομα οι θεατές μαθαίνουν και για μια Αρένα, για δημόσιους αποκεφαλισμούς κοριτσιών σε ζωντανή τηλεοπτική κάλυψη, για ένα αγόρι που γυαλίζει το τσεκούρι του, για το άρωμα του πεύκου που ευωδιάζει στα φρεσκοπλυμένα ρούχα.

Τι σημαίνει εντέλει η Εξέλιξη; Και πώς μπορεί να είναι καλοσύνη ένα τσεκούρι που κατεβαίνει; Από ποια αίματα καθαρίζουν τα ρούχα στο πλυντήριο;

Ένα δυστοπικό θρίλερ για την κυρίαρχη Ευγονική – και τα εγκλήματα των καλών ανθρώπων που περιμένουν υπομονετικά να τελειώσει το πλυντήριό τους.

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Το ΠΛΥΝΤΗΡΙΟ ξεκίνησε από ένα θεμελιακό αίτημα που με απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια: Το πώς ο καλός διαφωτισμένος άνθρωπος της Δύσης γίνεται υποδοχέας και εντέλει φορέας του χειρότερου κακού: του ευγονικού φόνου. Κάποτε, μια νύχτα, και ύστερα από πολλές αποτυχημένες απόπειρες, αναδύθηκε σχεδόν συμπτωματικά μέσα στο νου μου μια συνθήκη: Δυο καλές γυναίκες, δύο μητέρες, σε ένα δημόσιο πλυντήριο – δυο γυναίκες που περιμένουν να ξεπλύνουν τα ρούχα τους από τα αίματα. Γύρω θα απλώνει μια μυρωδιά πεύκου.

Αμέσως σχηματίστηκαν τα πάντα, το έργο ολόκληρο: Οι Δημόσιοι Αποκεφαλισμοί των κοριτσιών, το τσεκούρι του Μο, η Αρένα, ο Νόμος, η Εξέλιξη, ο θόρυβος που κάνει η Γη όταν γυρίζει, οι άνθρωποι που συνηθίζουν τα πάντα.

Αυτοί οι «καλοί άνθρωποι» που γίνονται και θα γίνονται οι φορείς του κακού είμαστε εμείς. Το ΠΛΥΝΤΗΡΙΟ ας είναι ένα σήμα κινδύνου για όσα εγκλήματα ετοιμαζόμαστε να κάνουμε.

~

Με τον Γιάννη Παρασκευόπουλο και την Μαγδαληνή Μπεκρή έχουμε βαθιά και παλιά φιλία και συνεργασία εδώ και τρισήμιση δεκαετίες – υπό μία έννοια υπήρξαν δάσκαλοί μου στο θέατρο στην ασυνάρτητη Θεσσαλονίκη του 1990. Και η υπέροχη παράσταση του ZYKLON που έφτιαξε ο Γιάννης το 2015 υπήρξε σημαδιακή για την (έτσι κι αλλιώς μεταιχμιακή) προσπάθειά μου στην γραφή. Την Ελένη Δημοπούλου την θαύμαζα απεριόριστα από μακριά: για όσα δημιούργησε και για αυτά που κάνει. Και νά που τώρα η ζωή μού ξαναδίνει το δώρο μιας συνεργασίας με ετούτους τους τρεις υπέροχους ανθρώπους στην γενέθλια πόλη μου.

Αυτός είναι για μένα ο στόχος της τέχνης: Να ανταμώσουμε μαζί μέσα στην σκόνη του χρόνου, να καταθέσουμε το κοινό μας χνάρι…

Θανάσης Τριαρίδης, Νοέμβριος 2023

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Κείμενο: Θανάσης Τριαρίδης Σκηνοθεσία: Γιάννης Παρασκευόπουλος Σκηνικά – Κοστούμια: Ευαγγελία Κιρκινέ Πρωτότυπη μουσική – σύνθεση: Μάνος Μυλωνάκης Σχεδιασμός φωτισμού: Αθηνά Μπανάβα Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Νεφέλη Παρασκευοπούλου Kατασκευή σκηνικού: Θάνος Καρώνης Φωτογράφιση πρόβας και παράστασης: Λευτέρης Τσινάρης Σχεδιασμός εντύπων: Μάριος Καλαϊτζής Επικοινωνία: Απόστολος Λιάπης Οργάνωση παραγωγής: Απόστολος Λιάπης Παραγωγή: Πολυχώρος τέχνης Alte Fablon

Επί σκηνής: Ελένη Δημοπούλου, Μαγδαληνή Μπεκρή

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ & ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ – ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ Πολυχώρος Τέχνης Alte Fablon Δευτέρα – Παρασκευή 10:30 – 20:30 Απαραίτητη κράτηση λόγω περιορισμένων θέσεων. Φιλίππου 71 & Χριστοπούλου. Θεσσαλονίκη Τηλ: 2314014430