Θέατρο Γης: Έλλειψη πάρκινγκ, καντίνες και ριψοκίνδυνοι θεατές στα βράχια του

Οι συναυλίες και οι θεατρικές παραστάσεις ξεκίνησαν και φέτος. Οι εμβληματικοί χώροι της Θεσσαλονίκης ζωντάνεψαν. Η Parallaxi ξεκινά αυτοψία στους σημαντικότερους από αυτούς καταγράφοντας μικρά και μεγάλα προβλήματα. Η αρχή γίνεται από το θέατρο Γης, το λεγόμενο «Νταμάρι Τριανδρίας».

Επιμέλεια: Βιβή Κοτσαπουϊκίδου – Ακης Σακισλόγλου

Το Θέατρο Γης έχει ήδη ανακοινώσει ένα διευρυμένο πρόγραμμα για το καλοκαίρι του 2021 (δείτε όλες τις εκδηλώσεις εδώ) και αυτό οφείλεται στο ότι οι παραγωγοί εκδηλώσεων προτίμησαν τους μεγάλης  χώρους εξαιτίας των υγειονομικών μέτρων που περιορίζουν την πληρότητα στο 75%. Τα θέατρα Δάσους και Γης, τα οποία και διαχειρίζεται το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, ορίζουν το ενοίκιό τους βάσει ποσοστού επί του εισιτηρίου οπότε αποτελούν συμφέρουσα λύση στην παρούσα συγκυρία.

Από την άλλη, κάθε φορά που στο θέατρο Γης φιλοξενείται μια σημαντική συναυλία η οποία προσελκύει περισσότερους από χίλιους θεατές, παρουσιάζονται αρκετά προβλήματα τα οποία παραμένουν άλυτα.

Η έλλειψη πάρκινγκ στο «Νταμάρι» γίνεται αντιληπτή από οποιονδήποτε οδηγό διέρχεται την Κατσιμίδη και τους γύρω δρόμους τα βράδια των μαζικών εκδηλώσεων και το αξιοσημείωτο είναι πως το θέατρο διαθέτει μεγάλη αλάνα στη νότια πλευρά του η οποία, ενώ στην αρχή χρησιμοποιούνταν ως πάρκινγκ και απλώς χρειάζονταν κάποιες μικρές επεμβάσεις, στη συνέχεια έκλεισε και παραμένει μέχρι σήμερα εκτός λειτουργίας στερώντας τη δυνατότητα σε εκατοντάδες αυτοκίνητα να παρκάρουν εκεί.

Ο βασικός λόγος που παραμένει ανενεργό το μεγάλο πάρκινγκ του θεάτρου Γης είναι ότι ως έκταση διεκδικείται ιδιοκτησιακά από ιδιώτη με αποτέλεσμα το ΚΘΒΕ να μην έχει το δικαίωμα να το χρησιμοποιήσει. Το ζήτημα βρίσκεται σε εκκρεμότητα μέχρι νεωτέρας και ο θεατρικός οργανισμός απλώς παρκάρει τα φορτηγά του εκεί και μάλιστα όχι πάντα αφού ακόμα και γι αυτή τη χρήση του χώρου παρουσιάζονται προβλήματα.

Η μη αξιοποίηση αυτού του μεγάλου χώρου πάρκινγκ από τους οδηγούς – θεατές των εκδηλώσεων του θεάτρου Γης έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πολλών κυκλοφοριακών προβλημάτων στους γύρω δρόμους με σημαντικότερο αυτό που συμβαίνει στην πολύπαθη Κατσιμίδη όπου και τα δύο ρεύματα από τον περιφερειακό προς το κέντρο και το αντίθετο, πλημμυρίζουν παρκαρισμένα αυτοκίνητα τόσο στην άκρη των δρόμων όσο και στις νησίδες.

Η πιθανότητα ατυχήματος είναι μεγάλη, όπως επίσης και ο κίνδυνος παράσυρσης κάποιου πεζού από τους χιλιάδες θεατές οι οποίοι επιχειρούν να διασχίσουν τους δρόμους για να προσεγγίσουν το θέατρο, αφού νωρίτερα έχουν παρκάρει ή κατέβει από κάποιο μέσο μαζικής μεταφοράς.

Απευθυνόμενοι στην τροχαία Θεσσαλονίκης, μάς έγινε γνωστό πως «σε κάθε εκδήλωση ο διοργανωτής είναι υποχρεωμένος να ενημερώσει την υπηρεσία κάτι που δε γίνεται πάντα με αποτέλεσμα να χάνεται χρόνος στη ρύθμιση της κυκλοφορίας και όταν πια γίνεται αντιληπτό το πρόβλημα να είναι πια αργά». Πρόβλημα, εκτός από την οδό Κατσιμίδη, παρουσιάζεται σε όλους τους γύρω από το Καυτανζόγλειο δρόμους όπου οι μόνιμοι κάτοικοι είναι πολλοί.

Ενα άλλο μεγάλο ζήτημα με το θέατρο Γης είναι η παρουσία θεατών χωρίς εισιτήριο πάνω από το νταμάρι. Πολλοί θεατές, λοιπόν, επιλέγουν να προσεγγίσουν το χώρο από το δασάκι πάνω από το θέατρο και να φτάσουν ως τον απόκρημνο βράχο στα ανατολικά. Ο χώρος είναι περιφραγμένος και μάλιστα πρόσφατα έγινε προσθήκη νέου φράχτη, ωστόσο συνεχώς δημιουργούνται τρύπες ώστε να διέρχονται διάφοροι και να προσεγγίζουν το σημείο της συναυλία από ψηλά.

Οι υπάλληλοι του θεάτρου σχεδόν καθημερινά επιβλέπουν και επιδιορθώνουν τις φθορές αλλά αυτό δεν έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα αφού δεν αποτρέπει τον κόσμο από το να επιχειρεί εκ νέου την παρουσία του εκεί. Πρόσφατο παράδειγμα οι τελευταίες μεγάλες συναυλίες του φετινού καλοκαιριού όπου δεκάδες θεατές βρέθηκαν στο στενό διάδρομο μετά τον φράχτη και πριν τον γκρεμό θέτοντας μέσα στο σκοτάδι τη ζωή τους σε κίνδυνο. Στη διάρκεια αυτών των συναυλιών έγινε προσπάθεια από τους υπαλλήλους των εταιριών σεκιούριτι να αποτραπεί η παρουσία κόσμου εκεί, ωστόσο χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Το ζήτημα των βράχων του θεάτρου ήταν και ο λόγος που ο χώρος έκλεισε το 2014 και άνοιξε ξανά το 2015. Τότε είχαν συμβεί υποχωρήσεις βράχων με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος και για όσους προσέγγιζαν χωρίς εισιτήριο το δασάκι αλλά και για τυχόν θεατές μέσα στο θέατρο. Μάλιστα πληροφορίες της Parallaxi κάνουν λόγο για μελέτη του ΙΓΜΕ ώστε να δοθεί μια μόνιμη λύση, ίσως και με χρηματοδότηση από κάποιο πρόγραμμα. Το ζήτημα έμεινε στη μέση αν και η κατάσταση είναι καλύτερη σήμερα απ’ ότι πριν 5 χρόνια.

Άσχημο θέαμα αποτελούν και οι καντίνες στην είσοδο του θεάτρου Γης. Ετσι κι αλλιώς ο δρόμος προς το θέατρο είναι πάρα πολύ στενός και στενεύει ακόμα περισσότερο εφόσον δεξιά και αριστερά της ανηφόρας παρκάρουν οχήματα καντινών. 

Πολλές φορές χρειάστηκε να προσεγγίσει κάποιο όχημα, πυροσβεστικής ή ασθενοφόρο και παρουσιάστηκε μεγάλο πρόβλημα. Συνήθως τέτοια οχήματα φροντίζουν να προσεγγίσουν από νωρίς το θέατρο (επαναλαμβάνουμε πως η πόρτα του εκτός λειτουργίας μεγάλου πάρκινγκ είναι κλειδωμένη κι έτσι ακυρώνεται και η προσέγγιση του χώρου από την Κατσιμίδη) ωστόσο το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα μπορούσε να συμβεί σε περίπτωση ατυχήματος όπου κάποιο ασθενοφόρο θα χρειάζονταν να εξέλθει του χώρου κουβαλώντας έναν τραυματία. Ετσι όπως παρκάρουν οι καντίνες, είναι ανέφικτο να φύγει κάποιο μεγάλο όχημα και κανείς δεν μπορεί να δώσει λύση.

H πρόσβαση με λεωφορείο: Το Θέατρο Γης είναι προσβάσιμο με την αστική συγκοινωνία και συγκεκριμένα με τη Γραμμή 15 του ΟΑΣΘ που ξεκινά από την στάση ” Τ.Σ.40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ” και τριν το τερματισμό κάνει στάση στο Θέατρο Γης και με τη Γραμμή 16 του ΟΑΣΘ που ξεκινά από την στάση ” Τ.Σ.40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ” και πριν το τερματισμό κάνει στάση στο Θέατρο Γης.

Η ιστορία του θεάτρου Γης μάς γυρίζει περισσότερα από 20 χρόνια πίσω στο χρόνο καθώς χτίστηκε στο πλαίσιο των έργων της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης – Θεσσαλονίκη 1997». Εγκαινιάστηκε με συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη τρία χρόνια αργότερα και έκτοτε φιλοξένησε μεγάλα ονόματα του ελληνικού και διεθνούς ρεπερτορίου, από Γιώργο Νταλάρα, Θάνο Μικρούτσικο, Σταύρο Ξαρχάκο και Σωκράτη Μάλαμα μέχρι τους Archive, τους  James και τον Moby, τη βασίλισσα της Disco Gloria Gaynor, το 2008, η μυθική συναυλία των  Radiohead, τον Ιούνιο του 2000, τους Placebo στις 10/9/2010, οι THE WHITE STRIPES τον Ιούλιο του 2005, και τον μεγάλο Brian Ferry το Αύγουστο του 2012 με 3000 θεατές.

Το Θέατρο Γης έχει χωρητικότητα 4.332 θέσεων και είναι προσβάσιμο από άτομα με αναπηρίες. Από το βιβλίο «Μετασχηματισμοί του αστικού τοπίου – Αρχιτεκτονικές μελέτες και έργα του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης – Θεσσαλονίκη 1997» (επιμέλεια τόμου: Λόης Παπαδόπουλος / επιμέλεια σελίδων για το θέατρο: Πέτρος Μαρτινίδης) αντιγράφουμε τα εξής:

Το νέο υπαίθριο θέατρο στο Νταμάρι του Σέιχ Σου βρίσκεται κοντά στο κέντρο της πόλης, εντός της ζώνης Αποκατάστασης του Δασικού Περιβάλλοντος του Σέιχ Σου, βορείως της οδού Κατσιμίδη. Στο ίδιο ύψος, αλλά νοτίως της ίδιας οδού, προς το Δήμο Τριανδρίας, έχει χωροθετηθεί ο υπαίθριος χώρος στάθμευσης.

Το αντικείμενο μελέτης και κατασκευής του έργου αποτελείται από τρία λειτουργικά αυτοτελή τμήματα: τον κύριο υπαίθριο χώρο μουσικών και θεατρικών εκδηλώσεων 5.000 θέσεων στην περιοχή του πρώην λατομείου, τη μελέτη αναδάσωσης της περιοχής μαζί με το Δασοπυροσβεστικό Σταθμό και τέλος τη διαμόρφωση του υπαίθριου χώρου στάθμευσης.

Με πρωταρχικό κριτήριο το σεβασμό προς το δασικό τοπίο, επιδιωχθήκαν τα παρακάτω:

– Η αισθητική ένταξη όλων των κατασκευών στο περιβάλλον. Η τοποθέτηση και ο προσανατολισμός του θεάτρου εναρμονίζει την καμπύλη του κοίλου με το απότομο πρανές του βράχου. Η ένταξη των μεμονωμένων κρεμασμάτων υποδοχής και εξυπηρέτησης του κοινού στο δασικό περιβάλλον πραγματοποιείται με τη χρήση φυσικών υλικών (λιθοδομές, ξύλινα κουφώματα), με τη φύτευση των δωμάτων και τέλος με την ενσωμάτωση των πλέον ογκωδών κτισμάτων (χώροι υγιεινής κοινού) στα πρανή των αναχωμάτων.

– Η φύτευση όλης της περιοχής αποτελεί συνέχεια και ουσιαστικά «πύλη» προς την ευρύτερη περιοχή του Δάσους, το οποίο με τις διαδρομές και τους χώρους αναψυχής λειτουργεί για όλη τη διάρκεια της ημέρας σαν πάρκο της πόλης της Θεσσαλονίκης.

– Το ανάχωμα – ηχόφραγμα κατά μήκος της οδού Κατσιμίδη, αναγκαίο για την ήχο προστασία του θεάτρου, και οι εξάρσεις του ανάγλυφου της περιοχής νοτιοδυτικά του θεατρικού χώρου δημιουργούν συνθήκες ηρεμίας και απομονώνουν οπτικά και ακουστικά το χώρο των παραστάσεων από τη θεά και τους θορύβους της πόλης.

Για την χωροθέτηση του υπαίθριου θεάτρου αξιολογήθηκαν το ανάγλυφο του εδάφους, τα πλατώματα και οι φυσικές κοιλότητες της περιοχής. Η ιδιαίτερα σημαντική παρουσία του απόκρημνου φυσικού βράχου υπολογίστηκε έτσι, ώστε οι προκαλούμενες ανακλάσεις ήχου να ευνοούν τη λειτουργία του θεατρικού χώρου. η τοποθέτηση του κοίλου λαμβάνει υπόψη τις απαιτήσεις του προσανατολισμού και την ευνοϊκή επίδραση του μικροκλίματος (φυσικός φωτισμός, αερισμός) έτσι ώστε η παραμονή στο θέατρο κατά τη διάρκεια των παραστάσεων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευχάριστη. Επιπλέον η θέση του θεάτρου επιλέχθηκε ώστε να ευνοεί θεάματα με διαφορετικές μεταξύ τους απαιτήσεις βάθους σκηνής (θέατρο, χορός, όπερα, συμφωνικές συναυλίες, πολυθεάματα). Βασικό κριτήριο για τη συγκεκριμένη στροφή του κοίλου ήταν η μετωπική θέαση του κατά τη προσέλευση του κοινού.

Η μορφή που δόθηκε στο κοίλο ανταποκρίνεται στις θεατρολογικές, ακουστικές και οπτικές απαιτήσεις, ενώ παράλληλα στην επιλογή της συνέβαλε η συγκεκριμένη μορφολογία του εδάφους που σχηματίζει μια φυσική κοιλότητα.

Το αποτέλεσμα είναι η πλήρης ένταξη του θεάτρου στο φυσικό τοπίο και η οπτική σμίκρυνση του όγκου του. Ο χώρος της ορχήστρας είναι κυκλικός, διαμέτρου 18 μ., με δυνατότητα επέκτασης της σκηνής προς τα πίσω κατά 20 ακόμα μέτρα, ώστε να μπορεί να υποδεχθεί και τις πλέον απαιτητικές από σκηνική άποψη παραστάσεις (όπερα).

Οι διαστάσεις και οι σκηνικές δυνατότητες της ορχήστρας επιτρέπουν σε μια παράσταση αρχαίας τραγωδίας που έχει πραγματοποιηθεί στην Επίδαυρο ή τη Δωδώνη να μπορεί να μεταφερθεί στο νέο θέατρο του Σέιχ Σου ως έχει, χωρίς σκηνικές προσαρμογές. Η κυκλική ορχήστρα διαθέτει βυθιζόμενο και αυξομειούμενο τμήμα, το οποίο στις παραστάσεις λυρικών έργων αναλαμβάνει τη λειτουργία ειδικού χώρου ορχήστρας (orchestra pit). Ο χώρος αυτός επικοινωνεί μέσω μιας υπόγειας διάβασης με τα καμαρίνια, τις αποθήκες μουσικών οργάνων και γενικότερα με όλους τους εσωτερικούς χώρους που είναι απαραίτητοι για τη λειτουργία ενός σύγχρονου μεγάλου θεάτρου.

Τέλος, προβλέπεται ένας λυόμενος ακουστικός ανακλαστήρας, με δυνατότητα επιλογής της επιθυμητής γωνίας ανάκλασης.

Στη συνέχεια του σκηνικού χώρου, αναπτύσσεται ο υπαίθριος χώρος διαλειμμάτων με καθιστικά και στοιχεία εξοπλισμού υπαίθριων χώρων. Στην περίμετρο του φουαγιέ χωροθετούνται οι βοηθητικοί χώροι (αναψυκτήριο, χώροι υγιεινής κοινού, ταμείο – πωλητήριο προγραμμάτων, χώροι φυλακών, τηλέφωνα). Ο υπαίθριος χώρος διαλειμμάτων λειτουργεί και ανεξάρτητα από τις παραστάσεις, εξυπηρετώντας τις λειτουργίες του πάρκου αναψυχής.

Η πρόσβαση στο θέατρο γίνεται από δυο θέσεις: από τη νότια κεντρική κλίμακα, που οδηγεί στο υπαίθριο φουαγιέ και από τη δυτική πλευρά, από όπου προσέρχονται οι επίσημοι, τα άτομα με ειδικές ανάγκες καθώς και ειδικά οχήματα (μεταφοράς σκηνικών, νοσοκομειακά, πυροσβεστικά, απορριμματοφόρα).

Στο πίσω μέρος του θεάτρου, κάτω από το κοίλο, έχουν προβλεφθεί όλοι οι απαραίτητοι χώροι για τους συντελεστές: καμαρίνια, χώροι υγιεινής, αναψυκτήριο, με φωτισμό και αερισμό. Έχουν δημιουργηθεί επίσης χώροι διοικητικοί, χώροι τεχνικής στήριξης της παράστασης και αποθήκες. Στην πίσω παρειά του κοίλου υπάρχουν πλήρως εξοπλισμένα χειριστήρια ήχου, φωτισμού και χώρος τηλεοπτικού σχολιαστή. Οι χώροι αυτοί έχουν άμεση επαφή και πρόσβαση στο κοίλο και ταυτόχρονα επικοινωνούν εσωτερικά με όλους τους υπόλοιπους λειτουργικούς χώρους του θεάτρου. Πέρα από τα καμαρίνια, εκατέρωθεν του θεάτρου και δίπλα στις πλάγιες εισόδους – εξόδους, υπάρχουν δυο χώροι για τη σύντομη αναμονή των καλλιτεχνών κατά τη διάρκεια των παραστάσεων. Όλοι οι χώροι του πίσω τμήματος έχουν ανεξάρτητη είσοδο για τους συντελεστές, τα φορτηγά μεταφοράς των σκηνικών και τα υπόλοιπα οχήματα βοηθητικών χρήσεων.

Πρόθεση του σχεδιασμού είναι να διασφαλίσει την ανεξάρτητη προσέλευση και δραστηριότητα του κοινού και των συντελεστών των εκδηλώσεων.

Διαβάστε επίσης:

Το παράδοξο με τη σημερινή αναβολή στο θέατρο Γης – Γιατί θα ζήσουμε ένα περίεργο πολιτιστικό καλοκαίρι