Ανακαλύψτε τα κτίρια της πόλης: Οικία Μανώλη Αναγνωστάκη

Πνιγμένα από το καυσαέριο και τις μοντέρνες πολυκατοικίες. Στέκουν δίπλα μας ενάντια στο χρόνο και την φθορά. Τα προσπερνάμε, δεν τα παρατηρούμε, σε κάποια από αυτά ζούμε και εργαζόμαστε, κάνουμε τα ψώνια μας η πίνουμε έναν καφέ. Άλλα μαραζώνουν από την αδιαφορία μας. Ζωντανά και περήφανα σύμβολα της ιστορίας της πόλης, κρύβουν σημαντικά γεγονότα, σκοτεινά μυστικά, οικογενειακές ιστορίες, τραγωδίες και χαρές. Νεοκλασικά, διατηρητέα, του ευρωπαϊκού εκλεκτισμού, του κλασικισμού, μπαρόκ, σύγχρονα αυτά είναι τα κτήρια σύμβολα της πόλης.

Ο Μανώλης Αναγνωστάκης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου σπούδασε ιατρική. Αδελφή του ήταν η θεατρική συγγραφέας Λούλα Αναγνωστάκη. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε στην ΕΠΟΝ. Είχε έντονη πολιτική δράση στο φοιτητικό κίνημα για την οποία φυλακίστηκε το 1948, ενώ το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο. Βγήκε από τη φυλακή με την γενική αμνηστία το 1951. Κατά την επταετή Χούντα ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση, ενώ το 1984 υπήρξε υποψήφιος ευρωβουλευτής με το ΚΚΕ Εσωτερικού.

Το 1986 του απονεμήθηκε το Α΄ Βραβείο ποίησης για το έργο του «Τα Ποιήματα 1941-1971» και το 2002 το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας από τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία, ενώ το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Συνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου και ο Μιχάλης Γρηγορίου έχουν μελοποιήσει αρκετά ποιήματά του, ενώ έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά και τα ιταλικά.

Το όνομα του Αναγνωστάκη δόθηκε σε έναν μικρό δρόμο στην Ανατολική Θεσσαλονίκη κάθετο στη οδό Νικ. Πλαστήρα. Στη δυτική Θεσσαλονίκη ο δήμος Αμπελοκήπων έδωσε το όνομα του ποιητή σε μια οδό κάθετη στην οδό Κωνσταντινουπόλεως και παράλληλο με την οδό 26ης Οκτωβρίου. Ο δήμος Θεσσαλονίκης το 2015 έδωσε το όνομα του ποιητή σε ένα πλάτωμα τρίστρατου κοντά στο σπίτι των παιδικών του χρόνων και του σχολείου του, στη συμβολή των οδών Φιλίππου, Αμύντα και Πλάτωνος. Η πλατεία αυτή βρίσκεται στη μέση της διαδρομής του μαθητή Μανόλη Αναγνωστάκη από το σπίτι του στα σχολεία. Αίθουσα «Μανόλης Αναγνωστάκης».

Το 2015 επέτειος των 90 χρόνων από την γέννηση του το έτος Αναγνωστάκη όπως ονομάστηκε ο δήμος ονομάτισε τη μεγάλη αίθουσα πολλαπλών χρήσεων στο ισόγειο του δημαρχιακού μεγάρου αίθουσα «Μανόλη Αναγνωστάκη» καθώς επίσης έδωσε το όνομα του σε μια μικρή πλατεία πολύ κοντά στο σπίτι όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια στην συμβολή των οδών Φιλίππου, Αμύντα και Πλάτωνος.

Η οικεία που είναι γνωστή ως το σπίτι του ποιητή και στο οποίο ο Αναγνωστάκης πέρασε τα 17 πρώτα χρόνια της ζωής του βρίσκεται στην οδό Μητροπολίτου Γενναδίου 18 οδός Δικαστηρίων 20 τότε.

Εκεί μετακόμισαν οι γονείς του το 1925 όταν ήταν βρέφος ακόμα το και έζησαν εώς το 1941 όπως μαρτυρεί και η μαρμάρινη επιγραφή έξω από το κτήριο. Αναγράφεται πως εκεί γεννήθηκε αν και γεννήθηκε σε ένα σπίτι στην οδό Βενιζέλου και βρέφος ακόμα βρέθηκε στο νέο κτήριο όπως έλεγε ο ίδιος. Αργότερα μετακόμισαν σε ένα άλλο σπίτι επι της Αγίας Σοφίας (Αγίας Σοφίας 20 έναντι του σινέ Διονύσια). Το 1997 ο Μανόλης με τη γυναίκα του Νόρα επισκέφτηκαν το σπίτι των παιδικών του χρόνων για τελευταία φορά και απο το μπαλκόνι θαύμασαν την θέα.

«Το σπίτι μας ήταν πάνω ακριβώς στην πλατεία Δικαστηρίων, ιδανικό θεωρείο, φάτσα στο μεγάλο παλκοσένικο της πλατείας όπου πραγματικοί αστυνόμοι και πραγματικοί πολίτες δίνανε μάχες τις μέρες εκείνες του Μάη του ’36» έγραψε ο ίδιος χαρακτηριστικά.

Είναι ένα τριώροφο κτίριο με ημιυπόγειο με πολλά ανοίγματα. Μόνο στη μία όψη υπάρχουν 12 παράθυρα. Ενδιαφέρον προκαλούν οι επιστέψεις των παραθύρων που ενώ στον πρώτο όροφο ακολουθούν το ρεύμα του νεοκλασικισμού, στους άλλους δύο ορόφους είναι απόλυτα λιτές και διακριτικές. Το σπίτι είναι «έδρα» του του Ηρακλή Αυτόνομη Θύρα 10, ενώ παλαιότερα στέγαζε το Σύνδεσμο Φιλάθλων της ίδιας ομάδας.

Κατά καιρούς έχουν προκληθεί πολλές φθορές στο κτίριο, έχει βανδαλιστεί και παρ’όλο που έχει καθαριστεί πολλές φορές τα συνθήματα με σπρέι δεσπόζουν σε αυτό εδώ και πολλά χρόνια.