Ανάπλαση ΔΕΘ: Η αντίδραση της Κίνησης Πολιτών για το πρώτο βραβείο του διαγωνισμού

Κριτική στην προωθούμενη ανάπλαση της ΔΕΘ κάνει η Κίνηση Πολιτών «ΔΕΘ Μητροπολιτικό Πάρκο για μια Βιώσιμη Θεσσαλονίκη», τονίζοντας πως είναι μονομερώς και απολύτως προσανατολισμένη στο παρωχημένο μοντέλο της αντιπαροχής και του real estate

Δείτε αναλυτικά την ανακοίνωση:

Από τις 27 Ιουλίου 2021, που δόθηκαν οι πρώτες φωτορεαλιστικές εικόνες από τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την «ανάπλαση» της ΔΕΘ, αναμενόταν με μεγάλο ενδιαφέρον η ανακοίνωση με όλες τις πληροφορίες και λεπτομέρειες για αυτή τη σχεδιαζόμενη σημαντικότατη παρέμβαση μητροπολιτικής κλίμακας στη Θεσσαλονίκη. Η επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, στις 10 Σεπτεμβρίου, δυστυχώς επιβεβαίωσε τις προθέσεις των συντελεστών της σχεδιαζόμενης «ανάπλασης» και ευτυχώς τις ανέδειξε σε όλη τους την έκταση.

Η Κίνηση Πολιτών «ΔΕΘ Μητροπολιτικό Πάρκο για μια Βιώσιμη Θεσσαλονίκη» είχε εξαρχής επισημάνει ότι η δημιουργία αυθεντικού Μητροπολιτικού Πάρκου, ή έστω σημαντικού δημοσίου χώρου πρασίνου ανοικτής πρόσβασης, δεν βρίσκεται στις πραγματικές προθέσεις της διοίκησης της ΔΕΘ, αλλά, δυστυχώς, ούτε και της διοίκησης του δήμου Θεσσαλονίκης. Πράγματι, όταν ζητούμενο είναι το πράσινο, τότε το αποτέλεσμα πρέπει να μοιάζει, για παράδειγμα, με το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο της ανάπλασης του στρατοπέδου «Παύλου Μελά» (δηλαδή σαφώς ονοματισμένες χρήσεις πρασίνου και ελεύθερων χώρων, συντελεστής δόμησης 0,09 και ποσοστό κάλυψης 7%, ύψη κτιρίων όχι μεγαλύτερα των υφιστάμενων, βλ. Εικόνα 1).

Όταν αντίθετα, το αποτέλεσμα είναι το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο που εγκρίθηκε για την «ανάπλαση» της ΔΕΘ (δηλαδή ενιαίες χρήσεις κεντρικών λειτουργιών πόλης σε όλη την έκταση, με νέο πράσινο μόνο στον τομέα V, χωρίς αυστηρό καθορισμό της έκτασής του, επιτρεπόμενη δόμηση 96.000 τ.μ. και ποσοστό κάλυψης 45%, ύψη κτιρίων από 12 έως 32 μέτρα, βλ. Εικόνα 2), τότε το αποτέλεσμα είναι προδιαγεγραμμένο και είναι εις βάρος της Θεσσαλονίκης.

Ως τελευταία απόδειξη της σχεδιαζόμενης περαιτέρω επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της Θεσσαλονίκης ήρθε και το αποτέλεσμα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού.

Παρά τις εντατικές προσπάθειες, εν μέσω κλίματος γενικής ευφορίας των εγκαινίων της ΔΕΘ και παρά τη διακίνηση φωτορεαλιστικών εικόνων και video (από αυτά που πλέον δεν εντυπωσιάζουν ούτε τους ειδικούς, αλλά και ούτε κανέναν άνθρωπο στοιχειωδώς εξοικειωμένο με εφαρμογές λογισμικού επεξεργασίας εικόνας), η αλήθεια δεν κρύβεται.

Όπως φαίνεται στον πίνακα (Εικόνα 3) που συνοψίζει ποσοτικά την έκταση του πρασίνου στη ΔΕΘ σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο «ανάπλασης», αυτή ανέρχεται σε μόλις 19% της συνολικής επιφάνειας (περίπου 31.000 τ.μ. από τη συνολική έκταση των 162.000 τ.μ.).

Δυστυχώς, δεν είναι ούτε «σχεδόν το μισό του σημερινού οικοπέδου που καταλαμβάνει η ΔΕΘ-Helexpo», όπως έλεγε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ούτε «60 στρέμματα πάρκο πρασίνου» όπως έλεγε η επικεφαλής του γραφείου του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη, στις 8 Αυγούστου και ενώ είχε ήδη ανακοινωθεί το αποτέλεσμα του διαγωνισμού.

Πλέον, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για τις προθέσεις των συντελεστών της προωθούμενης «ανάπλασης»:

• Όσες «βόλτες» και να φαίνονται στα ίδια σημεία στο προωθητικό video,
• όσο μεγαλύτερες και να παρουσιάζονται οι διαδρομές απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα,
• όσο και να βαφτίζεται η διάνοιξη ενός δεντροφυτεμένου δρόμου του μεγέθους (στην καλύτερη περίπτωση) της οδού Εθνικής Αμύνης ως διασύνδεση του Σέιχ Σου με τον Θερμαϊκό, αντικαθιστώντας τον πραγματικό άξονα πρασίνου διασύνδεσης που περιλαμβάνει ολόκληρη την έκταση της ΔΕΘ στο σχέδιο του Εμπράρ, απ’ όπου και η σχετική πρόβλεψη,
• όσο και να αποκρύπτονται οι διαστάσεις των κτιρίων μέσα στον χώρο της ΔΕΘ είτε λόγω του εντυπωσιακού κελύφους τους, είτε με τη χρήση της προοπτικής, είτε απλώς βάζοντας δυσθεώρητου ύψους δέντρα μπροστά τους,
• όσο και να εμφανίζονται φυτοκαλύψεις που ενισχύουν την εντύπωση πάρκου, αλλά είναι άσχετες με την πραγματικότητα με όρους είδους, πυκνότητας, και υψών των εμφανιζόμενων δέντρων,
• όσο και να προβάλλονται τα φιλικά περιβαλλοντικά υλικά που αφορούν μόνο τις στέγες και τα υποστυλώματά τους, ενώ το υλικό δόμησης του φέροντα οργανισμού των κτιρίων είναι το σκυρόδεμα,
• όσο και να εμφανίζεται ο σχεδιασμός ότι προχωρά, χωρίς να γίνεται καμία αναφορά πλέον στον τρόπο της χρηματοδότησης ενός έργου, του οποίου το κόστος κατασκευής αυξάνεται συνεχώς,
• όσο και να προτείνεται η εμβαλωματική συμπερίληψη στην «ανάπλαση» γειτονικών χώρων με την υπόσχεση να «πρασινίσουν» ή να ανακοινώνονται περιβαλλοντικές παρεμβάσεις δημιουργίας πρασίνου (απαραίτητες και ευπρόσδεκτες μεν, μικρότερης κλίμακας και περιορισμένου αποτελέσματος δε) ή, τέλος, να ανακοινώνονται -ευπρόσδεκτες κατά τ’ άλλα- νέες ή παλαιότερες προτάσεις αναπλάσεων εντός του ευρύτερου αστικού ιστού (π.χ. διπλή ανάπλαση του γηπέδου του Άρη) ως πιθανό «αντίδωρο», δεν μπορεί πλέον να υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η προωθούμενη «ανάπλαση» της ΔΕΘ είναι μονομερώς και απολύτως προσανατολισμένη στο παρωχημένο μοντέλο της αντιπαροχής και του real estate.

Έτσι, η Θεσσαλονίκη έχει δύο δρόμους μπροστά της που μπορεί να ακολουθήσει:

Ο πρώτος δρόμος φαίνεται στην Εικόνα 4 και είναι αυτός του πρώτου βραβείου του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Ένας δρόμος που:

• θα χαρακτηρίζεται από πολλές ογκώδεις και ψηλές κατασκευές (συγκρίνετέ τις με το μέγεθος του Παλέ ντε Σπορ) που θάβουν κάθε προοπτική βιώσιμης ανάπτυξης της Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης σε συνθήκες κλιματικής κρίσης και με εξαιρετικά επιβαρυμένο το αστικό περιβάλλον της (το χειρότερο πανευρωπαϊκά για αστικό σύστημα αυτού του μεγέθους) και ιδιαίτερα οξυμένα τα οφειλόμενα σε αυτή την επιβάρυνση προβλήματα υγείας,
• θα έχει μεγάλο οικονομικό κόστος και άγνωστη χρηματοδοτική πηγή, δύο στοιχεία που προοιωνίζονται μεγάλη επιβάρυνση του δημοσίου είτε με τη μορφή άμεσης χρηματοδότησης, είτε με υψηλή και πολυετή συγχρηματοδότηση μέσω ΣΔΙΤ με μοναδικό ωφελούμενο τον επενδυτή (κάτι που το γνωρίζει ο πρωθυπουργός, ο οποίος στην παρουσία του στη ΔΕΘ, ενώ παρείχε πλήρη στήριξη στην «ανάπλαση», δεν αναφέρθηκε καθόλου στη χρηματοδότησή της),
• θα διαγράψει τις ζωντανές αποδείξεις τις ιστορικής παρουσίας του θεσμού της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης που είναι συνυφασμένος με τη ζωή και τις μνήμες των κατοίκων της πόλης.

Ο δεύτερος δρόμος μοιάζει με αυτόν που φαίνεται στην Εικόνα 5 και είναι αυτός που προτείνουν επτά δήμαρχοι του πολεοδομικού συγκροτήματος, μεγάλος αριθμός πανεπιστημιακών καθηγητών και ενεργών πολιτών, αλλά και αυτός που έχει εγγραφεί στη συνείδηση των κατοίκων της Θεσσαλονίκης. Ένας δρόμος που:

• θα ανακουφίσει αισθητά το περιβαλλοντικό έλλειμμα της Θεσσαλονίκης και θα αποτελέσει τη βάση του σχεδιασμού για περαιτέρω παρεμβάσεις αύξησης της αστικής ανθεκτικότητας και βιώσιμης ανάπτυξης της Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης,
• θα προσφέρει σταθερή οικονομική ανάπτυξη αποτελώντας το θεμέλιο ενός σύγχρονου και πολυδιάστατου οικονομικού μοντέλου συμβατού με τους πλούσιους πολιτιστικούς, ιστορικούς, φυσικούς και κοινωνικούς πόρους της Θεσσαλονίκης,
• θα υποστηρίξει το μεγάλο ζητούμενο των κατοίκων της δυτικής Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής για περισσότερο ισορροπημένη ανάπτυξη με τη συνολική επίπτωση που
• θα προκαλέσει η μετεγκατάσταση στα δυτικά του μητροπολιτικού αστικού ιστού των βαρέων εκθεσιακών εγκαταστάσεων που θα εξυπηρετούν ορισμένες κλαδικές εκθέσεις της ΔΕΘ-Helexpo (π.χ. Agrotica),
• θα έχει συγκριτικά μικρότερο οικονομικό κόστος που μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης,
• θα διατηρήσει ζωντανό τον θεσμό της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης με εκθεσιακές δραστηριότητες που θα μπορούν να φιλοξενηθούν με σύγχρονα μέσα και πρακτικές στα διατηρημένα αρχιτεκτονικής αξίας υφιστάμενα κτίρια, τα οποία ενταγμένα μέσα σε ένα Μητροπολιτικό Πάρκο θα αποτελούν διαρκή προορισμό για κατοίκους, επισκέπτες και επισκέπτριες της Θεσσαλονίκης και θα διατηρούν και θα αναδεικνύουν αυτό που πραγματικά πρέπει να είναι η ΔΕΘ: Ένας θεσμός για την πόλη!

Καλούμε όλους και όλες να ακολουθήσουμε τον δεύτερο δρόμο.

Τον μοναδικό δρόμο για μια περισσότερο πράσινη και βιώσιμη Θεσσαλονίκη.

Πηγές

[1] ΦΕΚ-406Δ_09_07_2021, Έγκριση Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) στην περιοχή του πρώην Στρατοπέδου “Παύλος Μελάς” της Δημοτικής Ενότητας Σταυρούπολης του Δήμου Παύλου Μελά (Ν. Θεσσαλονίκης), καθορισμός χρήσεων γης, όρων και περιορισμών δόμησης και περιβαλλοντική έγκριση αυτού.

[2] ΦΕΚ-406Δ_09_07_2021, Έγκριση Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) στην περιοχή του Εκθεσιακού Κέντρου Θεσσαλονίκης, Δήμου Θεσσαλονίκης (Ν. Θεσσαλονίκης) και καθορισμός χρήσεων γης, όρων και περιορισμοί δόμησης, περιβαλλοντική έγκριση του ΕΠΣ και έγκριση Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής (ΡΣΕ) αυτού.

[3] Thessaloniki ConfExPark, First Prize – Competitor (No 11), Πρόσβαση https://www.thessaloniki-confexpark.gr/competitor-11

Δείτε επίσης: