Δυο φοιτητές της πόλης είχαν μια αρχιτεκτονική ιδέα για την πανδημία

Ο Γρηγόρης Χαρίσης, φοιτητής αρχιτεκτονικής ΑΠΘ με καταγωγή από Ιωάννινα και ο Χρήστος Κομιανός, φοιτητής αρχιτεκτονικής ΔΠΘ Ξάνθης με καταγωγή από Κέρκυρα συνέταξαν μία σειρά από προτάσεις σχετικά με την πανδημία.

Μαζί τους και οι Όλια Μαυρομάτη από την αρχιτεκτονική ΕΜΠ Αθηνών και ο Σπυράγγελος Κουτρουβέλης από την αρχιτεκτονική σχολή ENSAPM PARIS MALAQUAIS

Διαβάστε αναλυτικά την πρόταση:

Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2020, το ξέσπασμα μιας νόσου έγινε ο λόγος που άλλαξε τον κόσμο μας με αδιανόητους τρόπους. Αυτός ο ιός ξεκίνησε μια συζήτηση γύρω από το θέμα του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί ο κόσμος μας μαζί με το πόσο καιρό οι καθιερωμένες συνήθειες θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε ακόμη περισσότερες πανδημίες στο μέλλον.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που οι αστικοί χώροι και η παγκόσμια κυκλοφορία αγαθών και ανθρώπων έχουν δημιουργήσει την απειλή μιας πανδημίας. Τώρα το COVID-19 εντάσσεται σε μια μακρά λίστα μολυσματικών ασθενειών, που ενδέχεται να αφήσει διαρκή σημάδια στους αστικούς χώρους. Και όλο αυτό το διάστημα, ενώ οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τον φόβο οι ζωές τους να αλλάξουν για πάντα, οι αρχιτέκτονες και οι σχεδιαστές αντιμετωπίζουν την πρόκληση να αποτρέψουν αυτόν τον φόβο να γίνει πραγματικότητα.

Οι βασικοί παράγοντες που μας ενέπνευσαν από τη διαδικασία της σκέψης μέχρι και του σχεδιασμού η πρότασή μας, ήταν προσαρμοστικότητα και βιωσιμότητα. Δεδομένου ότι οι πανδημίες δεν κάνουν εξαιρέσεις, θα μπορούσαν να επηρεάσουν κάθε χωριό, πόλη ή πρωτεύουσα. Για αυτόν τον λόγο θέλαμε να δημιουργήσουμε λύσεις που θα μπορούσαν ενδεχομένως να λειτουργούν σε πολλές διαφορετικές κλίμακες. Λύσεις ικανές να μπορούν να ενταχθούν σε χώρους, κτίρια, μονοπάτια και να δημιουργήσουν μια κοινή γλώσσα με όλα αυτά διαφορετικά αντικείμενα θα μπορούσαν να επικοινωνούν μεταξύ τους.

Ως αποτέλεσμα, δημιουργήσαμε ένα μοτίβο ικανό να επεκταθεί ή να συρρικνωθεί χωρίς εκπτώσεις στη λειτουργικότητα του , η οποία δίνει τη δυνατότητα να προσαρμόζεται εύκολα όπου χρειάζεται, γιατί δεν συνδέεται με έναν συγκεκριμένο τύπο ιστότοπου ή τοποθεσίας. Η εξώθηση αυτού του προτύπου οδηγεί σε τοίχους, τοίχους πολλών διαφορετικών υψών και σχημάτων, σχηματίζοντας χώρους όπου ένα άτομο μπορεί να περπατήσει, να χαλαρώσει, να εργαστεί, να θεραπεύσει ή ακόμα και να ξεκουραστεί για πάντα. Αυτή η εργαλειοθήκη χρήσης επιτρέπει να σχεδιάσουμε χώρους όπως πλατείες, περιπάτους, νοσοκομεία, νεκροταφεία κ.λπ.

Με βάση την παραπάνω διαδικασία σκέψης, τα κύρια αντικείμενα της πρότασής μας αποτελούνται από ένα νοσοκομείο, πάρκο και νεκροταφείο. Δεδομένου ότι και τα τρία από αυτά θα επισκεφθούν άτομα που θα είναι άρρωστα, θα πένθουν, θα είναι αγχωμένα ή απλώς χρειάζονται μια βόλτα. Καταλάβαμε ότι περιβάλλοντας αυτά τα αντικείμενα με τη φύση θα είναι εξαιρετικά χρήσιμα για τη δημιουργία ενός χαλαρωτικού  περιβάλλον τόσο για το σώμα όσο και για την ψυχή. Στο επίκεντρο της πρότασής μας είναι ένα πάρκο που είναι ανοιχτό για το κοινό και λαμβάνει υπόψιν την υπερβολική ρύπανση, τόσο μεγάλος χώρος πρασίνου θα είναι σημαντική ανακούφιση οξυγόνου για την περιοχή στην οποία θα βρίσκεται. Επιπλέον, τα τείχη που αναφέραμε προηγουμένως,  θα σχηματίσουν μια σειρά από μικρότερα τετράγωνα, καθώς και χώρους καθιστικού για το κοινό.

Το πάρκο θα είναι ο σύνδεσμος μεταξύ του νοσοκομείου και του νεκροταφείου. Το σχέδιο του νοσοκομείο είναι ότι τα κτίρια που στεγάζουν τα διάφορα τμήματα θα διασκορπιστούν σε όλη τοποθεσία, διατηρώντας χαμηλό ύψος έως 12 μέτρα. Αυτός ο σχηματισμός θα σχηματίσει μικρά τετράγωνα και ανοιχτούς χώρους στους οποίους οι ασθενείς θα μπορούσαν να αποκατασταθούν μετά από μια μακρά περίοδο νοσηλείας, να κάνουν έναν ασφαλή περίπατο και οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας θα μπορούσαν να χαλαρώσουν στα διαλείμματα τους.

Οι παράμετροι που αναφέρονται  θα δημιουργήσουν ένα συγκρότημα κοντά στην ανθρώπινη κλίμακα, το οποίο θα νιώθει περισσότερο σαν ένα σπίτι σε ασθενείς και στο προσωπικό υγείας. Απέναντι από το νοσοκομείο και ακριβώς δίπλα στο πάρκο βρίσκεται το νεκροταφείο αφιερωμένο στα χαμένα θύματα πανδημιών. Ακολουθώντας την ίδια ιδέα των τοίχων και του μοτίβου τους, αυτή τη φορά οι τοίχοι θα χρησιμοποιηθούν ως ταφόπλακες. Η τοποθέτησή τους θα δημιουργήσει ένα νοητό μονοπάτι μεταξύ των τάφων. Δημιουργούν επίσης πολλές μικρές περιοχές που παρέχουν ένα απομονωμένο περιβάλλον για τους επισκέπτες να θρηνήσουν.

Στο κέντρο του νεκροταφείου βρίσκεται ένα μνημείο που σε αντίθεση με τα υπόλοιπα κτίρια, υψώνεται σε παρόμοιο ύψος με ένα κτίριο 20 ορόφων. Το ίδιο το μνημείο ή ένας χώρος κοντά ή κάτω από αυτό, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αποθήκευση ανθρώπινων υπολειμμάτων σε οποιαδήποτε μορφή, ανάλογα με το θρησκευτικές πεποιθήσεις της κοινότητας. Ο επισκέπτης μπορεί να περπατήσει κάθετα στην κορυφή του μνημείου με ράμπες και σκάλες ή με ασανσέρ. Καθώς ανεβαίνουν, μπορούν να δουν τα ονόματα των χαμένων ασθενών χαραγμένα στους τοίχους του μνημείου, και καθώς πλησιάζουν στην κορυφή, πλησιάζουν πιο κοντά στα χαμένα αγαπημένα τους πρόσωπα ταυτόχρονα. Όλος αυτός ο ανυψωτικός περίπατος αντιπροσωπεύει το ανύψωση της ψυχής στον ουρανό.

Ένας βασικός παράγοντας που μας ενέπνευσε ήταν η δυνατότητα προσέγγισης των στοιχείων. Η εύρεση στοιχείων που είναι κοινά και διαθέσιμα σε πολλές διαφορετικές τοποθεσίες είναι υποχρεωτική προκειμένου να καταλάβουμε ένα καθολικό σύστημα που στοχεύει να κάνει την καθημερινή ζωή τόσο φυσιολογική όσο πιθανή κατά τη διάρκεια πανδημίας. Αποφασίσαμε λοιπόν να προσθέσουμε εγκαταλελειμμένα σπίτια στην εξίσωση. Παρατηρείται εύκολα ότι η συντριπτική πλειονότητα των τόπων παγκοσμίως έχει τουλάχιστον δύο εγκαταλελειμμένα κτίρια. Μόνο ο Δήμος Αθηναίων έχει περισσότερα από 1.800 εγκαταλελειμμένα κτίρια. Με άλλα λόγια υπάρχουν περίπου 14 από αυτούς σε κάθε γειτονιά. Λόγω του γεγονότος ότι τα κτίρια όπως αυτά παραμένουν εγκαταλειμμένα για δεκαετίες, γίνονται πηγές μόλυνσης στην καρδιά των πόλεων.Το πρόγραμμά μας περιστρέφεται γύρω από τη δημόσια υγεία και γι ‘αυτό τα εγκαταλελειμμένα κτίρια θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη πιο υγιών πόλεων στο μέλλον. Δεδομένου ότι τα κτίρια ποικίλλουν μορφολογικά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.

Η πρώτη χρήση αφορά τα μονοώροφα κτίρια. Θα χρησιμοποιηθούν ως μικρά παντοπωλεία καταστήματα για τρόφιμα και βασικά είδη. Ως αποτέλεσμα, κάθε πολίτης θα έχει ένα σε κοντινή απόσταση ενώ ταυτόχρονα θα αποφευχθεί η συμφόρηση και οι μεγάλες γραμμές. Επιπλέον το σημαντικό είναι ότι αυτό θα μειώσει τον κίνδυνο μετάδοσης ιών στην κοινότητα. Άλλη μια θετική πτυχή είναι ότι η χρήση των αυτοκινήτων θα μειωθεί, καθώς και οι εκπομπές αερίων που έρχονται από αυτούς, οδηγώντας σε μια πιο υγιή και λιγότερο μολυσμένη πόλη. Η δεύτερη χρήση αποδίδεται σε μεγαλύτερα, πολυώροφα κτίρια, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν με δυο τρόπους. Κυρίως ως καταφύγια / προσωρινά σπίτια για τρεις διαφορετικές κατηγορίες ατόμων:

1) Άστεγοι των οποίων ο κίνδυνος έκθεσης σε ιούς είναι εξαιρετικά υψηλός. 2) Άτομα (μη ασθενείς) που πρέπει να αυτο-απομονωθούν αλλά δεν έχουν αντίστοιχο χώρο, όπως ως γιατροί, νοσοκόμες, παραϊατρικοί, φαρμακοποιοί κ.λπ. Όλοι αυτοί οι επαγγελματίες θα μπορούσαν ενδεχομένως να έρθει σε επαφή με τον ιό, ο οποίος κατά συνέπεια θα μπορούσε να μεταδοθεί οι οικογένειες τους. 3) Θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Οι αστυνομικές υπηρεσίες ανά τον κόσμο ανέφεραν αύξηση των καταγγελιών ενδοοικογενειακής βίας έως και 40% κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κοροναϊού. Αυτό θα προσφέρει μια προσωρινή λύση στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας κατά τη διάρκεια έξαρσης μιας ασθένειας.

Δεύτερον, ως κλινικές για ασθενείς που δεν πάσχουν από ασθένειες που σχετίζονται με πανδημία, σε περίπτωση που ο αριθμός των ασθενών αυξάνεται γρήγορα, με αποτέλεσμα την ανάγκη περισσότερου χώρου που προορίζεται για νοσηλεία. Οι ιοί αποτελούν σοβαρή απειλή για ασθενείς με επιβλαβής ασθένειες, και απομακρύνοντάς τα από τα θύματα των ασθενειών, δημιουργούμε ένα ασφαλέστερο μέρος για διάγνωση και θεραπεία. Όταν η πανδημία υποχωρήσει, αυτοί οι χώροι θα χρησιμοποιηθούν για εκπαιδευτικούς σκοπούς και διδασκαλία, ή ακόμη και για έρευνα και ανάπτυξη θεραπειών.

Τέλος, ως δημιουργικοί χώροι για τα παιδιά των επαγγελματιών υγείας και άλλων επαγγελματιών που είναι σε υπηρεσία κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Σε αυτούς τους άνευ προηγουμένου χρόνους η σύγχυση και η γενική διάλυση γίνονται κοινός παρονομαστής της καθημερινής ζωής. Ο πυρήνας της πρότασής μας είναι η αυτονομία, ανεξάρτητα από το εάν περιλαμβάνει την μεταφορά εμπορευμάτων ή την θεραπεία ασθενών. Μεταφορά αγαθών με την χρήση της τεχνολογία όπως τα drones θα μπορούσε να διευκολυνθεί με την προσθήκη τροποποιημένων σημείων αγοράς που συνδυάζουν εσωτερικές και εξωτερικές λειτουργίες. Τα εμπορεύματα θα παραδοθούν στα μπαλκόνια του πελάτη και θα τοποθετηθούν από τα drone σε πλατφόρμες που είναι σχεδιασμένες για να ταιριάζουν στα περισσότερα μπαλκόνια.

Ακολουθώντας το ίδιο πρότυπο αυτονομίας, εμείς ενσωματώσαμε μια κατασκευή που εξυπηρετεί δύο ζωτικούς σκοπούς. Με άλλα λόγια, συμπεριλάβαμε την εγκατάσταση ελαφρών, εύκολα αποσυναρμολογημένων, φουσκωτών κατασκευών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως μονάδες εντατικής θεραπείας κατά τη διάρκεια μίας πανδημίας ή ως κατακόρυφες φάρμες που παρέχουν επαρκής πόρους στην κοινότητα. Τα παραπάνω στοιχεία μας επιτρέπουν να ενσωματώσουμε δύο μάλλον καινοτόμες λειτουργίες λαμβάνοντας πάντα υπόψη τη διατήρηση της αυτονομίας του συγκροτήματος.