Γιατί η λευκή πλαστική καρέκλα είναι μέσα στα πιο σημαντικά έπιπλα του κόσμου
Τρεις σχεδιαστές εξηγούν τον λόγο που η monoblock καρέκλα καθορίζει το design
Σε πρόσφατη δημοσίευσή τους οι New York Times ξεχώρισαν την λευκή πλαστική καρέκλα ως ένα από τα 25 πιο σημαντικά έπιπλα των τελευταίων 100 ετών.
Θεωρείται πως είναι μεταξύ των αντικειμένων που καθόρισαν το design τον περασμένο αιώνα, ωστόσο χωρίς να γνωρίζουμε 100% ποιος είναι ο σχεδιαστής της. Ενδεικτικό είναι ότι σύμφωνα με υπολογισμούς έχουν πουληθεί 1 δις καρέκλες στην Ευρώπη.
Είναι φτιαγμένη από πλαστικό μονομπλόκ και ονομάζεται έτσι, επειδή είναι χυτευμένη με έγχυση από θερμοπλαστικό ως ένα κομμάτι αντί να συναρμολογείται από πολλά κομμάτια.
Υπάρχουν πολλές παραλλαγές και στυλ, αλλά όλα έχουν σχεδιαστεί για να επιτρέπουν την γρήγορη και φθηνή κατασκευή της καρέκλας μέσω χύτευσης με έγχυση.
Τρεις από τους πιο γνωστούς και επιτυχημένους designers της Θεσσαλονίκης, οι Θανάσης Μπάμπαλης, Γιώργος Γιαννικόπουλος και Γιώργος Μπόσνας μιλούν στην Parallaxi για την μονομπλόκ καρέκλα και την «επιτυχία που σημειώνει μέσα στα χρόνια».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Θανάσης Μπάμπαλης
Αυτή η πλαστική μονομπλόκ καρέκλα (σε όλες τις παραλλαγές της) ήταν ένα από τα συνήθη θέματα συζήτησης με συμφοιτητές μου όταν σπούδαζα στο Λονδίνο. Ιστορικά ήρθε μετά την Selene του Vico Magistretti (1968 (https://www.moma.org/collection/works/3508) την οποία λατρεύω για την υπέροχη φόρμα και σχεδιασμό της. Αλλά αυτή ήταν ακριβή
Η συγκεκριμένη μονομπλόκ πλαστική καρέκλα είναι οτι πιο φθηνό έχει υπάρξει ποτέ και φυσικά είναι ένα από τα έπιπλα που χαλάνε πάρα πολύ εύκολα και δεν θα σκοτιστείς πολύ αν χαλάσουν. Το οποίο βρίσκω θλιβερό.
Νομίζω η επιτυχία της οφείλεται στο
Α. τόσο χαμηλό κόστος,
Β. σχεδόν μηδενικό εργατικό κόστος, και
Γ. στην ικανότητα να χωράνε τόσες πολλές σε οποιοδήποτε μέσο (καράβι-κοντέινερ-φορτηγάκι-αυτοκίνητο κτλ) μεταφοράς (άρα και χαμηλά μεταφορικά).
Πιστεύω η συνταγή (επιτυχίας αυτής της καρέκλας) αντιγράφτηκε τέλεια από το ΙΚΕΑ (και όχι μόνο) και πλέον πολλά προϊόντα ακολουθούν αυτή την νοοτροπία (single/short life use + throw away).
Παρόλο που έχω πολλές όμορφες (και άσχημες) εμπειρίες γύρω από τέτοιες καρέκλες θεωρώ ότι είναι ότι χειρότερο έχει υπάρξει για το περιβάλλον. Όσο περνούσαν τα χρόνια γινόταν και πιο ελαφριές (λόγω της αύξησης του κόστους του πετρελαίου) δηλαδή από 5+ κιλά σε περίπου 2.5 κιλά ή μία, και φυσικά μειωθεικε και ο χρόνος χρήσης τους λόγω πιο γρήγορων φθορών.
Περισσότερες πληροφορίες εδώ και σχετικά με πιθανούς σχεδιαστές της
Πηγη φωτό: unsplash
Γιώργος Γιαννικόπουλος
Η «Monoblock Chair» είναι ο ορισμός της καρέκλας μαζικής χρήσης, η πιο επιτυχημένη εκδοχή της, και αυτός είναι ο λόγος που έχει κατασκευαστεί σε αναρίθμητες παραλλαγές και κακέκτυπα, προσαρμοσμένες στις αισθητικές προτιμήσεις των επώνυμων και ανώνυμων σχεδιαστών της. Η επιτυχία της έγκειται στον συνδυασμό της καλής εργονομίας της, της πρακτικότητάς της, της αντοχής της και του χαμηλού κόστους παραγωγής.
Όπως όλα τα ανώνυμα προϊόντα δεν έχει σχεδιαστεί από designers λαμβάνοντας υπ’ όψη στρατηγικές μάρκετινγκ και branding. Είναι πιθανώς το προϊόν (μαζί με το ποδήλατο) με τις περισσότερες αντιγραφές-των-αντιγραφών στην βιομηχανική εποχή, γι΄ αυτό και δεν χαίρει εκτίμησης ούτε από του ς designers ούτε από τους καταναλωτές.
Επίσης
ο λόγος που η Monoblock Chair θεωρείται «κακής αισθητικής» έχει να κάνει με την αναντιστοιχία στην επιλογή της φόρμας σε σχέση με το υλικό κατασκευής της.
Ενώ το χυτευμένο πλαστικό και η γεωμετρία του συγκεκριμένου καθίσματος με την ενιαία έδρα πλάτη και μπράτσα επιτρέπουν την δημιουργία σύγχρονων μορφών, η φόρμα του αποτελεί μία ατελής προσαρμογή της γεωμετρίας παραδοσιακών καθισμάτων από ξύλο, μία απομίμηση της δομής τους, σε ένα υλικό με πολύ διαφορετικές ιδιότητες, χωρίς ουσιαστικό λόγο.
Επιπλέον πληροφορίες υπάρχουν και στο 4ο επεισόδιο της σειρά του BBC “The Genius of Design”- στο 53:00.
Γιώργος Μπόσνας
Η κλασική πλαστική καρέκλα monobloc, όντας ένα διαχρονικό και οικονομικό αντικείμενο, έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον του κόσμου design για δεκαετίες, όντας κομμάτι συζήτησης σε πολλές περιπτώσεις. Η πρόσφατη νίκη της σε διαγωνισμό design φέρνει ξανά στο προσκήνιο ερωτήματα σχετικά με την αξία και την αναγνώριση της.
Πλεονεκτήματα
Ανθεκτικότητα: Κατασκευασμένη από ανθεκτικά υλικά, όπως πολυπροπυλένιο, η καρέκλα monobloc αντέχει σε έντονη χρήση και φθορές.
Ευκολία: Ελαφριά και εύκολη στη μεταφορά, η καρέκλα monobloc είναι ιδανική για πολλαπλές χρήσεις σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους.
Προσβασιμότητα: Η προσιτή τιμή της την καθιστά οικονομικά προσιτή επιλογή για ένα ευρύ κοινό. Μειονεκτήματα:
Έλλειψη πρωτοτυπίας: Η monobloc καρέκλα έχει παραχθεί μαζικά σε διάφορα χρώματα και υφές, με αποτέλεσμα να στερείται πρωτοτυπίας.
Μειωμένη άνεση: Η απλή κατασκευή της καρέκλας μπορεί να μην προσφέρει επαρκή άνεση για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Σύνδεση με “φθηνή” αισθητική: Η monobloc καρέκλα συχνά σχετίζεται με φθηνή και πρόχειρη διακόσμηση, στερούμενη κύρους.
Αξίζει την ανάδειξη;
Η ανάδειξη της monobloc καρέκλας στα 25 έπιπλα που διακρίθηκαν τα τελευταία 100 χρόνια από τους New York Times, φέρνει στο προσκήνιο τον προβληματισμό για την αξία και την αναγνώριση του design. H καρέκλα, όντας ένα μαζικά παραγόμενο και οικονομικά προσιτό προϊόν, φέρει τα απαραίτητα χαρακτηριστικά για να θεωρηθεί αξιόλογη δημιουργία design?
Πριν από μερικά χρόνια ο philip stark σχέδιασε για την kartell την πρώτη καρέκλα που σχεδιάστηκε με ai, διαμορφώνοντας μία γεωμετρία με σκοπό την ελάχιστη χρήση πλαστικού, που είχε προκαλέσει μία πληθώρα σχολιων και συζητήσεων.
Και η μονομπλοκ καρέκλα που δεν ξέρουμε σίγουρα ποιος είναι ο σχεδιαστής της, ή πότε ακριβώς σχεδιάστηκε(περίπου το 1960), είναι μία καρέκλα που λόγω νευρώσεων χρησιμοποιεί πολυ μικρή ποσότητα πλαστικού για τη δημιουργία μιας stackable καρέκλας. Φυσικά και δεν συγκρίνω την αισθητική της μίας ή της άλλης αλλά αν ο σκοπός και των 2 είναι η δημιουργία καθίσματος με ελάχιστο πλαστικο υλικό, είναι και οι δύο επιτυχημένα παραδείγματα που καλύπτουν τον σκοπό τους.
Εδώ ανοίγει μία μεγάλη συζήτηση για το τι σημαίνει επιτυχημένο design.
Άσχημη? Σίγουρα.
Βολική? Ισως.
Εύκολη στην παραγωγή της, την μεταφορά και αποθήκευση της? Πολύ.
Με εκατομμύρια πωλήσεις ετησίως? Σίγουρα.
Φιλική προς το περιβάλλον? Όχι και τόσο, αλλά περισσότερο από άλλες.
Ένα αμφιλεγόμενο αντικείμενο design που προκαλεί συζήτηση? Ναι.
Όλοι μας έχουμε κάτσει σε αυτή την καρέκλα σε κάποιο γεγονός που μας συνδέει με χαρά? Εννοείται πως ναι
Συμπέρασμα:
Η κλασσική πλαστική καρέκλα monobloc, με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της, αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο αντικείμενο στον κόσμο του design. Η αξία της δεν κρίνεται μόνο από την αισθητική και την λειτουργικότητα, αλλά και από την συμβολή της στην καθημερινότητα και την προσβασιμότητα σε ένα ευρύ κοινό.
Κάποιος ασχολήθηκε στο να δώσει αυτή τη γεωμετρία και να έχει αυτή την παραγωγή. Άρα κάποιος έκανε αυτό το design. Τελικά , Ένα αντικείμενο design ‘για τα πανηγύρια’ πού καλυπτει το σκοπό του.
