Γιατί όλο και περισσότερα γραφεία μοιάζουν με χώροι σπιτιού;

Κοιτάξτε το στυλ ενός γραφείου σε οποιαδήποτε εποχή και θα πάρετε μια γεύση από τα καθοριστικά θέματα που απασχολούν τη ζωή των υπαλλήλων εκείνη την εποχή.

Στην ακμάζουσα μεταπολεμική Αμερική, για παράδειγμα, η πληθώρα των υπαλλήλων γραφείου με σπουδές ενταγμένες στον νόμο αναπροσαρμογής των στρατιωτών του 1944,  γνωστός και ως GI Bill, φορούσαν κοστούμια και πολλοί χώροι εργασίας ήταν κομψοί, σοβαροί και επίσημοι. Ο στόχος ήταν να σηματοδοτηθεί το κύρος, σύμφωνα με τη Λουίζ Μοζίνγκο, καθηγήτρια αρχιτεκτονικής τοπίου και περιβαλλοντικού σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνιας και συγγραφέα του βιβλίου “Pastoral Capitalism: A History of Suburban Corporate Landscapes”. «Το λευκό κολάρο ήταν μια σοβαρή διάκριση, επειδή ο πατέρας σου ήταν πιθανώς αγρότης ή εργάτης», είπε.

Στις μέρες μας, οι περισσότεροι χώροι εργασίας είναι πολύ πιο χαλαροί, αλλά ο σχεδιασμός τους δεν είναι λιγότερο αποκαλυπτικός από ό,τι στο παρελθόν. Τελευταία, πολλά γραφεία έχουν αρχίσει να μοιάζουν λιγότερο με γραφεία και περισσότερο με σπίτια. Γεμίζουν με έπιπλα και διακοσμητικά στοιχεία όπως άνετοι καναπέδες, ανοιχτά ράφια, έργα τέχνης σε κορνίζες, καθρέφτες, κουρτίνες, χαλιά, επιδαπέδια φωτιστικά, τραπεζάκια ενώ χρησιμοποιούνται και υλικά όπως ξύλο και λινό.

Οι περισσότεροι ειδικοί στο σχεδιασμό γραφείων χρησιμοποιούν συνεχώς παρόμοια επίθετα για να περιγράψουν πώς πολλοί εργοδότες θέλουν να αισθάνονται τον χώρο εργασίας τους: άνετο, φιλόξενο, οικείο, απλό. Αυτός είναι ένας βοηθητικός οδηγός σε έναν τομέα του σχεδιασμού που ιστορικά ήταν χρηστικός και μονότονος, αλλά η ενσωμάτωση οικιακών πινελιών στον χώρο εργασίας είναι λίγο ανησυχητική. Ακόμη και πριν από την πανδημία του κορονοϊού, η εργασία και το σπίτι είχαν μπερδευτεί με έναν αρκετά άβολο τρόπο για τους εργαζόμενους στα γραφεία. Mε την αύξηση της εξ αποστάσεως εργασίας κατά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, η σχέση σπιτιού-εργασίας έχει περιπλεχθεί ακόμη πιο πολύ.

Η βιομηχανία σχεδιασμού γραφείων έχει μια αδέξια λέξη για αυτή την αισθητική: resimercial [ένα συνονθύλευμα των λέξεων residencial (οικιακός) και commercial (εμπορικός)]. Η Νάταλι Ένγκελς , διευθύντρια σχεδιασμού στο αρχιτεκτονικό γραφείο Gensler, δεν θέλει να χρησιμοποιεί αυτή τη λέξη, αλλά αντιλαμβάνεται γιατί εμφανίστηκε. «Δεν είναι σαν να πρόκειται να μπεις μέσα στο γραφείο και να μοιάζει με ένα πραγματικό σαλόνι, αλλά ταυτόχρονα, υπάρχουν στοιχεία από αυτό» ανέφερε.

Αρκετοί δηλώνουν ότι ο resimercial σχεδιασμός εμφανίστηκε ως τάση στα γραφεία στα μέσα της δεκαετίας του 2010 και ότι απέκτησε ευρεία δημοτικότητα προς το τέλος της δεκαετίας. Οι εργοδότες που το προτιμούν ελπίζουν ότι ένας πιο γοητευτικός και άνετος φυσικός χώρος μπορεί να βοηθήσει στην προσέλκυση ταλαντούχων εργαζομένων και να βοηθήσει τους υπαλλήλους τους να κάνουν καλύτερη δουλειά. Αυτό το στυλ σχεδιασμού δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλούς χώρους εργασίας εκτός γραφείου, αν και ορισμένες επιχειρήσεις, όπως καφετέριες και καταστήματα λιανικής πώλησης, έχουν κάνει τους χώρους πιο οικείους για χάρη των πελατών, σημειώνουν.

Η Νάταλι Ένγκελς υπογράμμισε ότι στο σπίτι, για παράδειγμα, οι άνθρωποι μπορούν να μετακινούν τα έπιπλα αυτοσχεδιάζοντας και κρίνοντας ανάλογα με τις στιγμιαίες ανάγκες τους. Πρότεινε ότι η μεταφορά αυτής της δυναμικής σε ένα περιβάλλον γραφείου, όπου τα έπιπλα είναι συνήθως βαριά και δύσκολα μπορούν να μετακινηθούν, μπορεί να επιτρέψει στους εργαζόμενους να τροποποιήσουν το περιβάλλον τους και να συνεργαστούν καλύτερα.

Οι οικιακοί χώροι παρέχουν επίσης κάποια έμπνευση για γραφεία εργασίας του ενός ατόμου.

«Στο σπίτι σας, έχετε την άνεση να επιλέγετε ό,τι χρειάζεστε. Μπορείτε να δουλέψετε από τον καναπέ, μπορείτε να δουλέψετε από το κρεβάτι σας, μπορείτε να δουλέψετε δίπλα σε ένα παράθυρο, όπου έχετε πολύ φως» είπε η Αλεχάνδρα Αλμπαράν, αντιπρόεδρος στρατηγικής και σχεδιασμού του χώρου εργασίας της Room, μιας εταιρείας που κατασκευάζει κλειστούς ηχομονωμένους χώρους για γραφεία. Υποστήριξε πως το να μπορείς να προσφέρεις στους εργαζόμενους ανάλογες με το σπίτι δυνατότητες κίνησης στον εργασιακό τους χώρο, μπορεί να είναι μια διαδικασία που θα τους κινητοποιήσει.

Η μεταφορά του οικιακού σχεδιασμού στα γραφεία μπορεί κάλλιστα να ευνοεί την εργασία, αλλά αυτή η συγχώνευση της αισθητικής είναι αναπόφευκτα περίπλοκη. Κατά τους τελευταίους 18 μήνες, οι χώροι διαβίωσης έχουν σχεδόν διπλασιαστεί ως περιβάλλοντα εργασίας. Το γραφείο στο σπίτι και το γραφείο στον εργασιακό χώρο που θέλει να μοιάζει με αυτό του σπιτιού βρίσκονται σε έξαρση την ίδια στιγμή.

Παρόλο που ο σχεδιασμός του resimercial προϋπήρχε της πανδημίας, μπορεί να αποκτήσει νέα απήχηση για τους εργαζόμενους που κάνουν τη δουλειά τους από το σπίτι φέτος αλλά και κατά τον περσινό χρόνο. Η εργασία εξ αποστάσεως έχει προκαλέσει άγχος σε πολλούς ανθρώπους -ιδιαίτερα στις μητέρες- αλλά άλλοι έχουν συνηθίσει ορισμένες οικιακές ανέσεις.

Ο Νικ Τουτλ, πρόεδρος της Collective, που εμπορεύεται έπιπλα γραφείου, είπε ότι ορισμένοι εργοδότες το γνωρίζουν αυτό. «Πώς θα γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα και θα φέρουμε τους ανθρώπους πίσω στο γραφείο; Ίσως αν το σχεδιάσουμε με έναν τρόπο που να είναι πιο οικείος και εμπορικός την ίδια στιγμή (resimercial) , να νιώσουν λίγο πιο άνετα όταν επιστρέψουν και να χρησιμοποιήσουν ευδιάθετα τον χώρο».

Φυσικά, πολλοί από τους ανθρώπους που προτιμούν την εργασία εξ αποστάσεως δεν θα επηρεαστούν από έναν καναπέ και μια κουβέρτα, όσο καλαίσθητη και αν είναι. Σε μια έρευνα που διεξήχθη νωρίτερα φέτος από την ιστοσελίδα εύρεσης απομακρυσμένης εργασίας, ονόματι FlexJobs, οι δύο πιο δημοφιλείς απαντήσεις στην ερώτηση τι σας άρεσε περισσότερο στην εργασία από το σπίτι, ήταν το να μην χρειάζεται να μετακινούνται και να ξοδεύουν λιγότερα χρήματα για φαγητό, βενζίνη και στεγνό καθάρισμα.

Κάποια πράγματα απλά δεν μπορούν να σχεδιαστούν σε ένα γραφείο, και για το λόγο αυτό, η Αλεχάνδρα Αλμπαράν υποστηρίζει το υβριδικό μοντέλο της μερικώς απομακρυσμένης, μερικώς προσωπικής εργασίας, το οποίο πολλές εταιρείες εξετάζουν να χρησιμοποιήσουν μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες της πανδημίας. Με αυτόν τον τρόπο, οι εργαζόμενοι δεν θα πρέπει να παραιτηθούν εξ ολοκλήρου από αυτές τις παροχές.

Και ενώ οι πτυχές του σπιτιού που μπορούν να μεταφερθούν στην εργασία φαίνονται και αισθάνονται όμορφες, τελικά καταλήγουν να εξυπηρετούν τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Ο τελικός στόχος μπορεί να είναι «να κρατηθεί ο εργαζόμενος για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα της ημέρας, με την ελπίδα ότι αυτό θα μεταφραστεί σε παραγωγικότητα» είπε ο Λουίζ Μοζίνγκο, ο καθηγητής του Μπέρκλεϊ. «Αν έχεις ένα πιο κομψό γραφείο από το σπίτι σου, θεωρητικά είναι πιο εύκολο να μείνεις στο κομψό γραφείο».

Πιο διακριτικά, το να κάνει κανείς την εργασία να μοιάζει περισσότερο με το σπίτι θα μπορούσε να διαταράξει την αίσθηση του διαχωρισμού των ανθρώπων μεταξύ αυτών των δύο πτυχών της ζωής τους. «Νομίζω ότι οι εργαζόμενοι δίνουν μεγάλη βάση στο να διαχωρίζουν την εργασία από το σπίτι για πολλά χρόνια και παράλληλα στην επισημότητα της επαγγελματικής εργασίας ως τοποθεσία, καθώς έτσι δημιουργούνται πρότυπα συμπεριφοράς» είπε η Μελίσσα Γκρεγκ, συγγραφέας του βιβλίου “Counterproductive: Time Management in the Knowledge Economy.

Πιστεύει ότι η κατάργηση ορισμένων «ενδείξεων και στηριγμάτων» που διαχωρίζουν την εργασία από το σπίτι θα μπορούσε να συμβάλει σε δυναμικές που βλάπτουν τους εργαζόμενους και το συνέκρινε με τη ρητορική που χρησιμοποιούν ορισμένοι εργοδότες όταν αναφέρονται στο προσωπικό ως οικογένεια. Αυτή η γλώσσα είναι ύπουλα τοξική. Μπορεί ακόμη να υποδηλώνει ότι μια εταιρεία αξίζει το ίδιο είδος θυσίας και αφοσίωσης που οι άνθρωποι επιφυλάσσουν για τους αγαπημένους τους.

Βέβαια, για τους εργαζόμενους που αναμένεται να είναι συνεχώς συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο, τα όρια μεταξύ εργασίας και σπιτιού έχουν διαβρωθεί εδώ και πολύ καιρό. Και από αυτή την άποψη, τα φιλόξενα γραφεία είναι περισσότερο σύμπτωμα παρά αιτία. Στο εγγύς μέλλον πιθανώς, όταν οι υβριδικές ρυθμίσεις θα γίνουν συνήθεις και πολλοί εργαζόμενοι θα μοιράζονται το χρόνο τους ανάμεσα σε γραφεία που μοιάζουν με σπίτια και σε σπίτια που μοιάζουν με γραφεία, η διάκριση μεταξύ επαγγελματικής και οικιακής ζωής θα καταστεί σχεδόν άνευ σημασίας.

*Το παρόν άρθρο αποτελεί μετάφραση του άρθρου “Resimercial: The Terrible Word for Today’s Trendy Office Aesthetic” του Joe Pinsker, που δημοσιεύτηκε στο site του The Atlantic στις 21/09.

Δείτε επίσης: