Hub 26: Επισκεφτήκαμε το συγκρότημα κτιρίων που έγινε το επίκεντρο στην 26ης Οκτωβρίου

Το λεωφορείο μάς αφήνει επί της 26ης Οκτωβρίου, 2,5 χιλιόμετρα από το κέντρο. Κάτι η γειτνίαση με τη θάλασσα, κάτι τα 6 μποφόρ αέρα, τα μάτια μας τσούζουν και οι γιακάδες από τα μπουφάν σηκώνονται σχεδόν αυτόματα. Στην απέναντι πλευρά του δρόμου διακρίνουμε το παλιό εργοστάσιο του Φιξ, που περιμένει δεκαετίες τώρα καλύτερες μέρες και ευελπιστούμε να τις γνωρίσει με την ανάπλαση που βρίσκεται σε φάση προετοιμασίας.

Όμως, ο λόγος για τον οποίο βρισκόμαστε εδώ είναι πίσω μας, ακριβώς δίπλα στη στάση και είναι το Hub 26, το πρώτο μεγάλης κλίμακας επιχειρηματικό βιοκλιματικό πάρκο στη βόρεια Ελλάδα. Βρισκόμαστε εδώ στο πλαίσιο του Open House 2024, όπου για ακόμα μία φορά κτίρια και χώροι με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον ανοίγουν τις πόρτες τους.

Προσπερνάμε την καφέ μεταλλική περίφραξη και μπαίνουμε στο αίθριο, όπου μας υποδέχονται ένας εθελοντής και μία εθελόντρια του Open House, αναλαμβάνοντας να μας ξεναγήσουν. «Σε σχέδια των Divercity Architects, το Hub 26 κατασκευάζεται από την κοινοπραξία ΟΥΡΑΝΙΑ A.E., στην οποία εντάσσονται οι εταιρείες Dimand και Prodea. Εκτείνεται σε 7.704 τ.μ. Αποτελείται από ένα συγκρότημα τεσσάρων κτιρίων, με τη συνολική έκταση επιφάνειας ανωδομής και υπογείων να φτάνει τα 31.000 τ.μ. Διαθέτει δύο υπόγεια πάρκινγκ συνολικής χωρητικότητας 230 θέσεων».

Σε ένα από τα κτίρια στεγάζεται ήδη τμήμα της πολυεθνικής TaskUs, ενώ το τέταρτο κτίριο βρίσκεται ήδη υπό διαμόρφωση, ώστε να δοθούν 5.000 τ.μ. για τη στέγαση της Παρευξείνιας Τράπεζας.

Οι αψιδωτές καμάρες του ισογείου είναι το πρώτο πράγμα που παρατηρεί κανείς καταφτάνοντας. Το καλούπωμά τους έγινε με μεταλλότυπο. Επί τη ευκαιρία, διευκρινίζεται ότι στα τέσσερα κτίρια δεν υπάρχει τίποτα προκάτ. Είναι ολόκληρα κατασκευασμένα από συμπαγές σκυρόδεμα.

Αλλά το πραγματικά ξεχωριστό στοιχείο στα κτίρια είναι οι σειρές από τούβλα, ανάγλυφα και μη, στις προσόψεις των κτιρίων. Όπως μαθαίνουμε, η επιλογή τους έγινε με σκοπό να τιμηθεί το ιστορικό βιομηχανικό παρελθόν της περιοχής αλλά και τα ποικίλα στρώματα αστικού ιστού που φιλοξένησε.

Συνολικά χρησιμοποιήθηκαν τούβλα έξι διαφορετικών διαστάσεων και πέντε διαφορετικών χρωμάτων, και τοποθετήθηκαν ένα-ένα. Ανεβαίνοντας από τη βάση των κτιρίων προς την κορυφή τους (γνωστή στην αρχιτεκτονική ορολογία ως «στέψη»), παρατηρούμε μία αραίωση των χρωμάτων στα τούβλα. «Πρόκειται για έναν εμφανή αποχρωματισμό του κτιρίου, που συμβολίζει το πώς αποσυντίθεται ο ιστός της περιοχής μέσα στο χρόνια», εξηγούν οι εθελοντές.

Μία γάτα μάς κοιτά νωχελικά καθώς ακούμε την ξενάγηση. Λιάζεται σε ένα από τα πολλά καμπυλοειδή παρτέρια που υπάρχουν στο αίθριο των κτιρίων. «Αυτό το αίθριο δημιουργήθηκε ως μια ευκαιρία για συνάθροιση των εργαζομένων», μας λένε οι ξεναγοί μας. «Τα παρτέρια αποτελούνται από μεσογειακά φυτά. Στη διαμόρφωση του αιθρίου έχει ληφθεί υπόψη η προστασία των μελισσών. Στα δάπεδα έχουν επιλεγεί ανοιχτά χρώματα, που να μην απορροφούν τον ήλιο, ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο της αστικής νησίδας το καλοκαίρι. Για τη μεγιστοποίηση του φυτεμένου χώρου, όλοι οι χώροι στάθμευσης έχουν μετακινηθεί υπογείως, ώστε να μην υπάρχει ούτε ένα αυτοκίνητο στο πάνω μέρος του συγκροτήματος».

Ο περιβαλλοντικά φιλικός σχεδιασμός του κτιρίου φαίνεται και σε άλλες, μικρότερες και μεγαλύτερες λεπτομέρειες. Μία ακόμα πληροφορία είναι ότι στο συγκρότημα υπάρχουν δεξαμενές που συγκεντρώνουν το βρόχινο νερό, ώστε να χρησιμοποιείται μετά για το πότισμα των φυτών και να αποφεύγονται και οι πλημμύρες. Έχουν χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά ανακυκλώσιμα οικοδομικά υλικά, που διαχωρίζονταν επιτόπου μέσα στο εργοτάξιο, ενώ κατά τη διάρκεια της κατασκευής η σκόνη που προερχόταν από τις εργασίες συλλεγόταν και απομακρυνόταν αμέσως, για να προστατευθεί η υγεία των εργαζομένων όσο γίνεται.

Στο εσωτερικό, τώρα, των κτιρίων, χρησιμοποιήθηκαν ειδικά φωτιστικά που δεν προκαλούν φωτορύπανση. Στα μπάνια και τις κουζίνες τοποθετήθηκαν βρύσες που εξοικονομούν νερό. Όλοι οι χώροι διαθέτουν ειδικούς ανιχνευτές για μείωση κατανάλωσης φωτισμού και κλιματισμού.

Η ξενάγηση ολοκληρώνεται με μία αναφορά στο μέλλον της περιοχής: αφενός στην ανάπλαση του Φιξ ακριβώς απέναντι, αφετέρου στην υλοποίηση μελέτης, με έξοδα της Dimand, για την ανάπλαση της οδύ 26ης Οκτωβρίου με δημιουργία ποδηλατοδρόμου.

Αφήνουμε πίσω μας το Hub 26 και αναρωτιόμαστε: Θα μπορέσει άραγε αυτό το project να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά, να αποτελέσει τον καταλύτη που τόσο χρειάζεται η περιοχη; Ή θα παραμείνει απλώς μία αρχιτεκτονική εξαίρεση σε ένα σύνολο από κουφάρια και κακογερασμένα κτίρια; Ο χρόνος (και η βούληση των επιχειρηματιών) θα δείξει.

Λίγα λόγια για το Open House

H Open House Greece είναι μία Αστική Mη Κερδοσκοπική Εταιρεία με σκοπό την προώθηση και προβολή της αρχιτεκτονικής και του πολιτισμού στην Ελλάδα και το εξωτερικό, μέσω των ετήσιων δράσεων Open House σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Ιδρύθηκε το 2012 και ανήκει στην ευρύτερη οικογένεια του Open House Worldwide , που μεριμνά για την παγκόσμια προβολή κάθε εκδήλωσης Open House.

Ενεργά μέλη της εταιρείας είναι οι αρχιτέκτονες Τατιάνα Αναγνωστάρα, Κατερίνα Δουδούμη και Ρενάτα Δούμα.

Το Open House είναι ένας από τους σημαντικότερους διεθνείς θεσμούς για την ανάδειξη και προώθηση της αρχιτεκτονικής. Η ιδέα ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992 και μέχρι σήμερα διαδόθηκε σε πολλές πόλεις ανά την υφήλιο αποκτώντας συστηματικούς επισκέπτες και υποστηρικτές. Η δράση Open House προσκαλεί το ευρύ κοινό να εξερευνήσει και να κατανοήσει την αξία της αρχιτεκτονικής και του δομημένου περιβάλλοντος.

Κάθε χρόνο για ένα Σαββατοκύριακο δημόσια και ιδιωτικά κτίρια ανοίγουν τις πύλες τους στο κοινό δωρεάν και η πόλη μετατρέπεται σε ένα μεγάλο μουσείο, με εκθέματα τα ίδια της τα κτίρια και την αρχιτεκτονική της.

Η δράση Open House ξεκίνησε το 2012 στην πόλη της Θεσσαλονίκης κι έκτοτε έχει πραγματοποιηθεί 8 χρονιές, γνωρίζοντας μεγάλη ανταπόκριση από το ευρύ κοινό. Στο OPEN HOUSE Thessaloniki 2019, 600 εθελοντές ξενάγησαν το κοινό σε 123 χώρους, σημειώνοντας τον αριθμό ρεκόρ των 54.000 επισκέψεων!

Το 13ο OPEN HOUSE Thessaloniki πραγματοποίηθηκε στις 23-24 Νοεμβρίου 2024, με παράλληλες δράσεις που ξεκίνησαν μια εβδομάδα νωρίτερα.