Η διδακτικη ταπεινότητα ενός ζωγραφικού του Οικονόμου και η ένδεια των νέων εξοχικών

Λέξεις: Κώστας Μανωλίδης

Κάπου πρέπει να είχε δει ο ζωγράφος Μιχάλης Οικονόμου (1888-1933) ένα τέτοιο χαμηλό σπιτάκι δίπλα στη θάλασσα και του έγινε έμμονη ιδέα. Ζωγράφισε πολλές παραλλαγές του σαν να έψαχνε σ’ αυτό την ιδανική ενσάρκωση ενός ψυχικού τόνου που δονούσε το δικό του θερινό σύμπαν.

Πίνακες κοινότοπης απλότητας που όμως μέσα τους το όραμα μιας ασκητικής παραθαλάσσιας διαβίωσης γίνεται μαγικά απόκοσμο και τρυφερά θλιμμένο. Το μικρό κτίσμα, πάντοτε μοναχικό κι εύθραυστο, μοιάζει σα να ρευστοποιείται μέσα στο γυμνό τοπίο.

Σα να μαλακώνει από το βάρος του ουρανού και να υποκλίνεται στην επέλαση του καλοκαιρινού μεσημεριού. Ενώ η κόκκινη τέντα φέρνει στην συμπαγή κατασκευή μαζί με την σκιά και κάτι από την ελαφράδα του πλεούμενου.

Αυτή η λεπταίσθητη ένδεια της οποίας τον αρχετυπικό παραδείσιο πυρήνα πολιορκούσε τόσο επίμονα ο Οικονόμου με κάνει να σκέφτομαι τη σύγχρονη αρχιτεκτονική των εξοχικών.

Πόσο υπερφίαλα και ατσαλάκωτα επιβάλλεται στον χώρο, πόσο απομυζά το τοπίο ακόμα και όταν κρύβει τη χλιδή της σε υπόσκαφους όγκους και σε βλοσυρούς πέτρινους τοίχους.

Και πως θα μπορούσε να είναι απλώς ένα ελάχιστο αγκυροβόλιο, ένα ταπεινό κλειδί που ανυποψίαστα θα ρεγουλάρει την ύπαρξη μας για να δεχτεί ευεργετικά τα λικνίσματα του απείρου.

*Ο Κώστας Μανωλίδης είναι Καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων στην εταιρεία Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας