Η σπουδαιότητα της 11ης Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων στο Τελλόγλειο
Για πρώτη φορά η διοργάνωση ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη - Τα συμπεράσματα που αφήνουν τα έργα
Τελευταία μέρα για την έκθεση των έργων της 11ης Biennale στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών που για πρώτη φορά ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη και ως απολογία όσων έγιναν, κρατάμε τη σπουδαιότητα της διοργάνωσης που γίνεται κάθε δύο χρόνια και την ανάδειξη νέων έργων και, ίσως, μίας τάσης που μπορεί να φανεί από τα έργα των νέων αρχιτεκτόνων που συμμετείχαν στην έκθεση.
Σε συνδιοργάνωση του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής και του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Α.Π.Θ., από τις 16 Δεκεμβρίου 2023 έως τις 14 Ιανουαρίου 2024, η 11η Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων είχε ως στόχος τη συγκέντρωση ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος των δραστηριοτήτων των νέων αρχιτεκτόνων, την έκθεση των έργων τους, την ανάδειξη νέων δημιουργών και την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την ανάπτυξη της αρχιτεκτονικής σκέψης και την παραγωγή αρχιτεκτονικού έργου στην Ελλάδα σήμερα.
Την έκθεση επιμελήθηκαν η Αλκμήνη Πάκα, Καθηγήτρια του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ. και ο Σπύρος Παπαδημητρίου, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ. ενώ μέλη της Κριτικής Επιτροπής που αξιολόγησαν τα έργα που κατατέθηκαν και τελικά παρουσιάστηκαν στην 11η Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων ήταν ο Αναστάσιος Κωτσιόπουλος – Ομότιμος καθηγητής Α.Π.Θ. (συντονιστής), ο Αναστάσιος Τέλλιος – Καθηγητής Α.Π.Θ., ο Κωνσταντίνος Μωραΐτης – Ομότιμος καθηγητής Ε.Μ.Π., η Μόρφω Παπανικολάου – Αρχιτέκτονας I.U.A.V. και ο Δημήτρης Θωμόπουλος – Αναπληρωτής καθηγητής Α.Π.Θ.
Η Κριτική Επιτροπή, εξέτασε διεξοδικά τα 165 έργα που υποβλήθηκαν και τα κατέταξε, ανάλογα με την ποιότητά τους, σε δύο ομάδες, θεωρώντας ως διακριθέντα τα 42 από αυτά, ωστόσο στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών είχαν την ευκαιρία οι επισκέπτες να θαυμάσουν και τα 165 έργα των συμμετεχόντων αρχιτεκτόνων, «Με κάποια όμως να είχαν μεγαλύτερη έκταση γιατί ξεχώρισαν στην επιτροπή αξιολόγησης, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως κάποια έργα ήταν καλά και κάποια δεν ήταν. Απλώς κάποια ήταν πιο ολοκληρωμένα ή και πιο ώριμα μπορούμε να πούμε, στον τρόπο που παρουσιάστηκαν στη διαδικασία αξιολόγησης. Άρα είναι πολύ τιμητικό έτσι κι αλλιώς για όλους που συμμετείχαν και ενδιαφέρον για όσους είδαν την έκθεση, γιατί είδαν ένα πανόραμα του τι μπορούν να κάνουν οι νέοι» αναφέρει η Μόρφω Παπανικολάου στην Parallaxi σχετικά με τη δομή της 11ης Biennale στο Τελλόγλειο.
Από την άλλη, την σημαντικότητα της διοργάνωσης και την επίπονη διαδικασία που έχει μία τέτοια διοργάνωση τονίζει ο Αναστάσιος Τέλλιος λέγοντας πως «Πρόκειται για μία διοργάνωση που είναι σπουδαίο που ξεκινάει από τη Θεσσαλονίκη αυτή τη φορά, τονίζοντας έτσι και μία παράδοση αρχιτεκτονικής που έχει η πόλη και ένα σημαντικό τμήμα. Υπήρξε μεγάλη προσπάθεια για να στηθεί αυτή η έκθεση και χαιρόμαστε για το αποτέλεσμα».
Σχετικά με τα έργα και τι μπορεί να αφήνει ως συμπέρασμα η αισθητική νέων αρχιτεκτόνων, η κ. Παπανικολάου αναφέρει την κατεύθυνση τους θεματικά σε κατοικίες εξοχικών κυρίων. «Εκείνο που φαίνεται μόνο και ίσως είναι ως ένα βαθμό ένα στίγμα του τόπου μας και της αρχιτεκτονικής είναι κυρίως οι δεύτερες κατοικίες, για εκμετάλλευση για τον τουρισμό. Τουλάχιστον τα πιο πολλά έργα που απασχολούν περισσότερο τους νέους αρχιτέκτονες» χωρίς αυτό βέβαια να μπορούσε να χαρακτηριστεί τάση, όπως αναφέρει.
Αξιοσημείωτη ήταν και η παρουσία μελετών τοπίου και αστικών αναπλάσεων, προϊόντων κατά κανόνα διαγωνισμών που δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί, ενώ περιορισμένη ήταν η παρουσία κτηρίων και μελετών δημοσίου χαρακτήρα και μεγάλου μεγέθους ή συνθετότητας. «Μεγάλα έργα δημόσιου χαρακτήρα γίνονται συνήθως κάτω από μεγάλες επενδυτικές εταιρείες και συνήθως σε αυτά συμμετέχουν μεγάλοι σε ηλικία αρχιτέκτονες» αναφέρει για αυτό η κ. Παπανικολάου.
Από πλευράς συνθετικών ιδεών, ευδιάκριτες ήταν οι ιδέες που εντάσσονται στο ρεπερτόριο του λεγόμενου «ελληνικού νέου μοντέρνου» με καθαρές γεωμετρικές μορφές, συνήθως ορθογώνιες, και με «ειλικρινή» εμφάνιση και συσχέτιση των δομικών στοιχείων και υλικών. Εύκολα διέκρινε κάποιος και διαφοροποιήσεις οφειλόμενες, πιθανώς, στις ιδιαιτερότητες της συνθετικής διδασκαλίας στις Σχολές Αρχιτεκτονικής.
Τόσο η Μόρφω Παπανικολάου, όσο και ο Αναστάσιος Τέλλιος συμφώνησαν πως αυτή η Biennale ήταν σημαντικό πως είχε ως αφετηρία της τη Θεσσαλονίκη, δίνοντας την ευκαιρία στο κοινό της πόλης αλλά και τους νέους αρχιτέκτονες να πλησιάσουν και να πάρουν μία γενικότερη αίσθηση του χώρου, του τόπου και των δυνατοτήτων μίας νέας γενιάς που έρχεται με φόρα.
Φωτογραφίες: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΑΠΘ
