«Υπό εξαφάνιση» η βιομηχανία της μόδας εξαιτίας της πανδημίας
Πως έχει επηρεαστεί ο παγκόσμιος χάρτης της μόδας εξαιτίας του κορωνοϊού
Λέξεις: Χριστίνα Καπουρτζούδη
Η πανδημία έχει μεταβάλει τον παγκόσμιο χάρτη σε όλους τους τομείς, με τη βιομηχανία της μόδας να μην εντάσσεται στις εξαιρέσεις. Από το ξέσπασμα της πανδημίας, η μόδα δέχθηκε τεράστιο πλήγμα διότι οίκοι, διαδικτυακά και έντυπα μέσα που αφορούν καμπάνιες κι επιδείξεις αναγκάστηκαν είτε να διακόψουν τη ροή τους είτε να σκαρφιστούν νέους τρόπους για να ανταπεξέλθουν στα νέα δεδομένα που επιτάσσει η παρούσα, ιδιόμορφη κατάσταση.
Διαδικτυακή εποχή και απομόνωση
Μεγάλα περιοδικά όπως Vogue, Harper’s Bazaar και Dazed and Confused αναγκάστηκαν να φέρουν εις πέρας εμπορικές φωτογραφήσεις, εξώφυλλα και editorials χωρίς να έχουν στη διάθεσή τους τα κατάλληλα μέσα όπως στούντιο, φώτα και πλήρες επαγγελματικό προσωπικό. Μοντέλα όπως η Bella Hadid χρειάστηκαν να αναλάβουν τα ίδια τον ρόλο τόσο του καλλιτεχνικού επιμελητή, της μακιγιέρ όσο και του στυλίστα. Σε πολλές περιπτώσεις οι συνεργασίες γίνονταν μέσω τηλεδιάσκεψης, με τον φωτογράφο να απαθανατίζει τα μοντέλα μέσα από την οθόνη του υπολογιστή του. Αυτή η μείωση στο προσωπικό έπληξε κυρίως επαγγέλματα που μπορούσαν πιο ανώδυνα να αντικατασταθούν όπως στυλίστες, μακιγιέρ, βοηθούς προσωπικού κ.ά.
Στην αρχή, το κοινό αλλά και οι ίδιοι οι συμμετέχοντες σε αυτό το εργασιακό πείραμα έμοιαζαν ενθουσιασμένοι στην ιδέα του να φέρουν εις πέρας μια φωτογράφηση εξωφύλλου από την άνεση του δωματίου τους. Γρήγορα, όμως, ήρθε η συνειδητοποίηση του ότι μια τέτοια συνθήκη αφαιρεί, ασυνείδητα, την αίσθηση πολυτέλειας που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη βιομηχανία της υψηλής ραπτικής.
Επιπρόσθετα, η πανδημία έπληξε το διαφημιστικό κομμάτι, που συντηρεί στην ουσία τα έντυπα μέσα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλοί “βίβλοι” της μόδας να κλείσουν οριστικά όπως το Elle και Harper’s Bazaar της Αυστραλίας.
Θετικό πρόσημο στη δημιουργικότητα
Αν αναλογιστούμε το πόσο απαιτητική και κλειστή είναι η βιομηχανία της μόδας, τότε θα πρέπει να μεταφέρουμε στα θετικά της πανδημίας το γεγονός ότι έδωσε την ευκαιρία σε ανερχόμενους καλλιτέχνες και φωτογράφους να πειραματιστούν με ό,τι διαθέτουν. Στην προκειμένη, παρατηρήσαμε την “εξίσωση” των επαγγελματιών με τους ερασιτέχνες, καθώς και οι δυο είχαν ελάχιστο εξοπλισμό διαθέσιμο και παρόμοιους χώρους για να αξιοποιήσουν. Η φαντασία και δημιουργικότητα ήταν τα μοναδικά “όπλα” ώστε να διατηρηθεί η μαγεία και το στοιχείο εντυπωσιασμού που χαρακτηρίζει τη βιομηχανία της μόδας, σε μια περίοδο που το κομψό και το εκλεπτυσμένο θεωρούνται περιττά.
Γρήγορη μόδα και thrifting
Φυσικά, στη βιομηχανία ανήκει και η “γρήγορη” μόδα, η οποία παρά το αναπόφευκτο online shopping δέχθηκε μείωση και αναγκάστηκαν πολλά καταστήματα να κλείσουν. Ο όμιλος Inditex έκλεισε 4.000 καταστήματα Zara σε όλο τον κόσμο. Το άδικο και ανήθικο στις συγκεκριμένες περιπτώσεις είναι η ανασφάλεια και η παραμέληση των εργατών του ομίλου, στους οποίους ανήκουν, μεταξύ άλλων, ανήλικα παιδιά και μεταφράζεται σε μη εργασιακά δικαιώματα και μισθούς.
Το thrifting, δηλαδή η επιλογή κομματιών από μαγαζιά με second hand και vintage προϊόντα υπέστη εξίσου μεγάλο πλήγμα λόγω της πανδημίας. Συγκεκριμένα, οι δωρεές στα Goodwill και Willamette (καταστήματα μεταχειρισμένων ρούχων στην Αμερική) γνώρισαν πτώση της τάξης του 38% τον Αύγουστο, ενώ το Goodwill απέλυσε και πάνω από 2.000 εργαζόμενους, λόγω της κρίσης που προκλήθηκε από τον COVID-19.
Επιδείξεις μόδας και συλλογές
Πολλοί σχεδιαστές κόντεψαν να ακυρώσουν τις κολεξιόν τους, όπως ο Tom Ford που σε συνέντευξή του στη Daily Mail δήλωσε πως η καραντίνα του προκάλεσε κατάθλιψη, την οποία καταπολέμησε, τελικώς, δημιουργώντας πολύχρωμα κομμάτια. Άλλοι, κατάφεραν να παρουσιάσουν τις δημιουργίες τους όπως ο Jacquemus, που τηρώντας τα νέα μέτρα και χωρίς τη παρουσία κοινού, μετάδωσε την Spring Summer 2021 κολεξιόν του.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Σε Λονδίνο, Νέα Υόρκη, Ιταλία και Παρίσι οι Εβδομάδες Μόδας μετατράπηκαν σε ένα homemade πάρτι, με σχεδιαστές να μεταφέρουν τις επιδείξεις…στον υπολογιστή των καλεσμένων. Στις πρώτες θέσεις, εκεί που άλλοτε φιγούραραν τα πιο in-fashion κορίτσια της εποχής, τοποθετήθηκαν οθόνες που τις καταγράφουν να βρίσκονται στολισμένες, αλλά από την άνεση του σπιτιού τους. Όπως η ανερχόμενη νεαρή του Tik Tok, Addisson Rae, που παρακολούθησε την επίδειξη της Miu Miu και μοιράστηκε με το κοινό της στο YouTube τη δική της προετοιμασία.
Παρά το διαφορετικό σκηνικό και τα λιγότερα έξοδα παραγωγής, οι οίκοι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα. Για παράδειγμα, πριν λίγες μέρες, ο γαλλικός όμιλος πολυτελών ειδών LVMH,η οποία έχει στο χαρτοφυλάκιό της τις Louis Vuitton, Dior και Bulgari ανακοίνωσε ότι τα έσοδα υποχώρησαν 7% σε οργανική βάση.
Απολογισμός
Το πλήγμα που δέχτηκε η βιομηχανία της μόδας μοιάζει ασήμαντο στις χιλιάδες ζωές που χάθηκαν από την πανδημία. Πολλές μεταβλητές άλλαξαν, άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους ή αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν σε νέα δεδομένα, και νέα ερωτήματα γεννήθηκαν σχετικά με τον ρόλο των ρούχων στη ζωή μας, σε σύγκριση με τα προϊόντα που έχουμε στη διάθεσή μας. Πλέον δε χρειαζόμαστε εντυπωσιακές φορεσιές και κοστούμια για ειδικές περιστάσεις. Η πρακτικότητα κατάφερε να νικήσει την ομορφιά και την αισθητική, με τα δεδομένα που έχουμε σήμερα.
Ακόμα, πολλοί fashion editors και λάτρεις της μόδας έσπευσαν να ασκήσουν κριτική για τον τρόπο που η βιομηχανία εκπροσωπεί το καταναλωτικό της κοινό: δε διαθέτουν όλοι ένα καλλίγραμμο σώμα ή ένα συμμετρικό πρόσωπο, ούτε τις τέλειες αναλογίες και το ύψος -παρ’ όλα αυτά, τα μοντέλα σε καμπάνιες, επιδείξεις και βιτρίνες μοιάζουν περισσότερο με εξωπραγματικά όντα που δημιουργούν ανασφάλειες, παρά προτρέπουν το κοινό σε αγορές. Ασκήθηκε κριτική για τον περιορισμένο αριθμό μεγεθών στα ρούχα, για την ελλιπή εκπροσώπηση μειονοτήτων σε επιδείξεις και καμπάνιες και για την τάση της μόδας να δημιουργεί ανάγκες που δεν έχουμε στην πραγματικότητα.
Ζούμε σε μια περίοδο αλλαγών και επαναπροσδιορισμού, γι’ αυτό και η βιομηχανία της μόδας ήρθε η ώρα να κάνει την αυτοκριτική της.
