10 συναρπαστικά γεγονότα για τη Σελήνη, τον πλησιέστερο γείτονα της Γης

Ως το μόνο ουράνιο σώμα -εκτός από τη Γη- όπου ο άνθρωπος έχει πατήσει το πόδι του, η Σελήνη φαίνεται κατά κάποιο τρόπο προσβάσιμη, ωστόσο υπάρχουν ακόμα πολλά που πρέπει να μάθουμε για αυτόν τον δορυφόρο που περιστρέφεται γύρω από τον πλανήτη μας.

Πάμε λοιπόν να γνωρίσουμε καλύτερα τι συμβαίνει στην Σελήνη, την οποία και χαζεύουμε καθημερινά από τα μπαλκόνια μας.

Πόσο μακριά είναι -στην πραγματικότητα- η Σελήνη;

Κατά μέσο όρο, η Σελήνη απέχει 238.855 μίλια (384.400 km) από τη Γη. Η ακριβής απόσταση κάθε συγκεκριμένη ημέρα ποικίλλει, δεδομένου ότι η τροχιά της Σελήνης είναι ελλειπτική και ότι η Γη δεν βρίσκεται καν στο κέντρο της τροχιάς της.

Οι αστρονόμοι αποκαλούν απόγειο τη στιγμή που η Σελήνη βρίσκεται πιο μακριά από τη Γη. Όταν συμβεί αυτό, η Σελήνη απέχει 252.088 μίλια (405.696 km) από τη Γη. Στο πλησιέστερο, το οποίο ονομάζεται περίγειο, η Σελήνη απέχει μόλις 225.623 μίλια (363.104 χλμ.) από τον πλανήτη μας.

Eίναι η σελήνη πλανήτης;

Όχι, η Σελήνη είναι ένας φυσικός δορυφόρος. Υπάρχουν μερικά σημαντικά πράγματα που διακρίνουν έναν φυσικό δορυφόρο από έναν πλανήτη. Οι πλανήτες περιφέρονται γύρω από τα αστέρια, είναι σφαιρικοί και σημαντικοί σε μέγεθος και έχουν ισχυρή βαρυτική έλξη. Από την άλλη πλευρά, οι φυσικοί δορυφόροι βρίσκονται σε τροχιά γύρω από πλανήτες, νάνους πλανήτες και άλλα μικρά σώματα στο Ηλιακό Σύστημα.

Οι φυσικοί δορυφόροι δεν χρειάζεται να είναι σφαιρικοί και, μερικές φορές, βοηθούν στην πραγματικότητα να φωτιστούν οι πλανήτες αντανακλώντας τον Ήλιο όταν απουσιάζει μια άμεση πηγή φωτός. Είναι ενδιαφέρον ότι όταν ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά, η Σελήνη ονομαζόταν πλανήτης. Αλλά, αυτό έγινε μόνο επειδή οι αστρονόμοι δεν είχαν βρει ακόμη έναν όρο για να περιγράψουν σωστά αυτόν τον τύπο ουράνιου σώματος.

Πόσο ετών είναι η σελήνη;

Το 2017, οι επιστήμονες ανέλυσαν πετρώματα που συλλέχθηκαν από τους αστροναύτες του Απόλλωνα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Σελήνη ήταν ηλικίας 4,51 δισεκατομμυρίων ετών. Ωστόσο, περαιτέρω έρευνα με χρήση προσομοιώσεων υπολογιστή έδειξε ότι η Σελήνη είναι λίγο νεότερη, σχηματίζοντας πριν από 4,425 δισεκατομμύρια χρόνια.

Αυτό στο οποίο μπορούν να συμφωνήσουν όλοι είναι πώς σχηματίστηκε η Σελήνη. Πριν από περίπου 4,51 δισεκατομμύρια χρόνια, ένα αντικείμενο μεγέθους του Άρη που ονομάζεται Theia χτύπησε τη Γη. Αυτό έστειλε θραύσματα που πέταξαν στο διάστημα, μερικά από τα οποία συνενώθηκαν για να σχηματίσουν τη Σελήνη. Λίγο μετά την πρόσκρουση, η Σελήνη έμοιαζε με μια καυτή μπάλα μάγματος. Οι πιο πρόσφατες προσομοιώσεις σε υπολογιστή υπολόγισαν τον χρόνο που θα χρειαζόταν για να κρυώσει το μάγμα και να σχηματιστεί ο φλοιός της Σελήνης, κάτι που τους έδωσε μια ημερομηνία 4,425 δισεκατομμυρίων ετών.

Πόσο μεγάλη είναι η σελήνη;

Η Σελήνη μπορεί να φαίνεται μεγάλη στον ουρανό, αλλά στην πραγματικότητα, είναι λιγότερο από το ένα τρίτο του πλάτους της Γης.

Η ακτίνα της Σελήνης είναι 1.080 μίλια (1.740 χιλιόμετρα) και η ισημερινή της περιφέρεια είναι 6.783,5 μίλια (10.917 χιλιόμετρα). Η επιφάνεια της Σελήνης είναι 14,6 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια (38 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα). Είναι το πέμπτο μεγαλύτερο φεγγάρι στο ηλιακό μας σύστημα.

Ποιος ανακάλυψε την σελήνη;

Οι άνθρωποι έχουν κάνει αρχεία σημειώνοντας τη Σελήνη από τους προϊστορικούς χρόνους. Τον 4ο αιώνα π.Χ., ο Κινέζος αστρονόμος Shi Shen δημιούργησε ακόμη και υπολογισμούς σχετικά με τον τρόπο πρόβλεψης των σεληνιακών και ηλιακών εκλείψεων. Την εποχή των αρχαίων Ελλήνων, οι αστρονόμοι υπολόγιζαν την απόσταση μεταξύ της Σελήνης και της Γης.

Ωστόσο, μόνο μετά την εφεύρεση του τηλεσκοπίου οι αστρονόμοι μπόρεσαν να μάθουν για την επιφάνεια της Σελήνης. Μέχρι το 1609, όταν ο Galileo Galilei έκανε σχέδια της Σελήνης, πίστευαν ότι η επιφάνειά της ήταν λεία. Ο Γαλιλαίος αντέκρουσε αυτόν τον ισχυρισμό στο βιβλίο του Sidereus Nuncius. Αργότερα τον 17ο αιώνα, οι αστρονόμοι εργάστηκαν για την ονομασία των σεληνιακών χαρακτηριστικών. Αυτά τα ονόματα χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα.

To φεγγάρι περιστρέφεται;

Ναι, η Σελήνη περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της. Ο χρόνος που χρειάζεται για να περιστραφεί η Σελήνη μία φορά (27 ημέρες) είναι σχεδόν ο ίδιος με αυτόν που χρειάζεται για να περιστραφεί η Σελήνη γύρω από τη Γη (27.322 ημέρες).

Αυτός είναι ο λόγος που, με γυμνό μάτι, η Σελήνη δεν φαίνεται να περιστρέφεται. Επίσης, εξηγεί γιατί βλέπουμε μόνο τη μία πλευρά της Σελήνης. Στα πρώτα χρόνια της, η Σελήνη περιστρεφόταν πιο γρήγορα. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, συγχρονίστηκε με τη Γη και κλειδώθηκε παλιρροιακά. Αυτό συνέβη όταν η βαρυτική αλληλεπίδραση της Γης και της Σελήνης επιβράδυνε την περιστροφή της Σελήνης τόσο πολύ που κλειδώθηκε στη θέση της.

Ποιες είναι οι φάσεις της σελήνης;

Η Σελήνη χωρίζεται σε τέσσερις πρωτεύουσες φάσεις και τέσσερις ενδιάμεσες φάσεις τις οποίες διανύει κάθε μήνα. Οι κύριες φάσεις είναι η Νέα Σελήνη, το Πρώτο Τέταρτο Σελήνη (ή Ημισέληνος), η Πανσέληνος και το Τρίτο Τέταρτο Σελήνη (ή το Τελευταίο Τέταρτο Σελήνη). Οι ενδιάμεσες φάσεις είναι η Αύξηση της Σελήνης, η Αύξηση της Σελήνης της Σελήνης, η Φθίνουσα Σελήνη και η Ημισέληνος.

Κάθε μία από τις ενδιάμεσες φάσεις διαρκεί λίγο περισσότερο από επτά ημέρες, αλλά μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το πού βρίσκεται η Σελήνη στην τροχιά της. Κάθε πλήρης κύκλος φάσεων ονομάζεται lunation.

Aπό τι αποτελείται στην πραγματικότητα;

Η Σελήνη έχει πυρήνα, μανδύα και φλοιό. Κάθε στρώμα αποτελείται από διαφορετικά ορυκτά. Ο πυρήνας της Σελήνης είναι φτιαγμένος από σίδηρο σπασμένο σε τρία στρώματα. Ο στερεός πυρήνας περιβάλλεται από ένα στρώμα λιωμένου σιδήρου, το οποίο περικλείεται σε ένα μερικώς λιωμένο στρώμα σιδήρου.

Ο μανδύας, ο οποίος βρίσκεται μεταξύ του πυρήνα και του φλοιού, είναι πιθανότατα κατασκευασμένος από ορυκτά όπως η ολιβίνη και το πυροξένιο, τα οποία περιλαμβάνουν άτομα μαγνησίου, σιδήρου, πυριτίου και οξυγόνου. Τέλος, η κρούστα είναι ένα μείγμα διαφορετικών ορυκτών και στοιχείων, όπως οξυγόνο, πυρίτιο, μαγνήσιο, σίδηρος, ασβέστιο και αλουμίνιο.

Γιατί η σελήνη φαίνεται κόκκινη κατά την έκλειψη της;

Πρώτον, η Σελήνη φαίνεται να λάμπει όχι επειδή παράγει το δικό της φως, αλλά επειδή αντανακλά το φως από τον Ήλιο. Κατά τη διάρκεια μιας σεληνιακής έκλειψης, η Γη κινείται μεταξύ του Ήλιου και της Σελήνης.Αυτό κάνει το φως του Ήλιου να φιλτράρεται από την ατμόσφαιρα της Γης, προκαλώντας τη διασπορά ορισμένων μηκών κύματος φωτός.

Το φως με μικρά μήκη κύματος, όπως το μπλε και το ιώδες, διασκορπίζονται έντονα. Το κόκκινο και το πορτοκαλί φως, που έχουν μεγάλα μήκη κύματος, μπορούν να περάσουν και να χτυπήσουν τη Σελήνη. Το πόσο κόκκινη ή πορτοκαλί φαίνεται η Σελήνη σε αυτές τις περιπτώσεις εξαρτάται επίσης από την ποσότητα της σκόνης, του νερού, των νεφών και της ομίχλης στην ατμόσφαιρα της Γης. Αυτή η αρχή ονομάζεται σκέδαση Rayleigh.

Πόσοι άνθρωποι έχουν περπατήσει στην Σελήνη;

Ενώ ο Νιλ Άρμστρονγκ ήταν ο πρώτος άνθρωπος που περπάτησε στη Σελήνη, σίγουρα δεν ήταν ο τελευταίος. Μεταξύ 1969 και 1972, οι Ηνωμένες Πολιτείες έστειλαν 12 άτομα να περπατήσουν στη Σελήνη ως μέρος του προγράμματος αποστολής των ΗΠΑ Απόλλων.