Αίγυπτος: Κύμα συλλήψεων εν μέσω “εθνικού διαλόγου”

Oπαδοί ποδοσφαιρικών ομάδων και υποστηρικτές υποψηφίου στις προεδρικές εκλογές φυλακίζονται, ακτιβιστές υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιλαμβάνονται στον κατάλογο των «τρομοκρατών»: η Αίγυπτος συνεχίζει την καταστολή, καταγγέλλουν μη κυβερνητικές οργανώσεις, έναν μήνα μετά την έναρξη ενός «εθνικού διαλόγου».

Στις 3 Μαΐου, ημέρα κατά την οποία ξεκίνησε ο διάλογος αυτός στη διάρκεια του οποίου θα συζητηθούν όλα τα ζητήματα που απασχολούν την αιγυπτιακή κοινωνία, συνελήφθη ένας δημοσιογράφος.

Ο Χάσαν Καμπάνι τελικά αφέθηκε ελεύθερος και ο Ντίαα Ρασούαν, συντονιστής του εθνικού διαλόγου, διαβεβαίωσε ότι συνελήφθη από λάθος επειδή είχε το ίδιο όνομα με κάποιον άλλο.

Εξάλλου 16 υποστηρικτές και συνεργάτες του Άχμεντ αλ Ταντάουι, του μοναδικού -προς το παρόν- υποψηφίου για τις προεδρικές εκλογές της άνοιξης του 2024, συνελήφθησαν.

Λίγο αργότερα η εισηγήτρια του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Μέρι Λόουλορ εξέφρασε την ανησυχία της για «την αναγκαστική εξαφάνιση» επί 23 ημέες του ακτιβιστή Μοάζ αλ Σαρκάουι, ο οποίος εμφανίστηκε στη συνέχεια ενώπιον της εισαγγελίας Ασφάλειας του Κράτους, ένα ειδικό δικαστήριο που έχει συσταθεί, σύμφωνα με την Αιγυπτιακή Πρωτοβουλία για τα Προσωπικά Δικαιώματα (EIPR).

Σύμφωνα με τον Αμρ Μάγκντι του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW), ο εθνικός διάλογος δεν φέρνει «απολύτως καμία αλλαγή».

Το καθεστώς «ελίσσεται για να προσποιηθεί ότι ξεκινά ένα νέο κεφάλαιο, ενώ στην πραγματικότητα προσπαθεί απλώς να βελτιώσει την εικόνα του».

«Τρομοκρατία»

Η απόδειξη για τους υπέρμαχους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Το Κάιρο επανενεργοποίησε στα μέσα του 2022 την επιτροπή προεδρικών χαρών.

Από τη μία απελευθέρωσε σχεδόν χίλιους κρατούμενους, όπως επαναλαμβάνουν οι Αιγύπτιοι αξιωματούχοι. Αλλά από την άλλη, καταγγέλλουν μη κυβερνητικές οργανώσεις, «στο ίδιο χρονικό διάστημα συνέλαβε σχεδόν τριπλάσιο αριθμό ατόμων».

Τις τελευταίες εβδομάδες ο ρυθμός έχει επιταχυνθεί.

Στις 22 Απριλίου συνελήφθησαν περίπου 20 μέλη του συλλόγου Ultras Ahlawy που στηρίζει την ποδοσφαιρική ομάδα του Καΐρου al Ahly. Αμέσως μετά ξεκίνησε εκστρατεία που ζητούσε το μποϊκοτάζ του σταδίου του Καΐρου και από τους οπαδούς της ομάδας να κάψουν τις κάρτες μέλους τους.

Η αστυνομία συνέλαβε τουλάχιστον 39 μέλη του συλλόγου –ανάμεσά τους και ανήλικους– στα σπίτια τους, σύμφωνα με το Αιγυπτιακό Μέτωπο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (EFHR), που κατήγγειλε ότι προφυλακίστηκαν με την κατηγορία της «τρομοκρατίας» και της σύστασης εγκληματικής οργάνωσης «με στόχο να καταστρέψουν το στάδιο του Καΐρου».

Οι Ultras διαδραμάτισαν κεντρικό ρόλο στην «επανάσταση» του 2011 που οδήγησε στην ανατροπή του Χόσνι Μουμπάρακ και βρίσκονται εδώ και καιρό στο στόχαστρο της κυβέρνησης του Αιγύπτιου προέδρου Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι. Η ομάδα τέθηκε εκτός νόμου το 2018 και δεκάδες μέλη της έχουν φυλακιστεί.

Ο Ταντάουι, υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές, ο οποίος το 2019 είχε δηλώσει στο αιγυπτιακό κοινοβούλιο «δεν μου αρέσει ο πρόεδρος», ανησυχεί για την τύχη περίπου 20 υποστηρικτών του.

Δεκαέξι κατηγορούνται για «συμμετοχή» ή «χρηματοδότηση» τρομοκρατικής οργάνωσης, για κατοχή «όπλων» και «εργαλείων προπαγάνδας». Και «εννέα άλλοι απήχθησαν εν μέση οδώ την ώρα που κατευθύνονταν στο γραφείο μου στο Κάιρο», δήλωσε.

O Μάγκντι εκτιμά ότι οι εκλογές του 2024 «δεν θα είναι ελεύθερες». Το 2018 ο Σίσι κέρδισε με τεράστια διαφορά τον μοναδικό αντίπαλό του στις εκλογές, ο οποίος όμως είχε δηλώσει ότι τον στηρίζει.

«Άνθρωποι συλλαμβάνονται για μια ανάρτηση στο Facebook, οπότε κανείς δεν νιώθει ασφαλής να διεξαγάγει καμία πολιτική δραστηριότητα», πρόσθεσε.

Νέες φυλακές – πρότυπα

Ο Ρασουάν εκτίμησε ότι «πρέπει να γίνει διαχωρισμός μεταξύ των μεμονωμένων περιστατικών και πιο γενικών φαινομένων», όπως ο εθνικός διάλογος ή η επιτροπή προεδρικών χαρών.

Την ώρα που οι αιγυπτιακές αρχές αρνούνται να διευκρινίσουν τον αριθμό των κρατουμένων, ΜΚΟ προσπαθούν να βασιστούν σε άλλα στοιχεία.

Το EFHR ανακοίνωσε ότι οι δικαστές αρμόδιοι για υποθέσεις τρομοκρατίας στη νέα φυλακή Μπαντρ, ανατολικά του Καΐρου, εξέτασαν το 2022, 25.034 αιτήματα για την παράταση της προφυλάκισης ατόμων.

Στο 98,6% των περιπτώσεων παρέτειναν κατά 45 ημέρες την προφυλάκιση «κυρίως για κρατούμενους για τους οποίους υπήρχαν ανησυχίες για την πολιτική τους δραστηριότητα», σημείωσε η ίδια πηγή.

Οι φυλακές αποτελούν το νέο μεγάλο εργοτάξιο του Καΐρου. Στα τέλη Μαρτίου ένα πέμπτο «κέντρο αποκατάστασης» εγκαινιάστηκε.

Τα νέα αυτά συγκροτήματα στην έρημο – με βιβλιοθήκες, ραφία και αγροδιατροφικά εργοστάσια, όπως είδε ανταποκριτής του AFP σε επίσκεψη που οργάνωσαν οι αρχές—θα αντικαταστήσουν τις δεκάδες ετοιμόρροπες φυλακές της Αιγύπτου.

Από τον Ιανουάριο όμως οι υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταγράψει 14 θανάτους κρατουμένων, εκ των οποίων τουλάχιστον πέντε στις νέες φυλακές.

Η καταστολή πλήττει και τις ΜΚΟ: Στις 14 Απριλίου ενημερώθηκαν διαβάζοντας την εφημερίδα της κυβέρνησης ότι μεταξύ των 81 Αιγύπτιων που προστέθηκαν στον κατάλογο των «τρομοκρατών» βρίσκονται πολλά μέλη τους. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων ότι επί πέντε χρόνια αυτοί δεν μπορούν να ταξιδέψουν ή να έχουν πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους.

Πηγή: ΑΠΕ