"Ποδαρικό" Απριλίου με αυξήσεις φωτιά- Πού αναμένονται ανατιμήσεις
Τι σημαίνουν για την Ελλάδα οι ρωσικές απειλές για σιτηρά και ενέργεια
Σε σκηνικό έντονης αβεβαιότητας κινείται η ελληνική οικονομία και κοινωνία με την ακρίβεια και τα ενεργειακά ζητήματα να αποτελούν τις κύριες πηγές ανησυχίας. Ήδη, βέβαια, με σειρά αυξήσεων σε κάθε είδους προϊόντα, όπως είχε άλλωστε προαναγγελθεί από πολλούς προμηθευτές, μπήκε ο Απρίλιος, που λόγω και του Πάσχα αλλά και της προγραμματισμένης εκκίνησης του τουρισμού είναι ένας μήνας “βαρόμετρο” για τη ζήτηση, την απασχόληση, αλλά και βέβαια τα οικονομικά των νοικοκυριών.
Η αγωνία πάντως για τις εξελίξεις είναι έκδηλη. Ενδεικτικά, μιλώντας το News247.gr με τα μέλη του Σωματείου Καταστηματαρχών Εστιάσεως Αναψυχής Ψυχαγωγίας της Χαλκίδας, ο “Ξένιος Ζευς” και στελέχη του Επιμελητηρίου της πολύπαθης Εύβοιας, που “βλέπει” τη μεγάλη αγορά των καταναλωτών της Αττικής ως σημείο αναφοράς, καταγράφει έναν έκδηλο προβληματισμό για την πορεία των οικονομικών δεδομένων, τόσο των νοικοκυριών όσο και των επιχειρήσεων. “Εάν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση είναι άγνωστο πού θα πάμε” αναφέρουν μεταφέροντας το κλίμα συνεχών ανατιμήσεων που βιώνουν, είτε ως καταναλωτές είτε ως επαγγελματίες, το τελευταίο διάστημα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι γίνεται λόγος για ανατιμήσεις που ξεπερνούν, ήδη από την 1η Απριλίου και το 20%, στις τιμές χονδρεμπόρων. “Οι ντομάτες έχουν γίνει σαν το μοσχάρι” αναφέρουν κάνοντας λόγο για τιμές που ξεπερνούν το 1.70 ευρώ το κιλό, ενώ οι ανατιμήσεις π.χ. στα φιλέτα κοτόπουλου φτάνουν το 40% και τις μοσχαρίσιες μπριζόλες το 20%. Όλα αυτά βέβαια προστίθενται σε ένα τριπλάσιο σε σχέση με πέρυσι οικονομικό κόστος λόγω των λογαριασμών ενέργειας αλλά και σε μια σειρά άλλων ανατιμήσεων που πέρα από τους επαγγελματίες πλήττουν και τα νοικοκυριά.
‘Ηδη, π,χ. σε αρκετές περιπτώσεις το ψωμί και τα αρτοσκευάσματα “τσιμπούν” προς τα πάνω, με άνοδο ακόμη και 20%, με τη χωριάτικη φρατζόλα να “ακουμπάει” και τιμές ακόμη και 1,10 ευρώ από 0,70 – 0,80 που ήταν πριν λίγους μήνες, αλλά και 0,90 πριν ένα μήνα. Ούτως λόγος βέβαια για τη ζάχαρη, τα έλαια, όπου π.χ. στα σπορέλαια, οι τιμές από το Σεπτέμβριο έχουν διπλασιαστεί.
Στο φόντο αυτό κι εν όψει Πάσχα παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι είναι άγνωστο το πώς θα κινηθεί το επίπεδο της ζήτησης αλλά των αντοχών των καταναλωτών.
Νέο ρεκόρ πληθωρισμού
Το στίγμα βέβαια θα καταγραφεί στις 8/4 οπότε και η ΕΛΣΤΑΤ θα δώσει τα στοιχεία για την κίνηση του εγχώριου δείκτη τιμών καταναλωτή. Βέβαια από χθες η Eurostat έδωσε μια πρώτη εικόνα με τις ανακοινώσεις για τον εναρμονισμένο δείκτη, που χρησιμοποιείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να υπάρχει εύκολη σύγκριση μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωζώνης. Με αυξητικό ρυθμό 8% κινείται με βάση τη Eurostat ο εναρμονισμένος δείκτης πληθωρισμού στην Ελλάδα τον Μάρτιο, την ώρα που ο μέσος όρος ανάμεσα στα κράτη της ευρωζώνης είναι στο 7,5%, από 5.9% τον Φεβρουάριο. Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή η ενέργεια σε επίπεδο ευρωζώνης έχει τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό αύξησης τον Μάρτιο (44,7%, έναντι 32,0% τον Φεβρουάριο) και ακολουθούν τα τρόφιμα, το αλκοόλ και ο καπνός (5,0%, έναντι 4,2% τον Φεβρουάριο), τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (3,4%, έναντι 3,1% τον Φεβρουάριο) και οι υπηρεσίες (2,7%, σε σύγκριση με 2,5% τον Φεβρουάριο).
Ειδικότερα, για την Ελλάδα ο εναρμονισμένος δείκτης κατέγραψε νέο ρεκόρ το Μάρτη, μετά την άνοδό του κατά 6,3% τον Φεβρουάριο. Σε μηνιαία βάση κινήθηκε ανοδικά κατά 2,7%.
Τιμές ρεύματος και βιομηχανίας
Στα στοιχεία βέβαια που υποδηλώνουν την κατάσταση που επικρατεί θα πρέπει να προσμετρήσει κανείς και την τεράστια αύξηση, της τάξης του 33,6%, που σημείωσε ο γενικός δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία (σύνολο εγχώριας και εξωτερικής αγοράς) τον Φεβρουάριο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Φεβρουαρίου 2021, έναντι μείωσης 0,03% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021 με το 2020.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η εκτίναξη στο κόστος παραγωγής των εγχώριων βιομηχανιών οφείλεται στις εξής μεταβολές των δεικτών των επιμέρους αγορών:
α. Στην αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού εγχώριας αγοράς κατά 34,5%, και
β. Στην αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού εξωτερικής αγοράς κατά 30,5%.
Παράλληλα, ο γενικός δείκτης παρουσίασε αύξηση 4,9% τον Φεβρουάριο 2022 σε σύγκριση με τον δείκτη του Ιανουαρίου 2022, έναντι αύξησης 3,3% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021.
Επίσης, σε επίπεδα ρεκόρ κινήθηκε η τιμή ρεύματος σε μέσους όρους στην χονδρεμπορική αγορά τον Μάρτιο. Έτσι έκλεισε στα 272,69 ευρώ/MWh, έναντι 211,71 ευρώ/MWh τον Φεβρουάριο και 57,64 ευρώ/MWh πέρυσι.
Είναι, δε, ο πέμπτος συνεχής μήνας που καταγράφεται μέση τιμή στις χονδρεμπορικές αγορές ρεύματος σε επίπεδα των 200 ευρώ/MWh, κάτι που βέβαια οδηγεί σε τιμή στη λιανική άνω 300 ευρώ/MWh.
Συμπληρωματικός προϋπολογισμός
Στο φόντο αυτό το οικονομικό επιτελείο την προσεχή εβδομάδα θα προχωρήσει στην κατάθεση συμπληρωματικού προϋπολογισμού ύψους 2 δις ευρώ ,ώστε να χρηματοδοτηθούν οι αυξημένες δαπάνες για τα μέτρα που έλαβε ή ετοιμάζεται να λάβει η κυβέρνηση, ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται το μακροοικονομικό σενάριο που θα κατατεθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα σταλεί τον Απρίλιο στη Κομισιόν. Δηλαδή των στόχων για έλλειμμα, ανάπτυξη και πληθωρισμό. Είναι προφανές, ότι οι εκτιμήσεις που είχαν καταγραφεί τον περασμένο Νοέμβριο ΑΕΠ δεν ανταποκρίνονται πλέον στην πραγματικότητα καθώς μόνο στο μέτωπο της ανάπτυξης εκτιμάται ότι θα χαθεί μία ποσοστιαία μονάδα σύμφωνα με τις πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις. Δε λείπουν και οι προβλέψεις που αναφέρουν ότι οι απώλειες είναι πιθανό να διευρυνθούν έως και δυόμιση μονάδες. Ανάλογα και στον πληθωρισμός ακόμη και προβλέψεις για πάνω από 6% είναι πιθανό να γίνουν πράξη από το 0,8% (εναρμονισμένος δείκτης) που είχε καταγραφεί στο τέλος του 2021.
Κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού και σενάρια
Με βάση πάντως όσα αναφέρει στην εβδομαδιαία της ανάλυση η Alpha Bank “υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με το εάν μπορεί να προκύψει μία δομική αλλαγή στο επίπεδο του πληθωρισμού που συνδέεται με την προσπάθεια ενεργειακής απεξάρτησης από τα προϊόντα άνθρακα. Οι ανησυχίες αυτές επιτείνονται εξαιτίας της τρέχουσας γεωπολιτικής αναταραχής στην Ευρώπη που μπορεί να οδηγήσει σε ανασχεδιασμό των εφοδιαστικών αλυσίδων και συνιστά μία τάση αντιστροφής του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης. Ανεξάρτητα, πάντως, από το εάν οι πληθωριστικές πιέσεις συνιστούν προσωρινό ή μονιμότερο φαινόμενο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο πληθωρισμός, μεσοπρόθεσμα, δεν θα επιστρέψει στο προ-πανδημικό επίπεδο Επιπλέον, η γεωπολιτική αβεβαιότητα καθυστερεί την επιστροφή στην κανονικότητα τόσο του ποσοστού αποταμίευσης -και κατά συνέπεια της ροπής προς κατανάλωση-, όσο και του επενδυτικού σχεδιασμού των νοικοκυριών. Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ καλείται να διαχειριστεί μία μακροοικονομική διαταραχή, η οποία, βραχυπρόθεσμα, ωθεί τον πληθωρισμό πολύ πάνω από τον στόχο του 2% και επιβραδύνει τον ρυθμό ανάπτυξης” σημειώνει η Alpha Bank.
Καμπανάκι από το ΔΝΤ
Στο μεταξύ σε επί τα χείρω αναθεώρηση των προβλέψεών του για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά μία ποσοστιαία βαθμίδα προχώρησε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), αναμένοντας πλέον αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,5% το 2022.
Παράλληλα, όπως σημειώνει το Ταμείο, η ισχυρότερη και πιο επίμονη αύξηση του ενεργειακού κόστους αναμένεται να ανεβάσει τον πληθωρισμό στο 4,5% φέτος. Αναλυτικά, σύμφωνα με το ΔΝΤ, η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα παραμείνει ισχυρή παρά τις δυσμενείς επιπτώσεις του πολέμου και τον υψηλό πληθωρισμό Όπως αναφέρει, “οι έμμεσες επιδράσεις και ο αντίκτυπος του υψηλότερου πληθωρισμού στο διαθέσιμο εισόδημα και στην κατανάλωση είναι πιο σημαντικές. Επιπλέον, η αυξημένη αποστροφή κινδύνου και η μειωμένη καταναλωτική εμπιστοσύνη αναμένεται να καθυστερήσουν επενδύσεις και να περιορίσουν την ανάκαμψη του τουρισμού. Όλοι μαζί αυτοί οι παράγοντες αναμένεται να περιορίσουν φέτος την ανάπτυξη κατά μία πλήρη ποσοστιαία μονάδα στο 3,5%. Η ισχυρότερη και πιο επίμονη αύξηση των τιμών της ενέργειας αναμένεται να ωθήσει τον μέσο πληθωρισμό στο 4,5% το 2022, προτού σταθεροποιηθεί στο 1,9% μεσοπρόθεσμα. Οι αβεβαιότητες και οι «καθοδικοί» κίνδυνοι συνεχίζουν να θολώνουν τις προοπτικές. Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να προκαλέσει ελλείψεις ενέργειας και να προσθέσει ισχυρότερες από τις αναμενόμενες πιέσεις στον εγχώριο πληθωρισμό, στον τουρισμό, στην αποστροφή του κινδύνου και να προκαλέσει ταχύτερη σύσφιξη των παγκόσμιων χρηματοοικονομικών συνθηκών. Άλλοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν νέα κύματα λοιμώξεων από την Covid-19 που θα προκαλέσουν οικονομικές διαταραχές, καθώς και τα ρίσκα που συνδέονται με την απορρόφηση των δανείων και των επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ενώ η συνεχιζόμενη υποστηρικτική στάση της ΕΚΤ είναι διευκολυντικός παράγοντας, οι πιέσεις για περισσότερες δαπάνες και οι φορολογικές περικοπές που δεν έχουν αντισταθμιστεί δημοσιονομικά θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη μεσοπρόθεσμη πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος και διευρύνοντας τα spreads” αναφέρει το ΔΝΤ.
Πηγή: Γιώργος Αλεξάκης/ news247
Τι σημαίνουν για την Ελλάδα οι ρωσικές απειλές για σιτηρά και ενέργεια
Ανοιχτή πληγή για την ελληνική οικονομία αποτελούν οι κυρώσεις της Ρωσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ η νέα προειδοποίηση -απειλή της Μόσχας για περιορισμό και των εξαγωγών σιτηρών μόνο στις φιλικά προσκείμενες αγορές δημιουργεί το επικίνδυνο «μικροκλίμα» ενός νέου πληθωριστικού «τσουνάμι».
Από τα στοιχεία του διμερούς εμπορίου εξάλλου είναι ξεκάθαρη η έντονη εξάρτηση της χώρας μας από την Μόσχα καθώς τόσο τα ενεργειακά όσο και τα γεωργικά προϊόντα ευρίσκονται στις πρώτες θέσεις των ελληνικών εισαγωγών από τη Ρωσία.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Μόσχας, ο όγκος διμερούς εμπορίου 2021 ανήλθε σε 4,504 δις ευρώ έναντι 3,094,86 δις το 2020 (+45,4%), με το εμπορικό ισοζύγιο του 2021 να παρέμεινε έντονα ελλειμματικό, διαμορφούμενο σε – 4,090 δις ευρώ έναντι 2,772 δις ευρώ το 2020, με το εμπορικό έλλειμμα σε βάρος της χώρας να έχει διευρυνθεί κατά 47,58%.
Εξαιρουμένων των ενεργειακών προϊόντων, ο όγκος διμερούς εμπορίου 2021 ανήλθε σε 844,93 εκατ. ευρώ έναντι 629,43 εκατ. ευρώ το 2020 (+ 34,24%). Το εμπορικό ισοζύγιο 2021 παρέμεινε ελλειμματικό, διαμορφούμενο σε -441,93 εκατ. έναντι – 311,31 εκ. το 2020 (+41,96%).
Εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα
Όσον αφορά στα κύρια εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα, η εισαγωγική τους αξία, έτους 2021, διαμορφώθηκε στο σιτάρι, σμιγάδι (μείγμα από σιτάρι και κριθάρι) στα 60,8 εκ.ευρώ (+97,35% έναντι του 2020) και στο καλαμπόκι στα 33,2 εκατ. ευρώ (+1.124,06% έναντι του 2020).
Όσον αφορά στην εισαχθείσα ποσότητα, έτους 2021, ήταν στο σιτάρι- σμιγάδι διαμορφώθηκε σε 223,6 χιλ. τόνους (+56,15% έναντι του 2020) και στο καλαμπόκι: 135,0 χιλ. τόνους (+787,60% έναντι του 2020).
Με βάση τα ανωτέρω, η αύξηση (+64,3%) της συνολικής αξίας των εισαγωγών γεωργικών προϊόντων από τη Ρωσία, έτους 2021, ήταν υπερδιπλάσια της αύξησης της συνολικά εισαχθείσας ποσότητας (+26,38%), γεγονός που υποδηλώνει την ήδη ανοδική τάση των διεθνών τιμών των γεωργικών πρώτων υλών μετά την πανδημία.
Ενεργειακά προϊόντα
Περιλαμβανομένων των ενεργειακών η Ρωσία το 2021 ανέρχεται στο 4ος προμηθευτής της Ελλάδας με τις ελληνικές εισαγωγές να ανέρχονται σε 4,29 δις ευρώ έναντι 2,93 δις το 2020 (+46,50%) υπερβαίνοντας την επίδοσή του 2019 που ήταν 4,082,51 δις ευρώ.
Τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην αξία των ελληνικών εισαγωγών, έτους 2021, είχαν τα: ορυκτέλαια από πετρέλαιο ή ασφαλτούχα ορυκτά (40,32%), αέριοι υδρογονάνθρακες (26,47%),ορυκτέλαια ακατέργαστα (17,58%), αργίλιο σε ακατέργαστη μορφή (5,95%), χαλκός καθαρισμένος / κράματα χαλκού (2,41%).
Μεταξύ των κυριότερων ελληνικών εισαγωγών από τη Ρωσία, έτους 2021, τις μεγαλύτερες
αυξήσεις σε αξία έναντι του έτους 2020, κατέγραψαν τα εξής προϊόντα:
– οπτάνθρακας (κοκ) από πετρέλαιο (+22.105,4%),
– Κορδόνια, καλώδια, σχοινιά (+9.733,6%),
-Χυτοσίδηροι ακατέργαστοι (+5.398,2%),
– Μόλυβδος σε ακατέργαστη μορφή (+1.824,2%),
– Καλαμπόκι (+1.124,1%),
– Αέριοι υδρογονάνθρακες (+243,1%).
Ενώ τις μεγαλύτερες μειώσεις σε αξία, σε σχέση με το έτος 2020, κατέγραψαν τα εξής προϊόντα:
- Σύρματα από χαλκό (δεν είχαν πραγματοποιηθεί εισαγωγές το 2020),
- Απορρίμματα / θραύσματα σιδήρου ή χάλυβα (-72,8%),
- Εμπιστευτικά προϊόντα (-56,6%)
- Χοντρόσυρμα από χαλυβοκράματα (-52,6%)
- Χαρτί / χαρτόνια για ανακύκλωση (-36,4%),
- Χαρτί / χαρτόνια κραφτ (-25,5%),
- Φωσφινικά υποσφωφορώδη, πολυφωσφορικά (-18,3%).
Ελληνικές εξαγωγές
Σε ό,τι αφορά στις εγχώριες εξαγωγές η Ρωσία ήταν ο 41ος πελάτης της Ελλάδας το 2021, με τις ελληνικές εξαγωγές (περιλαμβανομένων των ενεργειακών προϊόντων) να ανέρχονται σε 206,62 εκατ. έναντι 161,40 εκατ. ευρώ το 2020 σημειώνοντας αύξηση κατά 28,02% προσεγγίζοντας την επίδοση του 2019 που ήταν 208,55 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι η απάντηση της Μόσχας στην επιβολή κυρώσεων για την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 ήταν το εμπάργκο στις εισαγωγές τροφίμων από τη Δύση, που έπληξαν σημαντικά την δυναμική των εξαγωγών των ελληνικών αγροτικών προϊόντων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι με βάση τα στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης τα αγροτικά προϊόντα κάλυπταν πριν την επιβολή του εμπάργκο, το 41,5% των ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσία με την αξία τους να αγγίζει το επίπεδο των 406 εκατ. ευρώ,
Πηγή: Δανάη Αλεξάκη, Η Ναυτεμπορική
Ο πληθωρισμός τρώει μισθούς και καταθέσεις – Πού έρχονται νέες αυξήσεις-φωτιά
Αντιμέτωπα με ένα πρωτοφανές πληθωριστικό σπιράλ, που μειώνει δραματικά εισοδήματα και καταθέσεις, ναρκοθετώντας τα επίπεδο διαβίωσης, βρίσκονται τα νοικοκυριά στη χώρα μας, καθώς το κύμα ακρίβειας εντείνεται ταχύτατα μήνα με τον μήνα.
H εκρηκτική αύξηση του εναρμονισμένου δείκτη πληθωρισμού, που τροφοδοτείται από τη συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση η οποία έχει επηρεάσει πλέον το σύνολο των τιμών προϊόντων και υπηρεσιών ευρείας κατανάλωσης, στο 8% από 6,3% τον Φεβρουάριο δείχνει ότι την προσεχή Παρασκευή η ΕΛΣΤΑΤ θα ανακοινώσει μεταβολή του εθνικού δείκτη καταναλωτή κατά 9%,που θα αποτελεί ιστορικό ρεκόρ.
Ακόμα και ο πρωθυπουργός στη συνάντηση που είχε με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας προειδοποίησε για ποσοστά πληθωρισμού τα οποία δεν είχαμε ξαναδεί εδώ και σαράντα χρονιά, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να υπάρξει προετοιμασία για μια περίοδο παρατεταμένης αβεβαιότητας και αστάθειας, καθώς δεν φαίνεται αυτή τη στιγμή να υπάρχει κάποια ιδιαίτερη αισιοδοξία για το τέλος των εχθροπραξιών στην Ουκρανία.
Αλλωστε η ακρίβεια και η συνακόλουθη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος ασκεί ισχυρή πολιτική πίεση στην κυβέρνηση που αναγκάζεται να καταθέσει συμπληρωματικό προϋπολογισμό την προσεχή εβδομάδα ύψους 2 δισ. ευρώ για να καλύψει τις αυξημένες δαπάνες για στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Πλήττονται χαμηλά και μεσαία εισοδήματα
Oι μεγάλες αυξήσεις σε προϊοντα ευρείας κατανάλωσης πλήττουν κυρίως τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα που καταναλώνουν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους για αγαθά και υπηρεσίες, τα οποία ανατιμώνται εβδομάδα με την εβδομάδα.
Οι συνεχείς ανατιμήσεις λειτουργούν αρνητικά για τις καταθέσεις. Εκτός από τη μηνιαία μείωση της αγοραστικής δύναμης, ο πληθωρισμός χτυπάει και τις αποταμιεύσεις των Ελλήνων, οι οποίοι όχι μόνο δεν έχουν οφέλη λόγω των μηδενικών επιτοκίων αλλά επιπλέον υφίστανται απώλειες από τις πληθωριστικές πιέσεις που εκδηλώνονται στην οικονομία. Ευνόητα, οι καταθέσεις χάνουν σημαντικό μέρος της αξίας τους, αφού το μηδενικό επιτόκιο κατάθεσης δεν καλύπτει καμία από τις πληθωριστικές απώλειες.
Το πληθωριστικό σοκ των τελευταίων μηνών μειώνει δραματικά την αγοραστική δύναμη και το βιοτικό επίπεδο, ειδικότερα των χαμηλόμισθων. Εκτιμάται ότι ποσό που αντιστοιχεί σε ενάμιση μέσο μισθό χάνουν τα νοικοκυριά από τις ανατιμήσεις σε σειρά αγαθών και υπηρεσιών, καθώς η μηνιαία επιβάρυνση για μια τετραμελή οικογένεια υπολογίζεται ότι φτάνει με συντηρητικές εκτιμήσεις τα 151 ευρώ μηνιαίως ή 1.812 ευρώ ετησίως.
Όσον αφορά τον κατώτατο μισθό, η μείωση της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού από 4,5% τον Αύγουστο του 2021 διευρύνθηκε τον Δεκέμβριο σε 10,4%. Τον Ιανουάριο του 2022, η προγραμματισμένη αύξηση του κατώτατου μισθού περιόρισε την απώλεια αγοραστικής δύναμης μόλις κατά 0,2%, αφού χωρίς αυτήν η απώλεια θα ήταν 12,3%. Ωστόσο, όπως διευκρινίζεται, οι υπολογισμοί αυτοί αφορούν τον μεικτό κατώτατο μισθό. Αν αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές, τότε τον Ιανουάριο του 2022 η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του καθαρού κατώτατου μισθού ξεπέρασε το 14% έναντι του Ιανουαρίου του 2021, όταν η αντίστοιχη ετήσια απώλεια τον Δεκέμβριο του 2021 ήταν 12,1%. Την «μπαγκέτα» των ανατιμήσεων συνεχίζει να κρατά η ενέργεια -ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο και καύσιμα-, με αυξήσεις ρεκόρ. Αυτές οι αυξήσεις γίνονται εμφανείς για κάθε νοικοκυριό όταν παραλαμβάνει τον λογαριασμό ρεύματος ή φυσικού αερίου.
Αυξήσεις έως και 30% σε προϊόντα
Η ενεργειακή κρίση προκαλεί αλλεπάλληλες αυξήσεις στις τιμές προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, με την κατάσταση να επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ουσιαστικά πρόκειται για μια παρατεταμένη ακρίβεια που ξεκίνησε τον περασμένο Σεπτέμβριο και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι οι ανατιμήσεις είναι διαρκείς, με τους καταναλωτές να μειώνουν τις αγορές τους στα απολύτως απαραίτητα. Μάλιστα ορισμένες επιχειρήσεις του χονδρικού εμπορίου δεν έχουν συγκεκριμένους τιμοκαταλόγους, καθώς οι τιμές μπορεί να αλλάξουν από τη μια στιγμή στην άλλη. Είναι χαρακτηριστικό ότι Έλληνας εισαγωγέας έκλεισε πριν από λίγες ημέρες συμφωνία για την παραλαβή προϊόντων σε συγκεκριμένη τιμή, η οποία αυξήθηκε κατά 15% μέχρι να φτάσουν στην Ελλάδα. Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να αυξηθούν οι τιμές σε δεκάδες βασικά αγαθά, σε ποσοστό που θα φθάσει ακόμη και το 30%.
Η λίστα των ανατιμήσεων
Ειδικότερα, στη λίστα των προϊόντων που αναμένεται να ανατιμηθούν μέχρι τα μέσα Μαΐου περιλαμβάνονται τα εξής προϊόντα:
- σπορέλαια από 9% έως 30%,
- αλεύρι έως 26%,
- ζωοτροφές έως 25%,
- σιμιγδάλι 15%,
- ελαιόλαδο από 9% έως13%,
- φρυγανιές 11%,
- μπισκότα από 6% έως 11%,
- ψωμί για τοστ 12%,
- παξιμάδια 11%,
- ψωμί 8%,
- αλλαντικά 6%,
- κρουασάν 20%,
- χαρτικά 10%,
- μαρμελάδες 10%,
- ρύζι 7,5%,
- οδοντόκρεμες 5%,
- υγρό πιάτων 9%,
- τσάι 5%,
- τυριά από 1,5% έως15%,
- γάλα και χυμοί 3%
Σημαντικές είναι οι ανατιμήσεις και στα κρέατα. Ενδεικτικά το ελληνικό αρνί πωλείται σήμερα από 6,5 ευρώ έως 7 ευρώ το κιλό (από 5,30 ευρώ έως 5,80 ευρώ το κιλό πέρυσι), το κατσίκι από 6,6 ευρώ έως 7,20 ευρώ (από 5,5 έως 6 ευρώ πέρυσι), τα χοιρινά από 2,6 ευρώ έως 2,8 ευρώ (από 2,2 ευρώ έως 2,4 ευρώ πέρυσι) και τα εγχώρια μοσχάρια από 5,6 ευρώ έως 6,2 ευρώ το κιλό (από 4,6 ευρώ έως 5,6 ευρώ το κιλό πέρυσι). Σημαντικό ρόλο στην αύξηση των τιμών στα κρέατα, εκτός από το υψηλό κόστος της ενέργειας, παίζουν και οι συνεχείς ανατιμήσεις στις ζωοτροφές, οι οποίες μέχρι σήμερα ξεπερνούν το 60%. ενώ περίπου 25% ακόμη θα σημειώσουν άνοδο τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Πηγή: Σίσσυ Σταυροπιερράκου, Ημερησία
Ενεργειακή κρίση: Πού στηρίζεται η συγκρατημένη αισιοδοξία για αποκλιμάκωση τιμών
Προσδοκίες ότι θα ξεκινήσει η αποκλιμάκωση των τιμών στην ενέργεια, φέρνουν οι τελευταίες τάσεις στην αγορά, αλλά και η προσπάθεια Ρωσίας και Δύσης να βρεθεί ένας δίαυλος οικονομικής επικοινωνίας.
Αναλυτές σημειώνουν ότι το βλέμμα των Ρώσων και ειδικά του Βλαντίμιρ Πούτιν είναι στην επόμενη μέρα και προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται όλες οι προσπάθειες. Αυτό που θέλουν στη Ρωσία είναι να βρεθεί μία μίνιμουμ επαφή με τη Δύση, ώστε να μην απομονωθεί μία χώρα που έχει κάνει σοβαρά βήματα οικονομικής προόδου τα τελευταία χρόνια και έχει αυξηθεί σημαντικά το βιοτικό της επίπεδο.
Από την άλλη, η Ευρώπη ναι μεν θέλει να προχωρήσει στην απεξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά από την άλλη γνωρίζει ότι στο άμεσο μέλλον κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δύσκολο να συμβεί.
Μέσα σε αυτό το κλίμα οι δύο πλευρές προσπαθούν να βρουν μία κοινά αποδεκτή φόρμουλα επικοινωνίας. Το αν αυτό θα συμβεί είναι εξαιρετικά δύσκολο να το προβλέψει κανείς, ειδικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, που έσπασε το όποιο κλίμα εμπιστοσύνης υπήρχε ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Μεγάλη πτώση λόγω επιδότησης στο diesel κίνησης
Την ίδια στιγμή οι τιμές σε φυσικό αέριο, πετρέλαιο και ηλεκτρικό ρεύμα, δείχνουν μια τάση αποκλιμάκωσης. Βέβαια, αυτό είχε φανεί και στο πρόσφατο παρελθόν, ωστόσο, οι όποιες προσδοκίες διαψεύστηκαν.
Και δεν είναι μόνο οι διεθνείς αγορές, αλλά και η εσωτερική αγορά, ειδικά στα καύσιμα, όπου η άμεσα προσαρμογή των τιμών στην αντλία, όταν οι διεθνείς τιμές υποχωρούν αποτελεί μάλλον κάτι εξαιρετικά αδύνατο, σε μία αγορά με πολλές παθογένειες.
Σήμερα φάνηκαν στην αντλία κάποια δειλά σημάδια αποκλιμάκωσης, αλλά εντελώς ανεπαίσθητα. Η αμόλυβδη βενζίνης παραμένει σε μέσα επίπεδα πάνω από τα 2 ευρώ το λίτρο, ενώ χθες και αυτό είναι απορίας άξιο, η μέση τιμή του diesel κίνησης πέρασε τα 2 ευρώ το λίτρο, που αποτελεί ιστορικό υψηλό.
Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης, από το Παρατηρητήριο Τιμών η μέση τιμή της αμόλυβδης ήταν χθες στα 2,076 ευρώ το λίτρο και το diesel κίνησης στα 2,005 ευρώ το λίτρο, μία διαφορά δηλαδή στα 7,1 λεπτά το λίτρο.
Προκειμένου να αντιληφθεί κάνεις την διαφορά, αρκεί να σημειώσουμε ότι στις 15 Μαρτίου, όπου και εντοπίζονται οι υψηλότερες τιμές στη βενζίνη, η μέση τιμή της αμόλυβδης ήταν τα 2,106 ευρώ το λίτρο και για το diesel κίνησης στα 1,993 ευρώ το λίτρο, μία διαφορά δηλαδή 11,3 λεπτών.
Από νωρίς το απόγευμα πάντως, οι τιμές στο diesel κίνησης, έχουν παρουσιάσει σημαντική πτώση. Σε κάποιες περιπτώσεις πάντως η μείωση φτάνει ακόμη και τα 20 λεπτά το λίτρο (15 από την επιδότηση και 5 – 8 λεπτά από την μείωση των διεθνών τιμών).
Πτώση σε πετρέλαιο, ρεύμα και φυσικό αέριο
Στο μεταξύ χθες η τιμή του φυσικού αερίου υποχώρησε κατά 11,5% στα 111 ευρώ η μεγαβατώρα, μετά την αρχική άνοδο. Το πετρέλαιο νωρίς το μεσημέρι άγγιξε τα 100 δολάρια το βαρέλι, με χαμηλό τα 100,35 δολάρια και λίγο μετά τις 19:00 σημείωνε μικρή πτώση.
Η αλλαγή τάσης για το «μαύρο χρυσό» είναι απόρροια της απόφασης των ΗΠΑ να ρίξει στην αγορά μέρος από τα στρατηγικά αποθέματα, κίνηση που θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα οι χώρες μέλη του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας συμφώνησαν να προχωρήσουν σε συντονισμένη αποδέσμευση ποσότητας πετρελαίου από τα στρατηγικά αποθέματά τους, ενώ οι ποσότητες και ο χρόνος της αποδέσμευσης θα συμφωνηθούν εντός της επόμενης εβδομάδας.
Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος βρέθηκε οριακά πάνω από τα 200 ευρώ την μεγαβατώρα, κάτι που είχε πολύ καιρό να συμβεί. Συγκεκριμένα έκλεισε στα 202,68 ευρώ με πτώση σχεδόν 10%.
Το εντυπωσιακά είναι ότι στο μίγμα της ηλεκτρικής ενέργειας το φυσικό αέριο συμμετέχει με σχεδόν 60% (58,33%), κάτι που είχε να συμβεί μεγάλο χρονικό διάστημα.
Πηγή: Θανάσης Παπαδής, Ημερησία
Πόλεμος και ακρίβεια αλλάζουν τις εκλογικές συμπεριφορές των κομμάτων
Ακόμα κι αν δεν ομολογείται ρητά, η διαπίστωση στα πολιτικά επιτελεία των κομμάτων είναι κοινή: Οι ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων 5 μηνών έχουν αλλάξει δραστικά το οικονομικό τοπίο στην Ελλάδα, όπως άλλωστε και στην υπόλοιπη Ευρώπη, και αυτό είναι πολύ πιθανό να έχει ευθεία επίδραση και στο πολιτικό τοπίο, καθώς εισερχόμαστε, πλέον, στον τελευταίο χρόνο διακυβέρνησης της χώρας από την κυβέρνηση Μητσοτάκη η οποία προέκυψε από τις εκλογές του Ιουλίου του 2019.
Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις
Ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιούργησε νέα γεωπολιτικά δεδομένα στην Ευρώπη και ανέδειξε ένα μεγάλο, όπως καταγράφεται στις σχετικές δημοσκοπήσεις, τμήμα της ελληνικής κοινωνίας που εμφανίζεται απρόθυμο να καταδικάσει ρητά και κατηγορηματικά την απόφαση Πούτιν, είτε διότι παραδοσιακά πιστεύει στην κοινή μοίρα και πορεία των λαών Ελλάδος και Ρωσίας, είτε θεωρεί υποκριτική τη στάση της Δύσης που στρέφεται εναντίον της Ρωσίας λόγω της επέμβασης στην Ουκρανία, δεν κάνει όμως το ίδιο με την επέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο ή τις συνεχείς απειλές της γείτονος σε βάρος της Ελλάδας.
Αυτό δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα στην κυβερνητική παράταξη που επέλεξε εξαρχής να συμπορευθεί πλήρως με τις άλλες κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ στην ομόθυμη καταδίκη της Ρωσίας.
Πιο προσεκτικός -και χωρίς την υποχρεωτική πολιτική θέση- ο ΣΥΡΙΖΑ καταδίκασε μεν την επίθεση, ωστόσο, η όλη ρητορική του δεν κλείνει την πόρτα στο κομμάτι αυτό της κοινωνίας που αμφιρρέπει.
Από αυτό το τμήμα του πληθυσμού επιχειρεί να αποκομίσει κέρδη με μια φιλορωσική ρητορική ο Κυριάκος Βελόπουλος, ενώ προσεκτικό είναι και το ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ, του οποίου η φιλοευρωπαϊκή στάση στο θέμα δεν συνοδεύεται από κορώνες εναντίον του Πούτιν και της Ρωσίας.
Η οικονομική παράμετρος
Πέραν του γεωπολιτικού, σημαντικό πρόβλημα συνιστά και το οικονομικό κομμάτι των εξελίξεων, με το ενεργειακό πρόβλημα που μεταφράζεται σε καλπάζουσα ακρίβεια να είναι στο επίκεντρο.
Οπως είναι προφανές, εδώ το κεντρικό πρόβλημα το έχει η κυβέρνηση, η οποία προσπάθησε να καλύψει ένα μέρος της ακρίβειας με στοχευμένη επιδοματική πολιτική, αλλά είδε την Ευρωπαϊκή Ένωση να μην καταφέρνει να συμφωνήσει (όπως είχε κάνει με την προμήθεια των εμβολίων του κορονοϊού αλλά και με την αμοιβαιοποίηση χρέους που οδήγησε στο Ταμείο Ανάκαμψης) σε κοινή πολιτική αντιμετώπισης του κύματος ακρίβειας.
Αυτή η εξέλιξη οδήγησε τον Κυριάκο Μητσοτάκη να εντάξει νέες παραμέτρους στην πολιτική και εκλογική στρατηγική του: Από την αόριστη αναφορά περί «εκλογών στην ώρα τους» ή «στο τέλος της τετραετίας», πέρασε σε πιο συγκεκριμένη περιγραφή, προσδιορίζοντας τις κάλπες «στο τέλος της άνοιξης του 2023».
Με αυτό επιτυγχάνει κυρίως δύο πράγματα:
- Στέλνει ένα καθαρό μήνυμα σε υπουργούς, βουλευτές και κομματικά στελέχη ότι η κυβερνητική θητεία έχει ακόμα έναν ολόκληρο χρόνο μπροστά της, εντός του οποίου το Μέγαρο Μαξίμου θα συνεχίσει να αξιολογεί τους πάντες, συνεπώς καλό είναι από την εκλογολογία να περάσουν στην πραγματική παραγωγή πολιτικής.
- Δίνει στην κυβέρνησή του τον απαραίτητο χρόνο ώστε να ολοκληρωθεί η δύσκολη περίοδος της ακρίβειας και με πολιτικές που αυτή την περίοδο βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού, να εξαλείψει την φθορά που υφίσταται αργά αλλά σταθερά από τον περασμένο Νοέμβριο σε όλες τις μετρήσεις της κοινής γνώμης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θεωρεί ότι εάν η ακρίβεια επεκταθεί πέραν του καλοκαιριού (σενάριο που συγκεντρώνει λίγες, μόνο, πιθανότητες) οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα δεχθούν ισχυρότατες πιέσεις από τις κοινωνίες για να λάβουν μέτρα όχι μόνο απεξάρτησης από την ρωσική ενέργεια, αλλά και ανακούφισης των Ευρωπαίων πολιτών από τα άλματα του τιμαρίθμου.
Οι προσδοκίες της αντιπολίτευσης
Αντίστοιχες, αλλά από την απέναντι όχθη, είναι οι προσδοκίες της αντιπολίτευσης, κυρίως της αξιωματικής. Οσο η ακρίβεια διατηρείται και οξύνεται στην ελληνική οικονομία, τόσο η προσπάθεια των κομμάτων που αντιπολιτεύονται τη Νέα Δημοκρατία είναι η οικονομική δοκιμασία των καταναλωτών να μετατραπεί σε πολιτική απόρριψη της κυβέρνησης.
Το κλειδί εδώ είναι η διάρκεια της ακρίβειας, καθώς έως τώρα η Νέα Δημοκρατία έχει καταφέρει να πείσει την πλειοψηφία των πολιτών ότι το πρόβλημα είναι (κυρίως) εισαγόμενο, σχετίζεται με τον πόλεμο που εξελίσσεται στα ουκρανικά εδάφη και πως, σε ό,τι αφορά στην εγχώρια διάστασή του, η κυβέρνηση θα φορολογήσει με 90% τα «υπερκέρδη» των εταιρειών παροχής ηλεκτρικής ενέργειας.
Ωστόσο, τόσο στην Κουμουνδούρου όσο και στη Χαριλάου Τρικούπη εκτιμούν πως ενδεχόμενη παράταση της ακρίβειας για μερικούς μήνες ακόμα, αναπόφευκτα θα στρέψει κι άλλα τμήματα του εκλογικού σώματος εναντίον της κυβέρνησης, όπως συμβαίνει πάντοτε σε αυτές τις περιπτώσεις.
Ήδη βρισκόμαστε στις πρώτες κινήσεις του εκλογικού σκακιού, κι αναμένεται έως τις προσεχείς εκλογές να υπάρξουν πολλές νέες πρωτοβουλίες, αλλά και ανατροπές.
Πηγή: Διαμαντής Σεϊτανίδης, Ημερησία
Πηγές: Γιώργος Αλεξάκης, news247/ Δανάη Αλεξάκη, Η Ναυτεμπορική/ Θανάσης Παπαδής, Διαμαντής Σεϊτανίδης, Σίσσυ Σταυροπιερράκου, Ημερησία