Αντώνης Σύκαρης: O άνθρωπος στην κορυφή του κόσμου

Αντώνης Συκάρης: Το final push προς την παγκόσμια καταξίωση

«Είμαι ένας απλός ορειβάτης, ένας άνθρωπος που αγαπάει τα βουνά και ασχολείται 31 χρόνια με αυτό το άθλημα», είχε σημειώσει πριν από λίγο καιρό ο Αντώνης Συκάρης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, από το Ισλαμαμπάντ του Πακιστάν.

Εκεί όπου συνέχιζε την αποθεραπεία του μετά τη μάχη με την κορυφή Κ2, την πιο δύσκολη στον πλανήτη. Ο απλός αυτός, στη διάδρασή του με όλους άνθρωπος, ο οποίος έχει λάβει πια διαστάσεις μύθου δεν είναι πλέον κοντά μας.

Τον επίλογο της ζωής του τον έγραψε στο βουνό, με την ιστοσελίδα thehimalayantimes.com, να αναφέρει χαρακτηριστικά στην ανταπόκριση της 12ης Απριλίου από το Νεπάλ:

«Το Βουνό Dhaulagiri ενέγραψε την πρώτη του απώλεια σε αυτή την αναρριχητική περίοδο καθώς ένα διακεκριμένος ορειβάτης από την Ελλάδα άφησε την τελευταία του πνοή, ενώ κατερχόταν από την κορυφή, νωρίς σήμερα το πρωί, επιβεβαιώνουν πηγές από το καμπ. Ο Αντώνιος Συκάρης, που αρρώστησε πιο κάτω από την κορυφή ενώ κατέβαινε το βουνό, έφυγε από τη ζωή σε υψόμετρο 7.400 μέτρων, σύμφωνα με πηγές. Ο Αντώνιος Συκάρης ήταν μαζί με τον Dawa Sherpa. Ο Έλληνας αλπινιστής, μαζί με τον οδηγό του Dawa Sherpa σκαρφάλωσαν στο βουνό των 8.167 μέτρων την περασμένη Δευτέρα. Μέλος της αποστολής που διαχειριζόταν η Seven Summit Treks, ο Αντώνιος είχε ήδη ανεβεί -μεταξύ άλλων- στο Όρος Everest, στο Όρος Lhotse και στο Όρος Annapurna. Ο Dawa, που βοήθησε τον αναρριχητή για ώρες στην κατάβασή του, αναμένει επίσης την ομάδα διάσωσης κοντά στο Camp III, όπως επίσης μετέφεραν πηγές. Η Seven Summit Treks έχει ενεργοποιήσει μια ομάδα για να διασώσει τον Dawa και να περισυλλέξει το σώμα του Αντώνιου από το ψηλό σημείο, όπως είπε ο πρόεδρος του SST Mingma Sherpa. Η οικογένειά του έχει ενημερωθεί για το συμβάν».

Είναι η στιγμή, στα μέσα Απριλίου, που το μακρινό Νεπάλ φέρνει, για μια φορά μετά τόσες χαρές, μια είδηση που συγκλονίζει την ελληνική αλλά και την παγκόσμια ορειβατική κοινότητα.

Φώτης Θεοχάρης, σχοινοσύντροφος του Αντώνη Συκάρη: Ήταν δάσκαλος και πατέρας

«Είναι μεγάλη απώλεια για την ορειβατική κοινότητα, αποτελεί έμπνευση και πρότυπο για πολλά παιδιά που ασχολούνται με την ορειβασία. Ήταν ένας πρόσχαρος άνθρωπος, ένας ορειβάτης που είχε να δώσει πολλά στο χώρο. Κυνηγούσε τα όνειρά του… Για εμένα ήταν δάσκαλος και πατέρας», τονίζει ο Φώτης Θεοχάρης, σχοινοσύντροφος του Αντώνη Συκάρη. Οι δυο τους είχαν αναπνεύσει μαζί τον ίδιο αραιό αέρα της κορυφής το 2017. Ήταν οι πρώτοι Έλληνες που κατέκτησαν την Kangchenjunga, τη δυσκολότερη κορυφή των Ιμαλαΐων, ύψους 8.586 μέτρων.

Ο Φώτης Θεοχάρης ορειβατεί εδώ και 15 χρόνια και στα 31 του σήμερα, εξηγεί στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 FM» τι συμβαίνει εκεί, πάνω από τα 7.000 μέτρα, όπου ο άνθρωπος φυσιολογικά δεν βρίσκεται και δεν αναπνέει.

«Η διαδικασία μιας τέτοιας ανάβασης είναι πολύ σκληρή, η δύναμη όμως και η θέληση που έχουμε ως ορειβάτες, για να ανέβουμε σε μια κορυφή και να επιστρέψουμε πίσω, δίνει μεγάλη χαρά. Ήταν μια πολύ έντονη στιγμή, όταν με τον Αντώνη ανεβήκαμε στα 8.586 μέτρα. Όταν βρεθήκαμε στην κορυφή και η δίμηνη παραμονή μας στο βουνό ολοκληρώθηκε με επιτυχία, είχαμε αγκαλιαστεί και κλαίγαμε από χαρά. Το να ανέβεις στο final push απαιτεί να βρίσκεσαι σε μια άλλη ψυχολογική κατάσταση, είναι πολλά πράγματα που συμβαίνουν στον οργανισμό σου, στον οποίο έχει επίδραση το υψόμετρο. Μια φωνή ακούγεται μέσα σου και σου λέει να γυρίσεις πίσω, η θέληση σου όμως είναι πιο μεγάλη. Έρχεσαι σε σύγκρουση με τον οργανισμό σου, τα καταφέρνεις όμως με τη δύναμη του μυαλού σου. Ο Αντώνης ήταν πολύ δυνατός σε αυτό, είχε πολύ καλή ψυχολογία στα βουνά. Ήταν έμπειρος, με πολλά χρόνια στα βουνά υψομέτρου», αναφέρει ο έμπειρος Έλληνας ορειβάτης.

Μια «οχτάρα» κορυφή όμως είναι επίτευγμα που ακόμη και για μια φορά -πόσο μάλλον έξι- δύσκολα θα καταφέρει ένας άνθρωπος. «Σε αυτά τα βουνά, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι το ίδιο το υψόμετρο. Όταν ανέβεις γρήγορα σε ένα τέτοιο βουνό είναι πιθανό να πάθεις οξεία νόσο του υψομέτρου», εξηγεί ο κ. Θεοχάρης και παραδέχεται πως με τα επιτεύγματα του Αντώνη Συκάρη, το βουνό έγινε στόχος για περισσότερους. «Τα τελευταία χρόνια είναι θετικό και ενδιαφέρον το ότι περισσότερος κόσμος κάνει ορειβασία», τονίζει.

Ο ίδιος ο Αντώνης Συκάρης, που κατέκτησε το 2017 την Kangchenjunga, έχοντας βρεθεί και στο Έβερεστ είχε μιλήσει και πάλι τότε στο «Πρακτορείο FM» για την ιστορική επιτυχία, τις δυσκολίες της ανάβασης, τις θερμοκρασίες και τις σωματικές απαιτήσεις που έπρεπε το ορειβατικό δίδυμο να ξεπεράσει, ώστε να εισέλθει σε ένα κλειστό «κλαμπ» 358 ατόμων από όλο τον κόσμο, μια επιτυχία που είχε «χαλυβδώσει», όπως είχε πει, τους Έλληνες ορειβάτες. «Μας γεμίζει με αυτοπεποίθηση και δύναμη για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε την κανονική και την ορειβατική ζωή μας, η οποία έχει συνέχεια, γιατί τα όνειρα δεν τελειώνουν ποτέ. Η κατάκτηση ενός ονείρου, αμέσως αποκαλύπτει το επόμενο», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ο Αντώνης Συκάρης.

Ο μεγαλύτερος -μέχρι σήμερα- ορειβάτης της Ελλάδας είχε τονίσει τη σχέση του υψομέτρου με την επιβίωση: «Ο αέρας είναι πάρα πολύ περιορισμένος. Να αναφέρουμε πως πάνω από τα 8000 μέτρα είναι “Ζώνη Θανάτου” και το ποσοστό του οξυγόνου φτάνει μόνο το 18% με 20% σε περιεκτικότητα σε σχέση με την επιφάνεια της θάλασσας. Αυτό σημαίνει ότι η προσπάθεια συνολικά είναι πάρα πολύ δύσκολη λόγω του μειωμένου οξυγόνου, του κρύου που υπάρχει εκεί αλλά και της δυσκολίας. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, πρέπει να σκαρφαλώσεις όλα αυτά τα μέτρα για να φτάσεις στην κορυφή και εν συνεχεία – που είναι και το πιο δύσκολο- να κατέβεις από αυτό το πεδίο. Είναι πρώτα από όλα η εξάντληση και δεύτερον ότι απαιτείται χρόνος που πολλές φορές δεν φτάνει», είχε αναφέρει ο Αντώνης Συκάρης, έχοντας απόλυτη επίγνωση της πολύ μεγάλης δυσκολίας αυτών των προσπαθειών.

Για τον Έλληνα ορειβάτη, το απόλυτο… μυστικό για να κάνει κάποιος μια τέτοια κορυφή ήταν η «άριστη ημέρα καιρού». Με τον αέρα των 60 ή 80χλμ/ώρα, το κρύο πολλαπλασιάζεται, κάτι που οι ορειβάτες ονομάζουν chill factor. «Στους -30 βαθμούς Κελσίου που είχε όταν ανεβήκαμε, αισθάνεσαι -70. Είναι αδύνατο να σκαρφαλώσεις με τέτοιες θερμοκρασίες. Κι αν βεβαίως επιλέξεις να σκαρφαλώσεις σε μια τέτοια ημέρα, χωρίς να το γνωρίζεις -γιατί σε αυτό το σημείο δεν μπορείς να έχεις ακριβή πρόβλεψη- είναι πάρα πολύ πιθανό, όπως έχει συμβεί και με άλλους επιβάτες, να πάθεις κρυοπαγήματα ή να πεθάνεις από το ψύχος», είχε εξηγήσει.

Σε αυτές τις αποστολές και για να νικήσεις τον ίδιο σου τον εαυτό, για να επικρατήσει η επιθυμία της λογικής -ειδικά από τα 8000 μέτρα και πάνω- η δουλειά της προετοιμασίας ήταν πάντα ένα μεγάλο όπλο του Αντώνη Συκάρη.

Αυτή -η σκληρή δουλειά- είναι και η συμβουλή του σχοινοσυντρόφου του Αντώνη Συκάρη, Φώτη Θεοχάρη, για όσους θελήσουν να ακολουθήσουν μια πορεία ορειβασίας υπερυψηλών επιδόσεων. Το βουνό θέλει βουνό. «Για κάποιον που θέλει να ασχοληθεί, χρειάζεται να κάνει συνέχεια αναβάσεις, αναρρίχηση, ποδήλατο στο βουνό, να αυξήσει την αερόβιά του άσκηση, να βρίσκεσαι στο τερέν όπου θα ανέβει. Πρέπει να είσαι πρωταθλητής. Να ακολουθείς τα πρότυπα της ζωής ενός πρωταθλητή», εξηγεί.

Γιώργος Βρουλλής, υπεύθυνος Ορεινής Διάσωσης, Ελληνική Ομάδα Διάσωσης: Φαινόταν στα μάτια του η αγάπη για το ονειρό του

«Συζητούσαμε με τον Αντώνη, ένα σχέδιο που έμεινε μοιραία στη μέση: να ετοιμάσουμε ένα κοινό πρόγραμμα εκπαίδευσης», σχολιάζει ο Γιώργος Βρουλλής, υπεύθυνος Ορεινής Διάσωσης της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης, περιγράφοντας τις εντυπώσεις των μελών της ομάδας από την συνάντηση, του Έλληνα ορειβάτη με το κοινό, στα τέλη του 2021, στη Θεσσαλονίκη.

«Δύο πράγματα είναι, που έκαναν εντύπωση στον Αντώνη Συκάρη. Το ένα ήταν ότι πάντα φρόντιζε στο τέλος της συνομιλίας του να λέει: “σας αγαπώ πολύ”. Ήταν σαν να ένιωθε μέσα του πως, κάτι μπορεί να… παραφυλάει στη ζωή του, και με αυτόν τον άνθρωπο με τον οποίο συνομιλούσε, να μην μιλήσει ξανά. Ήταν σαν να το είχε μέσα του αυτό», αναφέρει συγκινημένος.

«Ταυτόχρονα, μαζί του ένιωθες ότι, ο χρόνος είναι “συμπυκνωμένος”. Κι αυτό ήταν που έκανε ο Αντώνης στη ζωή του. Πριν ξεκινήσει να ορειβατεί -τουλάχιστον με αυτόν τον ρυθμό και σε αυτά τα στάδια στα οποία έφτασε- ήταν ένας επιχειρηματίας, ο οποίος έκανε μια ολόκληρη επιχειρηματική ζωή, έναν κύκλο, τον έκλεισε -κάτι που άλλοι θέλουν μια ζωή και δεν τους φτάνει- και ξεκίνησε μετά αυτόν τον τεράστιο ορειβατικό του κύκλο. Έζησε μια ζωή συμπυκνωμένη, την “εκμεταλλεύτηκε” με τον καλύτερο δυνατό τρόπο», επισημαίνει το στέλεχος της ΕΟΔ, που επιμένει πως το στίγμα του Αντώνη Συκάρη για την πλειονότητα, όσων γνώριζαν τη δράση του, δεν ήταν οι αθλητικές του επιτυχίες μόνο. «Πάντα φαινόταν στα μάτια του η αγάπη για το ονειρό του και δεν παρέλειπε ποτέ να δείχνει την αγάπη του για τους δικούς του ανθρώπους και την οικογένειά του», εξηγεί.

Μιχάλης Στύλλας: Οι ρόλοι αλλάζουν στα ψηλά βουνά…

Έμπειρος ορειβάτης, ο Μιχάλης Στύλλας, expeditions leader του παγκόσμιου ερευνητικού προγράμματος «Αλπικοί παγετώνες, Vanising Glaciers», με το οποίο γυρίζει τον πλανήτη Γη τα τελευταία περίπου τέσσερα χρόνια, έχει επισκεφτεί τέσσερις κορυφές οχτάρες και έχει καταφέρει αισίως να δει δύο φορές τον κόσμο πάνω από τα 8000 μέτρα.

«Έχω καταλάβει πως η ζωή πάνω από τα 7000 μέτρα δεν είναι για τον άνθρωπο. Εκεί πάμε με τη δική μας θέληση -δεν σε σπρώχνει κανείς να πας εκεί- και πρέπει πάντα να έχεις στο μυαλό σου ότι το τίμημα -χωρίς να φταις μάλιστα πολλές φορές, καθώς υπάρχουν χίλιοι δύο αντικειμενικοί κίνδυνοι- είναι το να γίνει οτιδήποτε, ανά πάσα στιγμή», λέει, περιγράφοντας τι συμβαίνει εκεί, στις σκέπες του πλανήτη μας, την ώρα της αναρριχητικής αγωνίας.

«Οι ρόλοι αλλάζουν στα ψηλά βουνά», εξομολογείται ο Μιχάλης Στύλλας, συντετριμμένος από την άσχημη είδηση της απώλειας του Αντώνη Συκάρη. Εξηγώντας τι μπορεί να συμβεί πάνω στα βουνά -αυτά τα μυθικά για τους περισσότερους από εμάς, που κατακτούν λιγοστοί «ημίθεοι» ηγέτες της παγκόσμιας ορειβασίας- αναφέρει χαρακτηριστικά: «Κάθε ορειβάτης μπορεί εκεί τη μια στιγμή να αισθάνεται δυνατός και την επόμενη, με αιτία τις συνθήκες στο περιβάλλον και την ψυχολογία, ενώ πιστεύει πως ηγείται και έχει την κατάσταση στο χέρι του, στο τέλος να μην έχει τίποτα στο χέρι του. Αρκετές φορές, ειδικά στα μεγάλα υψόμετρα, όπως στα βουνά των Ιμαλαΐων, αυτό μπορεί να αποβεί μοιραίο».

Όπως λέει, εκείνες τις στιγμές το σώμα και η ψυχή δουλεύουν συνέχεια στο 110%. «Επειδή δε η κατάσταση είναι τέτοια, ειδικά στα μεγάλα υψόμετρα, αλλά και σε κάθε βουνό, από τη μεγάλη χαρά μπορεί να πας στις χειρότερες καταστάσεις σε πολύ μικρό χώρο και χρόνο», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Γιατί υπάρχει ο πόθος για την κορυφή; «Ο άνθρωπος έχει την τάση να ξεφεύγει από τα όρια που του βάζουν», απαντά. «Η ορειβασία -κακά τα ψέματα- όπως και ο αλπινισμός, ειδικά όταν το βιωτικό επίπεδο π.χ στην Ευρώπη ανέβηκε, δημιουργούν τον τρόπο για να πάει κανείς και να γευτεί τη φύση, τη δυναμική της και να γίνει ένα με το περιβάλλον στο ακραίο σημείο. Να πάει στα πιο ψηλά μέρη, στην Αρκτική, στην Ανταρκτική, στον Βόρειο Πόλο, κάτι που συνέβη ήδη από τη Βικτωριανή εποχή», λέει, περιγράφοντας τη φιλοσοφική θεώρηση αυτών των τολμημάτων. «Όλα αυτά έρχονται, όπως πολλά πράγματα στη ζωή, με κάποιο τίμημα. Κάποιες φορές το τίμημα αυτό είναι η απώλεια της ανθρώπινης ζωής», ομολογεί.

Με θέα από τις ψηλές κορυφές

Τα νέα της απώλειας του Αντώνη Συκάρη έφτασαν σε κάθε σημείο, όπου δραστηριοποιούνται μέλη των κορυφαίων ορειβατικών κοινοτήτων. Ο ορειβάτης Mingma G, με τον οποίο ο Αντώνης Συκάρης, όπως έγραψε στις 14 Απριλίου για τον φίλο του ο ηγέτης της ομάδας Nanga parbat 2022 στο Dhaulagiri, είχε ανέβει στην κορυφή του Όρους Manalsu το 2018 και του Lhotse το 2019, από το μακρινό Νεπάλ εξηγούσε πόσο αδύνατο του ήταν να δεχτεί τα νέα της μεγάλης απώλειας. Όπως εξηγούσε, του ήταν δύσκολο να το αποδεχθεί καθώς ήξερε «πόσο δυνατός ήταν» ο Έλληνας ορειβάτης, ωστόσο και ο ίδιος είχε «…σχεδόν φύγει από τη ζωή το 2019 στο Έβερεστ χωρίς κανένα προηγούμενο σύμπτωμα».

Ο έμπειρος Νεπαλέζος ορειβάτης των μεγάλων υψομέτρων, εμφανώς συντετριμμένος, εξηγούσε στην ανάρτησή του πως σε τέτοιες υπερπροσπάθειες όλα σχετίζονται με το πώς «αντιδρά κάθε σώμα διαφορετικά στα μεγάλα υψόμετρα». Δεν παρέλειπε δε να μεταφέρει τα συλλυπητήρια και τις προσευχές του στην οικογένεια του Αντώνη Συκάρη, αλλά και την ορειβατική κοινότητα στην Ελλάδα.

Οι προσευχές, που έστειλε ο Mingma G μαζί με την πλημμυρίδα των αντιδράσεων στην Ελλάδα στο άκουσμα της είδησης του θανάτου του Αντώνη Συκάρη, δεν σταμάτησαν τη γυναίκα της ζωής του, Καλλιόπη, από το να δώσει σε όλους ως επιθυμητή «κατεύθυνση» των εκφράσεων του κοινού, αυτή της χαράς και μόνο… «Ο Αντώνης ήταν άνθρωπος της χαράς. Ο Αντώνης δεν ήταν άνθρωπος της λύπης, αλλά πάντα εστίαζε στη χαρά και έτσι ήθελε να αντιμετωπίζει και να αντιμετωπίζουμε όλοι τη ζωή…», δήλωσε στο ΑΠΕ ΜΠΕ η σύντροφος ζωής του μεγαλύτερου Έλληνα ορειβάτη στην ιστορία. Ήταν άλλωστε αυτό και μόνο το δόγμα μιας ζωής γεμάτης με θετική ενέργεια επίτευξης στόχων. Μιας ζωής, στη διάρκεια της οποίας, ο Αντώνης Συκάρης, για 32 χρόνια, βίωσε ορειβατικές εμπειρίες μοναδικές.

Πριν να αντικρίσει άλλωστε τη θέα από το Dhaulagiri, ο Αντώνης Συκάρης είχε ανέβει με επιτυχία 169 κορυφές στο εξωτερικό, πραγματοποίησε 65 ορειβατικές αποστολές σε 18 χώρες του κόσμου (Αλβανία, Αργεντινή, Γαλλία, Γεωργία, Ελβετία Θιβέτ, Ιράν, Ιταλία, Καναδάς, Κένυα, Κίνα, Κιργιστάν, Μαρόκο, Νεπάλ, Πακιστάν, Περού, Ρωσία Τανζανία. Ορεινά συγκροτήματα: Άλπεις, Άνδεις, Ιμαλάια, Καρακορούμ, Canadian Rocky Mountains, Παμίρ) χωρίς να σταματήσει να χαίρεται τις στιγμές στα ψηλά.

Έως σήμερα, ο Έλληνας υπεραθλητής της ορειβασίας παραμένει ο μόνος Έλληνας, που έχει σκαρφαλώσει 6 από τις 14 κορυφές άνω των 8000 μέτρων, 63 κορυφές πάνω από τα 4000 μέτρα στις Άλπεις. Η προσπάθειά του για το ορειβατικό Grand Slam μπορεί να έμεινε ημιτελής, ολοκλήρωσε όμως το δικό του final push προς την παγκόσμια καταξίωση με τα κέρδη, που πάντα επιδίωκε: τη διάδοση του μηνύματος της αγάπης και της ανάγκης για χάραξη πορείας προς τους μεγάλους στόχους από τον καθέναν μας.

«Η επιτυχία με την καταστροφή και τον όλεθρο βρίσκονται πάνω σε μια λεπτή γραμμή και μπορεί να συμβεί το οτιδήποτε», μου είχε πει ο Αντώνης Συκάρης στην κουβέντα, που κάναμε μετά την άνιση μάχη του με τη διαβόητη κορυφή Κ2 -τη δεύτερη ψηλότερη του κόσμου και τη δυσκολότερη από όλες που ξεπερνούν τα 8000 μέτρα- και τη συγκλονιστική «…αναρρίχηση της επιτυχίας του 3%» που έκανε τον Φεβρουάριο του 2021.

Το ότι μια ολόκληρη Ελλάδα, ειδικά στα τελευταία αυτά χρόνια των μεγάλων επιτυχιών του, αποφάσισε να… σηκωθεί από τον καναπέ της και να ξεκινήσει, από τις πεζοπορίες έστω, το νέο της «φλερτ» με το ανάγλυφο, το βουνό, είναι μια επιτυχία που πιστώνεται εν πολλοίς στον Αντώνη Συκάρη. Ένας εθνικός -θα λέγαμε- στόχος, που επιτεύχθηκε από την πλέον εμβληματική φυσιογνωμία των μεγάλων υψομέτρων στην ελληνική ιστορία.

Σωτήρης Κυριακίδης