Ανθρώπινες απώλειες, σκάνδαλα, εξαθλίωση στο Παγκόσμιο Κύπελλο

Λίγες ημέρες μας χωρίζουν από την πρώτη σέντρα στο Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου που θα φιλοξενηθεί στο Κατάρ. Μια διοργάνωση που από την πρώτη στιγμή βρέθηκε στο επίκεντρο για τους λάθους λόγους και στο πέρασμα των χρόνων σκεπάστηκε από σκιές σκανδάλων, βάφτηκε με αίμα, κατακρίθηκε για την καταπάτηση ανθρωπίνων και εργατικών δικαιωμάτων.

Ένα Μουντιάλ που ούτως ή άλλως μας ξενίζει λόγω του χρόνου διεξαγωγής, αφού θα ξεκινήσει στις 20 Νοεμβρίου και θα ολοκληρωθεί λίγο πριν τα Χριστούγεννα, ενώ παραδοσιακά όλες οι διοργανώσεις πραγματοποιούνταν το καλοκαίρι και μετά το τέλος των εγχώριων πρωταθλημάτων.

Πώς πήρε το Κατάρ τη διοργάνωση

Ποδοσφαιρικά έρημη χώρα, υψηλότατες θερμοκρασίες, απαγορευτικές για ποδόσφαιρο, ελλιπέστατη υποδομή σε γήπεδα, περιορισμένο οδικό δίκτυο.

Και όμως πριν από 12 χρόνια αποφασίστηκε η διοργάνωση του Μουντιάλ του 2022 να δοθεί στο Κατάρ.

Σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα Le Monde οι έρευνες επικεντρώνονται γύρω από ένα γεύμα το οποίο έλαβε χώρα μόλις εννέα μέρες πριν την ψηφοφορία. Ο Πλατινί είχε προσκληθεί από τον τότε Πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί στο μέγαρο των Ιλισίων, όπου βρισκόταν -προς υποτιθέμενη έκπληξη του Πλατινί- και ο Ταμίμ Αλ Θανί, γιος του τότε Εμίρη του Κατάρ, νυν Εμίρης ο ίδιος, αλλά και ο πρωθυπουργός της χώρας, ο σεΐχης Χαμάντ μπιν Τζασίμ. Ο Πλατινί είπε ότι του ήταν ξεκάθαρο πως ο Σαρκοζί ήθελε δύο πράγματα:

Να αγοράσει το Κατάρ την αγαπημένη του ομάδα, την Παρί Σεν Ζερμέν, και να ψηφίσει ο Πλατινί για να πάρει το κρατίδιο το Παγκόσμιο Κύπελλο.

Ο Πλατινί είπε, βέβαια, ότι είχε αποφασίσει και πριν το γεύμα να ψηφίσει υπέρ του Κατάρ, αφού είχε απορρίψει την αρχική του επιλογή που ήταν οι ΗΠΑ. Ο Σαρκοζί, από την πλευρά του, αρνήθηκε ότι προσπάθησε να επηρεάσει τον Πλατινί να ψηφίσει υπέρ του Κατάρ, προσθέτοντας ότι έτσι κι αλλιώς δεν είχε τη δύναμη να το κάνει.

Διαβολική σύμπτωση;

Κατά μια διαβολική σύμπτωση, έξι μήνες μετά την ψηφοφορία και την ανάθεση των Αγώνων στο Κατάρ, ένα από τα πιο πλούσια funds του κρατιδίου, το Qatar Sports Investments, πήρε πράγματι την Παρί Σεν Ζερμέν, η οποία πνιγόταν στα χρέη. Το QSI έβαλε τεράστια ποσά στην ομάδα, αγόρασε τον Νεϊμάρ και τον Κίλιαν Μπαπέ, κέρδισε έξι τίτλους τα τελευταία επτά χρόνια και συμμετέχει σταθερά στο Τσάμπιονς Λιγκ.

Το τηλεοπτικό δίκτυο beIN του Κατάρ αγόρασε επίσης αμέσως τα δικαιώματα για τη γαλλική Λίγκα και από τότε συνεχίζει να πληρώνει, αγόγγυστα, ασύλληπτα ποσά για το γαλλικό ποδόσφαιρο. Σε μια ακόμα τεράστια σύμπτωση, ο Πρόεδρος του δικτύου, Νάσερ αλ-Κελαίφι, είναι και Πρόεδρος του QSI και φυσικά και της Παρί Σεν Ζερμέν.

Για να κλείσει αυτή η αλυσίδα τέλειων συμπτώσεων, το Κατάρ αγόρασε από τη Γαλλία και 150 Airbus για το στόλο της Qatar Airways.

Ντόμινο τα γεγονότα

Στις 17 Οκτωβρίου 2010, οι Sunday Times δημοσίευσαν μια έρευνα με δύο μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της FIFA με δικαίωμα ψήφου, τον Ταϊτή Reynald Temarii (Πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Ωκεανίας… και πρώην επαγγελματίας ποδοσφαιριστής της Ναντ) και τον Νιγηριανό Amos Adamu: σε κρυφή κάμερα, οι δύο άνδρες κινηματογραφούνται… ανοίγοντας το ενδεχόμενο να πουλήσουν την ψήφο τους υπέρ του Κατάρ. Απογοητευμένος, ο Temarii θα ασκήσει έφεση και στη συνέχεια θα αποσύρει την καταγγελία του… μετά τη νίκη του Κατάρ και, κυρίως, αφού πληρώθηκαν τα δικαστικά του έξοδα από τον Καταριανό επιχειρηματία και λόμπι Μοχάμεντ Μπιν Χαμάμ. Ας μιλήσουμε για το τελευταίο. Πρόεδρος της Ασιατικής Συνομοσπονδίας και κοντά (τότε…) στον Μπλάτερ, ο Μπιν Χαμάμ είναι ο κύριος «βραχίονας» του Κατάρ στην προσπάθειά του για ευνοϊκές ψήφους. Το Κατάρ θεωρείται ύποπτο, μέσω της εταιρείας του Kemco, ότι πλήρωσε 22,6 εκατομμύρια δολάρια για να αγοράσει την ψήφο 15 μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής της FIFA: αυτό θα αποδεικνυόταν με επιστολή προς τον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών του Κατάρ. Αλλά ο Μπιν Χαμάμ θα βυθιστεί στον πάτο… λόγω της δικής του αρχομανίας: τον Μάρτιο του 2011, δηλώνει υποψήφιος της FIFA εναντίον του Σεπ Μπλάτερ… ο οποίος αμέσως ξεκινά έρευνα εναντίον του για σοβαρές παραβιάσεις του Ηθικού Κώδικα της FIFA. Ο φιλόδοξος άνδρας θα πληρώσει για την αλαζονεία του… απόδειξη επίσης ότι ο Μπλάτερ γνώριζε τις εσωτερικές λειτουργίες.

Η έρευνα αποκαλύπτει ότι … αξιωματούχοι της FIFA φέρεται να έλαβαν δωροδοκίες μεταξύ 1 και 2 εκατομμυρίων δολαρίων, συν δώρα σε είδος, όπως ρολόγια πολυτελείας. Ας αναφέρουμε πρόχειρα τους Αμερικανούς Jack Warner (Πρόεδρος της Βορειοαμερικανικής Συνομοσπονδίας), Chuck Blazer (Γενικός Γραμματέας της) και Rafael Salguero, από πλευράς Λατινικής Αμερικής τον Παραγουανό Nicolas Leoz (που πέθανε το 2019), τον Αργεντινό Julio Grondona (που πέθανε το 2014), ο Βραζιλιάνος Ricardo Teixeira (Βραζιλιάνος αφεντικό ποδοσφαίρου και γαμπρός του πρώην προέδρου της FIFA Joao Havelange), στην Ασία ο Κορεάτης Chung Mong-joon (δισεκατομμυριούχος ιδιοκτήτης του οικονομικού γίγαντα Hyundai και πρώην αντιπρόεδρος της FIFA) και ο Ταϊλανδός Worawi Makudi, και στην Αφρική ο Καμερουνέζος Isaac Hayatou (Πρόεδρος της Αφρικανικής Συνομοσπονδίας), ο Ιβοριανός Jacques Anouma και ο Αιγύπτιος Hany Abo Rida. Ο Ισπανός Angel Maria Villar Llona θα ψήφιζε το Κατάρ με αντάλλαγμα την υποστήριξη του ισπανικού φακέλου για το 2018 (το Παγκόσμιο Κύπελλο δόθηκε τελικά στη Ρωσία), με τον ίδιο τρόπο όπως ο Ρώσος Vitaly Mutko (Υπουργός Αθλητισμού του Πούτιν). Τέλος, ο Κύπριος ψηφοφόρος Μάριος Λευκαρίτης θα είχε δώσει την ψήφο του στο Κατάρ… με αντάλλαγμα την πώληση ενός από τα ακίνητά του στην κυβέρνηση της Ντόχα, πολύ υπερτιμημένο στα 27 εκατομμύρια λίρες.

Στα χρόνια που ακολούθησαν οι εξελίξεις θα ήταν καταιγιστικές: Επιδρομή των δικαστικών αρχών στα κεντρικά γραφεία της FIFA στις 27 Μαΐου 2015, και ορισμένες αναπόφευκτες καταδίκες θα έρθουν. Πέρα όμως από τις ομολογίες, τα στοιχεία παραμένουν περιορισμένα.

«Βουτηγμένο» στο αίμα

Περισσότεροι από 6.500 εργάτες έχουν χάσει τη ζωή τους στο Κατάρ από το 2010, όταν η αραβική χώρα ανέλαβε να διοργανώσει το Μουντιάλ 2022.

Οι τόσοι πολλοί θάνατοι εξηγούν τον λόγο που εδώ και αρκετούς μήνες ακτιβιστές, πολιτικοί αλλά ακόμα και ποδοσφαιριστές καταγγέλλουν τη διοργάνωση του Μουντιάλ από το ανεξάρτητο εμιράτο της Μέσης Ανατολής.

Ο πρώτος γραμματέας του γαλλικού σοσιαλιστικού κόμματος Ολιβιέ Φορ έκανε λόγο στο franceinfo για μια διοργάνωση «που θα παιχτεί σε νεκροταφείο». Είπε επίσης ότι «υπάρχουν 6.500 εργαζόμενοι που πέθαναν τα τελευταία δώδεκα χρόνια για να φτιάξουν αυτά τα γήπεδα, σε συνθήκες σκλαβιάς».

Αρχικά, ο αριθμός αυτός προέρχεται από έρευνα της βρετανικής εφημερίδας The Guardian, που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2021. Με βάση στοιχεία από την Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ και τη Σρι Λάνκα, καθώς και στοιχεία από την Πρεσβεία του Πακιστάν στο Κατάρ, η εφημερίδα αποκάλυψε ότι 5.927 εργαζόμενοι από τις τέσσερις πρώτες χώρες που αναφέρθηκαν και 824 από την τελευταία πέθαναν σε εργοτάξια στο Κατάρ μεταξύ του 2010, όταν απονεμήθηκε το Παγκόσμιο Κύπελλο στο εμιράτο, και του 2020.

Ο Guardian διευκρίνισε περαιτέρω ότι ο συνολικός απολογισμός ήταν στην πραγματικότητα «πολύ υψηλότερος», καθώς δεν περιλάμβανε τους θανάτους εργαζομένων από άλλες χώρες, «συμπεριλαμβανομένων των Φιλιππίνων ή της Κένυας».

Το Κατάρ απασχολεί περίπου δύο εκατομμύρια μετανάστες εργάτες, σχεδόν το 90% του συνολικού πληθυσμού του. «Δεν περιλαμβάνονται ούτε οι θάνατοι των τελευταίων μηνών του 2020», καταλήγει το δημοσίευμα, όπως και αυτοί του 2021 και του 2022.

Με βάση τις μαρτυρίες πολλών οικογενειών στις πέντε χώρες που προαναφέρθηκαν, ο Guardian επικαλέστηκε, για παράδειγμα, έναν άνδρα που υπέστη ηλεκτροπληξία στο δωμάτιό του λόγω κακής μόνωσης ηλεκτρικών καλωδίων, την αυτοκτονία ενός άλλου που χρειάστηκε να πληρώσει περισσότερα 1.000 ευρώ για να προσληφθεί ως ένας εργάτης συντήρησης σε εργοτάξιο ή ενός τελευταίου που βρέθηκε νεκρός στο δωμάτιό του.

Για να υποστηρίξει την έρευνά της, η εφημερίδα ανέφερε επίσης τα λόγια του Νικ ΜακΓκιζαν, διευθυντή μιας ΜΚΟ που ειδικεύεται στις παραβιάσεις του εργατικού δικαίου στις χώρες του Κόλπου.

Την εποχή που ο Guardian δημοσίευσε το άρθρο, η οργανωτική επιτροπή του Παγκοσμίου Κυπέλλου ανέφερε «μόνο» 37 θανάτους μεταξύ των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων 34 που «δεν είχαν σχέση με το Παγκόσμιο Κύπελλο».

Από την πλευρά τους, οι κυβερνητικές αρχές του Κατάρ ανέφεραν ότι μόνο μια μειοψηφία εργαζομένων από τις αναφερόμενες χώρες εργαζόταν στον κατασκευαστικό κλάδο, ότι οι φυσικοί θάνατοι ήταν εξαιρετικά διαδεδομένοι και ότι, τελικά, αυτοί οι αριθμοί δεν ήταν υψηλότερο από τον μέσο όρο του «κανονικού» πληθυσμού.

Ήδη από το 2015, πολλά μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της Washington Post και του BBC, είχαν, για παράδειγμα, εξετάσει την αναφορά μιας ΜΚΟ που έκανε λόγω για 1.200 θανάτους το 2013.

Στα όρια εξαθλίωσης

Πολύωρη εργασία μέσα στην αδυσώπητη ζέστη και την υγρασία. Και μετά τη βάρδια στην άκρη της ερήμου, σε δωμάτια σε μικρές ερειπωμένες καμπίνες. Κάπως έτσι έμοιαζε η καθημερινότητα για τους εργαζόμενους στο Κατάρ που έπρεπε να «χτίσουν» από το μηδέν ένα ποδοσφαιρικό προφίλ που δεν υπήρχε στη χώρα. Από γήπεδα και εγκαταστάσεις, μέχρι τους χώρους που θα φιλοξενήσουν τους φιλάθλους που θα ταξιδέψουν από κάθε γωνιά του πλανήτη.

Τρεις ή τέσσερις εργάτες σε μονά κρεβάτια, άλλοι σε κουκέτες. Χωρίς παράθυρα, στριμωγμένοι, βρώμικοι.

Η FIFA και η τοπική διοργανώτρια αρχή του Παγκοσμίου Κυπέλλου, η Ανώτατη Επιτροπή Παράδοσης και Κληρονομιάς (SC), έχουν επανειλημμένα ισχυριστεί ότι το τουρνουά ήταν ο καταλύτης για να μεταμορφώσει τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των χαμηλόμισθων εργατών, στο Κατάρ και σε ολόκληρη την περιοχή, αλλά τα ευρήματα του Guardian αποκαλύπτουν σοβαρές ελλείψεις στη μεταρρυθμιστική διαδικασία.

Όλοι οι εργαζόμενοι που ερωτήθηκαν, οι οποίοι είναι από το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ και την Ινδία, λένε ότι αναγκάστηκαν να πληρώσουν παράνομες αμοιβές σε πράκτορες στις χώρες τους για να εξασφαλίσουν τη δουλειά τους.

«Πλήρωσα 300.000 [νόμισμα Μπαγκλαντές]», λέει ένας εργάτης, που ισοδυναμεί με σχεδόν 2.700 £, ένα τεράστιο ποσό στο Μπαγκλαντές. «Κάποιοι πληρώνουν λίγο περισσότερο, άλλοι λίγο λιγότερο, αλλά όλοι πληρώνουν».

«Το Κατάρ είναι μια πλούσια χώρα, αλλά πληρώνουν τόσο λίγα για τη δουλειά που κάνουμε», λέει ο Kabir. «Ξεχάστε την καλή αμοιβή εδώ».

Τι συμβαίνει με την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα στο Κατάρ

Οι δυνάμεις του Τμήματος Προληπτικής Ασφάλειας έχουν συλλάβει αυθαίρετα λεσβίες, ομοφυλόφιλους, αμφιφυλόφιλους και τρανσέξουαλ (ΛΟΑΤKI+) και τους έχουν υποβάλει σε κακομεταχείριση κατά την κράτησή τους, δήλωσε σήμερα το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch).

Τα ΛΟΑΤKI+ άτομα δήλωσαν ότι η κακομεταχείρισή τους πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022, καθώς το Κατάρ ετοιμάζεται να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο Ανδρών της FIFA 2022 τον Νοέμβριο και η κυβέρνηση ασκεί έντονο έλεγχο στη μεταχείριση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.

Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατέγραψε έξι περιπτώσεις σοβαρών και επανειλημμένων ξυλοδαρμών και πέντε περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης σε αστυνομικά κρατητήρια μεταξύ 2019 και 2022. Οι δυνάμεις ασφαλείας συνέλαβαν ανθρώπους σε δημόσιους χώρους με μοναδικό κριτήριο την έκφραση του φύλου τους και έψαξαν παράνομα τα τηλέφωνά τους. Ως προϋπόθεση για την απελευθέρωσή τους επέβαλαν στις κρατούμενες τρανσέξουαλ γυναίκες να παρακολουθήσουν συνεδρίες θεραπείας μεταστροφής σε ένα κυβερνητικά χρηματοδοτούμενο κέντρο «συμπεριφορικής υγείας».

«Ενώ το Κατάρ ετοιμάζεται να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο, οι δυνάμεις ασφαλείας συλλαμβάνουν και κακοποιούν ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα απλώς και μόνο για το ποιοι είναι, προφανώς με την πεποίθηση ότι οι καταχρήσεις των δυνάμεων ασφαλείας θα παραμείνουν αδήλωτες και ανεξέλεγκτες» δήλωσε η Rasha Younes, ερευνήτρια για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. «Οι αρχές του Κατάρ πρέπει να τερματίσουν την ατιμωρησία για τη βία κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Ο κόσμος βλέπει».

Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πήρε συνέντευξη από έξι ΛΟΑΤΚΙ+ κατοίκους του Κατάρ συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων διαφυλικών γυναικών, μιας αμφιφυλόφιλης γυναίκας και ενός ομοφυλόφιλου άνδρα. Ο γιατρός Nasser Mohamed, ένας ανοιχτά ομοφυλόφιλος ακτιβιστής από το Κατάρ, βοήθησε να συνδεθεί η Human Rights Watch με πέντε από αυτούς που πήραν συνέντευξη.

Σε μια υπόγεια φυλακή στην Al Dafneh, στην Ντόχα

Όλοι είπαν ότι οι υπάλληλοι του Τμήματος Προληπτικής Ασφάλειας τους κρατούσαν σε μια υπόγεια φυλακή στην Al Dafneh, στην Ντόχα, όπου τους παρενοχλούσαν λεκτικά και υπέβαλλαν τους κρατούμενους σε σωματική κακοποίηση, από χαστούκια μέχρι κλωτσιές και γροθιές μέχρι να αιμορραγήσουν. Μια γυναίκα δήλωσε ότι έχασε τις αισθήσεις της. Οι αξιωματικοί ασφαλείας προκάλεσαν επίσης λεκτική κακοποίηση, απέσπασαν εξαναγκαστικές ομολογίες και αρνήθηκαν την πρόσβαση των κρατουμένων σε νομικό σύμβουλο, οικογένεια και ιατρική περίθαλψη. Και οι έξι δήλωσαν ότι η αστυνομία τους ανάγκασε να υπογράψουν δεσμεύσεις που ανέφεραν ότι θα «σταματήσουν την ανήθικη δραστηριότητα».

Όλοι κρατήθηκαν χωρίς να τους απαγγελθούν κατηγορίες, σε μία περίπτωση για δύο μήνες σε απομόνωση, χωρίς πρόσβαση σε νομικό σύμβουλο. Κανείς δεν έλαβε κανένα αρχείο για την κράτηση. Οι πράξεις αυτές συνιστούν αυθαίρετη κράτηση σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μια τρανσέξουαλ γυναίκα από το Κατάρ δήλωσε ότι αφού οι δυνάμεις ασφαλείας τη συνέλαβαν στο δρόμο στη Ντόχα, οι αξιωματικοί της Προληπτικής Ασφάλειας, η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Εσωτερικών του Κατάρ, την κατηγόρησαν ότι «μιμείται γυναίκες» λόγω της έκφρασης του φύλου της. Μέσα στο περιπολικό, τη χτύπησαν μέχρι που αιμορραγούσαν τα χείλη και η μύτη της και την κλώτσησαν στο στομάχι, όπως είπε. «Εσείς οι ομοφυλόφιλοι είστε ανήθικοι, γι’ αυτό και εμείς θα είμαστε το ίδιο με εσάς» της φώναξε ένας αστυνομικός.

«Είδα πολλούς άλλους ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπους να κρατούνται εκεί: δύο Μαροκινές λεσβίες, τέσσερις Φιλιππινέζους ομοφυλόφιλους και έναν ομοφυλόφιλο από το Νεπάλ. Κρατήθηκα για τρεις εβδομάδες χωρίς κατηγορία και οι αξιωματικοί με παρενοχλούσαν επανειλημμένα σεξουαλικά. Μέρος της απαίτησης για την αποφυλάκιση ήταν η παρακολούθηση συνεδριών με έναν ψυχολόγο που «θα με έκανε ξανά άνδρα»» είπε.

«Με ανάγκασαν να βγάλω το πουκάμισό μου και έβγαλαν φωτογραφία το στήθος μου»

Μια άλλη τρανσέξουαλ γυναίκα από το Κατάρ δήλωσε ότι συνελήφθη δημοσίως από τις δυνάμεις του Τμήματος Προληπτικής Ασφάλειας επειδή φορούσε μακιγιάζ. «Μου έδωσαν μαντηλάκια χεριών και με ανάγκασαν να σκουπίσω το μακιγιάζ από το πρόσωπό μου» είπε. «Χρησιμοποίησαν τα μαντηλάκια με το μακιγιάζ ως αποδεικτικό στοιχείο εναντίον μου και με φωτογράφισαν με τα μαντηλάκια στο χέρι μου. Επίσης, ξύρισαν τα μαλλιά μου». Οι δυνάμεις ασφαλείας την ανάγκασαν να υπογράψει ότι δεν θα ξαναφορέσει μακιγιάζ ως προϋπόθεση για την απελευθέρωσή της.

Μια αμφιφυλόφιλη γυναίκα από το Κατάρ δήλωσε: «Οι αξιωματικοί της προληπτικής ασφάλειας με χτύπησαν αρκετές φορές μέχρι που έχασα τις αισθήσεις μου. Ένας αξιωματικός με πήγε με δεμένα μάτια με αυτοκίνητο σε ένα άλλο μέρος που έμοιαζε με ιδιωτικό σπίτι και με ανάγκασε να παρακολουθώ ανθρώπους να ξυλοκοπούνται ως τακτική εκφοβισμού».

Μια τρανσέξουαλ γυναίκα από το Κατάρ, η οποία συνελήφθη από την προληπτική ασφάλεια στη Ντόχα, δήλωσε: «Η προληπτική ασφάλεια είναι μαφία. Με κράτησαν δύο φορές, μία φορά για δύο μήνες σε ένα υπόγειο κελί απομόνωσης και μία φορά για έξι εβδομάδες. Με χτυπούσαν κάθε μέρα και μου ξύριζαν τα μαλλιά. Με ανάγκασαν επίσης να βγάλω το πουκάμισό μου και έβγαλαν φωτογραφία το στήθος μου. Υπέφερα από κατάθλιψη εξαιτίας της κράτησής μου. Έχω ακόμα και σήμερα εφιάλτες και φοβάμαι να βρίσκομαι σε δημόσιο χώρο»

Ιδιωτικές φωτογραφίες από τα κινητά στα χέρια της Προληπτικής Ασφάλειας του Κατάρ

Σε όλες τις περιπτώσεις οι ΛΟΑΤΚΙ+ κρατούμενοι δήλωσαν ότι οι δυνάμεις της Προληπτικής Ασφάλειας τους ανάγκασαν να ξεκλειδώσουν τα τηλέφωνά τους και πήραν στιγμιότυπα ιδιωτικών φωτογραφιών και συνομιλιών από τις συσκευές τους, καθώς και στοιχεία επικοινωνίας άλλων ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.

Ένας ομοφυλόφιλος άνδρας από το Κατάρ, ο οποίος έχει βιώσει κυβερνητική καταστολή, συμπεριλαμβανομένης της αυθαίρετης σύλληψης, δήλωσε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας τον παρακολουθούσαν και τον συνέλαβαν με βάση τη διαδικτυακή του δραστηριότητα.

Όλοι όσοι έδωσαν συνέντευξη παρείχαν εντυπωσιακά παρόμοιες αφηγήσεις. Το κατασταλτικό κλίμα γύρω από την ελεύθερη έκφραση στο Κατάρ, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, έχει κάνει πολλούς ανθρώπους που μπορεί να έχουν βιώσει κακομεταχείριση να φοβούνται να δώσουν συνέντευξη λόγω του κινδύνου αντιποίνων, δήλωσε η Human Rights Watch.

Ο Ποινικός Κώδικας του Κατάρ, σύμφωνα με το άρθρο 285, τιμωρεί το εξωσυζυγικό σεξ, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, με ποινή φυλάκισης έως και επτά ετών. Κανένας από τους ερωτηθέντες δεν δήλωσε ότι αντιμετωπίζει κατηγορίες και φαίνεται ότι η αυθαίρετη σύλληψη και κράτησή τους βασίζεται στον νόμο αριθ. 17 του 2002 για την προστασία της κοινότητας, ο οποίος επιτρέπει την προσωρινή κράτηση χωρίς κατηγορία ή δίκη για διάστημα έως έξι μηνών, εάν «υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύεται ότι ο κατηγορούμενος μπορεί να έχει διαπράξει έγκλημα», συμπεριλαμβανομένης της «παραβίασης της δημόσιας ηθικής». Οι αρχές του Κατάρ λογοκρίνουν επίσης τις αναφορές των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου.

Η σημαία του ουράνιου τόξου στους αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου (;)

Το 2020, το Κατάρ διαβεβαίωσε τους υποψήφιους επισκέπτες ότι θα καλωσορίσει τους ΛΟΑΤΚΙ+ επισκέπτες και ότι οι οπαδοί θα είναι ελεύθεροι να υψώσουν τη σημαία του ουράνιου τόξου στους αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου. Οι υποδείξεις των αξιωματούχων ότι το Κατάρ θα έκανε μια εξαίρεση στους καταχρηστικούς νόμους και πρακτικές του για τους ξένους αποτελούν σιωπηρή υπενθύμιση ότι οι αρχές του Κατάρ δεν πιστεύουν ότι οι ΛΟΑΤΚΙ+ πολίτες και κάτοικοι του αξίζουν βασικά δικαιώματα, δήλωσε η Human Rights Watch.

Η FIFA, η διοικητική οργάνωση του ποδοσφαίρου, η οποία ανέθεσε στο Κατάρ το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 2010, υιοθέτησε το 2016 τις κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι οποίες απαιτούν από αυτήν να «αποφεύγει να παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των άλλων και να αντιμετωπίζει τις δυσμενείς επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα». Απαιτεί από τη FIFA να λαμβάνει επαρκή μέτρα για την «πρόληψη, τον μετριασμό και την αποκατάσταση» των επιπτώσεων στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Οι δυνάμεις ασφαλείας του Κατάρ θα πρέπει να τερματίσουν τις συλλήψεις για ενήλικες, συναινετικές σεξουαλικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένης της συμπεριφοράς του ίδιου φύλου, ή εκείνες που βασίζονται στην έκφραση του φύλου, και να απελευθερώσουν αμέσως τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα που παραμένουν αυθαίρετα κρατούμενα, δήλωσε το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η κυβέρνηση του Κατάρ θα πρέπει να θέσει τέρμα στην κακομεταχείριση των δυνάμεων ασφαλείας κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, μεταξύ άλλων, σταματώντας οποιαδήποτε κυβερνητικά χρηματοδοτούμενα προγράμματα που αποσκοπούν σε πρακτικές προσηλυτισμού. Οι χώρες που στέλνουν εξωτερικές δυνάμεις ασφαλείας στο Κατάρ κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι συμμορφώνονται με το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να απέχουν από το να προσθέτουν στις καταχρήσεις των δυνάμεων ασφαλείας του Κατάρ.

Οι αρχές του Κατάρ θα πρέπει να καταργήσουν το άρθρο 285 και όλους τους άλλους νόμους που ποινικοποιούν τις συναινετικές σεξουαλικές σχέσεις εκτός γάμου και να θεσπίσουν νομοθεσία που προστατεύει από τις διακρίσεις βάσει του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου, διαδικτυακά και μη διαδικτυακά. Η ελευθερία της έκφρασης και η απαγόρευση των διακρίσεων με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου θα πρέπει να διασφαλιστούν, μόνιμα, για όλους τους κατοίκους του Κατάρ, όχι μόνο για τους θεατές που πηγαίνουν στο Κατάρ για το Παγκόσμιο Κύπελλο, δήλωσε το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

«Λίγες μόνο εβδομάδες πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο, τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις κακοποιήσεις που έχουν υποστεί από τις δυνάμεις ασφαλείας» δήλωσε ο Younes. «Η κυβέρνηση του Κατάρ θα πρέπει να ζητήσει να σταματήσει άμεσα αυτή η κακοποίηση και η FIFA θα πρέπει να πιέσει την κυβέρνηση του Κατάρ να διασφαλίσει μακροπρόθεσμες μεταρρυθμίσεις που θα προστατεύουν τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα από τις διακρίσεις και τη βία».

Πληρωμένα σχόλια, τα παρουσιάζουν… όλα καλά

Οι διοργανωτές του Μουντιάλ του Κατάρ συμφώνησαν να πληρώσουν τις πτήσεις και τα ξενοδοχεία επιλεγμένων ομάδων φιλάθλων με αντάλλαγμα την προώθηση του τουρνουά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ήδη από αναφορές του ολλανδικού δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα NOS, το Κατάρ πλήρωσε για 50 Ολλανδούς οπαδούς. Σε αντάλλαγμα πρέπει να υπογράψουν έναν “κώδικα δεοντολογίας” και να δημοσιεύουν ευνοϊκά σχόλια για το τουρνουά, καθώς και να αναφέρουν «οποιαδήποτε προσβλητικά, υποτιμητικά ή υβριστικά σχόλια» από άλλους οπαδούς.

Οι διοργανωτές του Κατάρ προσπαθούν συνεχώς να αποτρέψουν μια σειρά από αρνητικά πρωτοσέλιδα σχετικά με τη διοργάνωση. Οι ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα διαμαρτύρονται εδώ και καιρό για τη μεταχείριση των μεταναστών εργατών από τη χώρα, πολλοί από τους οποίους φέρονται να έχασαν τη ζωή τους κατά την κατασκευή των σταδίων του Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Στην ιστοσελίδα του, το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ περιγράφει το πρόγραμμα Fan Leaders ως ένα δίκτυο περίπου 400 οπαδών και παραγόντων επιρροής από 60 χώρες, οι οποίοι θα προσφέρουν ιδέες, έρευνα, δημιουργία περιεχομένου και ενίσχυση μηνυμάτων|, για το τουρνουά.

«Δεν σας ζητάμε να γίνετε φερέφωνο του Κατάρ, αλλά προφανώς δεν θα ήταν σκόπιμο να το υποτιμήσετε». Ο κώδικας δεοντολογίας προειδοποιεί πάντως: «Καταλαβαίνετε ότι η υπηρεσία θα παρακολουθεί τις αναρτήσεις σας».

«Boycott Qatar 2022»

Το κίνημα «Boycott Qatar 2022» έγινε όλο και εντονότερο τις τελευταίες ημέρες στα μεγάλα γήπεδα της Ευρώπης.

Οι οπαδοί των Μπάγερν Μονάχου και Ντόρτμουντ κατά τη διάρκεια των αναμετρήσεων της 13ης αγωνιστικής της Bundesliga έστειλαν ξεκάθαρο μήνυμα για το Μουντιάλ, δείχνοντας την αντίθεσή τους στα όσα συμβαίνουν στο Κατάρ.

Banner by Borussia Dortmund fans: "More deaths than minutes of play. Boycott Qatar!" pic.twitter.com/2iJXUDUNFb

— BVB Buzz (@BVBBuzz) November 5, 2022

«15.000 νεκροί για 5.760 λεπτά ποδοσφαίρου. Ντροπή σας», αναγράφεται στο πανό που σήκωσαν οι οπαδοί της Μπάγερν, ενώ σε αυτό των φίλων της Ντόρτμουντ γράφει «Σταματήστε το Κατάρ – Μποϊκοτάζ στο Κατάρ 2022 – Περισσότεροι νεκροί, από ότι λεπτά ποδοσφαίρου».

"15,000 dead for 5,760 minutes of football! Shame on you!"

"Boycott Qatar"

Fans across the Bundesliga this weekend sent a clear message about the #QatarWorldCup2022. pic.twitter.com/SWID8DAqRM

— DW Sports (@dw_sports) November 5, 2022

Παρίσι, Λιλ, Στρασβούργο, Ροντέ, Ροζ, Μασσαλία και Μπορντό δεν θα δείξουν αναμετρήσεις σε δημόσιες προβολές παιχνίδι της Εθνικής Γαλλίας αλλά ούτε και κανένα άλλο από το επερχόμενο Μουντιάλ του Κατάρ.

Η απόφαση πάρθηκε από τους δημάρχους των πόλεων αυτών ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την παραβιάσεις των δικαιωμάτων των μεταναστών εργατών που «στήνουν» τη διοργάνωση, κάνοντας βαριές δουλείες κάτω από άθλιες συνθήκες, σύμφωνα με καταγγελίες, αλλά και της περιβαλλοντικής καταστροφής που συντελείται λόγω των έργων.

«Για εμάς, δεν υπήρχε θέμα δημιουργίας χώρων μετάδοσης των αγώνων για πολλούς λόγους. Ο πρώτος είναι οι προϋποθέσεις για τη διοργάνωση αυτού του Παγκοσμίου Κυπέλλου, τόσο από πλευράς περιβάλλοντος όσο και από κοινωνικής πλευράς, ο δεύτερος είναι το γεγονός ότι γίνεται τον Δεκέμβριο. Οι συνθήκες υπό τις οποίες έχουν κατασκευαστεί αυτές οι εγκαταστάσεις πρέπει επίσης να αμφισβητηθούν», δήλωσε ο Πιέρ Ραμπαντάν, αντιδήμαρχος της γαλλικής πρωτεύουσας στο AFP.

Σε ανακοίνωσή της η δημοτική αρχή της πόλης της Μασσαλίας ανέφερε τα εξής: «Δεσμευμένοι στις αξίες της αλληλεγγύης στον αθλητισμό και της οικοδόμησης ενός πιο βιώσιμου τόπου, δεν μπορούμε να συμβάλουμε στην προβολή του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022 στο Κατάρ, το οποίο έχει προκαλέσει ανθρώπινη και περιβαλλοντική καταστροφή».

Μουντιάλ, μπύρα, χειμώνας και… Χριστούγεννα

Η πηγαία αγάπη των Βρετανών για το ποδόσφαιρο λειτουργεί, όπως είναι γνωστό, και ως τεράστια οικονομική ανάσα για τις παμπ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Euro 2020 που υπολογίζεται ότι τα ταμεία των παμπ εισέπραξαν πάνω από 700 εκατομμύρια στερλίνες.

Τι γίνεται όμως όταν μια αθλητική διοργάνωση διεξάγεται για πρώτη φορά το χειμώνα;

«Σταυρώνουμε τα δάχτυλα μας ώστε η Εθνική Αγγλίας να πάει καλά». Αύτη είναι τουλάχιστον η απάντηση του Κρις Κόντσι, υπεύθυνου αθλητικού μάρκετινγκ σε μία από τις μεγαλύτερες αλυσίδες παμπ του Ηνωμένου Βασιλείου «Greene King», στους Financial Times.

Ο πρώτος αγώνας της Εθνικής Αγγλίας είναι μόλις στις 21 Νοεμβρίου. Γενικά όμως οι πρώτοι γύροι της διοργάνωσης δεν έχουν το ίδιο ενδιαφέρον, όπως υποθετικά θα είχε ένας ημιτελικός ή τελικός με την συμμετοχή της Αγγλίας.

Αυτή είναι η γενικότερη αντιμετώπιση του κλάδου διεθνώς, καθώς η περίοδος του χειμώνα για αθλητικό γεγονός δε βοηθάει ιδιαίτερα στην κατανάλωση.

Ειδικά οι ιδιοκτήτες των βρετανικών παμπ είχαν συνηθίσει να υπεργεμίζουν τους χώρους τους και να ανοίγουν τις πίσω αυλές τους με γιγαντοοθόνες και τραπεζάκια χάρη στον καλό καλοκαιρινό καιρό. Με την θερμοκρασία, όμως, να πέφτει και τη βροχή να επικρατεί είναι δύσκολο να δημιουργηθεί μία παρόμοια εικόνα.

Παράλληλα δε, τα τεράστια λειτουργικά κόστη εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης προβληματίζουν την εστίαση. Όπως εκτιμούν, χρειάζονται τουλάχιστον 20% περισσότερο τζίρο σε σχέση με τα προ – πανδημίας επίπεδα απλά για να επιβιώσουν.

Κάτι τέτοιο όμως δεν προβλέπεται ιδιαίτερα αισιόδοξο. Το διαρκώς αυξανόμενο κόστος ζωής και από την μεριά των καταναλωτών έχει μειώσει κατά πολύ την κατανάλωση ενώ αρκετοί πια προτιμούν να δουν ποδόσφαιρο στο σπίτι, ώστε να μην πληρώσουν το φαγητό και τη μπίρα έξω.

Έρευνα που διεξήγαγε η Heineken μαζί με την εταιρεία ερευνών KAM, διαπίστωσε ότι τα 2/3 των θαμώνων θα είναι πιο προσεκτικά στον αριθμό των ποτών που θα καταναλώσουν. Βέβαια σύμφωνα με την ίδια έρευνα, τουλάχιστον 16 εκατομμύρια Βρετανία θα δουν έστω έναν αγώνα σε παμπ.

Η χριστουγεννιάτικη περίοδος μειώνει ακόμα περισσότερο τις ελπίδες για έναν καλό τζίρο. Το γεγονός ότι το Μουντιάλ συμπίπτει με την εορταστική περίοδο, καθώς ολοκληρώνεται στις 18 Νοεμβρίου, βάζει σε δίλημμα στους πιεσμένους οικονομικά Βρετανούς. Θα πρέπει, δηλαδή, να επιλέξουν ανάμεσα σε μπίρα ή σε δώρα.

Άλλωστε, η πίεση των Βρετανών εξαιτίας του αυξανομένου κόστους ζωής φαίνεται ήδη. Οι πωλήσεις στις παμπ, τις προηγούμενες πέντε εβδομάδες, μειώθηκαν κατά 1,1% σύμφωνα με την JD Wetherspoon και σε σχέση με το 2019.

Οι Γερμανοί γυρίζουν την πλάτη

Η πολιτική κατάσταση του Κατάρ αποτελεί έναν από τους βασικούς λόγους, που οι ποδοσφαιρόφιλοι στη Γερμανία σκοπεύουν να γυρίσουν την πλάτη τους στα παιχνίδια του Μουντιάλ 2022.

Πιο συγκεκριμένα, δημοσκόπηση που διενεργήθηκε από το Ινστιτούτο Infratest-dimap για λογαριασμό του πρώτου καναλιού της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD, κατέγραψε ότι το 56% των ερωτηθέντων δεν θα παρακολουθήσει «κανέναν αγώνα», το 15% ότι θα παρακολουθήσει «λιγότερους αγώνες» και μόνο το 18% δηλώνει ότι δεν θα αλλάξει συμπεριφορά σε σχέση με τις προηγούμενες διοργανώσεις και θα παρακολουθήσει «εξίσου πολλούς» αγώνες.

Σχετικά με το σκεπτικό των απαντήσεων, οι μισοί από εκείνους που δεν θα παρακολουθήσουν τους αγώνες απλώς δεν ενδιαφέρονται για το ποδόσφαιρο.

Μεταξύ εκείνων όμως οι οποίοι ενδιαφέρονται για το ποδόσφαιρο, αλλά θα παρακολουθήσουν λιγότερους ή καθόλου αγώνες, το 41% αιτιολογεί την απόφασή του με την πολιτική κατάσταση στο Κατάρ, το 30% με τις αδιαφανείς αποφάσεις της FIFA και το 22% με το έλλειμμα βιωσιμότητας των σταδίων.

Η κριτική στάση της γερμανικής κοινής γνώμης έναντι του Κατάρ και της ποδοσφαιρικής διοργάνωσης αναδεικνύεται και σε άλλη δημοσκόπηση, η οποία πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Civey για λογαριασμό του περιοδικού Der Spiegel: Μόνο το 12% θα έβλεπε θετικά πιθανή παρουσία του καγκελάριου Όλαφ Σολτς στο Κατάρ για τους αγώνες, ενώ το 67% εκφράζει αντίθετη άποψη.

*με πληροφορίες από ΕΡΤ / ΑΠΕ / cnn.gr / The Guardian / in.gr