Γυναίκα διαιτητής: Ένα βήμα μπροστά… δύο πίσω

Καμία γυναίκα δεν κλήθηκε ως διαιτητής ή ως βοηθός διαιτητή για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2024. Παρόλο που η διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλλου 2022 διόρισε τρεις γυναίκες να διαιτητεύσουν, τις: Σαλίμα Μουκανσάγκα (Ρουάντα), Γιοσίμι Γιαμασίτα (Ιαπωνία) και Στεφανί Φραπάρ (Γαλλία) και τρεις βοηθούς, οι διοργανωτές του Euro 2024 υπονόμευσαν για ακόμη μία χρονιά την αξία της γυναικείας διαιτησίας στον Παγκόσμιο Αθλητισμό.

Congratulations to:

Yamashita Yoshimi 🇯🇵 Stephanie Frappart 🇫🇷 Salima Mukansanga 🇷🇼

The first three female referees to be selected for a men’s FIFA World Cup 👏 pic.twitter.com/tnCS3zImSd

— FIFA World Cup (@FIFAWorldCup) May 19, 2022

Κι εκεί που γίνεται ένα βήμα μπροστά, γίνονται δύο πίσω. Το Euro υστερεί σε σχέση με άλλες διοργανώσεις, χωρίς καμία πιθανότητα να γράψει ιστορία στη διαιτησία μέχρι το 2028.

Καταστάσεις σεξισμού στο γήπεδο, σημειώνονται παντού, με τις γυναίκες διαιτητές να μην «περνάνε» εύκολα σε έναν ανδρικό αγώνα. Οπαδοί και παίκτες δεν δείχνουν πάντα τον απαιτούμενο σεβασμό, υποβαθμίζοντας έτσι την έννοια του αθλητισμού.

Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, είχαμε τελευταία, το περιστατικό με την έμπειρη Γαλλίδα Στεφανί Φραπάρ, η οποία διαιτήτευσε τον τελικό Κυπέλλου Ελλάδος μεταξύ Παναθηναϊκού – Άρη. Οι πράσινοι κατάφεραν να κατακτήσουν τον τίτλο στις καθυστερήσεις και ο πρόεδρος του Άρη, Θεόδωρος Καρυπίδης ξέσπασε ανεκδιήγητα στην διαιτητή, μετά από μια σειρά διαιτητικών λαθών, που υποστήριξε ότι έκανε, ενώ ο Σάπι Σουλεϊμάνοφ, παίκτης των κιτρίνων, κατηγορείται για απόπειρα βιαιοπραγίας.

Οι εικόνες του τελικού έκαναν τον γύρω του κόσμου, ντροπιάζοντας για ακόμη μία φορά την χώρα μας.  Πολλοί φίλαθλοι, ωστόσο, εξέφρασαν άποψη χωρίς να δουν τις φάσεις του αγώνα, κατακρίνοντας τις αποφάσεις της διαιτήτριας, λόγω του φύλου της.

Ο ρόλος του διαιτητή είναι δύσκολος, πόσο μάλλον για μια γυναίκα που προσπαθεί να διεκδικήσει την θέση της σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο. Δύο διαιτήτριες μιλάνε για την γυναικεία διαιτησία στην Ελλάδα και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει.

Η Ειρήνη Πίγγιου είναι Διεθνής διαιτητής ΕΠΣ Θεσπρωτίας και Γ’ Εθνικής ανδρών. Βρίσκεται 14 χρόνια στον χώρο, από το 2010. Είναι διατροφολόγος και διατηρεί το δικό της γραφείο.

«Όλα αυτά τα χρόνια, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο πως τις αποδέχονται στα γήπεδα. Όταν βλέπουν γυναίκα στο χορτάρι, υπάρχει προκατάληψη για το πως θα διαχειριστεί τον αγώνα. Σε όλες τις αποφάσεις , οπαδοί και παίκτες θα αντιδράσουν πιο έντονα.

Με τα χρόνια, μέσω φυσικής κατάστασης και μέσω της εξέλιξης , μπορεί μια γυναίκα αποδείξει ότι είναι καλή διαιτήτρια και να κερδίσει τον σεβασμό. Θέλει πολύ παραπάνω προσπάθεια σε σχέση με τους άνδρες, αλλά, όταν τα καταφέρεις να σταθείς η αποδοχή είναι μεγαλύτερη.

Το τοπικό επίπεδο είναι πολύ χαμηλό και εκεί η γυναίκα διαιτητής αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες ,υποτίμηση, ρατσισμό , σε εθνικό όσο ανεβαίνει το επίπεδο τα πράγματα γίνονται καλύτερα. Οι παίκτες θα δείξουν σεβασμό, αν δουν ότι η διαιτήτρια είναι δυνατή και μπορεί να ανταπεξέλθει. Αν δουν ότι αδυνατεί να τα βγάλει πέρα, δεν θα την σεβαστούν.

Η διαιτησία στην Ελλάδα δεν είναι επαγγελματική, οπότε απαιτεί πολύ χρόνο από την προσωπική σου ζωή, για να κάνεις προπόνηση, να διαβάζεις και να πηγαίνεις σε σεμινάρια. Προσπαθούμε να συνδυάσουμε την διαιτησία με την προσωπική και με την επαγγελματική ζωή. Οι αμοιβές στη γυναικεία διαιτησία έχουν διαφορά σε σχέση με των ανδρών. Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια προσπάθεια να αναβαθμιστεί το γυναικείο ποδόσφαιρο στην Ελλάδα, αλλά δυστυχώς είναι πολύ πίσω σε σχέση με άλλες χώρες του εξωτερικού. Η ελληνική γυναικεία διαιτησία, παρ’ όλα αυτά βρίσκεται σε ένα πολύ καλό επίπεδο και εξελίσσεται.»

Η Ιωάννα Συναΐτη είναι διαιτητής ΕΠΣ Θεσσαλίας Γ’ Εθνικής Ανδρών και Α’ εθνικής Γυναικών. Η ίδια εξηγεί την δυσκολία αποδοχής, τις διαφορές ενός ανδρικού με έναν γυναικείο αγώνα ποδοσφαίρου, αλλά και τις απαραίτητες θυσίες.

«Όλοι γνωρίζουμε πως είναι ένας ανδροκρατούμενος χώρος. Πολλές φορές αντιμετωπίζουμε σεξισμό στο γήπεδο και δύσκολα κατακτάται ο απαιτούμενος σεβασμός. Οι άνδρες συχνά δυσκολεύονται να εμπιστευτούν μια γυναίκα για να λάβει αποφάσεις στο γήπεδο και δεν είναι λίγες οι φορές που εκφράζονται σχόλια όπως: “Γιατί είσαι εδώ και όχι στο σπίτι σου για να κάνεις δουλειές;” κλπ. Ωστόσο, τέτοια σχόλια τα αντιμετωπίζω με χιούμορ και πιστεύω πως έτσι πρέπει να τα διαχειρίζεται η καθεμιά.

Η αντιμετώπιση από τους ποδοσφαιριστές εξαρτάται και από τον χαρακτήρα. Θεωρώ πως μια γυναίκα, όπως και κάθε διαιτητής, πρέπει να είναι ψύχραιμη και επιβλητική μέσα στον αγωνιστικό χώρο, ώστε να εμπνέει τον σεβασμό. Σημαντικό είναι τα διάφορα σχόλια να διαχειρίζονται καταλλήλως και με σύνεση, χωρίς να χάνεται το ήθος, οι αρχές και ο σεβασμός που πρέπει να διακρίνει έναν διαιτητή απέναντι προς άλλους.

Ένας αγώνας γυναικείου ποδοσφαίρου δεν είναι απαραίτητα πιο εύκολος. Αντιθέτως, έχεις να αντιμετωπίσεις αρκετές δύσκολες φάσεις και πολλές φορές να λάβεις περισσότερες αποφάσεις. Πρέπει να είσαι συνεχώς σε εγρήγορση και υπό συγκέντρωση, ώστε να είσαι έτοιμη για οτιδήποτε μπορεί να συμβεί, όπως ακριβώς και σε έναν ανδρικό αγώνα ποδοσφαίρου. Μου αρέσει να είμαι μέρος του γυναικείου ποδοσφαίρου καθώς μου δίνεται η δυνατότητα να παρατηρώ την εξέλιξη και αναβάθμισή του, αλλά και τις γυναίκες ποδοσφαιρίστριες να προοδεύουν και να ξεπερνούν τις δυσκολίες, γκρεμίζοντας κάθε στερεότυπο.

Τον σύντομο ίσως τερματισμό της καριέρας μιας γυναίκας θα μπορούσε να επιφέρει μια εγκυμοσύνη, καθώς η επανένταξη στον αγωνιστικό χώρο είναι δύσκολη και χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια. Απαιτείται αρκετή προπόνηση, υψηλή βούληση και σαφώς στήριξη από το οικογενειακό περιβάλλον. Βέβαια, γενικότερα, ο συγκεκριμένος χώρος απαιτεί θυσίες, ειδική διατροφή και τακτική προπόνηση.

Τις γυναίκες στην Ελλάδα δεν τις ελκύει τόσο το ποδόσφαιρο, πόσο μάλλον το να γίνουν διαιτητές. Θεωρώ ότι δεν τους δίνονται εύκολα ευκαιρίες και ερεθίσματα για να εξερευνήσουν και να γνωρίσουν το ποδόσφαιρο σαν άθλημα, αλλά και να εξελιχθούν σε αυτό. Μακάρι μελλοντικά να αλλάξει αυτό, αλλά ας μην ξεχνιέται το γεγονός πως για να ασχοληθεί κάποιος ή κάποια με τη διαιτησία, χρειάζεται να αφιερώσει προσωπικό χρόνο για προπόνηση, μελέτη και να μπορεί να διαθέσει τα Σαββατοκύριακά του στο γήπεδο.»