Όταν το μπάσκετ της Θεσσαλονίκης έγραφε ιστορία στην Ευρώπη
Με αφορμή την επιστροφή του ΠΑΟΚ σε ευρωπαϊκούς τελικούς, θυμόμαστε τις ιστορικές πορείες και επιτυχίες των ομάδων της Θεσσαλονίκης σε διοργανώσεις εκτός συνόρων
Ραντεβού με την ιστορία δίνει η ομάδα μπάσκετ ανδρών του ΠΑΟΚ με την παρουσία της στους διπλούς τελικούς του FIBA Europe Cup με αντίπαλο τη Μπιλμπάο.
Το πρώτο παιχνίδι θα διεξαχθεί τη Μ. Τετάρτη στην Ισπανία στις 21:00, ενώ ο δεύτερος τελικός θα γίνει την ερχόμενη Τετάρτη (23/4) στις 20:15 στο PAOK Sports Arena.
Με αφορμή την παρουσία των «ασπρόμαυρων» στους ευρωπαϊκούς τελικούς, κάνουμε μια αναδρομή στις μεγάλες επιτυχίες των μπασκετικών ομάδων της πόλης στην Ευρώπη, αλλά και τις αξιόλογες πορείες που είχαν στα τέλη της δεκαετίας του 80′ και στις αρχές δεκαετίας του 90′ όταν και μεσουρανούσαν στο χώρο.
ΠΑΟΚ: Αναζητώντας την επιστροφή σε ευρωπαϊκή κορυφή μετά το 1994
21 χρόνια μετά το έπος επί της Στεφανέλ ο ΠΑΟΚ θέλει να επιστρέψει σε ευρωπαϊκή κορυφή.
Ο Δικέφαλος του Βορρά έχει αγωνιστεί σε όλα τα ευρωπαϊκά κύπελλα που έχουν διοργανώσει η FIBA και η ULEB, μάλιστα είχε ένα σερί 27 συνεχόμενων συμμετοχών από την περίοδο 1981–82 μέχρι την περίοδο 2007–08, κάτι που αποτελεί ρεκόρ ανάμεσα στους ελληνικούς συλλόγους.

Τα δύο ευρωπαϊκά τρόπαια του Δικεφάλου
Το 1991 είναι μια χρονιά – σταθμός στην ιστορία του ΠΑΟΚ, αλλά και του ελληνικού αθλητισμού.
Ύστερα από ένα συγκλονιστικό παιχνίδι, ο ΠΑΟΚ κερδίζει 76-72 την Ισπανική Σαραγόσα και κατακτά το Κύπελλο Κυπελλούχων της Ευρώπης, στον αξέχαστο τελικό της Γενεύης.
Ήταν η δεύτερη φορά που ελληνική ομάδα κατακτούσε ευρωπαϊκό τρόπαιο.
Στον πάγκο του ΠΑΟΚ ήταν ο Ντράγκαν Σάκοτα και μεγάλος ήρωας της βραδιάς ήταν ο Μπάνε Πρέλεβιτς με 31 πόντους.
ΠΑΟΚ (Σάκοτα): Νίκος Σταυρόπουλος 15, Πρέλεβιτς 31, Μπάρλοου 20, Μακαράς, Φασούλας 7, Ιωάννου 3, Πιτ Παπαχρόνης, Μπουντούρης
Το 1994 έρχεται ο δεύτερος ευρωπαϊκός τίτλος του ΠΑΟΚ, με τον Δικέφαλο του Βορρά να κατακτά το κύπελλο Κόρατς.
Στους διπλούς τελικούς οι «ασπρόμαυροι» με τον Σούλη Μαρκόπουλο στο «τιμόνι» αντιμετωπίζουν την ιταλική Στεφανέλ.

Ο ΠΑΟΚ κερδίζει αρχικά στο Αλεξάνδρειο Μέλαθρον με 85-76 και στο δεύτερο παιχνίδι στην Τεργέστη με 100-91.
Από πλευράς ΠΑΟΚ, στους δυο τελικούς αγωνίσθηκαν οι Νίκος Μπουντούρης, Γιώργος Μπαλογιάννης, Νάσος Γαλακτερός, Χρήστος Τσέκος, Αχιλλέας Μαματζιόλας, Τζον Κόρφας, Μπάνε Πρέλεβιτς, Ζόραν Σάβιτς, Ουόλτερ Μπέρι και Ευθύμης Ρετζιάς.
Οι χαμένοι τελικοί του 1992 και 1996
Ο τελικός του 1992, «στοιχειώνει», ακόμη και τόσα χρόνια μετά, τους φίλους του ΠΑΟΚ. Το τμήμα μπάσκετ για δεύτερη συνεχή χρονιά δίνει το παρών στον τελικό Κυπέλλου Κυπελλούχων.
Αντίπαλος η Ρεάλ Μαδρίτης που κατέκτησε τον τίτλο μετά από ένα εύστοχο καλάθι του Μπράουν στη λήξη του αγώνα κι αφού είχε προηγηθεί ένα καταδικαστικό λάθος του Φασούλα.
Η φωτογραφία του δακρυσμένου Μπάνε Πρέλεβιτς έχει περάσει στην ιστορία και προκαλεί συγκινήσεις μέχρι και σήμερα.
Το 1996 είναι η χρονιά που ο ΠΑΟΚ για τελευταία φορά, μέχρι να έρθει η φετινή, δίνει το παρών σε ευρωπαϊκό τελικό.
Με θριαμβευτική πορεία ο ΠΑΟΚ πέρασε σαν σίφουνας το εμπόδιο της Ζαλγκίρις Κάουνας στον ημιτελικό και διεκδίκησε το τρόπαιο του Κυπέλλου Κυπελλούχων απέναντι στην Ταουγκρές.
Ηττήθηκε όμως στη Βιτόρια της Ισπανίας με 88-81.
ΠΑΟΚ (Λούκαιτς): Μπουντούρης 10 (3/4βολ., 2/3διπ., 1/3τριπ., 2ας.), Πρέλεβιτς 34 (6/8βολ., 8/11διπ., 4/11τριπ., 5ριμπ.), Στογιάκοβιτς 20 (4/4βολ., 5/7διπ., 2/4τριπ., 4ριμπ.), Μπαλογιάννης 3, Τσέκος, Γκάρετ, Ρεντζιάς 12 (2/2βολ., 5/7διπ., 3ριμπ.), Γιαννούλης 2 (1/1διπ., 2ριμπ.).
Ο ΠΑΟΚ βρίσκεται δύο φορές στα ημιτελικά ευρωπαϊκής διοργάνωσης το 1990 στη διοργάνωση του Κυπέλλου Κυπελλούχων και το 1993 στο Πρωταθλητριών Ευρώπης το οποίο είχε διεξαχθεί στο ΣΕΦ, με τον Δικέφαλο του Βορρά όμως να μην τα καταφέρνει απέναντι στην Μπενετόν Τρεβίζο.
Τρεις φορές ο Άρης στην κορυφή της Ευρώπης
Αναμφισβήτητη η κυριαρχία του Άρη στο ελληνικό μπάσκετ για περισσότερο από μια δεκαετία. Μια ομάδα με όλη τη σημασία της λέξης που έκανε τους δρόμους της πόλης να αδειάζουν σε κάθε παιχνίδι της, με χιλιάδες φιλάθλους να γεμίζουν ασφυκτικά το Αλεξάνδρειο Μέλαθρο ή να είναι «καρφωμένοι» μπροστά στις -λίγες για την εποχή- τηλεοράσεις όταν αγωνιζόταν εκτός έδρας.
Μια ομάδα που σύστησε το μπάσκετ στους Έλληνες μαζί με εκείνη την ονειρική πορεία της Εθνικής μας ομάδας το 1987.
Ο Άρης στην ιστορία του μετράει τρία ευρωπαϊκά τρόπαια, αλλά και άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πορείες που όμως δεν συνδυάστηκαν με το πολυπόθητο αποτέλεσμα.
Οι «χρυσές» χρονιές
Έφτασε πολλές φορές στην πηγή, αλλά έπρεπε να περιμένει έως το 1993 για να πιει νερό ο Άρης.
Ήταν 16 Μαρτίου του 1993 στο Τορίνο όταν ο Άρης σε έναν επεισοδιακό τελικό κερδίζει την Εφές Πίλσεν με 50-48 και στέφεται Κυπελλούχος Ευρώπης.
Ο Ρόϊ Τάρπλεϊ έκανε τρομερή εμφάνιση για τον Άρη που είχε τότε στο «τιμόνι» του τον Σβι Σερφ.
Άρης (Σβι Σερφ): Γιαννάκης 2, Βουρτζούμης 2, Άντερσον 15, Μισούνοφ 10, Τάρπλεϊ 19, Αγγελίδης 2, Ιωάννου, Γάσπαρης.
Το 1997 ο Άρης με μια τρομερή ανατροπή στην Προύσα κατακτά το κύπελλο Κόρατς απέναντι στην Τόφας Μπούρσα.
Μετά την ήττα του πρώτου ματς με 66-77 στη Θεσσαλονίκη λίγοι ήταν εκείνοι που πίστευαν ότι ο Άρης θα τα καταφέρει στην Τουρκία.
Και όμως ο Άρης του Λευτέρη Σούμποτιτς κατάφερε να τους διαψεύσει με τον πλέον ηχηρό τρόπο.
Με οδηγούς τους Χοσέ Ορτίθ, Μάριο Μπόνι και Παναγιώτη Λιαδέλη, οι Θεσσαλονικείς κατατρόπωσαν τους Τούρκους μέσα στο σπίτι τους, μπροστά σε 5.000 οπαδούς τους.
Σε τέτοιο βαθμό, δε, που οι γηπεδούχοι προκάλεσαν σοβαρά επεισόδια και οι διαιτητές διέταξαν την εκκένωση του γηπέδου, για να φτάσει τελικά ο Άρης στο επικό 88-70 και την κατάκτηση του δεύτερου από τα τρία ευρωπαϊκά του τρόπαια.
Άρης: Ορτίθ 25, Λιαδέλης 15, Σταυρακόπουλος 5 (1), Σιούτης 12, Αγγελίδης 6, Σάκλεφορντ 5, Μπόνι 20 (2).
Στις 4/5/2003 ο Άρης κατακτά το τελευταίο του χρονικά ευρωπαϊκό τρόπαιο και μάλιστα εντός έδρας.
Στον τελικό του Γιούρο Καπ Τσάλεντζ στο Αλεξάνδρειο Μέλαθρο χάρη σε καλάθι του Μίροσλαβ Ραΐσεβιτς κέρδισε με 84-83 την Πρόκομ και πανηγύρισε το τρίτο ευρωπαϊκό τρόπαιο στην ιστορία του.
Στον πάγκο του Άρη τότε ο Βαγγέλης Αλεξανδρής.
ΑΡΗΣ: Σόλομον 32 (4), Ραΐτσεβιτς 9, Λάππας 5, Νικολαΐδης 1, Γκαγκαλούδης 12 (1), Αγγέλοφ 2, Λικχολίτοφ 6, Στακ 14, Γκργκατ 3.
Πέρα βέβαια από τα ευρωπαϊκά τρόπαια, αξιομνημόνευτες είναι οι διαδοχικές παρουσίες του Άρη σε Final-4 Πρωταθλημάτων Ευρώπης.
Το 1998 μια «κιτρινόμαυρη πανστρατιά» κάνει απόβαση στη Γάνδη, στον ημιτελικό όμως λυγίζει από την Τρέισερ, ενώ στον μικρό τελικό χάνει από την Παρτιζάν.
Το 1989 ο Άρης είναι και πάλι εκ των φαβορί για να βρεθεί στο πάνθεον του ευρωπαϊκού μπάσκετ και έφτασε στο Final-4 του Μονάχου.
Με περισσότερους από 6.000 οπαδούς στο πλευρό του ο Άρης χάνει στον ημιτελικό με 99-86 από την Μακάμπι Τελ Αβίβ και κερδίζει στον… τελικό της παρηγοριάς την Μπαρτσελόνα με 88-71.
Το 1990 ο Άρης φτάνει ξανά στο Final-4 που αυτή τη φορά διεξήχθη στη Σαραγόσα. Και πάλι η ομάδα της Θεσσαλονίκης λυγίζει στον ημιτελικό από την Μπαρτσελόνα με 104-83, ενώ στον μικρό τελικό ηττήθηκε με 103-91 από τη Λιμόζ.
Ηρακλής: Οι ευρωπαϊκές πορείες μέχρι τους ημιτελικούς
Ο Ηρακλής που τα τελευταία χρόνια παλεύει για να επιστρέψει στα μεγάλα σαλόνια του ελληνικού μπάσκετ, έχει και αυτός καταγράψει αξιοσημείωτες πορείες στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Ο Γηραιός έχει αγωνιστεί σε αρκετές διοργανώσεις εκτός συνόρων, με τις παρουσίες του το 1995 και το 1997 να ξεχωρίζουν.
Το 1995 ο Ηρακλής φτάνει μέχρι τα ημιτελικά του Κυπέλλου Σαπόρτα όταν έπαιξε με αντίπαλο την ανερχόμενη Ταουγκρές (νυν Μπασκόνια) στη σειρά των ημιτελικών (best of 3), με μειονέκτημα έδρας.
Νίκησε στη Θεσσαλονίκη με 79-78, όμως έχασε και τα δύο ματς στη Βιτόρια, 70-66 και 79-74, παρά την τεράστια προσπάθειά του.
Δύο χρόνια μετά, ο Ηρακλής φτάνει και πάλι στους τέσσερις της ίδιας διοργάνωσης, όμως τότε γνώρισε τον αποκλεισμό από την Βερόνα.
Οι αγώνες ήταν διπλοί και η πρόκριση κρίνονταν στη διαφορά πόντων. Ο Ηρακλής ηττήθηκε στην Ιταλία με 96-62, ενώ στη Θεσσαλονίκη κέρδισε με 76-56, που δεν ήταν αρκετό όμως, έστω και για λίγο, για να καλύψει τη διαφορά του πρώτου ματς.
Το 2000 έφτασε μέχρι τα προημιτελικά του κυπέλλου Σαπόρτα, όταν και αποκλείστηκε από την ΑΕΚ που κατέκτησε μετά το τρόπαιο.
Η ιστορική πορεία του Μακεδονικού
Από το αφιέρωμα δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε και την ιστορική παρουσία του Μακεδονικού, που αν και τότε είχε «μετακομίσει» στην Κοζάνη, σε τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης.
Το 2005 ο Μακεδονικός κατάφερε να πάρει μέρος στον τελικό του Ούλεμπ Καπ.
Στην «τρελή» εκείνη πορεία του κατάφερε να αποκλείσει μερικές σημαντικές ομάδες εκμεταλλευόμενος την έδρα «κάστρο» που είχε δημιουργήσει στην Κοζάνη.
Στον τελικό που διεξήχθη στο Βέλγιο, ο Μακεδονικός «λύγισε» απέναντι στην Λιέτουβος Ρίτας και ηττήθηκε με 78-74.
*πηγή φωτογραφιών αρχικής εικόνας: Eurokinissi / paokbc.gr