Brexit: Πάμε για διαζύγιο χωρίς συμφωνία

Το σενάριο η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση να γίνει χωρίς να έχει συναφθεί συμφωνία στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες είναι «πιο πιθανό παρά ποτέ», προειδοποίησε τη Δευτέρα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, δύο ημέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής που είναι αφιερωμένη σε αυτό.

Παρότι οι διαπραγματεύσεις «αποδείχθηκαν πολύ πιο περίπλοκες» από ό,τι περίμεναν οι περισσότεροι, «οφείλουμε μολαταύτα να παραμείνουμε αισιόδοξοι και αποφασιστικοί», καθώς «υπάρχει η καλή πρόθεση για να συνεχιστούν οι συνομιλίες (για το Brexit) και στις δύο πλευρές», ανέφερε ο Τουσκ στην πρόσκλησή του προς τους ηγέτες ενόψει της συνόδου κορυφής της Τετάρτης και της Πέμπτης.

«Ας μην εγκαταλείψουμε» την προσπάθεια, προέτρεψε, ενώ δεν απομένουν πλέον ούτε πέντε μήνες ως την ημερομηνία της αποχώρησης του ΗΒ από την ΕΕ, την 29η Μαρτίου.

«Το γεγονός ότι προετοιμαζόμαστε για το σενάριο της απουσίας συμφωνίας δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να μας εμποδίσει να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να επιτύχουμε την καλύτερη δυνατή συμφωνία, για όλα τα μέρη», συνέχισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Η τοποθέτηση του Τουσκ στην επιστολή του, η οποία διανεμήθηκε το βράδυ της Δευτέρας διέφερε δραματικά από εκείνη που έκανε χθες το απόγευμα η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι, για την οποία «μια συμφωνία στις διαπραγματεύσεις θα ήταν η καλύτερη έκβαση για το Ηνωμένο Βασίλειο και για την ΕΕ», κάτι που «συνεχίζω να πιστεύω ότι είναι εφικτό», διότι «κανείς δεν θέλει» ένα διαζύγιο των δύο πλευρών χωρίς συμφωνία, όπως επέμεινε.

Κατά τη διάρκεια μιας συνάντησής της με στελέχη βιομηχανιών στο Βερολίνο, η γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ επέδειξε αυτοπεποίθηση, ωστόσο υπογράμμισε πως είναι απαραίτητο να γίνει προετοιμασία για την ενδεχόμενη αποτυχία των διαπραγματεύσεων. «Δυστυχώς, πρέπει στην παρούσα φάση να προετοιμαστούμε για διάφορα σενάρια (…). Δεν πρέπει να χώσουμε το κεφάλι μας στην άμμο και να πούμε “όλα θα τελειώσουν και θα τακτοποιηθούν”», προειδοποίησε.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν έκρινε επίσης ότι είναι εφικτό να υπάρξει «πρόοδος» στην προσπάθεια επίτευξης συμφωνίας, επαναλαμβάνοντας ότι το Παρίσι είναι «έτοιμο», έχει «προετοιμαστεί» για «όλα τα σενάρια».

Για τη Βρετανία και για την ΕΕ «δεν υπάρχει εναλλακτική οδός» πέραν του να συνάψουν μια συμφωνία, υπογράμμισε από τη δική του πλευρά ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, η χώρα του οποίου ασκεί το τρέχον εξάμηνο την εναλλασσόμενη προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατό για να αποφύγουμε το σκληρό Μπρέξιτ», συμπλήρωσε.

Στις τελευταίες διαπραγματεύσεις πριν από τη σύνοδο, την Κυριακή, δεν καταγράφηκε ουσιαστική πρόοδος. Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ Μισέλ Μπαρνιέ εξήγησε ότι «ορισμένα ζητήματα-κλειδιά» παραμένουν «σε εκκρεμότητα», ειδικά αυτό των συνόρων της Ιρλανδίας με τη βρετανική επαρχία της Βόρειας Ιρλανδίας μετά το Μπρέξιτ.

Λονδίνο και Βρυξέλλες έχουν δεσμευθεί ότι δεν θα υπάρξουν «σκληρά» σύνορα, κάτι εξάλλου που προβλεπόταν στη συμφωνία ειρήνης της Μεγάλης Παρασκευής του 1998, αλλά αυτό αντίκειται προς τη διακηρυγμένη πρόθεση του ΗΒ να αποχωρήσει από την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση.

Το μικρό βορειοϊρλανδικό κόμμα DUP, οι δέκα πιστοί στο στέμμα βουλευτές του οποίου είναι απαραίτητοι στην Τερέζα Μέι ώστε να διατηρήσει την πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή των Κοινοτήτων, αρνείται την παραχώρηση οποιουδήποτε ειδικού καθεστώτος στη επαρχία και περιπλέκει πολύ την κατάσταση για την πρωθυπουργό της Βρετανίας.

Οι ηγέτες των 27 αναμένεται να αποφασίσουν για την πορεία που θα ακολουθηθεί στο δείπνο εργασίας της Τετάρτης, λίγη ώρα έπειτα από μια συνάντηση στην οποία έχει επιβεβαιωθεί η συμμετοχή της Μέι.

Αναμένεται να στείλουν ένα διττό μήνυμα: οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, αλλά η ΕΕ οφείλει πλέον να κάνει προετοιμασίες βάσει της υπόθεσης ενός χωρισμού χωρίς συμφωνία, «όχι επειδή μια συμφωνία δεν είναι πλέον εφικτή, αλλά επειδή έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας ευρωπαίος διαπραγματευτής.

Ο ιρλανδός πρωθυπουργός Λίο Βαράντκαρ από την πλευρά του είπε πως περιμένει ότι η συμφωνία μάλλον θα κλειστεί «τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο». Η σύγκληση έκτακτης Συνόδου Κορυφής για να εξεταστεί η πορεία της διαδικασίας τον Νοέμβριο παραμένει πιθανή, αλλά δεν έχει επιβεβαιωθεί κάτι σε αυτό το στάδιο.