Χριστούγεννα με άγχος και συναισθηματική δυσφορία στις στάχτες της Β. Εύβοιας

Συνεχίζονται με αμείωτη ένταση οι προσπάθειες για την αποκατάσταση και την προστασία της ψυχικής υγείας των κατοίκων της Βόρειας Εύβοιας που έζησαν τον εφιάλτη των πυρκαγιών το καλοκαίρι.

Παρά, ωστόσο, τις προσπάθειες για βοήθεια σε πολλά επίπεδα τα φετινά Χριστούγεννα είναι για τους ανθρώπους αυτούς εντελώς διαφορετικά από ότι πέρυσι

Όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Μενέλαος Θεοδωρουλάκης που είναι Διδάκτορας Κοινωνικής Πολιτικής, πρόεδρος του ΔΣ Ομοσπονδίας Φορέων Ψυχικής Υγείας ΑΡΓΩ και πρόεδρος ΔΣ ΠΕΨΑΕΕ, στην περιοχή είναι έντονο ακόμα το μαύρο χρώμα ενώ η περίοδος χαρακτηρίζεται από μοναξιά.

«Τα φετινά Χριστούγεννα είναι διαφορετικά και πιο φτωχά για όλους στην πυρόπληκτη περιοχή λόγω της συρρίκνωσης του εισοδήματος και συνακόλουθα δεν κυριαρχούν τα ίδια αισθήματα με το παρελθόν. Πολλοί ηλικιωμένοι είναι πιο μόνοι από πέρυσι γιατί πολλά παιδιά μετανάστευσαν και πολλοί άλλοι νιώθουν απογοητευμένοι από την υποστήριξη λέγοντας ότι από την στιγμή που έφυγαν οι κάμερες τους ξεχάσαμε. Προσπαθούμε αυτό να ανατραπεί, πέρα από τις παρεμβάσεις μας που είναι εστιασμένες σε όσους κατοίκους είναι μόνοι τους ή ηλικιωμένοι ή που ζουν σε απομονωμένα χωριά και αντιμετωπίζουν ψυχοκοινωνικές δυσκολίες ή έχουν αναπηρία, η Ομοσπονδία μας όπως και πολλοί άλλοι φορείς παρείχαμε οικονομική υποστήριξη στους πιο αδύναμους και αυτούς που επλήγησαν περισσότερο. Αλλά αυτά μόνο δεν φτάνουν για να φύγει το μαύρο που κυριαρχεί στη ζωή τους, παρόλο που το δάσος ξανά πρασινίζει, πρέπει όλοι μας να σταθούμε δίπλα στην Βόρεια Εύβοια και τους κατοίκους της δείχνοντας ότι του σκεφτόμαστε αυτές τις μέρες ακόμα και με ένα απλό τηλεφώνημα και γιατί όχι επισκεπτόμενοι την περιοχή για να φωτίσουμε με την αλληλεγγύη και τη λάμψη των συναισθημάτων των Χριστουγέννων την καθημερινότητα των συνανθρώπων μας εκεί», τονίζει ο κ. Θεοδωρουλάκης.

Μετά τις αρχικές παρεμβάσεις σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης που πραγματοποιήθηκαν τις πρώτες ημέρες μετά την καταστροφή, η βοήθεια συνεχίστηκε σε ένα περισσότερο ολιστικό πλαίσιο που περιλάμβανε επίσης ανάμεσα σε άλλα την κάλυψη αναγκών σε είδη πρώτης ανάγκης (τρόφιμα, φάρμακα, ρουχισμό, κλπ), την ενημέρωση για την κρατική αρωγή και τη διασύνδεση με φορείς υποστήριξης, βοηθώντας ακόμα και στην υποβολή αιτήσεων αρωγής με την υποστήριξη και της Caritas.

Από τη μεριά του, ο πρόεδρος του ΔΣ της ΠΕΨΥκΚΑ Δημήτρης Γκλάβας τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Η άμεση παρέμβαση των εταιρειών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης έπειτα από προτροπή της υφυπουργού Υγείας Ζωής Ράπτη και του περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Φάνη Σπανού απάλυνε στο μέτρο του εφικτού τον πόνο και τη θλίψη των πληγέντων της Βόρειας Εύβοιας από τις πυρκαγιές. Ειδικότερα, έγινε παρέμβαση με συμβουλευτική/ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε 2.738 άτομα καθώς και μοιράστηκαν πάνω από 7 τόνοι ρουχισμού και 25 τόνοι τροφίμων. Ακόμη, συμμετείχαν σε ψυχοεκπαιδευτικές δράσεις 387 παιδιά και 104 γονείς».

Ωστόσο, οι παρεμβάσεις δεν σταμάτησαν εκεί: «Οι πιο εξειδικευμένες ανάγκες που αναδύθηκαν επέβαλαν σήμερα να προχωρήσουμε στη δημιουργία οκτώ σταθερών κλιμακίων στην περιοχή: δύο στα Κέντρα Υγείας της περιοχής και έξι κινητών περιλαμβανομένου ενός για τα παιδιά, ώστε να αναπτυχθεί το κατάλληλο έδαφος για θεραπευτικές πλέον παρεμβάσεις μετά την αρχική ανακουφιστική διαχείριση, ειδικά σε όσους βίωσαν μάλιστα και τη δεύτερη καταστροφή από τις πλημμύρες. Τα κλιμάκια αυτά στελεχώνονται από ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχιάτρους και παιδοψυχιάτρους και χρηματοδοτούνται από το υπουργείο Υγείας με απόφαση της υφυπουργού Υγείας κ Ζωής Ράπτη», σημειώνει ο κ. Θεοδωρουλάκης.

Οι επιπτώσεις πάντως στη ζωή των κατοίκων της Βόρειας Εύβοιας είναι ακόμα εμφανείς. Έχει περάσει άλλωστε μόνο ένα μικρό διάστημα από την μεγάλη καταστροφή και εκτός από τα ψυχολογικά ζητήματα, έχουν ακόμα και πιο πρακτικά θέματα της καθημερινότητας να αντιμετωπίσουν. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο έχουν καταγραφεί, όπως λέει, θλίψη, άγχος, αυξημένη χρήση αλκοόλ και ευερεθιστότητα καθώς και εντάσεις μεταξύ των κατοίκων λόγω της συσσώρευσης αρνητικών συναισθημάτων ως απόρροια της πυρκαγιάς και των πλημμυρών.

Άγχος, συναισθηματική δυσφορία και ψυχοσωματικά συμπτώματα

«Πολλές οικογένειες βιώνουν έντονα το αίσθημα του άγχους, που εκφράζεται με συναισθηματική δυσφορία ή με ψυχοσωματικά συμπτώματα. Παράλληλα ορισμένοι κάτοικοι παρουσιάζουν και καταθλιπτική συμπτωματολογία και ευτυχώς λίγοι συμπτώματα μετατραυματικού στρες», επισημαίνει και προσθέτει ότι: «Η καταστροφή που προκάλεσε η πυρκαγιά στη Βόρεια Εύβοια είναι πρωτόγνωρη σε μέγεθος αλλά και σε κοινωνικοοικονομικές και ψυχολογικές επιπτώσεις τόσο σήμερα όσο και μεσοπρόθεσμα. Κανένας σχεδόν κάτοικος δεν έμεινε ανεπηρέαστος, με αποτέλεσμα το μαύρο από τα αποκαΐδια να έχει επισκιάσει την ζωή τους τόσο κυριολεκτικά (το μαύρο από την καταστροφή του δάσους και του περιβάλλοντος γενικότερα, των κατοικιών, των εγκαταστάσεων, των γεωργικών καλλιεργειών, κλπ) όσο και μεταφορικά (μαύρες σκέψεις για το μέλλον και το σήμερα από την ματαίωση, την ανασφάλεια σε οικονομικό αλλά και κοινωνικό επίπεδο, την ανεργία, την ανέχεια, την μετανάστευση, κλπ). Η καταστροφή έχει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις σε όλους τους κατοίκους αφού προκάλεσε σχεδόν ολική απώλεια εισοδήματος σε όσους «έχασαν» καλλιέργειες, ζωικό κεφάλαιο, εγκαταστάσεις αλλά και σε όσους ασκούσαν οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονταν με το δάσος (ρυτινοσυλλέκτες, υλοτόμοι, μελισσοκόμοι, κτηνοτρόφοι) και σημαντικές απώλειες εισοδήματος σε όσους δραστηριοποιούνται σε τομείς που εξαρτιόνται από το περιβάλλον γενικότερα (τουρισμός, αναψυχή, εστίαση, κλπ) αλλά και μεγάλες απώλειες εισοδήματος για όσους αναπτύσσουν άλλες οικονομικές δραστηριότητες λόγω του παγώματος της όποιας επένδυσης αλλά και της συρρίκνωσης του διαθέσιμου εισοδήματος για κατανάλωση. Παρά τις ενισχύσεις του κράτους, κάποιοι επέλεξαν να φύγουν (κυρίως νέοι), ενώ οι περισσότεροι που έμειναν προσπαθούνε να αποκαταστήσουν τις ζημιές και να ανακάμψουν, πιστεύοντας ότι μετά από μια τέτοια μεγάλη καταστροφή δημιουργούνται συνθήκες αναγέννησης της περιοχής κυρίως από την υποστήριξη από το κράτος και διάφορους δωρητές. Οι τελευταίοι ζητούν επιτακτικά να μη τους εγκαταλείψουμε και να σταθούμε δίπλα τους υποστηρικτικά με αλληλεγγύη για την συναισθηματική ενδυνάμωση τους ώστε να πάρουν ξανά τη ζωή στα χέρια τους με την αξιοπρέπεια που τους χαρακτηρίζει».

Τα περισσότερα προβλήματα παραμένουν

Ο Νίκος Μπαλτάς, αντιπρόεδρος ΔΣ και γενικός διευθυντής της ΙΑΣΙΣ, αναφέρει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Δυστυχώς, τα περισσότερα προβλήματα παραμένουν, όπως και η αγωνία του κόσμου για το αύριο. Μια νότα ελπίδας όμως είναι η αλληλεγγύη που δείχνει ο κόσμος και εξακολουθεί και υποστηρίζει τους κατοίκους της Βόρειας Εύβοιας, και από κοντά και οι φορείς ψυχικής υγείας με τις μονάδες τους και την υποστήριξη του υπουργείου Υγείας προσπαθούμε να τους βοηθήσουμε για να βρουν το σθένος της ζωής τους για ένα καλύτερο μέλλον».

Σημαντικό ζήτημα για την περιοχή και την τοπική οικονομία είναι να καταφέρουν οι επιχειρήσεις να ανοίξουν την επόμενη σεζόν. Κάτι τέτοιο θα συνέβαλε πολύ θετικά στην ψυχολογία τους αλλά και στο εισόδημα τους. Ωστόσο, όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Θεοδωρουλάκης οι κάτοικοι βλέπουν την κατάσταση δύσκολη: «Πολλοί επαγγελματίες στον τουρισμό κάνουν τα πάντα για να μπορέσουν να ανοίξουν κανονικά τη σεζόν τον Μάιο. Όμως δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξοι λόγω του μαύρου στο τοπίο. Ζητάνε στις τουριστικές περιοχές τα δασαρχεία να επιτρέψουν να κοπούν όλοι οι καμένοι κορμοί και οι δήμοι να καθαρίσουν τα αποκαΐδια για να μειωθεί το μαύρο ενώ πολλοί ζητάνε να τους επιτραπεί να κάνουν δενδροφυτεύσεις. Για τους λιγότερο αισιόδοξους έχει χαθεί το βασικό τουριστικό πλεονέκτημα της Βόρειας Εύβοιας που ήταν το φυσικό της περιβάλλον. Σε κάθε περίπτωση όμως πρέπει φέτος το καλοκαίρι όλοι/ες να στηρίξουμε τη Βόρεια Εύβοια ως τουριστικό προορισμό».