60 χρόνια μετά, η δολοφονία του Τζον Κένεντι αποτελεί ένα μυστήριο

Ήταν 22 Νοεμβρίου του 1963 όταν ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι έγινε ο τέταρτος εν ενεργεία πρόεδρος των ΗΠΑ που δολοφονήθηκε, από ένοπλο, στο Τέξας πριν από 60 χρόνια, ένα γεγονός που σόκαρε τις Η.Π.Α και τον κόσμο.

Ο πολιτικός με καταγωγή από το New Engalnd δολοφονήθηκε στο Ντάλας, μπαίνοντας σε έναν διαβόητο κατάλογο που περιλαμβάνει τον Αβραάμ Λίνκολν, τον Τζέιμς Γκάρφιλντ και τον Γουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ.

Ο Λίνκολν πυροβολήθηκε τον Απρίλιο του 1865 από τον ηθοποιό Τζον Γουίλκς Μπουθ στο Θέατρο Φορντ στην Ουάσινγκτον. Ο Γκάρφιλντ πυροβολήθηκε τον Ιούλιο του 1881 από τον Τσαρλς Γκιτό σε σιδηροδρομικό σταθμό της Ουάσινγκτον, αφού ο πρόεδρος αρνήθηκε να τον διορίσει σε διπλωματική θέση. Ο Γκάρφιλντ υπέκυψε από τα τραύματά του αρκετούς μήνες αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 1881.

Ο ΜακΚίνλεϊ πυροβολήθηκε δύο φορές στο στήθος από τον αναρχικό Λίον Κσολγκοζ στο Μπάφαλο το 1901, με τον δράστη να ισχυρίζεται ότι ο πρόεδρος ήταν επικεφαλής μιας διεφθαρμένης κυβέρνησης. Πέθανε από μόλυνση γάγγραινας εβδομάδες αργότερα.

Αλλά τα κίνητρα για τη δολοφονία του JFK, την οποία το FBI και η Επιτροπή Γουόρεν κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι διέπραξε ο μοναχικός δολοφόνος Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, παρέμεναν πάντα ασαφή πυροδοτώντας μια συζήτηση που μαίνεται εδώ και δεκαετίες και συνοδεύονται από θεωρίες συνωμοσίας.

Γιατί ο JFK βρισκόταν στο Τέξας;

Ο πρόεδρος Κένεντι και η πρώτη κυρία Ζακλίν Κένεντι, είχαν ταξιδέψει στο Τέξας στο πλαίσιο μιας εκστρατείας για την ενοποίηση του Δημοκρατικού Κόμματος και την έναρξη της προσπάθειας επανεκλογής του το 1964.

Το ζευγάρι πέρασε την 21η Νοεμβρίου στο Σαν Αντόνιο, το Χιούστον και το Φορτ Γουόρθ, ενώ την επόμενη ημέρα πέταξε με το Air Force One για το Ντάλας. Καθώς το αυτοκίνητο περνούσε από το Texas Book Depository, ακούστηκαν τρεις πυροβολισμοί.

Ο πρόεδρος και η πρώτη κυρία παραλήφθηκαν από ένα κάμπριο που θα τους μετέφερε, μαζί με τον κυβερνήτη του Τέξας, Τζον Κόνελι, στους δρόμους του κέντρου του Ντάλας, καθ’ οδόν για να εκφωνήσει ομιλία στις 12.30 το μεσημέρι.

Ακούγονται οι πυροβολισμοί

Καθώς η λιμουζίνα έφτανε στην Ντίλει Πλάζα, η πρώτη κυρία του Τέξας Νέλιε Κόναλλι στράφηκε προς τον Κένεντι και παρατήρησε το μέγεθος του πλήθους λέγοντας: “Κύριε Πρόεδρε, δεν μπορείτε να πείτε ότι το Ντάλας δεν σας αγαπάει“. Σε αυτό που έμελλε να είναι από τις τελευταίες του λέξεις, ο πρόεδρος απάντησε: “Όχι, σίγουρα δεν μπορεί“.

“Φαίνεται ότι κάτι συνέβη στη διαδρομή της αυτοκινητοπομπής, επαναλαμβάνω, κάτι συνέβη στη διαδρομή της αυτοκινητοπομπής“, ανέφερε η ραδιοφωνική μετάδοση. Η επίσημη εκδοχή για το τι συνέβη είναι ότι ο Κένεντι χτυπήθηκε από δύο σφαίρες από πάνω και πίσω, η μία στο πίσω μέρος του λαιμού, που βγήκε από το λαιμό του πριν χτυπήσει τον κυβερνήτη Κόναλι, ο οποίος τραυματίστηκε σοβαρά αλλά επέζησε της επίθεσης. Η άλλη σφαίρα χτύπησε τον πρόεδρο στο κεφάλι. Ο πράκτορας της Μυστικής Υπηρεσίας Κλιντι Χιλλ πήδηξε πάνω στη λιμουζίνα και κάλυψε την πρώτη κυρία και τον πρόεδρο. Στη συνέχεια η αυτοκινητοπομπή έσπευσε στο νοσοκομείο Parkland. Τριάντα λεπτά αργότερα ο πρόεδρος ήταν νεκρός.

“Ο πρόεδρος Κένεντι πέθανε στη 1 μ.μ. ώρα κεντρικής γραμμής“, δήλωσε στον αέρα ο παρουσιαστής των τηλεοπτικών ειδήσεων Γουόλτερ Κρόνκαϊτ. Μετά τη δολοφονία, ο Λίντον Μπέινς Τζόνσον ορκίστηκε ως ο 36ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στο Air Force One, με την Τζάκι Κένεντι να στέκεται δίπλα του.

Η σύλληψη του Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ

Ο πρώην πεζοναύτης Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, ο οποίος είχε περάσει χρόνο στη Σοβιετική Ένωση, συνελήφθη για τη δολοφονία σε κινηματογραφική αίθουσα λιγότερο από μία ώρα μετά τους πυροβολισμούς, αφού είχε επίσης σκοτώσει τον αστυνομικό Τζέι Ντι Τίπιτ. Δύο ημέρες αργότερα, καθώς ο Όσβαλντ μετακινούνταν στο υπόγειο του αρχηγείου της αστυνομίας του Ντάλας σε ζωντανή μετάδοση από την τηλεόραση, πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από τον ιδιοκτήτη ενός τοπικού νυχτερινού κέντρου, Τζακ Ρούμπι. Ο Ρούμπι καταδικάστηκε για τη δολοφονία του Όσβαλντ σε θάνατο, αλλά άσκησε έφεση και πέθανε από καρκίνο το 1967, πριν προλάβει να γίνει η επανάληψη της δίκης.

FBI και Επιτροπή Γουόρεν

Μετά τη δολοφονία του Κένεντι, το FBI πραγματοποίησε περίπου 25.000 συνεντεύξεις και κυνήγησε χιλιάδες στοιχεία, προτού καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο Όσβαλντ έδρασε μόνος του. Η Επιτροπή Γουόρεν, που συστάθηκε από τον πρόεδρο Τζόνσον για να διερευνήσει τη δολοφονία, πέρασε ένα χρόνο διερευνώντας τη δολοφονία και στην 889 σελίδων τελική της έκθεση, κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι ο Όσβαλντ είχε δράσει μόνος του.

Η έκθεση επιβεβαίωσε ότι δεν υπήρχε “καμία απόδειξη” ότι ο Όσβαλντ ή ο Ρούμπι ήταν μέρος μιας εγχώριας συνωμοσίας για τη δολοφονία του Κένεντι ή ότι μια ξένη κυβέρνηση είχε σχεδιάσει και εκτελέσει την επίθεση. Σημείωσε όμως ότι ο Όσβαλντ είχε ταξιδέψει στη Σοβιετική Ένωση το 1959, είχε υποβάλει ανεπιτυχώς αίτηση για σοβιετική υπηκοότητα και ζούσε εκεί μέχρι το 1962. Η έκθεση ανέφερε επίσης ότι ο Όσβαλντ, μαρξιστής, είχε επισκεφθεί τις πρεσβείες της Ρωσίας και της Κούβας στην Πόλη του Μεξικού τον Σεπτέμβριο του 1963, μήνες πριν από τον πυροβολισμό.

Why Did Lee Harvey Oswald Go to Moscow?https://t.co/MqLxQMOiCZ pic.twitter.com/BIjFk6ZiOK

— Ninoslav Šafarić (@NinoslavSafaric) November 22, 2023

Οι συνωμοσιολόγοι αμφισβήτησαν τον λόγο της επίσκεψης του Όσβαλντ στις πρεσβείες και το κατά πόσον είχε ή όχι επαφή με αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών εκεί. Ωστόσο, η έκθεση δεν έδωσε τελικά ένα πειστικό κίνητρο για το γιατί ο Όσβαλντ είχε πυροβολήσει και σκοτώσει τον Κένεντι. “Η εξήγηση του κινήτρου του Όσβαλντ για τη δολοφονία του προέδρου Κένεντι θάφτηκε μαζί του“, έγραψε το TIME το 1964.

Συνωμοσίες και ταινία Zapruder

Οι συζητήσεις και οι θεωρίες συνωμοσίας συνεχίζουν να υπάρχουν για τη δολοφονία τις τελευταίες έξι δεκαετίες, με χιλιάδες βιβλία, ταινίες, τηλεοπτικές εκπομπές και podcasts αφιερωμένα στο τι συνέβη και στα μυστήρια που μπορεί να παραμένουν. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Gallup, η πλειοψηφία των Αμερικανών πιστεύει ότι ο Όσβαλντ δεν έδρασε μόνος του στις 22 Νοεμβρίου 2023 και ότι άλλοι συμμετείχαν σε μια συνωμοσία για τη δολοφονία του Κένεντι.

Nearly 2 in every 3 Americans say Lee Harvey Oswald did not act alone in assassinating President John F. Kennedy, according to Gallup.

Kennedy was shot while riding in a motorcade in Dallas 60 years ago, on Nov. 22, 1963. https://t.co/VmoV5yylYX

— NEWSMAX (@NEWSMAX) November 14, 2023

Η δημοσκόπηση έδειξε ότι το 65% των ενηλίκων των ΗΠΑ πιστεύει ότι ο Όσβαλντ συνεργάστηκε με άλλους για την εξόντωση του Κένεντι, ενώ το 29% πιστεύει ότι ήταν αποκλειστικά υπεύθυνος. Το Gallup έκανε για πρώτη φορά στους Αμερικανούς την ίδια ερώτηση αμέσως μετά τη δολοφονία και διαπίστωσε ότι το 52% των ανθρώπων πίστευε ότι υπήρχε “κάποια ομάδα ή στοιχείο” εκτός του Όσβαλντ που εμπλέκεται. Διαπίστωσε ότι το 29% πίστευε ότι έδρασε μόνος του, ενώ το 19% δεν ήταν σίγουρο. Ένας λόγος για τον οποίο οι θεωρίες συνωμοσίας στην υπόθεση παρέμειναν συνεπείς θα μπορούσε να είναι ότι η κυβέρνηση δεν έδωσε ποτέ στη δημοσιότητα όλους τους φακέλους της. Υποτίθεται ότι θα είχε ολοκληρωθεί μέχρι το 2017, αλλά η ημερομηνία αυτή έχει μετατεθεί τόσο κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Τραμπ όσο και κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπάιντεν.

Η Επιτροπή Γουόρεν δεν βασίστηκε σε ακτινογραφίες του Κένεντι ή σε φωτογραφίες της αυτοψίας, λέγοντας ότι η δημοσίευση αυτού του υλικού θα αποτελούσε παραβίαση της ιδιωτικής ζωής της οικογένειας Κένεντι. Η έκθεση των Εθνικών Αρχείων για τη δολοφονία αναφέρει ότι “η μυστικότητα που περιέβαλε τις διαδικασίες της αυτοψίας, ως εκ τούτου, οδήγησε σε σημαντικό σκεπτικισμό απέναντι στα ευρήματα της Επιτροπής”.

Σε αυτό το αίσθημα αμφιβολίας έρχεται να προστεθεί ένα φιλμ της δολοφονίας που τράβηξε ο ερασιτέχνης φωτογράφος Abraham Zapruder. Στο βίντεό του, το κεφάλι του Κένεντι φαίνεται να έχει ριχτεί προς τα πίσω, γεγονός που υποδηλώνει ότι μια σφαίρα χτύπησε το μπροστινό μέρος του κεφαλιού του. Οι συνωμοσιολόγοι έχουν υποστηρίξει ότι η σφαίρα θα μπορούσε να έχει εκτοξευθεί από έναν δεύτερο ένοπλο που είχε τοποθετηθεί σε ένα ύψωμα κοντά. Δύο άλλες κυβερνητικές επιτροπές, μια ομάδα ιατροδικαστών το 1968 και η Επιτροπή για τις δραστηριότητες της CIA εντός των Ηνωμένων Πολιτειών το 1975, συμφώνησαν ότι ο Κένεντι χτυπήθηκε από δύο σφαίρες από πίσω.

Zapruder film, Frame 317, shows a huge clot of blood and brain matter exiting JFK’s head. It can also be seen the back of his head is intact. pic.twitter.com/L2QH4tgGYK

— Prof. Frank McDonough (@FXMC1957) November 22, 2023

Με πληροφορίες από Indepedent