Αμερικανική επέμβαση αναμένεται στη Βενεζουέλα – Οι δομές που θα χτυπήσει ο Τραμπ

Το USS Gerald R. Ford, το μεγαλύτερο αεροπλανοφόρο του κόσμου, έφτασε στη Λατινική Αμερική, μεταφέροντας χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες πιο κοντά στα σύνορα της Βενεζουέλας και εντείνοντας τους φόβους για νέα κλιμάκωση της στρατιωτικής εκστρατείας των ΗΠΑ, που έχει ήδη προκαλέσει τον θάνατο πάνω από 75 ατόμων σε επιθέσεις κατά ταχυπλόων και ημιυποβρυχίων.

Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένα αφήσει να εννοηθεί ότι ενδέχεται να ακολουθήσουν πλήγματα σε χερσαίους στόχους, αν και τις τελευταίες ημέρες αρνήθηκε ότι εξετάζει επικείμενη στρατιωτική επέμβαση εντός της Βενεζουέλας.

Εάν η κυβέρνηση Τραμπ αποφάσιζε να προχωρήσει σε χερσαίες επιθέσεις, οι αμερικανικές δυνάμεις θα μπορούσαν να στοχεύσουν στρατιωτικές βάσεις της Βενεζουέλας, εργαστήρια επεξεργασίας κοκαΐνης, παράνομους αεροδιαδρόμους ή στρατόπεδα ανταρτών, σύμφωνα με πρώην Αμερικανούς, αξιωματούχους της Βενεζουέλας, καθώς και περιφερειακούς στρατιωτικούς αναλυτές.

Ωστόσο, παραμένει αβέβαιο ποιο θα ήταν το πραγματικό αποτέλεσμα μιας τέτοιας στρατιωτικής επιχείρησης.

Πιθανοί στόχοι των ΗΠΑ στη Βενεζουέλα

Αν και ο Τραμπ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι μπορεί να προχωρήσει σε χερσαία πλήγματα εναντίον διακινητών ναρκωτικών στη Βενεζουέλα, παραμένει ασαφές εάν θα στοχεύσει μόνο σημεία διακίνησης κοκαΐνης ή κατευθείαν την κυβέρνηση Μαδούρο.

Ο Τραμπ έχει ισχυριστεί ότι ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο και κορυφαίοι αξιωματούχοι ασφαλείας του ηγούνται μιας οργάνωσης ναρκωτικών, την «Cartel de los Soles», που στέλνει ναρκωτικά στις ΗΠΑ. Η αμερικανική διοίκηση έχει χαρακτηρίσει την «Cartel de los Soles» ως τρομοκρατικό δίκτυο διακίνησης ναρκωτικών, χαρακτηρισμός που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως νομική βάση για να στοχοποιηθεί απευθείας η κυβέρνηση Μαδούρο, με σκοπό την άσκηση πίεσης ή ακόμα και την ανατροπή της.

Σύμφωνα με τον συνταξιούχο ναύαρχο Τζέιμς Σταυρίδη, πρώην υπεύθυνο επιχειρήσεων στην περιοχή (2006–2009), οι ένοπλες δυνάμεις της Βενεζουέλας τα τελευταία χρόνια έχουν «ατροφήσει», αλλά διατηρούν αρκετή ισχύ και οπλισμό, ώστε να καταστήσουν απίθανη μια μεγάλη χερσαία εισβολή από τις ΗΠΑ.

«Θα πρέπει να αναμένουμε πλήγματα ακριβείας κατά εγκαταστάσεων ναρκωτικών και στρατιωτικών δυνάμεων και, αν αυτό δεν αποδώσει, εναντίον της ηγεσίας», εξηγεί ο Σταυρίδης. «Ο στόχος πιστεύω είναι να πειστεί ο Μαδούρο ότι οι μέρες του είναι μετρημένες, αλλά για να επιτευχθεί αυτό χρειάζονται πλήγματα κατά της υποδομής της Βενεζουέλας».

Ο Μαδούρο πιθανότατα θα οχυρωθεί, λέει ο Σταυρίδης. Τότε οι ΗΠΑ θα πρέπει να διαλέξουν: πλήγματα κατά των δυνάμεων ασφαλείας του ή μια επικίνδυνη ειδική επιχείρηση για τη σύλληψή του, μια κίνηση υψηλού ρίσκου.

Ως αρχικό βήμα, ο Τζέιμς Σταυρίδης αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να ξεκινήσουν με πλήγματα σε αεροδρόμια ή λιμάνια που θεωρούνται κόμβοι για τη διακίνηση ναρκωτικών, καθώς και σε σημεία αποστολής κοντά στα σύνορα με την Κολομβία, από όπου προέρχονται μεγάλες ποσότητες κοκαΐνης. Παράλληλα, το Πεντάγωνο θα έπρεπε να εξετάσει το ενδεχόμενο επίθεσης στις αεράμυνες της Βενεζουέλας ώστε να διασφαλίσει την ασφάλεια των δικών του αεροσκαφών.

Οι αμερικανικές δυνάμεις θα μπορούσαν επίσης να στοχεύσουν παράνομους αεροδιαδρόμους, όπως σε περιοχές της πολιτείας Apure, σύμφωνα με πρώην πράκτορα της αμερικανικής Υπηρεσίας Δίωξης Ναρκωτικών (DEA) στη Βενεζουέλα. Οι διακινητές συχνά αποθηκεύουν κοκαΐνη κοντά σε «χώρους στάθμευσης» όπου προσγειώνονται αεροπλάνα από την Κεντρική Αμερική για να φορτώσουν τα ναρκωτικά.

Επίσης, στόχοι θα μπορούσαν να είναι αεροδιάδρομοι στην περιοχή Κατατούμπο, όπου έχει καταγραφεί αύξηση της εναέριας κυκλοφορίας  εν μέσω των αμερικανικών πληγμάτων σε ταχύπλοα, σύμφωνα με πρώην αξιωματικό του στρατού της Βενεζουέλας. Μεγάλες εγκαταστάσεις αποθήκευσης ναρκωτικών εντοπίζονται, πάντα κατά τον ίδιο, και στην πολιτεία Sucre.

Η καταστροφή της προμήθειας θα μπορούσε να αποδυναμώσει την οικονομική ισχύ διεφθαρμένων στρατιωτικών και πολιτικών παραγόντων, εκτίμησε ο πρώην στρατιωτικός. Ωστόσο, αν ο στόχος είναι η άμεση στοχοποίηση των δυνάμεων ασφαλείας του Μαδούρο, το αμερικανικό στράτευμα θα μπορούσε να στοχεύσει την ισχυρή Γενική Διεύθυνση Στρατιωτικής Αντικατασκοπείας (DGCIM), την υπηρεσία που χειρίζεται την εσωτερική στρατιωτική ασφάλεια της Βενεζουέλας.

Αντίποινα και σενάρια αντίδρασης από τον στρατό και τις ένοπλες οργανώσεις

Ο στρατός της Βενεζουέλας παραμένει καλά εξοπλισμένος, διαθέτοντας ακόμη προηγμένα όπλα που αποκτήθηκαν επί προεδρίας Ούγκο Τσάβες, ο οποίος πέθανε το 2013. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται ένα ρωσικής κατασκευής αντιαεροπορικό σύστημα S-300VM, σύμφωνα με ειδικούς.

Ωστόσο, το σύστημα αυτό θεωρείται σήμερα μερικώς επιχειρησιακό και δεν είχε σχεδιαστεί για χρήση εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών, σημειώνει ο Αντρέι Σέρμπιν Ποντ από το ερευνητικό κέντρο της Λατινικής Αμερικής, CRIES.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Global Firepower, η Βενεζουέλα διαθέτει 109.000 ενεργό στρατιωτικό προσωπικό, αν και πρώην αξιωματούχος του στρατού εκτιμά ότι ο πραγματικός αριθμός είναι χαμηλότερος. Μέχρι το 2018, η χώρα είχε λιγότερα από πέντε ρωσικά μαχητικά Sukhoi σε επιχειρησιακή κατάσταση, αναφέρει η ίδια πηγή, προσθέτοντας ότι ο Νικολάς Μαδούρο δεν διαθέτει ούτε τη στρατιωτική ισχύ ούτε τη λαϊκή υποστήριξη για να διεξαγάγει πόλεμο με τις ΗΠΑ.

«Δεν λέω ότι δεν θα υπάρξει καμία αντίσταση», δηλώνει, «αλλά δεν θα πρόκειται για επίθεση εναντίον των αμερικανικών δυνάμεων».

Ένας από τους πιο ισχυρούς ένοπλους οργανισμούς διακίνησης ναρκωτικών στη Βενεζουέλα, που έχει λάβει ελάχιστη προσοχή από την κυβέρνηση Τραμπ, είναι ο Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός (ELN) — μια παλαιά, οργανωμένη αριστερή αντάρτικη οργάνωση της Κολομβίας.

Σύμφωνα με την Ελίζαμπεθ Ντίκινσον, αναπληρώτρια διευθύντρια για τη Λατινική Αμερική του International Crisis Group, η κυβέρνηση Μαδούρο έχει προσφέρει καταφύγιο στο ELN και σε ομάδες των FARC, επιτρέποντάς τους να δραστηριοποιούνται σε διακίνηση ναρκωτικών και άλλες παράνομες ενέργειες.

Ο κολομβιανός στρατός πιστεύει ότι μεγάλο μέρος της κοκαΐνης που διακινείται από την Κολομβία προς τη Βενεζουέλα επεξεργάζεται σε εργαστήρια στο έδαφος της Βενεζουέλας.

Σύμφωνα με διπλωματική πηγή της περιοχής, ο ELN έχει αρχίσει τις τελευταίες ημέρες να μετακινεί προσωπικό πίσω στην Κολομβία, καθώς προετοιμάζεται για πιθανά αμερικανικά πλήγματα στο έδαφος της Βενεζουέλας.

Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Νικολάς Μαδούρο έχει προβάλλει ως επιτυχία στρατιωτικές επιχειρήσεις που, όπως ισχυρίζεται, διέλυσαν στρατόπεδα του ELN κοντά στα σύνορα με την Κολομβία. Ωστόσο, σύμφωνα με την Ελίζαμπεθ Ντίκινσον του International Crisis Group, η κίνηση αυτή αποσκοπεί περισσότερο στη διάσπαση των δυνάμεων του ELN και στη μείωση της δημόσιας προβολής του, εν μέσω φόβων ότι η οργάνωση -και οι περιοχές όπου δραστηριοποιείται- θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχο των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αν ο ELN γινόταν πράγματι στόχος, θα μπορούσε να απαντήσει με επιθέσεις εναντίον του στρατού της Κολομβίας, ο οποίος υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ. «Ο ELN δεν πρόκειται να πραγματοποιήσει τρομοκρατική επίθεση στη Νέα Υόρκη», εξηγεί η Ντίκινσον, «αλλά θα μπορούσε να πραγματοποιήσει μία στην Μπογκοτά».

Στελέχη της αντιπολίτευσης, πολιτικοί αναλυτές και ένας πρώην αξιωματούχος του καθεστώτος Μαδούρο, πδήλωσαν σε Αμερικανούς διπλωμάτες της Venezuela Affairs Unit με έδρα την Μπογκοτά ότι η κυβέρνηση της Βενεζουέλας ανησυχεί ολοένα και περισσότερο για τις στρατιωτικές κινήσεις των ΗΠΑ, αλλά πιστεύει ότι μπορεί να αντέξει την ένταση και να διατηρηθεί στην εξουσία.

Οι εκτιμήσεις αυτές περιλαμβάνονται σε εσωτερικά έγγραφα της αμερικανικής κυβέρνησης που περιήλθαν στην κατοχή της Washington Post.

Οι πηγές που επικαλείται η WP εκτιμούν ότι είναι απίθανο μια πιθανή επίθεση των ΗΠΑ σε στόχους διακίνησης ναρκωτικών στη Βενεζουέλα να προκαλέσει ρήγμα ή αποστασία στο στρατιωτικό σώμα κατά του Μαδούρο.

Ποιος είναι ο τελικός στόχος του Τραμπ

Ακόμη κι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες προχωρήσουν σε πλήγματα εντός της Βενεζουέλας, είναι αμφίβολο αν αυτό θα επηρεάσει ουσιαστικά το εμπόριο ναρκωτικών, σύμφωνα με νυν και πρώην Αμερικανούς αξιωματούχους που γνωρίζουν την περιοχή.

Ένας απόστρατος στρατηγός τόνισε ότι το μεγαλύτερο μέρος των ναρκωτικών που διακινούνται μέσω Βενεζουέλας είναι κοκαΐνη που παράγεται στην Κολομβία και κατευθύνεται κυρίως προς την Ευρώπη ή τα νησιά της Καραϊβικής και όχι προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Η ιδέα ότι σταματάς τη ροή των ναρκωτικών βομβαρδίζοντας τη Βενεζουέλα είναι απλώς ανοησία», είπε ο ίδιος.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εκπομπή “60 Minutes”, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι δεν πιστεύει πως οι ΗΠΑ θα πάνε σε πόλεμο με τη Βενεζουέλα, αλλά προειδοποίησε πως «οι μέρες του Μαδούρο είναι μετρημένες».

Σε μια απόρρητη ενημέρωση προς μέλη του Κογκρέσου την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ ανέφεραν ότι η κυβέρνηση δεν προετοιμάζει προς το παρόν άμεση επίθεση στη Βενεζουέλα και δεν διαθέτει επαρκές νομικό υπόβαθρο για κάτι τέτοιο.

Ένας νυν αξιωματούχος της κυβέρνησης δήλωσε ότι δεν είναι σαφές αν ο Τραμπ τελικά θα εγκρίνει στρατιωτικά πλήγματα ή πόσο θα διαρκέσουν οι επιθέσεις στη θάλασσα.  Όπως και σε άλλες στρατιωτικές επιχειρήσεις που έχει διατάξει, ο Αμερικανός πρόεδρος ενδέχεται να κηρύξει ξαφνικά τη “νίκη” και να αποχωρήσει, είπε χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος αξιωματούχος συνέκρινε την κατάσταση με τις επιθέσεις που διέταξε ο Τραμπ τον Μάρτιο κατά των ανταρτών Χούθι στην Υεμένη, επικαλούμενος τις απειλές τους σε πλοία της Ερυθράς Θάλασσας. Μέχρι τον Μάιο, η επιχείρηση είχε τερματιστεί, με τους ηγέτες των Χούθι να παραμένουν στη θέση τους και την Ουάσιγκτον να δηλώνει ότι θα σταματήσει τις αεροπορικές επιθέσεις εφόσον οι αντάρτες πάψουν να πλήττουν πλοία στη θάλασσα.

«Ήταν μια αυθαίρετη γραμμή που χαράχτηκε», είπε ο αξιωματούχος. «Δεν υπήρχε σαφής στόχος».