Έγιναν «τεμπέληδες»… οι Γερμανοί; Ο λόγος που ο Μερτς θέλει να δουλεύουν περισσότερο

Όλοι θυμόμαστε το αφήγημα που κυριαρχούσε στη Γερμανία (και όχι μόνο) κατά την κρίση χρέους του 2010, για τους «τεμπέληδες» της Ελλάδας και άλλων χωρών του Νότου. Αυτό όχι μόνο διαψεύστηκε και εγκαταλείφθηκε, αλλά φαίνεται να αντιστρέφεται.

Ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, δεν μπόρεσε να κρύψει τον ενθουσιασμό του στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, για την 6ημερη εργασία στην Ελλάδα – αναγκάζοντας τον Έλληνα πρωθυπουργό σε άβολες διευκρινίσεις.

Γιατί όμως ο Μερτς ψέγει δημοσίως τους Γερμανούς για την αδυναμία τους να περάσουν μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας;

Γήρανση του πληθυσμού και λιγότερες ώρες εργασίας

Όπως εξηγούν οι Financial Times σε σημερινό τους δημοσίευμα, για να επαναφέρει την ασθμαίνουσα γερμανική οικονομία στην ανάπτυξη, ο νέος καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς καλείται να αντιμετωπίσει ένα παράδοξο: η απασχόληση βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, αλλά οι Γερμανοί εργάζονται λιγότερο από ποτέ ατομικά.

Μέχρι το 2035, περίπου 4,8 εκατομμύρια ηλικιωμένοι εργαζόμενοι — δηλαδή το 9% του εργατικού δυναμικού — θα έχουν αποσυρθεί. Η κυβέρνηση συνασπισμού του Μερτς θα πρέπει να πείσει τις νεότερες γενιές να θυσιάσουν ένα μεγαλύτερο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους για να στηρίξουν τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης.

Τα επόμενα χρόνια, η Γερμανία αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα πρώτα — και πιο κρίσιμα — τεστ για το πώς μπορούν οι ταχέως γηράσκουσες δυτικές οικονομίες να διαχειριστούν το λεγόμενο «δημογραφικό γκρεμό» της συνταξιοδότησης.

Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι το βασικό εργαλείο της αναπτυξιακής στρατηγικής του Μερτς, ένα επενδυτικό πακέτο ύψους 1 τρισ. ευρώ χρηματοδοτούμενο από χρέος, ενδέχεται να εντείνει περαιτέρω το πρόβλημα των χαμηλών ωρών εργασίας.

Οι ιδιαιτερότητες της γερμανικής αγοράς εργασίας

«Τα χρήματα από μόνα τους δεν χτίζουν ούτε δρόμους ούτε γέφυρες – χρειαζόμαστε επιπλέον εργατικά χέρια», δηλώνει ο Κλέμενς Φούεστ, επικεφαλής του ινστιτούτου Ifo.

Η γερμανική αγορά εργασίας έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες. Δεν πρόκειται βεβαίως για έθνος τεμπέληδων. Το 2024, ο αριθμός των απασχολούμενων και οι συνολικές ώρες εργασίας στην οικονομία έφτασαν σε νέο ιστορικό ρεκόρ — γεγονός που αποδίδεται εν μέρει στη μετανάστευση, καθώς ο αριθμός των ξένων εργαζομένων σχεδόν διπλασιάστηκε την τελευταία δεκαετία, αγγίζοντας τα 6,3 εκατομμύρια.

Τέσσερις στους πέντε πολίτες σε ηλικία εργασίας έχουν δουλειά — ένα από τα υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών.

«Συνολικά, οι Γερμανοί εργάζονται περισσότερο από ποτέ», τονίζει στους FT ο Μπερντ Φίτζενμπεργκερ, διευθυντής του ινστιτούτου ΙΑΒ.

Κι όμως, οι μέσες ώρες εργασίας ανά εργαζόμενο υποχώρησαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα το 2023 — εξαιρουμένου του έτους της πανδημίας. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η Γερμανία έχει τις λιγότερες μέσες ώρες εργασίας ανά εργαζόμενο από οποιαδήποτε άλλη πλούσια χώρα. Και τούτο γιατί οι μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι (αλλά και οι γυναίκες) επιλέγουν τη μερική απασχόληση.

Καθώς η γενιά των baby boomers αποχωρεί από την εργασία μέσα στην επόμενη δεκαετία, οι σύντομες εργάσιμες εβδομάδες απειλούν να επιδεινώσουν τις ήδη έντονες ελλείψεις σε κρίσιμους τομείς, όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η βαριά βιομηχανία.

Δυσοίωνες εκτιμήσεις

«Η μακροπρόθεσμη προοπτική είναι ιδιαίτερα δυσοίωνη», προειδοποιεί ο Μάρτιν Βέρντινγκ, μέλος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων της κυβέρνησης. Το Συμβούλιο εκτιμά ότι η περιορισμένη διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού μπορεί να αφαιρέσει έως και 0,6 ποσοστιαίες μονάδες από το — ήδη χαμηλό — ετήσιο αναπτυξιακό δυναμικό της Γερμανίας.

Ο 69χρονος Μερτς είναι ο δεύτερος γηραιότερος καγκελάριος στην ιστορία της χώρας, μετά τον Κόνραντ Αντενάουερ, που εξελέγη στα 73 του το 1949. Αν και θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πρότυπο για το ότι η εργασία δεν τελειώνει στα 65, το να πείσει το υπόλοιπο έθνος να ακολουθήσει, θα είναι άλλη υπόθεση.

Η σχέση των Γερμανών με την εργασία διαμορφώθηκε μεταπολεμικά μέσα από μακροχρόνιους συνδικαλιστικούς αγώνες. Τη δεκαετία του ’50 και του ’60, τα συνδικάτα διεκδίκησαν τη θεσμοθέτηση της πενθήμερης εργασίας, με μία συγκινητική αφίσα που έγινε σύμβολο: ένα παιδί που δηλώνει «Το Σάββατο, ο μπαμπάς είναι δικός μου» (“Samstags gehört Vati mir”).

Σήμερα, ο καγκελάριος καλείται να ανατρέψει όχι απλώς πολιτικές ισορροπίες, αλλά πολιτισμικά κεκτημένα. Κι αν αποτύχει, η Γερμανία μπορεί να γίνει η πρώτη μεγάλη δυτική οικονομία που θα σκοντάψει στην ίδια της την ευημερία.

Πηγή: naftemporiki.gr