Εκλογές Γερμανία: Τι οδήγησε στο τρομακτικό 20% του AfD
Ποιοι θα συγκυβερνήσουν με ποιους
Το χθεσινοβραδινό εκλογικό αποτέλεσμα έχει ιστορικές διαστάσεις για τη Γερμανία, την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο. Η δεύτερη θέση με πάνω από 20% της ακροδεξιάς «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» (AfD) προκαλεί από μόνη της ένα σοκ, οι διεργασίες όμως που λαμβάνουν χώρα σε παγκόσμια κλίμακα προαναγγέλλουν μεγαλύτερη αβεβαιότητα.
Η Γερμανία είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο και η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης. Ωστόσο έχει δεχτεί απανωτά πλήγματα λόγω του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, των εμποδίων στην παροχή φυσικού αερίου και της αλλαγής του παραγωγικού της μοντέλου τις τελευταίες δεκαετίες. Η καθημερινότητα στις κοινωνίες έγινε πολύ πιο επώδυνη με την ακρίβεια σε βασικά είδη διαβίωσης και στέγασης να έχουν αυξηθεί και να παραμένουν ψηλά παρά τις διορθωτικές κινήσεις που επιχείρησε η κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών, Πράσινων και Φιλελεύθερων.
Σε αυτά προστίθεται η εδώ και μερικούς μήνες νέα πολιτική των ΗΠΑ, με τον Ντόναλντ Τραμπ να ανατρέπει το δόγμα των αμερικανορωσικών σχέσεων, που οδηγεί σε λήξη τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οδηγεί όμως και την Ευρώπη στο περιθώριο, καθώς πλέον μοιάζει εγκλωβισμένη στην παγίδα που έστησε η ίδια μπροστά στα πόδια της. Χωρίς επί χρόνια να ακολουθήσει την δική της αυτόνομη πολιτική, εμφανίζεται πλέον και πάλι αμήχανη να σχεδιάσει το μέλλον της εν μέσω σφοδρής σύγκρουσης των ΗΠΑ με την Κίνα.
Το μεταναστευτικό καθόρισε το αποτέλεσμα αριστερά και δεξιά
Σε αυτό το νεφελώδες σκηνικό, ο «μπαμπούλας» του μεταναστευτικού στην Γερμανία έμοιαζε ως ιδανική καταφυγή για τις συντηρητικές και υπερσυντηρητικές δυνάμεις. Σε μια οικονομία με χαμηλό χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ (κάτι λιγότερο από 63%) οι κραταιές δυνάμεις απέφυγαν να προχωρήσουν σε γενναίες δημόσιες επενδύσεις και έστρωσαν το «χαλί» για να καλλιεργηθεί η ψευδής εντύπωση πως για την κακοδαιμονία των ασθενέστερων στρωμάτων ευθύνονται… μερίδες των ασθενέστερων στρωμάτων. Οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU/CSU) και οι Ακροδεξιοί (AfD) ανταγωνίζονταν στο ποιος θα προτείνει πιο σκληρά μέτρα περιορισμού της μετανάστευσης, ενόσω ο κυβερνητικός συνασπισμός αδυνατούσε να επιλύσει βασικά κοινωνικά προβλήματα.
Το μεταναστευτικό όμως επέδρασε με πολλούς τρόπους στο εκλογικό σώμα. Στην ευρύτερη Δεξιά η συζήτηση για αντιμεταναστευτικά μέτρα προκάλεσε ικανοποίηση, λένε μετρήσεις, σε ψηφοφόρους των Χριστιανοδημοκρατών που ήθελαν «διόρθωση» των πολιτικών της Μέρκελ. Επίσης η σχετική αντιπαράθεση «κανονικοποίησε» το AfD στα μάτια συντηρητικών πολιτών, ιδιαίτερα στην Ανατολική Γερμανία, που ακόμα υποφέρει από τις ανισότητες 35 χρόνια μετά την επανένωση της χώρας.
Το μεταναστευτικό όμως παρήγαγε αποτέλεσμα και αριστερά του Κέντρου. Η πρωτοβουλία του Μερτς πριν από έναν μήνα να καταθέσει προς ψήφιση νόμο για το θέμα, λαμβάνοντας την στήριξη του AfD προκάλεσε τα αντιφασιστικά αντανακλαστικά μερίδας της γερμανικής κοινωνίας. Ξέσπασαν διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα, ενώ η σθεναρή στάση του Die Linke (Αριστερά) εκτόξευσε τελικά τις δυνάμεις του και το κατέταξε σε πρώτη δύναμη στους νέους ψηφοφόρους.
Ποιοι θα συγκυβερνήσουν με ποιους
Ο Φρίντριχ Μερτς χτες απέρριψε το ενδεχόμενο συγκυβέρνησης με το AfD, αρκούμενος να επισημάνει πως το συγκεκριμένο κόμμα δεν ενδιαφέρεται να παράγει ουσιαστικές λύσεις στα προβλήματα. Η στάση του πιθανότατα επόμενου καγκελάριου εγκυμονεί δύο κινδύνους: Αφενός δεν ικανοποιεί την «παραίνεση» του αμερικανού Αντιπροέδρου Βανς, που κάλεσε τα ευρωπαϊκά δεξιά κόμματα να συνεργαστούν με άλλα «σκληρά δεξιά» κόμματα. Αφετέρου εισάγει το πολιτικό σύστημα της Γερμανίας σε ήπιες περιπέτειες αναζήτησης κυβερνητικού εταίρου.
Οι ηττημένοι και αποδυναμωμένοι Σοσιαλδημοκράτες είναι πρόθυμοι να σχηματίσουν ξανά έναν «Μεγάλο Συνασπισμό». Ωστόσο, η αριθμητική των συσχετισμών στην Ομοσπονδιακή Βουλή (Μπούντεσταγκ) ίσως επιβάλλει τη συμμετοχή ενός ακόμα κόμματος προκειμένου να σχηματιστεί κυβερνητική πλειοψηφία. Σε αυτήν την περίπτωση τα πράγματα μπερδεύονται ακόμα περισσότερο για τον πλούσιο δικηγόρο και λομπίστα Μερτς.
Αφενός οι Φιλελεύθεροι του FDP μάλλον δε θα καταφέρουν να εκλέξουν βουλευτές στην Μπούντεσταγκ, καθώς αν δεν περάσουν το 5% τότε θα εκλεγούν μόνο λιγοστοί από τις τοπικές κάλπες. Αφετέρου, όμως, υπάρχει ο παράγοντας των Χριστιανοκοινωνιστών (CSU), των «αδελφών» των Χριστιανοδημοκρατών στη Βαυαρία, το έτερο μισό της λεγόμενης «Ένωσης» των CDU και CSU. Ο ηγέτης τους, Μάρκους Ζέντερ, θέτει βέτο στη συμμετοχή των Πρασίνων σε συγκυβέρνηση με την Δεξιά, προκαλώντας πονοκέφαλο στον Φρίντριχ Μερτς.
Αβέβαιο το μέλλον
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, συγκάλεσε έκτακτη σύνοδο για τις 6 Μαρτίου για την Ουκρανία, ενώ ο Φρίντριχ Μέρτς είπε πως επιθυμεί την Ευρώπη ισχυρότερη και την Γερμανία ηγεμονική εντός της. Είναι όμως ικανό το το πολιτικό προσωπικό της Γερμανίας να ακολουθήσει μια κοινωνικά επωφελή και γεωπολιτικά αυτόνομη πολιτική; Ή θα συρθεί πίσω από τα κελεύσματα της επιθτεικής πολιτικής της Ουάσινγκτον;
Το πολιτικό σύστημα της ατμομηχανής της Ευρώπης μετά το αποτέλεσμα της 23ης Φεβρουαρίου βρίσκεται αντιμέτωπο με περισσότερες προκλήσεις από αυτές που εκλήθη να λύσει. Αν και στόχος είναι να έχει σχηματιστεί κυβέρνηση στο Βερολίνο πριν το Πάσχα, οι εσωτερικές διαφωνίες στη Δεξιά, η τρομακτική παρουσία της ακροδεξιάς και οι πιέσεις από τις ΗΠΑ πιθανόν να δημιουργήσουν εκρηκτικό μείγμα για την χώρα αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη.
